သၟာန်။ အခိၚ်လၟုဟ်ဟီုတှ်ေ ကြပ်ကၠုၚ်မံၚ်ကဵု ပေဲါရုဲမာဲယျ ညးညးအဲအဲ ချူတြးပတိတ်မံၚ် ပရူပေဲါရုဲမာဲဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်မံၚ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်တှ်ေ လညာတ်ဒစေၚ်ကီု ဟီုဗျံက်မံၚ်ဗော်တၞဟ်ဟ်ကီုဂှ်တှ်ေ ဗီုလဵု အ္စာၝောံ ညာတ်ရော?
သွဟ်။ ပ္ဍဲပေဲါရုဲမာဲဏံ ပိုဲဒးစွံသတိမွဲဂှ် ကဵုရဲဟီုမံၚ်ကဵုရဲဗော်ဖျေံကဝု အကြာမွဲကဵုမွဲ၊ ဗော်မွဲကဵုမွဲဗီုပြၚ်လဵုပံၚ်ဖက် မံၚ်ညးသ္ကံ၊ ဗီုပြၚ်လဵုဆက်ဆောံမံၚ်ညးသ္ကံ တန်ရဴဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵုမူဝါဒတုဲတှ်ေ ဟီုပတိတ်လဝ်နွံတၟာဂလိုၚ်၊ အဵု ဗီုပြၚ်ဟီုလဝ်ဗီုတဏံဂှ်တှ်ေဍေံဒှ်ဟွံထေက်ပုဟ်၊ ဟီုလေဝ် ဟီုဟွံဂွိုအ်ပုဟ်၊ ဟီုလေဝ်ဟီုဟွံထေက်ပုဟ်၊ အဲ ညာတ်ဗီုဂှ် အဵုဂှ်တှ်ေ နကဵုပူဂဵုအဲမွဲဏောၚ်ဟီုတှ်ေလေဝ် ညံၚ်ဂွိုအ်ဟီုဗီုဂှ်ကီု၊ မၞိဟ်ဇကုဗ္ဒောံဂွံတှ်ေ ဇကုဗ္ဒောံ ယဝ်ဟီုဟွံဂွိုအ်ပုဟ်ဟီုတှ်ေလေဝ် ပရိုၚ်ဗီုတဂှ်ယဝ်ရဆဵုကၠုၚ်ဟီုတှ်ေလေဝ်ဟွံဗှ်ပုဟ်၊ အဵုဗီုဂှ်နဝ် ဒးရံၚ်ချိုတ် ချိုတ်ပၠိုတ်ပၠိုတ်၊ တုဲမှပိုဲတံဒးဒုၚ်တဲထေက် ပရိုၚ်ဗီုတဂှ်၊ ပရိုၚ်ဗီုတဏံဂှ်တှ်ေ ပိုဲဒုၚ်တဲဟွံထေက်ပုဟ် ပိုဲညး ဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် Rights information ပရိုၚ်ဒဒှ်ဍာံကွေံကွေံပိုဲတံဒးဂွံထေက်၊ ပိုဲတံဂွံပရိုၚ်ဍာံဍာံတုဲမှလေဝ် ပ္ဍဲကဵုအလဵုအသဳဏံ ညး တံချူဓဇက်သၞောဝ်၊ ညးတံချူဓဇက်မူဝါဒမွဲမွဲဏောၚ်ဟီုတှ်ေ မုဍေံကိတ်ညဳကဵု ပိုဲရော မုဍေံဒှ်မံၚ်ဗီုလဵုရော ဟီုတှ်ေ ပိုဲဒေသပိုဲဏံဂှ်တှ်ေ ပိုဲတံဘိုၚ်ကဵုကသပ်ဂွံ၊ အဵုဂှ်တှ်ေ ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵု Right information လတူဏံဂှ်တှ်ေ ဍေံဆက်စပ်မံၚ်ကဵုရဲသၟာပရိုၚ်တၟာဂလိုၚ်၊ သၟာပရိုၚ်ဟီုဂှ်တှ်ေ ရဲမဳဒဳယာ စဏံ ပရိုၚ်ဟီုဂှ်တှ်ေ ပရိုၚ်ကၠုၚ်နူအလဵုအသဳနွံဏောၚ်၊
ပရိုၚ်ကၠုၚ်နူကဵု လ္ၚဵုတှ်ေ professional ညးတံ ကၠောန် မံၚ်နွံဏောၚ်၊ လ္ၚဵုတှ်ေဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵုဂကောံပရိုၚ်စဏံဂကောံညးကဵုညးနွံမံၚ်၊ တုဲတှ်ေ နကဵုပူဂဵု ကၠောန်တုဲ တှ်ေ တရးပရိုၚ်လေဝ်နွံမံၚ်၊ ပ္ဍဲဂှ်ပရိုၚ်ဏံဂှ် ဒးမံၚ်ကီု ဗၠေတ်မံၚ်ကီု၊ ဒးသ္ၚဳဂၠိပ် ဒးဂၠိုက်ဂၠာဲ ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်တုဲ မှပိုဲတံပတိုန်ထေက်၊ လ္ၚဵုဂှ်တှ်ေ ပိုဲတံတီဆကွေံကွေံဟွံသေၚ် တုဲတှ်ေ ပိုဲတံရံၚ်ကေတ် ၜိုတ်ဆညးတၞဟ် တရးလဝ် ပ္ဍဲကဵု social media ပိုဲဆဵုတုဲတှ်ေ ပရိုၚ်ဏံဂှ် ခယျဂှ်ဒးမံၚ်ဟီုတုဲတှ်ေ ပိုဲတံတရးဏာ ၝဏံဂှ် ပိုဲတံအန္တရာဲနွံမံၚ်၊ ပရိုၚ်ဗၠေတ်တ်ဟီုတှ်ေ ယဝ်ရပိုဲတံကလေၚ်ဆက်စပ်ကဵု ပရေၚ် ဍုၚ်ကွာန်ဏောၚ်ဟီုတှ်ေ ပ္ဍဲကဵုဖျေံကဝုဗီုပိုဲ ဟီုနူ ကၠၚ်ဂှ်၊ ဗော်မွဲဂှ်ညံၚ်ဂွံဆုတ်ယောၚ်အာ ညးတၞဟ်ညံၚ်ဟွံဂွံ ထံက်ဂလာန်၊ ဍေံဒှ်ကၠုၚ်ဏောၚ်တှ်ေ အဵုပရိုၚ် တဏံ ညံၚ်ဟွံဂွံဆက်တရးအာ ယဝ်ပိုဲတရးဏာတှ်ေ အဝ် ပရိုၚ်ဏံဒှ်မံၚ်ကွေံကွေံဏောၚ်၊ ဆက်တုဲတှ်ေ တရးမံၚ် အဵုပရိုၚ် ဗီုဏံဂှ် ဍေံဒှ်ဟွံထေက်ပုဟ်။
Rights information ဟီုဂှ် ပရိုၚ်ဍာံဍာံ ပရိုၚ်ဒးဒး ပရိုၚ်ဒှ်ဍာံချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်ဂှ်ရဟေၚ် ပိုဲတံတရးဂွံဏောၚ်၊ ပ္ဍဲကဵုမဳဒဳယာဏံဂှ်လေဝ် ဍေံကော်စဒ္ဂေတ်ဝတ်မဳဒဳယာ (မီဒီယာကျၚ့်ဝတ်) ညးတရးပရိုၚ်တဏံဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဂွံ ကၠးလဝ် လတူဒ္ဂေတ်ဝတ်တံဂှ်တုဲတှ်ေ ပိုဲတံဒးဒ္ဂေတ်ဗက်ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်မှလေဝ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ပရိုၚ်ဒဒှ်ဍာံဂှ် ပိုဲတံဂွံတီကေတ်မာန်ဏောၚ်။
သၟာန်။ ညးညးအဲအဲ ယဝ်ခါရ ဆဵု၊ ဗှ်ဒးပရိုၚ် လတူ Social media မွဲတုဲ ကၠာဟွံဂံႊ တြးပတိတ် (share) တှ်ေ ဗီုလဵုပိုယ်တအ် ဒးစွံသတိထေက် ဒးဝေၚ်ပဲါထေက်ရော?
သွဟ်။ ၝဏံကိစ္စဇၞော်မံၚ်ကွေံကွေံရ ပ္ဍဲကဵုတရးပရိုၚ် Social media ဏံဟီုဂှ်တှ်ေ နကဵုအလဵုအသဳဂှ်ညးတံဖျေံလဝ် (အသရေဖျက်မှု) ဍေံကော်စ (၆၆ဃ) ဟီုကီုလေဝ်ဂှ် ရပ်စပ်မံၚ်ဍေံဟွံစိုပ်တရဴနွံမံၚ်၊ ဗီုဟီုဏာနူကၠၚ်ဂှ်ရ မၞိဟ်မွဲမွဲ ဂကောံမွဲမွဲ၊ ညးမွဲလ္ပာ်တေံဂှ်ရန်တၟံနွံနွံ ယဝ်ရပိုဲတံချူဏာ ပိုဲတံတြးဏာပရိုၚ်ဗော်ဏံပရေံ မၞိဟ်ဏံပရေံ လတူဏံဂှ် ဍာံဟွံဍာံ၊ သေၚ် ဟွံသေၚ်မၞိဟ်ဂွံဂၠိုက်ဂၠာဲဂှ်အောန်မံၚ်၊ မၞိဟ်ဂၠိုက်ဂၠာဲယဝ်ရပိုဲတံရံၚ်ပ္ဍဲ Social media တှ်ေ 10% လေဝ်ဟွံတြးဏာကီုလေဝ်ဂှ် လ္ၚဵုဂှ်ညးတံဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵုလတူပရိုၚ်ဂှ်တုဲတှ်ေ ပတှ်ေအာကွေံကွေံနွံမံၚ်။
ဟီုတှ်ေအဵုဗီုပြၚ်စဏံဂှ်လေဝ် ကၠောန်ဟွံထေက်ပုဟ်၊ ဟီုဖျေံကဝုကီုဒှ်ဒှ် မိက်ဂွံကဵုညးတံလီုလာ်အာမွဲမွဲသာ်တုဲတှ်ေ ကၠောန်ဏာဟီုတှ်ေ အရာလဵုလေဝ်ပိုဲတံကၠောန်ဟွံထေက်၊ ပိုဲတံဒးဝေၚ်ပဲါ ပိုဲတံဒးဒ္ဂေတက်ဗက်ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ် ထေက်။
သၟာန်။ စပ်ကဵု right to informationတှ်ေ ညးညးအဲအဲ အခေါၚ် ချူကီု ပတိုန်ကီုနွံမံၚ်ရ။ ဆ္ဂး ညံၚ်ဟွံဂွံဒှ် ပရိုၚ်အလီကီု ညံၚ်ဟွံဂွံဇီုကပိုက်ဒး ညးတၞဟ်တအ်ဂှ် ဗီုလဵုပိုယ်တအ် ဒးဝေၚ်ပဲါထေက်ရော?
သွဟ်။ ယဝ်ရဒးဟီုဒးကေတ်တာလျိုၚ်ဏောၚ်ဟီုတှ်ေ အကြာဏံဂှ်တှ်ေ ပ္ဍဲကဵုပေဲါရုဲမာဲဏံကီု တုဲတှ်ေ ကိစ္စ ဟီုမံၚ် (ညွန်႕ ပေါၚ်းအစိုးရ) ဂှ်ကီု ပိုဲသဳကၠဳမံၚ်တၟာဂလိုၚ် အဵုပ္ဍဲဂှ်တှ်ေ ဗော်ဇြဟတ်ဇၞော်မွဲဂှ်ညးကေၚ်ဟီုလဝ်အရေဝ်နွံမံၚ်၊ ဇှ်ဂှ်ဂှ် ဟိုတ်နူအကာဲအရာတုဲတှ်ေ ညးတံဟီုကၠုၚ်လဝ်၊ ဗော်ကောန်ဂကူပိုဲတံဂှ် နကဵုဗော်ဇၞော်ဇၞော်လဵုလေဝ် ဒက်လဝ်မ ဟာမိတ်ဟွံမွဲပုဟ်၊ အကြာကောန်ဂကူပိုဲကဵုပိုဲရ ဒက်လဝ်မဟာမိတ်နွံ၊ ပ္ဍဲကဵုမၞိဟ်ပရးပရိုၚ်မွဲလ္ပာ်ဂှ်မု ဍေံသ္ပရောဟီု တှ်ေ ဍေံပ္တိတ်ကၠုၚ်ပရိုၚ် နကဵုညးတံ (ဗော်ဇြဟတ်ဇၞော်) ဂှ်တှ်ေ ဆက်စပ်ကဵု ဗော်အေန်အေဝ်လ်ဒဳ တုဲတှ်ေ ကၠောန် အာနွံဏောၚ် ပတိတ်ပရဲ၊ မွဲလ္ပာ်ဏံဂှ် ဠတေံဟီုလဝ်ကွေံကွေံဍေံနွံကီုလေဝ်ဂှ် တုဲကၠုၚ် (၅-၆) သၞာံတေံရ၊ အကာဲ အရာတေံ ကဵု အကာဲအရာလၟုဟ်ဍေံဟွံတုပ်ရ၊
အဵုလတူဂှ်ပတိတ်ပရဲတုဲတှ်ေ ကၠောန်ဏာ မၞိဟ်ကၠောန်ဏံဂှ် ရန်တၟံ နွံနွံညးတံကၠောန်ဏာတုဲတှ်ေ လ္ပာ်မၞိဟ်မွဲလ္ပာ်ဏံဂှ် ဇီုကပိုက်အာတၟာဂလိုၚ်၊ မုညးတံဒးကလေၚ်ကၠောန်ရောဟီုတှ်ေ ဒးကလေၚ်ခၠေဝ်သှ် ဒးကလေၚ်ကေတ်အရေဝ်ပြဟ်ဟ်၊ လတူမၞိဟ်ချူဂှ် ကေတ်အရေဝ်ဟွံဂွံကီုလေဝ်ဂှ် အဵုဒဒှ်ဏံဂှ် ချူလဝ်ဂှ်တှ်ေ ဟွံဍာံပုဟ်၊ အကာဲအရာဒဒှ်ဍာံနွံဗီုလဵုရောဂှ်တှ်ေ မၞိဟ်ဂလိုၚ်ညံၚ်ဂွံကၠိုဟ်ကၠးဂှ်တှ်ေ ဒးကလေၚ်သှ် ခၠေဝ်နွံ။
ရံၚ်အာဏောၚ်ဟီုတှ်ေ ပရေၚ်ကေတ်လျိုၚ် ဒုၚ်လျိုၚ် ဟီုဂှ် ပ္ဍဲကဵုပရိုၚ်စဏံဂှ် သၟာပရိုၚ်တဏံ၊ ပရိုၚ်ဇကုပ္တိတ် ဏာဂှ် ဒှ်မံၚ်ကွေံကွေံဟာ ဒှ်မံၚ်ဍာံဍာံဟာပိုဲတံဒးဒုၚ် လျိုၚ်ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်ဏောၚ်၊ ပိုဲဂွံဒုၚ်လျိုၚ်မာန်ဂှ်တှ်ေ ပိုဲတံဒး ဂၠာဲသ္ၚဳဂၠိပ်ပိုဲဒးဂၠိုက်ဂၠာဲကံက်တၚ် နၚ်ချိုတ်တ် ပၠိုတ်တ်တုဲမှလေဝ် ဒးတြးကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တံထေက်ရောၚ်။
ပ္ဍဲကဵုပရိုၚ် ဇကုပ္တိတ်ဏာယဝ်ရဗၠေတ်မံၚ်ဏောၚ် ဟီုတှ်ေလေဝ် ပရိုၚ်ဏံဗၠေတ်မံၚ်ဏောၚ်ဂှ် ဇကုဒးခၠေဝ်သှ်၊ ဒးကလေၚ်သောၚ် ကလးကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တံထေက်၊ ဇှ်ဂှ်တှ်ေ ဍေံကော်စတၚ်ဒုၚ်လျိုၚ် တၚ်ကေတ်လျိုၚ်၊ ပိုဲတံမိက်ဂွံဒှ် professional ပရိုၚ်ဂှ်ညးတၞဟ်ကေတ် ဏောၚ်ဟီုတှ်ေ ညးတၞဟ်ဒးသ္ပ နိဿဲ တၚ်နၚ်တံဂှ်တှ်ေ တၚ်ဒုၚ်လျိုၚ် တၚ်ကေတ်လျိုၚ် တဂှ် ကိစ္စဇၞော်မံၚ်၊ ပ္ဍဲဏံဍေံဂွံစိုပ်တရဴမာန်ဂှ်တှ်ေ ဂကောံသၟာပရိုၚ်တံသီုဖအိုတ်ဂှ် ညးညးအဲအဲဒးဒ္ဂေတ်ဗက် ညံၚ်ဂွံ ကၠောန် ညံၚ်ဂွံဒုၚ် လျိုၚ်အာဇှ်မှလေဝ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံပရိုၚ်ဒးဒး ပရိုၚ်ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်ဂှ် ပိုဲတံဂွံအာမာန်ဏောၚ်။
သၟာန်။ သွက်မၞိဟ်ချူတြးမံၚ် ပရိုၚ်ဗီုတဏံဂှ်တှ်ေ စပ်ကဵုပရေၚ် ဒုၚ်ကေတ်တာလျိုၚ် ဒုၚ်ဝန်တအ် ဗီုလဵုဒးနွံထေက် ရောဂှ် နကဵုလညာတ် အ္စာၝောံ လဴထ္ၜးကဵုညိ၊
သွဟ်။ လောဲလောဲယဝ်ရပိုဲကၠောန်ဏောၚ်ဟီုတှ်ေ နကဵုသၟာပရိုၚ်စဏံ ရဲပတိတ်မံၚ်ပရိုၚ်စဏံ ပ္ဍဲကဵု media စဏံဂှ် ဗီုဟီုနူကၠၚ်ဂှ်ရ ညးတံဂှ် တၚ်ကေတ်လျိုၚ် တၚ်ဒုၚ်လျိုၚ်ပ္ဍဲညးတံဒးနွံဏောၚ်၊ ပ္ဍဲအလဵုအသဳဂှ်ညးဒးဖျေံလဝ်သၞောဝ် ဏောၚ်၊ အတိုၚ်ဒဒှ်ဍာံဂှ်ရ ပိုဲဒးဒုၚ်သ္ဇိုၚ်တုဲတှ်ေ ပရိုၚ်ဒဒှ်ဍာံဂှ်ရ ပိုဲတံဒးပတိတ်ပရိုၚ် နကဵုအလဵုအသဳဂှ်ဒးသ္ပလဝ်ဗီုဂှ် ဟွံသေၚ်ပုဟ်တှ်ေ မွဲသာ်ဂှ်ပၠန်မုဍေံဒှ်သာ်လဵုရောဟီုတှ်ေ အလဵုအသဳဂှ်ပရိုၚ်စဏံဂှ်ဟိုတ်နူဖျေံသိက္ခာညးတံဏောၚ် ညးတံညာတ်တုဲတှ်ေ ညးတံကေတ်မံၚ်အရေဝ် ဗီုဟီုနူကၠၚ်ဂှ်ရ ၝောံပိုတ် (၆၆ဃ) ဗီုပြၚ်ညးဒးစိုတ်သုၚ်စောဲဏာဂွံ အဵုဗီုဏံလေဝ် ဍေံဒှ်ဟွံထေက်ပုဟ်၊ သၞောဝ်ဟီုတှ်ေဍေံဒးနွံမံၚ်ကဵုဗီုပြၚ်ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်တုဲမှဍေံဂွံရပ်စပ်အာ၊ ပ္ဍဲကဵု media စဏံဟီုတှ်ေလေဝ်ရဲပတိတ်မံၚ်ပရိုၚ် သၟာပရိုၚ်စဏံတှ်ေလေဝ် လတူဒ္ဂေတ်ဝတ်အ္စာပရိုၚ် (မီဒီယာကျၚ့်ဝတ် ) ဍေံဒးနွံချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်၊
ညးပတိတ်ပရိုၚ်ကီု ညးသုၚ်စောဲပရိုၚ်တံကီု ညံၚ်ဂွံရပ်စပ်သုၚ်စောဲအာအတိုၚ်ပ္ဍဲသၞောဝ် ဏံတုဲတှ်ေ ညံၚ်ဂွံပတိတ်ဏာပရိုၚ် ဗီုဏံကိစ္စဇၞော် တုဲတှ်ေ မွဲပၠန်ဂှ် ပ္ဍဲကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တံ ပရိုၚ်ဒှ်ကၠုၚ်ဆဵုကၠုၚ်ဏောဝ် ဟီုတှ်ေလေဝ် ပိုဲဆဵုတုဲတှ်ေ ပိုဲတံပတှ်ေအာလဝဲါဂှ်ဟွံသေၚ် ပရိုၚ်ဏံဂှ်ကၠုၚ်နူအလဵုအရော တမ်ဍေံဂှ် ကၠုၚ်နူအလဵု ရော ပိုဲဒးကလေၚ်ဂၠိုက်ဂၠာဲတုဲတှ်ေ ပရိုၚ်ဏံဒးမံၚ်ဟာ၊ ဗၠေတ်မံၚ်ဟာ လညာတ်ဗီုစဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဒး စွံအာရီုကီုဏောၚ်၊ ပ္ဍဲဂှ်တှ်ေ အဆံၚ်ၚ်လေဝ် နကဵုအလဵုအသဳဂှ်တှ်ေ သၞောဝ်ဂှ်ညးတံဒးချူဓဇက်လဝ်ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ် ညံၚ်ဟွံဒှ်အာစဵုဒၞာအခေါၚ်အရာမၞိဟ်မွဲလ္ပာ်ဓဝ်ဂှ် သၞောဝ်စဂှ်ဍေံဒးဒှ်ဏောၚ်၊ တုဲပၠန်ဂှ်တှ်ေ ရဲသၟာပရိုၚ်စဏံ ရဲသၟာပ ရိုၚ်စဏံ ရဲပတိတ်မံၚ်ပရိုၚ်စဏံဂှ်လေဝ် စပ်ကဵုဒ္ဂေတ်ဗက်စဏံဂှ်တှ်ေ ဒးတီလဝ်ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်ဏောၚ်၊ ညးဍုၚ် ကွာန်တံဂှ်လေဝ် ပရိုၚ်ဂွံနၚ်နူအလဵုပိုဲဒးတီကၠးကၠိုဟ်လဝ်ကီုဏောၚ်၊ ဍေံဂွံဒှ်ဗီုဏံဂှ်တှ်ေပိုဲတံ ဒးကဵုပညာဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်၊ ဒးလဴကဵုဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ဏောၚ်၊ ပ္ဍဲကဵုညးဍုၚ်ကွာန်အဆံၚ်နာနာတံကီုညံၚ်ဂွံကၠိုဟ်ဏံဂှ်ပိုဲတံဒးကၠောန်ကဵုတၟာဂလိုၚ်ဏီ ရောၚ် အဲခယျကေတ်ရ။
သၟာန်။ မွဲအဆက်ဓဝ် ပရိုၚ်အလီညံၚ်ဂွံအိုတ်အာမာန်ဂှ် နကဵုလဵုအလဵုအသဳကီု ညးစၞးကၠတ်ထဝ်တအ်ကီု ဗီုလဵုဒး ဘိုၚ် ဆဝ်မ္ၚုဟ်ထေက်ရော
သွဟ်။ ဍေံကော်စ ပရိုၚ်ဗၠေတ်၊ ပရိုၚ်အလီ ပိုဲတံဗှ်ဒးမွဲအလန် ညံၚ်ဟွံဂွံပတှ်ေဒးအာ ဆဵုမွဲဒၞာဲဓဝ်ဂှ် လ္ပပတှ်ေပြဟ်ညိ ပရိုၚ်ဏံဂှ်ကၠုၚ်နူအလဵုရော ပိုဲတံဒးဂၠိုက်ဂၠာဲချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ် ပရိုၚ်ဏံပိုဲတီချိုတ်တ်ပၠိုတ်တုဲမှပိုဲတံတရး ဂုန်ဖဵုဍေံ နွံ ဟွံမွဲ တီချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်တုဲမှ ဗှ်ညိ တရးညိ၊ ပရိုၚ်ဟီုဂှ်ကိစ္စဇၞော်မံၚ်သွက်ဘဝပိုဲတၟာဂလိုၚ်ဏောၚ်ဂှ် ညးညးအဲအဲ တီကၠးမံၚ်ရောၚ် အဲခယျ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပရိုၚ်ဗၠေတ်ကီု ပရိုၚ်အလီကီု ပိုဲတံဒးကၠးကၠိုဟ်လဝ်တုဲတှ်ေ ပ္ဍဲကဵုအဌာန်ဂတ တေံ ဗီုပြၚ်လဵုပိုဲတံဒးချပ်လဝ်ဗီုလဵုပိုဲတံဒးကၠောန်အာ ညးညးအဲအဲချပ်ဗစာအာမာန်ဏောၚ်ပတှ်ေကေတ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ် ရပရိုၚ်အလီ၊ ပရိုၚ်ဗၠေတ် ပရိုၚ်ဟွံဍာံတံဂှ် ညံၚ်ဟွံဂွံပါ်ပရအ်ဒးအာပ္ဍဲ facebook ညံၚ်ဟွံဂွံပါ်ပရအ် share ဒးအာ မိက်ဂွံဗတိုက်ဖၟောဝ်ဏာရ။
မွဲသာ်ဂှ်တှ်ေ အဲရံၚ်ကေတ်ပ္ဍဲကဵု ပရိုၚ် media ပိုဲစဏံဆေၚ်စပ်ကဵုပရိုၚ်ဗၠေတ် ပရိုၚ်အလီစဏံဂှ် ညးတံကဵုမံၚ်ပညာ ညးတံကၠောန်မံၚ်နွံမံၚ်တၟာဂလိုၚ်၊ ဆဂး အဵုဖအိုတ်ဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံဗှ်ဟွံမာန်ပုဟ် ညးတံကလၚ်ဟွံမာန်ပုဟ်၊ ဟိုတ်ဂှ်ရတှ်ေ သွက်ညးတံဂွံတီပိုဲတံဒးတရးကဵုပရိုၚ် ဒးပါ်ပရအ်ကဵုလညာတ်သွက်ညးတံဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်ညိဏောၚ်၊ အဵုပ္ဍဲဏံဂှ်တှ်ေ ပရိုၚ်ဗီုပြၚ်လဵုဂှ် ဒှ်ပရိုၚ်အလီ၊ ပရိုၚ်ဗီုပြၚ်လဵုတုဲတှ်ေ ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ဠာန်မံၚ်ဏောၚ်၊ ပရိုၚ်ဗီုလဵုတုဲတှ်ေ ဒှ် မံၚ်ပရိုၚ်ဗၠေတ်တ်ဏောၚ်ဂှ် ပရိုၚ်စဏံနွံမံၚ်ဏောၚ် ညံၚ်ညးတံဂွံတီကၠး ပိုဲတံဒးလဴစကဵုတုဲတှ်ေ ပိုဲတံဒးဆဝ်ဗ္ၚုဟ်မံၚ် ကဵုညးတံလၟိုန်ဏောၚ်။
သၟာန်။ စပ်ကဵုပရိုၚ်အလီ၊ ပရိုၚ်ဟွံဍာံစဏံဂှ် ဂွံဖအောန်ဖျေံမာန်ဂှ် တာလျိုၚ်ညးဂှ်ဒးကၠောန်ရော?
သွဟ်။ ပ္ဍဲဏံဂှ်တှ်ေ ညးညးအဲအဲဒးကၠောန်အာဏောၚ် အဲညာတ်၊ ဆေၚ်ကဵုပရိုၚ်ဂှ် နွံမံၚ်ဒၞာဲတေံညိ ဒၞာဲဏံညိဍေံနွံ မံၚ်ဖအိုတ် ဆပ္ဍဲဂှ် ကိစ္စဇၞော်အိုတ်ဂှ်ဍေံနွံမံၚ်၊ ဒၞာဲပၟိက်ကစ္စဇၞော်အိုတ်ဂှ်ပိုဲတံၚ်ဓဇက်ပတိတ်တုဲတှ်ေ ပိုဲတံဒးချူတုဲတှ်ေ ဒးထံက်ထ္ၜးညံၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံဂွံတီ၊ အဓိကတာလျိုၚ်နွံဂှ်တှ်ေ သၟာပရိုၚ်စဏံ၊ ရဲကၠောန်မံၚ်ဆေၚ်စပ်ကဵု ပရိုၚ် ဗၠေတ်စဏံ ပရိုၚ်အလီ ပရိုၚ်ဠာန် တံစဏံအဵုတၚ်နၚ်စဏံနွံမံၚ်ဟီုတှ်ေ ဖအိုတ်ဂှ်မွဲဒၞာဲညးဍုၚ်ကွာန်တံဆဵုတုဲတှ်ေ ညး တံဂွံတီအာ အဲဟီုဂှ်တှ်ေ ဇၟာပ်ပရိုၚ်ဟွံသေၚ်ပုဟ်၊ ဒၞာဲအဓိကဂှ်တှ်ေ ဗီုပြၚ်ဏံဂှ်ဗၠေတ်မံၚ်ဏောၚ်၊ ဗီုပြၚ်ဏံဂှ်လီမံၚ် ဏောၚ် ဠာန်မံၚ်ဏောၚ် အဵုဗီုစဂှ် လောဲအိုတ်မွဲဂှ်တှ်ေ ဇၟာပ်ပရိုၚ်ဂှ် ညံၚ်ဟွံဂွံပါ်ပရအ် share ဒးအာ၊ ညံၚ်ဟွံဂွံဒုၚ်တဲ ဒးအာ ပိုဲညးညးအဲအဲ ဒးဒ္ဂေတ်ဗက်ထေက်။