အလုံဂၠးကဝ်ဂှ် စၟတ်သမ္တီလဝ် တၚ်နၚ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ်တုဲ အလုံလိုက်မွဲ ညံၚ်ဂွံရှေ်သှေ် အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂှ် နကဵုကုလသမဂ္ဂလေဝ် ကေတ်တၚ်တုပ်စိုတ် ထပက်လဝ်လိက်ကသုက် ဍုၚ်နာနာတံနွံရ။
အတိုၚ်တၚ်နၚ် အခေါၚ်အရာမၞိဟ် Article 19 မၞိဟ်တီဂၠိုၚ်မံၚ်ဂှ်လေဝ် အခေါၚ်ဟီုဂးသၠးပွး အခေါၚ်ချပ် ချူဆန်သၠးပွးတံ ဍေံပါလုပ်မံၚ် ပ္ဍဲကဵုအခေါၚ်အရာမၞိဟ် တမ်မူလရ။ ကၟိန်ဍုၚ်တုပ်လဝ်စိုတ် လိက်ကသုက်အခေါၚ်အရာမၞိဟ်တံ ဒးရှေ်သှေ် အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ရ။
မွဲသာ်ပၠန်ဂှ် ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵု သၞောဝ်ဒက်ပ္တန်ဍုၚ်ပိုဲလေဝ် ပ္ဍဲကဵုၝောံပိုဒ် (၃၅၄) ဂှ် “ဓဝ်ပတှေ်ဇကု အခေါၚ်ဟီုဂးသၠးပွး အခေါၚ်ချူဆန်သၠးပွး ရေၚ်တၠုၚ်ဗွဲမဗၠးၜးမာန်ရောၚ်” ချူဓမံက်လဝ်နွံရ။ ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵုသၞောဝ်ဏံဟေၚ် အုပ်ဓုပ်မံၚ်မ္ဂး အခေါၚ်အရာကောန်ဍုၚ် အတိုၚ်သၞောဝ်ဂှ် ဒးနွံဟေၚ်ရ။
မွဲအဆက်ဓဝ် အခေါၚ်ဂၠိုက်ဂၠာဲ လ္ၚတ်ဗှ်တၚ်နၚ်ပရိုၚ်တံလေဝ် ဒးသၠးပွးရောၚ် ချူဓမံက်လဝ်ကီုရ။ လၟုဟ်ဂှ် ပ္ဍဲကဵုကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲ သၠုၚ်ပ္တိုန်ခရိတ်ဆက်ဖုၚ်၊ ခရိတ်စကာအေန်တာနိတ်တံတုဲ ညံၚ်ပရိုၚ်ဂွံဇွောဝ်ပြး အောန်စှေ်အာဂှ် ဖန်ဗဒှ်မံၚ်ပၠန်ရ။
အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် အခေါၚ်ဟီုဂး ချူဆန်သၠးပွးဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်မံၚ်ရ။ ဒးဆဵုဂဗမံၚ်ကဵု တၚ်ကော်ဆဴဇၞော်ဇၞော်ရ။ ပရေၚ်ဍဵုဍိုက် ပရေၚ်ကၟာတ်လဒဵုတံဟေၚ် ဂွံဆဵုကေတ်မံၚ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာ (၁၀) တ္ၚဲအခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂၠးကဝ်ဂှ်လေဝ် ဂွံချဳဓရာၚ် ဆေၚ်စပ်ကဵုအခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂှ် အောန်ကွေံကွေံရ။ အတိုၚ်အခေါၚ်ဟီုဂး သၠးပွး ဟွံမွဲတုဲ မၞိဟ်တံဗွဲမဂၠိုၚ် ဟွံဟီုဂး သ္ၚိတ်ဇြမံၚ် ပ္ဍဲသ္ၚိဇကုသၟးရ။ ထ္ၜးမံၚ်အယောၚ်အလာ ဒးဒုၚ်ဖံက်ပကဝ် အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ အတိုၚ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂှ် ဇၟာပ်မၞိဟ်ဟေၚ် ဒးဂွံအခေါၚ်ဒုၚ်စသိုၚ်ရောၚ်။ ညံၚ်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်မာန်ဂှ်လေဝ် ဇၟာပ်မၞိဟ်တံ ဒးရှေ်သှေ်ရောၚ်။ ဗွိုၚ်ဂကောံလဵုလေဝ် ဖံက်ပကဝ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ဟွံဂွံရ။ ညးညးအဲအဲ ရှေ်သှေ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ်တုဲ ဒးပ္တန်အာဘဝ ဗွဲမသာယာ ၜိုဟ်လလမ်မာန်ရောၚ်ဂှ် ပတှေ်စှေ်စိုတ်ရ။