နာဲမာန် – “(ဒိန် – ဒိန် – ဒိန်)”ဣဏံဂှ် ဒှ်ရမျှာၚ်ဂကောံဗေန်ခရာတံ ကဵု ကရောၚ်ပၞာန်ရပ်အလာံတံ အဃောဇက်တိုန်ဒၟံၚ် အသေအဟာန်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန် မရနုက်ကဵု(၆၅)ဝါ ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗုရ။ တုပ်ကဵုသာ်ဏံကီု ဂကောံပတိုန်စရာဲ ဇက်တိုန်နကဵုဗေန်ခရာ ကဵု ကရောၚ်ပၞာန်ရပ်အလာံတံဂှ် ဒၞာဲစၚ်ဗဟဵု ကွာန်ကအ်ဗိန်၊ စၚ်ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်တံလေဝ်ကီု ပ္ဍဲတိဍာ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ်လေဝ် ဇက်တိုန်ရှေ်သှေ်အလာံ တ္ၚဲကောန်ဂကူမန် နကဵုရမျှာၚ်ကွိၚ်ကွိုက် ဗေန်ခရာကီုရ။
ကရောၚ်ပၞာန်ရပ်အလာံဂှ် ရန်တၟံကဵု ဍုၚ်ဟံသာဝတဳ(၃၂)ဍုၚ်၊ ဍုၚ်ဖါသီ(၃၂)ဍုၚ် ကဵု ဍုၚ်မုဟ်တၟံ(၃၂)ဍုၚ်တုဲ ပြေၚ်လဝ်ဒပ်ရပ်အလာံပိဒပ်ရ။ ဂကောံဒပ်ရပ်အလာံ(၉၆)တၠဝွံ ရပ်ပတဴလဝ်အလာံ ပ္တဝ်လဝ်ကဵုမုက္ခဝါတပ်ပ်တုဲ ကွာ်ဇက်ဒၟံၚ်ညဳညဳ ဗီုပြၚ် “ပဲါပုၚ် – ပဲါပုၚ်” ကွာ်ဇက်ဗီုပၞာန်ကီုရ။အသေအဟာန်တ္ၚဲကောန်ဂကူစၚ်ဗဟဵုဂှ် စပ္တံနူသၞာံ(၁၉၉၇) သဘၚ်ရတုထဝ် ပေၚ်(၅၀) ဝါတုဲ စကၠောန် ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်မတ်မလီုသၟး ပွိုၚ်(၁၀)သၞာံရ။ လက္ကရဴအိုတ်သၞာံ(၂၀၀၇)ဂှ် ဒှ်အလန်တ္ၚဲကောန်ဂကူမရနုက်ကဵု(၆၀)ဝါရ၊ (၁၉၉၉) (၆၁)ဝါဂှ် ကၠောန်ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်၊ သၞာံ(၂၀၀၀) (၆၂)ဝါဂှ် ကၠောန်ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ၜါသွာၚ်၊ သၞာံ(၂၀၀၁)မရနုက်ကဵု(၆၃)ဝါဂှ် ကၠောန်ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ပါ်လၟိုၚ်၊ သၞာံ(၂၀၀၂) (၆၄)ဝါဂှ် ကၠောန်ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗု၊ သၞာံ(၂၀၀၃) (၆၅)ဝါသၞာံဏံဂှ် ကၠောန်ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ကံကြိက် ကွာန်ကံဗိန်ရ။ သၞာံ(၂၀၁၃) (၆၆)ဝါယးသၞာံမ္ဂး သွက်ဂွံကၠောန်ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ပံၚ်ရောၚ် ကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်(ဗဟဵု) တံကဵု ကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ပွိုၚ်ဍုၚ်ပံၚ်တံ တုပ်လဝ်စိုတ်တုဲရ။
ကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်(ဗဟဵု)တံဝွံ ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵုပရေၚ်ကောန်ဂကူကီု လ္တူအကာဲအရာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကီုတုဲ လၟေၚ်အရိုဟ်ဟ်သၞာံဂှ် ပ္တိတ်ဒၟံၚ်လိက်ဂလာန်သဘာပတိ၊ ဂလာန်ဥက္ကဌ၊ လိက်ဝၚ်ဂတဵုမုက်ပစူတိ ကဵု ဝၚ်ပရေၚ်လိက်ပတ်မန်ဂမၠိုၚ် ပ္တိတ်ကၠုၚ်ရ။ ဂတဵုမုက်ပစူတိပၠန်လေဝ် မွဲသၞာံမွဲဗီု ဝၚ်ဆေၚ်စပ်ကဵုဝၚ်မန်တြေံတြဟ်ဂှ် ဓမံက်ပ္တိတ်ကၠုၚ်လဝ် သီုကဵုလိက်ဝၚ်နွံရ။
သဘၚ်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ဝွံ မွဲသၞာံကဵုမွဲသၞာံ ဒှ်ပွမသၠုၚ်ဂရုကဵုစိုတ်ဓါတ်ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ်တုဲ ဒှ်တ္ၚဲမ္ၚဵု တ္ၚဲပရဲမွဲတ္ၚဲ ရောၚ်ဂှ်လေဝ် ကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ဗဟဵုတံ စၟတ်သမ္တီလဝ်လၟေၚ်အရိုဟ်ဟ်သၞာံကီုရ။
တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ဂှ် ဇၟာပ်ပ်ပွိုၚ်ဍုၚ် ပွိုၚ်တိုက် ပွိုၚ်ကွာန် စပ္တံနူတ္ၚဲသဳမာ်ပေၚ်သဝ်တ္ၚဲဂှ်မ္ဂး နကဵုဂကောံဂဳတဂမၠိုၚ် လှေ် ဒယှေ် အခိုက်ကၞာယေန်သၞာၚ်မန်ကီု နကဵုရမျှာၚ်ဂဳတဂတာပ်ခေတ်ကီု လှေ်ဒယှေ်လဟိၚ်တိၚ်တက်ဂြုဂြုဂြီုဂြီုအိုတ် ရ။
တ္ၚဲမာ်မွဲစွေက်ဂှ်မ္ဂး ဌာန်ညး ညးရှေ်သှေ်အလာံတုဲ ဇၟာပ်ပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် တိတ်ဂေတ်ကြေဝ်အိုတ်ရ၊ ဗွဲမဂၠိုၚ်တိတ်လ္ၚောဝ် ကျာ်ခၟဳ ဝေၚ်ဍာ်စက်စာဲရ၊ “ဝူ – ဝူ – ဝူ”နကဵုရမျှာၚ်ကွဳလိုန်ဓါတ်ကီု ကွဳစက်ယာဉ်ကီု ဆက်က်ရေၚ်ကာန်ဒၟံၚ် အဃောဇက်ဂၠောဲအဒၟံၚ် မွဲဒမြိပ်ဂၠံၚ်ကျာ်ခၟဳ လ္တူဍုၚ်ဇြပ်ဗုမွဲဒၞာဲရ။သဘၚ်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ဝွံ စှေ်အာသဘာဝ ဒှ်တ္ၚဲ သၟတ်တံဂေတ်ကြေဝ် ထ္ၜးဆီစရာဲဂကူတုဲ၊ သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် လ္ၚဵုခုတ်ဟီုဂှ် သၟတ်တံကြေဝ်ဂေတ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲတ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ဂှ် တုပ်တဴကဵု ဆန္ဒအာတ်မိက်ကၠုၚ်ခေါၚ်အရာပရေၚ် ကောန်ဂကူကီုရောၚ် ဗီုဏံ ခုတ်ဟီုတဴနွံရ။
ဇၟာပ်စိုတ်သဘၚ်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ဝွံ ပရေၚ်စဵုတာဒၞာဲကွဳလိုန်ဓါတ်ကီု ကွဳစက်ယာဉ်တံကီုဂှ် ဂကောံအလဵုအသဳလဵုလေဝ် ဟွံစဵုဒၞာရ။ ကွဳလိုန်ဓါတ်နွံကဵုလာၚ်ဇြေန်ကီု ကွဳစက်ဟွံမွဲကဵုလာၚ်ဇြေန်ကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ဂှ် ဂွံအခေါၚ်ဂေတ်ကြေဝ် ဗၠးဗၠးၜးၜးရ။
ဂေတ်ကြေဝ်နကဵုဓမ္မတာသၟးဟွံက သီုကဵုဒက်ဒတဴလဝ်အလာံၜိုပ်ထဝ်ကောန်ဂကူမန်တုဲ ဂေတ်ကြေဝ်ဒၟံၚ်ပေၚ်ဍုၚ် ကွာန် ဌာန်စုၚ်ဂှ် စိုပ်အခါသဘၚ်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်မှ တီကၠုၚ်လၟိဟ်ဂကူမန် ဒဵုကဵုတော်လၟိဟ်ဆဟွံဒးရ။
ပ္ဍဲကဵုသၠာတ်ပါၚ်မုက်ဍုၚ်ကျာ်ခၟဳကီု ဒၞာဲသၠာတ်ပြၚ်စက်စာဲကီု စွံလဝ်ကွဳလိုန်ဓါတ်ပေၚ်ဒၟံၚ်သၠာတ် ဒၞာဲစွံကွဳလိုန်ဓါတ်တံ ဂှ် ဇၟာပ်ညးဆဵုတံ ဒးသ္ပအမ်သဝ် ဒဵုဂလိုၚ်ဏံ ကွဳလိုန်ဓါတ်ဂကူမန်တံ ဂၠိုၚ်လောန်ရောၚ် ဇၟာပ်ညးအဲ ဒးဟီုစအိုတ်ရ။
သဘၚ်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်သၞာံဏံဝွံ ဒှ်မံၚ်အခိၚ်အဃောပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကၟိန်ဍုၚ်မန်ဗၟာ မဇက်ပ္တဝ်အာနဂၠံၚ်တရဴ သၞောတ်ဍုၚ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳတုဲ သီုကဵုဒှ်အခိၚ် ဂကောံအလဵုအသဳ ကဵု ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဂကူဂမၠိုၚ်တံ အဃော ကေတ်ဒၟံၚ်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ကီုလေဝ်ဒှ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုလိက်ဂလာန်ဥက္ကဌ ကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်(၆၅)ဝါ ချူဓမံက်လဝ်မ္ဂး “ကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲဂှ် မဒှ်ကၟိန်ဍုၚ် ဒက်ပ္တန်လဝ် နကဵုဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်ရောၚ်၊ အခေါၚ်ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ် မကလိဂွံပရေၚ်တုပ်သၟဟ်ဂှ် မဒှ်လတေၚ်ဆီကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲရောၚ်၊ ဟိုတ်နူကဵု ကၟာတ်လဒဵုပ္ဍဵုပ္ဍိုက် ကေတ်ဇၞးကဵုဇြဟတ် နာနာသာ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးလ္ၚဵု ကောန်ဍုၚ်အရၚ်လ္ၚဵုတံဂှ် လုပ်ကၠုၚ်ပေဲါဗ္တိုက်သွက်ဂွံစဵုဒၞာ အခေါၚ်ဖဵုကောန်ဂကူတုဲ ကံ ပရိုက် ကံဒဒိုက်နာနာ ဗွဲမဂိသ္ကေဝ်သ္ဒးဒုၚ်ကၠုၚ် သ္ဒးဒုၚ်မံၚ်ဖိုဟ်ဂှ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ရ။ ပေဲါဗ္တိုက်ပၞာန်အပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ပဲါဒေံါ ထောံဗွဲမပြဟ်တုဲ ပြသၞာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် နနဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဟေၚ် ဆဵုဂဗသဳကၠဳ ပညဳပညပ်အာညးသ္ကအ်ရောၚ် သ္ဂောံဆဵုမိၚ်ကေတ်တုဲ ဒုၚ်တၠုၚ်မိပ်စိုတ်တဴဗွဲမလောန်ရောၚ်”သာ်ဝွံ ချူဓမံက်ထ္ၜးလဝ် လ္တူအကာဲအရာကောန်ဂကူ ဂမၠိုၚ်မက္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပစ္စုပ္ပန်တ္ၚဲဏံဂှ်ရ။ပရေၚ်ကၟိန်ဍုၚ်မန်ဗၟာတ္ၚဲဏံဝွံ ဒှ်အရာပၟိက်ကစ္စဇၞော်ကဵု ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်တုဲ သီုကဵုဒှ်အခိၚ် အခေါၚ်အရာကောန် ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်တံ သွက်အခေါၚ်အရာခိုဟ်လေဝ် ဒှ်ရ။ နူကဵုခေတ်အလဵုအသဳပၞာန်မတုဲကၠုၚ်ပွိုၚ်(၅၀) သၞာံပြၚ်ၚ်ဂှ် အခေါၚ်အရာကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်တံ ဒးဒုၚ်ပ္ဍဵုဓလိုက်လဝ် သွာၚ်ဒိုဟ်ဇဳဂှ်၊ နူကဵုပေဲါရုဲမာဲ (၂၀၁၀)တုဲ ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်တံ စန်ပညဳကၠုၚ် အပ္ဍဲကီု မ္ၚးကီု၊ လၟုဟ်မ္ဂး အခေါၚ်အရာကောန်ဂကူ ဂမၠိုၚ် ကဵု အခေါၚ်အရာဒဳမဝ်ကရေဇြဳဂှ် စၚ်တုပ်ကၠုၚ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုလိက်ဂလာန်ဥက္ကဌကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန် ပိုဒ်နိဂီုသၟဝ်အိုတ်ချူဓမံက်ထ္ၜးလဝ်ဂှ် “အခိၚ်ကာလ တ္ၚဲဏံဂှ် မဒှ်အခိၚ်အလဵုအသဳကၟိန်ဍုၚ် ကဵု ဂကောံဇြဟတ်ရပ်လွဟ်ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်တံ ညံၚ်သ္ဂောံ ဂွံပရေၚ်ၜိုဟ်လလံကၟိန်ဍုၚ်ထာဝရမာန် ဃောဂိုတ်ဂစာန်ရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ်ရ၊ ပ္ဍဲကဵုဓမံက်ရုပ်ရဴသွက်ဂွံပရေၚ် ၜိုဟ်လလံကၟိန်ဍုၚ်ထာဝရမာန်ဂှ် သ္ဒးဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵု ဟိုတ်သ္ဇိုၚ်ပဋိပက္ခကောန်ဍုၚ်အရၚ်တုဲ ကောန်ညးဍုၚ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်သီုဖအိုတ် ပ္ဍဲအရာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်၊ ပရေၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တံ တၞဟ်နဒတုဲဖဵုဍာ်ဇမၠိုၚ် ကဵု ကေတ်ဗွဲညဳသၟဟ်၊ စွံစိုတ်စေတနာမေတ္တာဗွဲမလ္ဂူတပ်တးကၠးပ္ဍး ပံၚ်ကောံဆဵုဂဗသဳကၠဳဂၠာဲအာသွဟ်တုဲ ရေၚ်တၠုၚ်ဓ မံက်ရုပ်ရဴမာန်တှေ် ဒက်ပ္တန်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်လၟိုန်ထာဝရဒှ်ကၠုၚ်ရောၚ် ပတှေ်ဒုၚ်ကေတ်လဝ်ဗွဲမဇြိုဟ်နက်ရ”သာ်ဝွံ ပ္ဍဲလိက်ဂလာနဥက္ကဌဂှ် ချူပညုၚ်ထ္ၜးလဝ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုအခိၚ်သမ္မယျတ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ဝွံ ဇၟာပ်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ဂှ် ကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ဗဟဵုတံ သ္ၚဳ ဂၠိပ်အခါတ်အကာဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ပစ္စုပ္ပန်တုဲ ပ္တိတ်လိက်ဂလာန် စပ်ကဵုအကာဲအရာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်လၟိုန်ရ။ လ္တူလိက်ဂလာန်တံဂှ် ဇၟာပ်စၚ်ပွိုၚ်ဍုၚ် ပွိုၚ်တိုက် ပွိုၚ်ကွာန် ကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ကဆံၚ်ၚ်တံ ဗှ်ထ္ၜး တြးဗစိုပ် တဲညးဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်တံရ။
ကၟိန်ဍုၚ်မန်ဗၟာဝွံ မွဲအခိၚ်တေံ အခေါၚ်အရာကောန်ဂကူ ကဵု အခေါၚ်အရာဒဳမဝ်ကရေဇြဳ ဒှ်ဒၟံၚ်ပရေၚ်ဝိဝါဒဂှ် ပ္ဍဲအ ခိၚ်တ္ၚဲဏံ အခေါၚ်အရာကောန်ဂကူဂှ် အသိၚ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်နူ အခေါၚ်အရာဒဳမဝ်ကရေဇြဳတုဲ အခေါၚ်အရာကောန် ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ် ယဝ်ဟွံမံက်မ္ဂး ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ထာဝရဂှ် တန်တဴအာဍာ်ဇမၠိၚ်ဟွံမာန်တုဲ စပ္တံနူပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ပရေၚ်မၞိဟ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်အိုတ်သီု ဂွံတဴတက်ဖေါအ်ဗြေဝ်မာန်ဗွဲလအိတ်အယုက်မာန်ဂှ် အဓိ ကတန်တဴဒၟံၚ်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံရောၚ် ဒုဥက္ကဌဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ နာဲရဿဟီုသောၚ်ကလးကဵု အစာပရိုၚ်ဂမၠိုၚ် ကာလ ဆဵုဂဗသဳကၠဳတက်ကျာ ကဵုဂကောံရေၚ်တၠုၚ်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံ တုဲကၠုၚ် ဖေဖဝ်ဝါရဳ(၁)ဂှ်ရ။
ဗီုကဵုအခိၚ်သမ္မယျတ္ၚဲကောန်ဂကူမန်(၆၅)ဝါသၞာံဏံဝွံ ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ်တံ နကဵုဇြဟတ်အလုံရးမွဲ ဗီုပြၚ် ထ္ၜးကၠုၚ်ဆန္ဒ အၚပ်စိုတ်အခေါၚ်အရာကောန်ဂကူဂှ် သက်သဳဓမံက်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ထာဝရ ဂွံမံက်ကၠုၚ်ဂှ် တန်တဴဒၟံၚ်ကဵု အခေါၚ်အရာကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်ရောၚ်ဂှ် ပ္ဍဲဂၠံစိုတ်ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်တံ အာတ်မိက်ကၠုၚ်ဗွဲမလလမ်ရရောၚ် သာ်ဝွံသ္ၚဳဂၠိပ်ပ္တိုန်ထ္ၜးဏါရ။
ညာတ်ပရိုၚ် သဘၚ်တ္ၚဲကောန်ဂကူ အလုမ်လိုက် ကေုာံမန်သေမ်တအ်မြဟ်မြဴ ကတိုၚ်ကၟဟ် နကဵုဒှ်ဂကူမန်မွဲ
မိပ်စိုတ် ဒှ်ပဳတိဗွဲမလောန်ရ သွက်ဂကူသ္ဂောံဗၠးၜးဂှ်လေဝ် မွဲဂကောမ်မွဲကရောံ မန်သေမ်တအ် ညံၚ်ဂွံကတိုၚ်ကၟဟ်
ဗီုကၠောန်တ္ၚဲကောန်ဂကူဏအ်ကီုဂှ် ပရိုၚ်မန်ချဳဒရာၚ်မံၚ်အလုမ်လိုက်အိုဿီုဂှ် အစာပရိုၚ်မန်ပိုဲတအ် ပကောမ်
ကၠောန်ကဵု ကဝးဗဳဒဳယဝ် တုဲပရးကဵုမန်သေမ်တအ်ကီုမဂး ဒှ်ပရေၚ်ဗဂဵုလဟဵုပတိုန်စိုတ်ဓါတ်ဆာန်ဂကူ မွဲသာ်ကီု
ရောၚ်စှေ်စိုတ်ရ”
ညံၚ်ဂွံဍုၚ်မန်ဂှ် ချပ်အိုတ်ညိမန် ဂွံဍုၚ်မန်တုဲ ဖန်ဂွံသီုဖအိုတ်ရ