အလဵုအသဳတၟိ သၟဝ်ပရေၚ်အာက္ဍိုပ် သမ္မတဥူတိၚ်သိၚ် (ဦးသိန်းစိန်) ဝွံ ကၠုၚ်နူအလဵုအသဳပၞာန်တြေံတုဲ ပၟိက်ဆန္ဒမိက်ဂွံသောၚ်ကလးပြသၞာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ပဋိပက္ခပၞာန် အပ္ဍဲဍုၚ်ၜိုဟ်ဟ်သြိုဟ်ဟ်ဂှ် ဍေံတအ်ဟၟဲပၟိက်ကွေံကွေံရ။ လညာတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကေုာံ ကောပ်ကာဲအုပ်ဓုပ်ဍုၚ်တအ်ဂှ်လေဝ် ရဲပၞာန်တြေံတံရဒှ်မံၚ်တုဲ အာဒၟံၚ်အတိုၚ်သၞောတ်တြေံတေံဖိုအ်ရ။

အလဵုအသဳတၟိဏအ်ဝွံ ကၠောန်သ္ပပေဲါရုဲမာဲ ပ္ဍဲသၞာံ (၂၀၁၀) တေံ နနဲပပ်ပပ်ပဳပဳ၊ ဗော်ဒစဵုဒစးဇၞော် ဇၞော်တအ် ဟွံပါလုပ်မွဲသာ် (ဝါ) ဟွံဒးပြိုၚ် ကုညးတၞဟ်တအ်မွဲသာ် ကၠောန်သ္ပပေဲါရုဲမာဲဂှ် ဂွံဇၞးကၠုၚ်မာဲ သာသာရ။ တုဲပၠန် လတူဗော်ကောန်ဍုၚ်အရေၚ်လုပ်ပြိုၚ် ပ္ဍဲတွဵုရးညးကဵုညးတံဂှ် မုအခေါၚ်အရာလေဝ် ဟွံကဵုရ။ ဣဏအ် နွံအခေါၚ်အရာ သွက်ကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ်ဂးတုဲ လ္တူကောန်ဍုၚ်အရေၚ် ရပ်ဒၟံၚ်လွဟ်၊ ဒေံါလဝ်ပန်ပှော်တအ်ဖအိုတ်ဂှ် ညံၚ်ဂွံလုပ်အာ ပ္ဍဲကဵုသၟဝ်တဲဍေံဟေၚ် အလဵုအသဳတအ် ဂစာန်ကၠုၚ်ရ။ နနဲဏအ်ဂစာန်ကၠုၚ် ဂွံပရေၚ်ၜိုဟ်လလံ ဟွံသေၚ်ရ။

အလဵုအသဳတၟိတိုန်တုဲဗက်ဟွံဂတာပ် ရမျာၚ်လွဟ်တအ်ကလေၚ်ဗြုကၠုၚ် ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးဍုၚ်ကချေၚ်၊ တွဵုရးဍုၚ်သေံဇၞော် ကေုာံ တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်တအ်ရ။ ညးဒဒိုက်ဂကူကချေၚ်တအ် ဒး ဂြိပ်ဒဴအာဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။ ညးဒဒိုက်ဂကူသေံဇၞော်ကဵု ညးဒဒိုက်ကရေၚ်တအ်လေဝ် ဒးဂြိပ်ဒဴ တိတ်နူကဵု ကွာန်ဒေသညးတအ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် ပေဲါဗတိုက်တအ် သကာတ်သကာတ်မြဟ်ဟ် ဟွံကတဵုဒှ်ကၠာလေဝ် ညးဒၞာဲဝါလီုဂကူမန်တအ် ဂြိုဟ်ဒးချဳဒၟံၚ်ကီုရ။

ဟိုတ်နူကဵုပေဲါပၞာန်တအ် ကၠောံသၞာန်အာ အလုံဒေသအိုဿီုတအ်သာ်ဏံတုဲ နညးအာက္ဍိုပ် ပရေၚ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ “ဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳ” (ဒေါ်အောၚ်ဆန်းစုကြည်) ချူလိက်ပံက်ထိုၚ် ဗစိုပ်အလဵုအသဳ သမ္မတ ဥူတိၚ်သိၚ်ကဵု ဂကောံကောန်ဍုၚ်အရေၚ်ရပ်လွဟ်ဂမၠိုၚ်၊ သွက်ဂွံပညဳပညပ်အာ အကြာ ဂကောံရပ်လွဟ်တအ်ရောၚ် ကဵုနၚ်လညာတ်နွံတဴရ။

လတူလိက်ပလံၚ်ဗစိုပ်နၚ် နူကဵု “ဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳ” ဂှ် ကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ဒုၚ်တၠုၚ်ဏာရ။ နူကဵုဒပ်ပံၚ်ကောံ ကောန်ဍုၚ်အရေၚ်မံက်ဂတဝ်တိုန်တၟိ “ယူအေန်အေဖ်သဳ” (UNFC) လေဝ် ဒုၚ်မံၚ်တၠုၚ်ရ။ နကဵု UNFC ဂှ် သ္ပစၞးကဵုကောန်ဍုၚ်အရေၚ်ဂမၠိုၚ်တအ်တုဲ တက်ကျာပရေၚ်ၜိုဟ်လလံဂွံရောၚ် ဂကောံကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ် ကဵုလဝ်လညာတ်ရ။ ဂကောံပံၚ်ကောံ ကောန်ဍုၚ်အရေၚ် ဒက်ခၞံလဝ်ကဵု ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကဵု ဂကောံမဟာဇန်နာနာ မၞုံယၟု အဳအေန်သဳ (ENC) လေဝ် ဒုၚ်တၠုၚ်လ္တူလညာတ် “ဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳ” ကီုရ။

ဆဂး အလဵုအသဳတၟိဂှ် ဟွံမိက်မိၚ်ရမျာၚ်ၜိုဟ်လလံ ဂကောံနာနာတအ် အာတ်မိက်ဒၟံၚ်တအ်ဂှ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုစၟတ်တ္ၚဲ (၁၂) ဂိတု အဝ်ဂေတ်ဂှ် ကၠောန်သ္ပပေဲါသောၚ်ကလးပရိုၚ်တုဲ စပ်ကဵုပရေၚ်ဒေံါပန် ပှော်တုဲတုဲကၠုၚ်တေံကီု၊ စပ်ကဵုပေဲါပၞာန် မကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲကဵုအခိၚ်ပစ္စုပ္ပန်ဏအ်ကီု အလဵုအသဳတၟိ တအ် တၚ်စွံစုတ်ဒုဟ် လ္တူကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ် ဖအိုတ်ရ။

ရံၚ်ကေတ်ကဵုအကာဲအရာ တၠုၚ်လအာအရေဝ်ဂလာန်ဏအ်မ္ဂး အလဵုအသဳတၟိဏအ်ဂှ် ဟၟဲပၟိက်ကဵု ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံဇေတ်တ်ရ။ ဂကောံရပ်လွဟ်ဒေံါလဝ်ပန်ပှော် ကုအလဵုအသဳပၞာန် မတုဲကၠုၚ်တေံဂှ် ဟွံဗက်စအတိုၚ်သၞောတ်ဝ် အုပ်ဓုပ်ဍုၚ် ၂၀၀၈၊ ဟွံလုပ်အာသၟဝ်တဲ ဒပ်ပၞာန်ဗၟာ နဗီုပြၚ်ဒပ်ပၞာန်မၚ်ပယျဵု၊ ဒပ်ပၞာန်မၚ်ကွာန်ဂးတုဲ ဒုဟ်ညးတအ်ရောၚ် စောဲစပ်လဝ်ပၠန်ရ။

ရံၚ်ကေတ်သရုပ်မ္ဂး ဍုၚ်ကွာန်သွက်ဂွံၜိုဟ်သြိုဟ်အာတုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် သွက်ဂွံတန်တဴ မံၚ်စံၚ်အာၜိုဟ်ဟ်သြိုဟ်ဟ်ဂှ် ကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ်ကီု၊ ဂကောံထံက်ဂလာန်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ တအ်ကီု ၜိုန်ရ နွံပၟိက်ကၠာလေဝ် လက္ကရဴအိုတ် ခက်ဒၟံၚ်ကဵုအလဵုအသဳတၟိဏအ်ဟေၚ် ပ္တိုန်ထ္ၜးဏာရအဴ။