ဝဏ္ဏမာန်၊ အံက်တဝ်ဗာ ၁၂၊ ၂၀၂၀

ကမ္မယှေန်ပေဲါရုဲမာဲတံ ကာတ်ဗာန်စရၚ် အလန်ဒုတိယ (အလန်လက္ကရဴအိုတ်) ဏံ ဂိတုအံက်တဝ်ဗာ (၁) ဂှ် စရၚ်ညးဂွံအခေါၚ်ကဵုမာဲ ဒေသပွဳပွူဗဟဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ (၉) ကွာန်ဂှ် စရၚ်ၜိုတ်ပတိုန်လဝ်ဂှ် ပါကၠုၚ်လၟိဟ် (၂၀၀၀) တၠပြၚ်တုဲ ဒးဒုၚ်တးပဲါလဝ် ဗၞတ် (၅၀၀) တၠပြၚ်ဏီရောၚ် ညးရေၚ်တၠုၚ်မံၚ် ပရေၚ်စရၚ်ဒေသဂှ်မွဲတၠ ဟီုထ္ၜးရ။
‘စရၚ်ဒေသကၞောတ်ၜဳရေဝ်ဂှ် ပါကၠုၚ်ယျ စရၚ်ပါဂှ် (၂၂၃၂) တၠ၊ ဆဂးတှေ် ဍေံကလေၚ်ပဲါထောံဂှ် လၟိဟ် (၅၀၀) ပြၚ်၊ ပ္ဍဲဂှ်တှေ် သက္ကရာဇ်ဗၠေတ်၊ တၚ်နၚ်တၞဟ်တၞဟ်ဗၠေတ် ဟီုဟဂှ် စရၚ်ဒးဒုၚ်ပဲါတံဂှ်တှေ် ပိုဲကလေၚ်ပတိုန်အာ နကဵုဗီု ပြၚ် (ပုံစံ ၃) ပၠန်ရောၚ်’ သာ်ဝွံ ညးရေၚ်တၠုၚ် ပရေၚ်ကံက်စရၚ် ဒေသကၞောတ်ၜဳရေဝ် နာဲလောန် ဟီုထ္ၜးရ။
အခိၚ်ကမ္မယှေန်ပေဲါရုဲမာဲတံ ကာတ်ဗာန်စရၚ် ဂိတုဂျူလာၚ် (၂၅) တုဲကၠုၚ်တေံဂှ် ဟိုတ်နူညးဒေသတံ စရၚ် အခေါၚ်စုတ်မာဲ ဟွံပါကၠုၚ်တုဲ ဂကောံသၟတ်ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်တံ ဂိတုအဝ်ဂါတ်ကၠာဟွံအိုတ်က္ဍၚ်ဂှ် ဗက်ကံက်စရၚ်ညးဒေသ ကွာန် (၉) ကွာန် ပ္ဍဲပွဳပွူဗဟဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ်တုဲ ပတိုန်ထ္ၜးလဝ်ကဵု ကမ္မယှေန်ပေဲါရုဲမာဲအဆံၚ်ခရိုၚ် (ခရိုၚ်မတ်မလီု) ရ။
‘ဂကောံကွာန်ကၞောတ်ၜဳရေဝ်ဂှ် (၈) ကွာန်၊ သီုကွာန်ချေံဍာ်တှေ် (၉) ကွာန် ကွာန်ချေံဍာ်ဂှ်တှေ် (၁၉၃) တၠ၊ ညအ် ပြဟ်ပြဟ်ဏံဂှ် (၂၂၃၂) တၠဂှ် စရၚ်ပါအာယျ၊ ဂကောံကွာန်ချေံဍာ်ဂှ် ဒးအာစုတ်မာဲ ရုၚ်မာဲ ပ္ဍဲကွာန်ဘာ၊ သှေ် (၈) ကွာန် (၁၉၃၉) တၠဂှ် ဒးအာစုတ် ပ္ဍဲရုၚ်မာဲ ကွာန်ကြုၚ်လံၚ်၊ အာကၠုၚ်ဝါတ်ဂါတ်ခက်ခုဲနွံကီု တုဲတှေ် ရုၚ်မာဲမွဲမတှေ် လၟိဟ်မၞိဟ် ဒးစုတ်မာဲ (၂၅၀၀) တၠပြၚ်မံၚ်တှေ် အရၚ်ဂှ် ဂွံထပ်ဂွံရုၚ်မာဲမွဲမပၠန်တှေ် ပိုဲဒးဆက်ချဳဓရာၚ်အာပၠန်ဏောၚ်’ သာ်ဏံ နာဲလောန် ဆက်ဟီုရ။
ကဵုအကာဲအရာယဲကပ် Covid0-19 ဂှ်လေဝ် အသိၚ်သၠုၚ်တိုန်မံၚ်တုဲ သွက်ညးဒေသ ကွာန်ကၞောတ်ၜဳရေဝ်ဗွဲမဂၠိုၚ် တံဂှ် ရုၚ်မာဲမွဲမမ္ဂး လၟိဟ်မၞိဟ် (၂၀၀၀) တၠပြၚ်မံၚ်တုဲ သွက်ဂွံကဵုမာဲဂှ် ဟွံပြေပြံၚ်ရောၚ်ဂှ်လေဝ် ညးရေၚ်တၠုၚ်တံ ဒှ် ဓဝိၚ်ရ။
သွက်ညးဒေသမွဲဒမြိပ် ကွာန်ကၞောတ်ၜဳရေဝ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒးအာစုတ်မာဲ ရုၚ်မာဲ ပ္ဍဲကွာန်ကြုၚ်လံၚ် မွဲဒၞာဲ၊ ရုၚ်မာဲ ပ္ဍဲကွာန် ဘာ မွဲဒၞာဲတုဲ သွက်ညးဒေသတံ ဂွံအာကၠုၚ်စုတ်မာဲဂှ် ဟိုတ်နူဂၠံၚ်ဍာန်ပရေံကီု၊ ဟိုတ်နူသ္ၚောဲခြာကီုတုဲ ဂွံအာစုတ်မာဲ ဂှ် သွက်ဒးဒှ်ခက်ခုဲ နွံပၠန်ရောၚ်တုဲ ဒၞာဲၜိုတ်ကြပ်ကဵုညးဒေသတံမာန် ပ္ဍဲကွာန်ဖလာန်ပါၚ်ကြုၚ် ညံၚ်ဂွံစွံကဵုရုၚ်မာဲ မွဲရုၚ်မာန်ဂှ်လေဝ် ဂကောံရေၚ်တၠုၚ်စရၚ်မာဲတံ ပတိုန်ထ္ၜးလဝ်နွံကီုရ။
ညးဍုၚ်ကွာန် ဒေသကၞောတ်ၜဳရေဝ်ဂှ် တုဲကၠုၚ်ကာလပေဲါရုဲမာဲ (၂၀၁၀-၂၀၁၅) ဂှ် ဟိုတ်နူဒှ်တိဍာ် သၟဝ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ၊ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဟွံဂွံထ္ပက်လဝ်စၟတ်တဲ လိက်ကသုက်ဒေံါပန်ပှော်ဏီတုဲ ညးဒေသတံ ဟွံဂွံလဝ်အခေါၚ်စုတ်မာဲရ။
ဒေသကွာန်မွဲဒမြိပ် ပွဳပွူဗဟဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ကော် ဒေသကၞောတ်ၜဳရေဝ်ဂှ် ဟိုတ်နူအသိၚ်အကာဲအရာယဲကပ် Covid-19 ဂှ် လလေၚ်သၠုၚ်တိုန်ဂှ်တုဲ နူကဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတံ တုဲကၠုၚ်ဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ (၁၁) ဂှ် ပတိတ်ကၠုၚ်လဝ်လိက် စပ်ကဵုပရေၚ်စန်ဒက်မာဲကီု၊ ပရေၚ်အာကၠုၚ်ကီု ကၟာတ်လဒဵုစဵုဒၞာလဝ် နကဵုသၞောဝ်ထိၚ်ဒဝ်စဵုဒၞာယဲ ပ္ဍဲဒေသဂှ်ရ။