နာဲကသုမန်

ပ္ဍဲသတ္တဟတုဲလောန်ကၠုၚ်တေံ ဒၟာနူကဵုကမ္မတဳကေၚ်ကာဗဟဵု ဗော်ညဳသၟဟ်မန် ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ် သွက်ဂွံပါလုပ် နဒဒှ်ညးအာက္ဍိုပ်ကံၚ်ဇြဳမွဲတၠ အပ္ဍဲကဵုကံၚ်ဇြဳပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ပြုပြေၚ်ဍုၚ်မွဲတၠတုဲ ပရူပရာဝွံ ပြးဇးအာတုဲ ဒှ်အာပရူပရာ သွက်ဂွံတက်ကျာအာ ဂွံခန်လ္ၚတ်တၟာဂလိုၚ်ကီုရ။ လတူလညာတ်ဏံ ကမ္မတဳကေၚ်ကာ ဗော်ညဳသၟဟ်မန် ဂဇံကောံဓရီု ပ္ဍဲစၟတ်တ္ၚဲ (၆) ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳတုဲ ဖျေံလဝ်ရောၚ် လလောၚ်တြးပတိတ်တုဲ မၞိဟ်ဗွဲဂမၠိုၚ်တံ ဒေါသတိတ်အာ လတူကေၚ်ကာဗော်ညဳသၟဟ်မန်ရ။

အလုံဂကူမန်တံ လုပ်ကၠုၚ်ပေဲါဗတိုက် ကုတၠအဝဵုပၞာန်ဂှ် လအ်လကွေံရရောၚ်တုဲ ဗော်ညဳသၟဟ်မန် ပံၚ်တောဲကဵု အလဵုအသဳပၞာန်ရောၚ် ဟီုဗက်ဟွံဂတာပ် ညးဗျိ အဲဗျိ ဗော်ညဳသၟဟ်မန်တံနွံရ။ မွဲအခိၚ်ဓဝ် မၞိဟ်စဵုဒၞာသ္ဂုတ်သွာတ် ဗော်ညဳသၟဟ်ဂကူမန်တံလေဝ် နွံတဴဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။ ဆက်တုဲ ထံက်အာဂလာန် ဗော်ညဳသၟဟ်မန်တုဲ အတိုၚ်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တံ စှေ်စိုတ်ဟေၚ် ကၠောန်ၜိုတ်အာရောၚ် ဟီုဂးအာရောၚ်။

ဇေတ်တ် ဗော်ညဳသၟဟ်မန်ဂှ် ပၟိက်မိက်ဂွံပြံၚ်သၠာဲ နဲကဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ညးတံတၟိ မိက်ဂွံသၠဲပရိယာယ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တၟိရောၚ် ဟီုဂးလဝ်ရ။ အတိုၚ်ညးတာလျိုၚ် ဗော်ညဳသၟဟ်မန် သောၚ်ကလးမ္ဂး နကဵုဗော်ညးတံဂှ် သၠာဲဗီုပြၚ် ဟွံဒစဵုဒစး အလဵုအသဳပၞာန် ပံၚ်တောဲကဵု အလဵုအသဳပၞာန်တုဲ သွက်ဂွံကေတ်အာ အခေါၚ်အရာရောၚ် ဂးရ။ အဓိပ္ပါယ်သရုပ်ဝွံ အခိၚ်အလဵုအသဳပၞာန် ကရေပ်ဂြတ်ဒၟံၚ် အခိၚ်တ္ၚဲဏံဂှ် ညးစၞးဗော်ညဳသၟဟ်မန်ဂှ် ဗိုၚ်ကဵုညးတံတုဲ နူကဵုအလဵုအသဳပၞာန်ဂှ် စပ်ကဵုအခေါၚ်အရာ ဂကူမန်ကဵု ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံဂှ် သွက်ဂွံကဵုရောၚ်။ ပရိယာဲ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဏံဂှ် ဒှ်ဗီုပြၚ်ကဵုကေတ်ညးသကအ် ဂိုဏ်ဖဵု နွံသီု (၂) လ္ပာ်ရောၚ် ဗော်ညဳသၟဟ်မန် ပတှေ်ကေတ်လဝ်ရ။

စပ်ကဵုအရာပရိယာယ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဝွံ ပါ်ပဲါဏာ မွဲတၚ်တုဲမွဲတၚ် အတိုၚ်မကေၚ်ဆဵုဂဗလဝ်ကီု၊ အတိုၚ်မူဝါဒ အလဵုအသဳပၞာန်တံ မဖျေံလဝ်ကီုတံတုဲ ဗီုလဵုပရဲပရၚ် ကလိ်ဂွံမာန်၊ ၜိုတ်လဵု ဒးကဵုဏာတံဂှ် သဳကၠဳအာရောၚ်။

ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဇကုဂွံမာန်
ကုိုပ်ကၠာအိုတ် ဟို်တ်နူကဵုပံၚ်ကဵု အလဵုအသဳပၞာန်တုဲ မုကလိဂွံတံဂှ် ချိၚ်ဆဏာကီုရ။
ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဇကု ဆက်တန်တဴအာမာန် ။ ။ အတိုၚ်မဆဵုဂဗ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် MNDF တံ ကေၚ်ဆဵုဂဗလဝ် အခိၚ်သၞာံ (၁၉၉၀) တေံမ္ဂး ယဝ်ရ ဒစဵုဒစးကဵု အလဵုအသဳပၞာန်ရောၚ် ဟီုတှေ် ဗော်ဇကု ဒးဒုၚ်ပလီုထောံ ဒှ်မာန်ရောၚ်။ က္ဍိုပ်သ္ကို္တပ်ဗော် MUP အခိၚ်တ္ၚဲဏံလေဝ် ညးတံ ဂွံခန်လ္ၚတ် နူအခိၚ်တေံတုဲ ရန်တၟအ်ကဵု ဗော်ဇကု ဂွံတန်တဴအာ ဍာ်ဇမၠိၚ်မာန် ပၟိက်မိက်ဂွံလုပ်ဗဒဗဒဲါအာ အလဵုအသဳပၞာန်တံ ဒှ်မာန်ရောၚ်။
ဂွံအခေါၚ်လုပ်ပေဲါရုဲမာဲ အဓာန်ဂတတေံ ။ ။ သ္ကိုပ်ပၞာန် ‘မေန်အံၚ်လှာၚ်’ ကဵုလဝ်ကတိပါၚ် ညးတံ ကေတ်အဝဵု ပွိၚ်မွဲသၞာံတုဲမ္ဂး (ထပ်ဆက် ၆ ဂိတုပၠန် ဒှ်မာန်)၊ ကၠောန်ၜိုတ်ကဵု ပေဲါရုဲမာဲရောၚ်။ အလဵုအသဳပၞာန် ဍေံဒက်ပတိုန် ကမ္မယှေန်ပေဲါရုဲမာဲတၟိတုဲ ကဵုကၠောန်ပေဲါရုဲမာဲရောၚ်။ ဗော်ဍေံတံ ဟွံစှေ်စိုတ်ဂှ် ပလီုထောံမာန်ရောၚ်။ အခိၚ်ဂှ် ယဝ်ရဇကုဂှ် ပရေၚ်ဆက်ဆောံပြေပြံၚ်ကဵု အလဵုအသဳပၞာန်တှေ် လုပ်ပေဲါရုဲမာဲဂွံတုဲ ၜိုတ်လၟုဟ် ဇကုဂွံလဝ်မာဲ ဇကုက္လေၚ်ဂွံမာန်ရောၚ်။ ဂၠိုၚ်နူဏံ ဂွံမာန်မံၚ်ဏီရောၚ်။

အခေါၚ်အရာဇကု ဂွံဂၠိုၚ်တိုန်ညိည ။ ။ လ္ၚဵုဂှ် ညာတ်ကေတ်ဂှ် အာတ်အခေါၚ် ＂ဖေဝ်ဒရေဝ်＂ ရ။ ဒှ်ဟွံမာန်ရ။ သ္ကိုပ်ပၞာန်မေန်အံၚ်လှာၚ်ကီု အလဵုအသဳပၞာန်ကီု ညးကဵုအခေါၚ် သၞောတ်ဖေဝ်ဒရေဝ်ရ။ ဖေဝ်ဒရေဝ်ဂှ် ပါ်တိတ်နူကၟိန်ဍုၚ်ရောၚ် ဒပ်ပၞာန်ဗၟာတံ ကၠိုဟ်ကေတ်လဝ်ရ။ ဆဂး အခေါၚ်အရာ လိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ် ပရေၚ်ပညာညိည ဂွံမာန်ရ။ တ္ၚဲကောန်ဂကူမန် ဒှ်တ္ၚဲကၟာတ်ရုၚ် ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် ကလိဂွံမာန်ရ။
ဟီုသရုပ်မ္ဂး ယဝ်ရပံၚ်ကဵု အလဵုအသဳပၞာန်တှေ် ဂိသာညိရောၚ်။ ဒြဟတ်ဒရိုဟ် ဒးဆက်စပ်ကဵု အလဵုအသဳပၞာန်ဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကဵု က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳတံ လညာတ်ဟွံသၠဲလးလေဝ် ပါရောၚ်။

ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဒးကဵုဏာ
အတိုၚ်ဟီုလဝ် ဗွဲလတူတေံရ ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ပ္ၚံက်ဏံဂှ် ချိၚ်ဆဝါတ် ဗွဲမလောန်ရ။ ချိုတ်ပၠိုတ်မွဲသာ်ဂှ်တှေ် ဟိုတ်နူကဵုပၞာန်ဗၟာတံ သီအဝဵုအခိၚ်တ္ၚဲဏံ သီထောံအဝဵု ညးဇၞးမာဲသာ်ဏံဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန် အပ္ဍဲဍုၚ်ကီု ဍုၚ်ဂၠးကဝ်တံကီု ဟွံစှေ်စိုတ်တုဲ ဟွံသ္ပစၟတ်သမ္တှီ အလဵုအသဳပၞာန်တံရ။ အပ္ဍဲကဵုကာလဏံ ယဝ်ရလုပ်ပံၚ်တောဲကဵု အလဵုအသဳပၞာန်ရောၚ် ပိုဲတံဒးကဵု အတိုၚ်ဗွဲသၟဝ်ဝွံရ။

သိက္ခာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ။ ။ သိက္ခာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဗော် MUP စှေ်အာ ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဒှ်မာန်ရောၚ်။ ပ္ဍဲအခိၚ် အပ္ဍဲကဵုအလုံဍုၚ်ကီု၊ အလုံမွဲဂၠးကဝ်မွဲ ဒစဵုဒစးမံၚ် တၠအဝဵုပၞာန်ဏံဂှ် ဗော် MUP ဒးဒုၚ်ဗျိ ဒးဒုၚ်လက်ချဴ နူကဵုညးမလုပ်ဒၟံၚ် ပေဲါဗတိုက် သွက်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳကီု၊ နူကဵုညးမထံက်ဂလာန် ဗော် NLD ဒှ်မာန်ရောၚ်။
ဟွံမွဲကဵုဗဗွဲဓရ် ။ ။ အတိုၚ်ဟီုလဝ် ဗွဲလတူတေံရ အလဵုအသဳပၞာန် အခိၚ်တ္ၚဲဏံဂှ် အပ္ဍဲဍုၚ်ကီု ဂၠးတိကီု ဟွံသ္ပစၟတ်သမ္တီရ။ ဇကုလုပ်အာမ္ဂး ညးတၞဟ်လေဝ် ဟွံသ္ပသမ္တီကဵု ဇကု၊ ဇကုလုပ်ကေတ်ဒၞာဲ ဟွံမွဲကဵု ဗဗွဲဓရ်ရောၚ် ညးတၞဟ်တံ စောဲစပ်ကၠုၚ်တုဲ ပရေၚ်ဆက်ဆောံ အပ္ဍဲဍုၚ်၊ မ္ၚးဍုၚ်တံ လီုလာ်အာရောၚ်။ ညးဍုၚ်ကွာန်မန်တံ ကဵုလဝ်မာဲ ကုဗော် MUP သၞာံ (၂၀၂၀) ရုဲစှ်ပတိုန်လဝ် အမာတ် (၁၂) တၠ သ္ပလဝ် သမ္တီ လုပ်ဗဗွဲဓရ်ဂှ် ဍေံလီုလာ်အာပေၚ်ၚ်မာန်ရောၚ်။
ပရေၚ်ညဳသၟဟ်ဂကူလီုလာ် ။ ။ ပ္ဍဲကဵုခေတ်သဵုယှေဝ်မဳဒဳယာ အခိၚ်တ္ၚဲဏံဂှ်တှေ် ညးဟီုမွဲပါၚ် အဲဟီုမွဲပါၚ် ပရေၚ်ဆက်ဆောံလီုလာ် လောဲသွာတုဲ လညာတ်လေဝ် ထကးလောဲရ။ ဟိုတ်နူကဵု ပရိုၚ်တိတ်ကၠုၚ် ဗော် MUP လုပ်ပံၚ်ကဵု အလဵုအသဳပၞာန်ဗက်ဟွံဂတာပ် ပ္ဍဲအကြာဂကူပိုဲတံလေဝ် ထကးတုဲ ပ္ဍဲကဵုဗော်ညဳသၟဟ်ဂကူမန်လေဝ် ပရေၚ်ညဳသၟဟ်တံ လီုလာ်မာန်ရောၚ်။

ကေဝ်လျိုၚ် ပရဲအောန် ပရဲဂၠိုၚ်၊ ဒတူလိုၚ် မဇျှိမပဋိဗဒါ
လတူထံက်ထ္ၜးလဝ် ဗွဲလတူတေံ က္လေၚ်ရံၚ်တုဲ နကဵုဗော်ညဳသၟဟ်မန် ဒးကဵုဏာကဵု ဇကုက္လေၚ်ဂွံမာန်ဂှ် ၜိုတ်လဵုရော ချိၚ်ဆတုဲ ပရဲပရၚ် သွက်ဗော်ကီု သွက်ဂကူကီု ဒးတော်ဆရ။ တော်သွက်ဗော်သၟးဟွံဂွံ ဒးတော်သွက်ဂကူရ။ သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် MUP လ္ၚဵုဟီုဂှ် ပ္ဍဲကဵုပရိယာဲ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်အခိၚ်တ္ၚဲဏံဂှ် ပိုဲတံ မံၚ်အဒေါဝ် ဟွံဂွံရောၚ် ဂးရ။ ဒးဒတူမွဲလပါ်ဟေၚ် ညာတ်ကေတ်ရ။

ဆဂး လညာတ်အဲ အာစာကၞေဟ်ဏံဂှ် ပိုဲတံ ဒတူအဒေါဝ်ဂွံမာန်ရ။ တၠအဝဵုပၞာန်ကီု တၠအဝဵုဒဳမဝ်ကရေဇြဳလေဝ် ပိုဲတံ ဟွံဒုၚ်တဲတုဲ မံၚ်အဒေါဝ်ဂွံရောၚ်။ အတိုၚ်သၟတ်မန်မွဲတၠဟီုတှေ် တ္ၚဲဏံ တၠအဝဵု (၂) ဏံဂှ် ပၠံၚ်ဒၟံၚ်မြညးသကအ်တုဲ မြဂှ် ညးဂှ်ဂွံဂွံ ဍေံက္လေၚ်ဗာ်ပိုဲတံရ။ လ္ပာ်အလဵုလေဝ် လ္ပကေတ်စညိ။ အရေဝ်အလီအဠာန် ‘မေန်အံၚ်လှုာၚ်’ ဂှ် လ္ပပတှေ်ပြဟ်ညိ။
မံၚ်အာ ဒဒှ်ညးအဒေါဝ် (ဒေၚ်) တုဲ အာတ်မိက်ဂကောံဂမၠိုၚ် မဒှ်ဒၟံၚ် ပဋိပက္ခတံ သွက်ဂွံပညဳပညပ်အာ ညးသကအ် သွက်ဂွံတက်ကျာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ၜိုဟ်ဟ်သြိုဟ်ဟ်ညိဂှ် အာတ်မိက်အာထေက်တုဲ ဗွဲမဍိုဟ်ကေက် မံၚ်အာဂွံရောၚ် ကဵုကသပ်ရ။ ယဝ်ရ ဝေါဟာဓရ်ကျာ်တြဲမ္ဂး ဒတူလိုၚ်အာ ဒဂေတ်ဗက်အာ မဇျှိမပဋိဗဒါ၊ လ္ပကဵုလောန်ကာဲ မွဲမွဲလ္ပာ်ညိ။ ဆဂး တိုၚ်ပ္ကဴလအိတ်ဇကု ကံကုသဵုမန် မန်ဂွံဖန်ကေတ်မာန် ဒက်ပတန် ကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရေဝ်ဂှ် လ္ပဝိုတ်ညိအဴ။