ဝဏ္ဏမာန်

တုဲကၠုၚ်ဂိတုမေ (၃၀) ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဒုဥက္ကဌ နာဲအံၚ်မေန် က္ဍိုက်က္ဍိုပ်တုဲ ကၠောန်သ္ပပေဲါသောၚ်ကလး လ္တူဆဵုဂဗတက်လဝ်ကျာ ကုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ပ္ဍဲကဵုရုၚ်ပညာ ဍုၚ်မတ်မလီုရ။
ပရေၚ်ကမၠောန်သဳကၠဳ တက်လဝ်ကျာအိုတ်သီုဂှ် စပ်ကဵုပရေၚ်ဒက်ပ္တန် ကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရာကီု၊ သွက်ဂွံချူဓဇက်မူသ္ဇိုၚ် သၞောဝ်ဒက်ပ္တန်ဥပဒေဍုၚ်မန်ကီု (တွဵုရးဍုၚ်မန်ကီု) တၚ်တၞဟ်တၞဟ်ဂှ်ကီု ဆေၚ်စပ်ကဵု အလုံဂကူတုဲ နကဵုဗော်မွဲဓဝ် မုဟွံကၠောန်ရောၚ် ချပ်စကဵု ဗွိုၚ်ဇဳတုဲ တန်တဴကဵု ညးတိုန်စိုပ်ဗွိုၚ်ဇဳတံရရောၚ် ဖက်ဆောညးအုပ်ကာ နာဲဝေန်လှ ဟီုကလးရ။
အဓိပ္ပဲါ ဖက်ဆောညးအုပ်ကာ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ နာဲဝေန်လှ ဟီုဂှ် ပရေၚ်ကမၠောန်ထေက်ဒးကၠောန် ဒးဗၟံက်ရုပ်ရဴဆေၚ် စပ်ကဵုပရေၚ်ဂကူမ္ဂး “ဂကောံပံၚ်ကောံဂကူမန်” ဂှ် ဒးဆန်ၜန်ရေၚ်တၠုၚ်အာရောၚ် ဂွံအဓိပ္ပဲါသာ်ဝွံရ။
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဟီုဏာသာ်ဏံဂှ် မတုပ်တဴကဵု ပၠောပ်လမျီုကဵု “ဂကောံပံၚ်ကောံဂကူမန်” ရ။ စပ်ကဵုဂကောံ ပံၚ်ကောံဂကူမန်ဂှ် ဗွိုၚ်ဂကောံမဟာဇန်တံကီု၊ ဗွိုၚ်မန်ပယျဵု ကေုာံ ဍုၚ်သေံတံကီု၊ ဗွိုၚ်မန်ဍုၚ်သၟာၚ်တံကီု အာတ် မိက်ပ္တိုန်ထ္ၜးကၠုၚ်ဒၟံၚ် သွက်ဂွံဒက်ပ္တန် ဂကောံပံၚ်ကောံဂကူမန်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲအရာပရေၚ်ဂကူမ္ဂး ဂကောံပံၚ်ကောံဂကူမန် ဏံရ ဒးရေၚ်တၠုၚ်ဖန်ဇန်အာ ရဴသာ်ဝွံ သဳကၠဳပ္တိုန်ထ္ၜးကၠုၚ်သၞာံလအ်လရ။
သွက်ဂွံဒက်ပ္တန် “ဂကောံပံၚ်ကောံဂကူမန်” ဂှ် တုဲကၠုၚ်ကောံဓရီုပရေၚ်ဂကူမန် (သၞာံ ၂၀၂၂) မေ (၂-၅) ဂှ် သ္ပဏာဒတန် သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဗီုပြၚ်ဒက်ပ္တန် “ဂကောံပံၚ်ကောံဂကူမန်” (ယာယဳ) တုဲ လလအ်ဂွံဒက်ပ္တန် “ဂကောံပံၚ်ကောံဂကူမန်” ဂှ် ဒက်ပ္တန်လဝ် ဂကောံဆက်စၠောံ(ပညဳပညပ်) မွဲဂကောံတုဲ ပ္ဍဲဂှ်မ္ဂး ညးစၞးဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ (၃) တၠ၊ ညးစၞးဗော်ညဳသၟဟ်မန် (၃) တၠ၊ ညးစၞးဗွိုၚ်ဂကောံမဟာဇန် (၅) တၠ ပံၚ် (၁၁) တၠ ဒက်ပ္တန်လဝ်ရ။
ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်နူကဵုသ္ဂုတ်သွာတ် ကောံဓရီုပရေၚ်ဂကူမန် (သၞာံ ၂၀၂၂) ဂှ်တုဲ ဂိတုမေ (၃၀) ဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ကော်နိမန် ဗွိုၚ်ခမဳသၚ်၊ ညးစၞးဗော်ညဳသၟဟ်မန်၊ ညးစၞးဗွိုၚ်ဂကောံမဟာဇန် သီုသၚ်-ခရှ် လၟိဟ်ဗၞတ် (၅၀) ဇကု-တၠ တိုန်စိုပ်ပေဲါ သောၚ်ကလးဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ်ရ။
အခါဂှ် နာဲဟံသာဗိုန်ခိုၚ် (ကမ္မတဳဗဟဵု) လေဝ် ဟီုတိုန်သာ်ဝွံရ “သွက်ဂွံဗ္ဂေတ်အာ လၟေၚ်ကမၠောန်ဂကောံပံၚ်ကောံ ဂှ် ညးစၞးဗွိုၚ်ညးကဵုညး ပလံၚ်လဝ်တုဲဒှ်အိုတ်ရ၊ နကဵုညးစၞးဂကောံပံၚ်ကောံ (ဂကောံဆက်စၠောံ-ပညဳပညပ်) ဂှ် စချပ် သဳကၠဳဂွံမံၚ်ဣရ” ညးဟီုတိုန်ကီုရ။
ရံၚ်ကေတ်တၠုၚ်လအာ စပ်ကဵုပရေၚ်ဂကူမန်အနာဂတ်မ္ဂး ဂကောံဆက်စၠောံ(ပညဳပညပ်) သွက်ဂွံဒက်ပ္တန်ဂကောံပံၚ် ကောံဂကူမန် ဒက်ပ္တန်လဝ် နူကောံဓရီုပရေၚ်ဂကူမန် (သၞာံ ၂၀၂၂) ဂှ် ဒးပြုပြေၚ်သဳကၠဳ ပညဳပညပ်အာ လၟေၚ်က မၠောန် လ္တူအကာဲအရာတ္ၚဲဏံဂှ်ရ။
ပဲါနူဂကောံဆက်စၠောံ(ပညဳပညပ်) သွက်ဂွံဒက်ပ္တန် “ဂကောံပံၚ်ကောံဂကူမန်” ဂှ် ဂကောံချူခၞံဇန်တပ် သ္ဇိုၚ်သၞောဝ် ဥပဒေဒက်ပ္တန်ကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရာ ကေုာံ သ္ဇိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေဒက်ပ္တန်ဍုၚ်မန် (တွဵုရးဍုၚ်မန်) လေဝ် ဗော်ဇဳ၊ ဂကောံဇဳ ပံၚ်ကောံဒက်ပ္တန်လဝ် နွံမွဲသွာၚ်ဏီရ။
ပ္ဍဲကဵုဂကောံချူခၞံဇန်တပ်သၞောဝ်ဂှ်မ္ဂး ညးစၞးဗွိုၚ်ဂကောံခမဳသၚ် (၃) ဇကု၊ ညးစၞးဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ (၃) တၠ၊ ညးစၞးဗော်ညဳသၟဟ်မန် (၃) တၠ၊ ညးစၞးဗွိုၚ်ဂကောံမဟာဇန် (၃) တၠ၊ ညးစၞးဘိက်ထေက်/ပူဂဵုဘိက်ထေက် (၅) တၠ ပံၚ် (၁၇) တၠလေဝ် ဒက်ပ္တန်လဝ်နွံရ။
ဂကောံပံၚ်ကောံပရေၚ်ဂကူမန်ဂှ် သွက်ဂွံချပ်ဖန်ဇန် ပြုပြေၚ်အာ ပရေၚ်ဂကူမန်မာန်ဂှ် ကောံဓရီုဇၞော်ပရေၚ်ဂကူမန် လၟေၚ်အဆက်ဆက်ဂှ် ဗွိုၚ်မန်ဍုၚ်သေံ ကေုာံ ပယျဵုတံကီု၊ ဗွိုၚ်မန်ဍုၚ်သၟာၚ်တံကီု ပ္တိုန်ထ္ၜးသဳကၠဳကၠုၚ်နွံရ။
လ္တူဏံ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ စွံဇြိုဟ်နက်တုဲ (၂၀၁၈) ဂှ် ဒက်ပ္တန်ကၠုၚ် “ဂကောံပံၚ်ကောံပရေၚ်ဂကူမန်” မာန် ကၠုၚ်ရ။ ဆဂးဂှ် ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဗွိုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဒှ်ဒၟံၚ်ၜါဗော်ကီု၊ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်ပ္ဍဲဍုၚ်တံဟွံစှေ်စိုတ် လ္တူပရေၚ်ဒက်ပ္တန်ဂှ်ကီုတုဲ ညးစၞးဗော်ပ္ဍဲဍုၚ်တံ ဟွံပါလုပ်ရ။
ဗွဲကြဴဏံ ဗော်ဒဳမဝ်ကရေသဳမန်-ဗော်ကောန်ဂကူမန် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်တံချပ်သဳကၠဳကၠုၚ် ကိစ္စပရေၚ်ဒက်ပ္တန် ဂကောံပံၚ်ကောံဂကူမန် ဗီုပြၚ်တၟိရ။ ပ္ဍဲကဵုဒက်ပ္တန် “ဂကောံပံၚ်ကောံဂကူမန်” ဗီုပြၚ်တၟိဏံဂှ် ညးစၞးဗော်ပရေၚ်ဍုၚ် ကွာန်အာက္ဍိုပ်ရ။
ဒၞာဲတာလျိုၚ်ဥက္ကဌဇၞော်ကီု၊ ဒုဥက္ကဌ (၁) ကဵု ညးအုပ်ကာနာနာဂှ် နူဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် (ရပ်လွဟ်-ပ္ဍဲသၞောဝ်) ဂှ် ကေတ်လဝ်ဒၞာဲတုဲ သှေ်ဒုဥက္ကဌ (၂) ကဵု ဖက်ဆောညးအုပ်ကာတံဂှ် ဗွိုၚ်နူဂကောံမဟာဇန်ပံၚ်တောဲ ကေတ်တာလျိုၚ်ရောၚ် ဓမံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲကဵုသၞောဝ်ဒက်ပ္တန် ဂကောံပံၚ်ကောံမသ္ပလဝ်ဒတန် ပ္ဍဲကောံဓရီုပရေၚ် ဂကူကူမန် (သၞာံ ၂၀၂၂) တုဲကၠုၚ်ဂှ်ရ။
လ္တူပ္ၚံက်အကာဲအရာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မွဲမွဲပ္ၚံက်ဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဖန်ဇန်ကော်ကၠုၚ် ကောံဓရီုဇၞော်ပရေၚ်ဂကူမန်တုဲ လ္တူပ္ၚံက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ချပ်သဳကၠဳပတိုန်ထ္ၜးကၠုၚ်၊ ကေတ်ကၠုၚ်ကသပ်လညာတ်လၟေၚ်လၟေၚ် ဂွံဆဵု ကေတ်နွံရ။
ဆေၚ်စပ်ကဵု ပရေၚ်ကမၠောန်အလုံဂကူမ္ဂး ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဆက်စပ်မွဲဗော်ဓဝ်-မွဲဂကောံဓဝ် ဟွံရုမ်ဂပ်ဍာံဍာံရ။ လ္တူတၚ်ဏံဂှ် အဆက်ဆက် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဗွိုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်တံ တးပဲါကၠုၚ်ဂှ် တ္ၚဲဏံမ္ဂး ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိကီု၊ ဗော်ညဳ သၟဟ်မန်ကီု ဒုၚ်ကၠုၚ်တဲ “ဂကောံကောံဂကူမန်” ရ။
ဂကောံဗၟံက်ရုပ်ရဴ သွက်ဂွံဒက်ပ္တန် ဂကောံပံၚ်ကောံဂကူမန် လၟုဟ်ဒက်ပ္တန်လဝ် ဂကောံဆက်စၠောံ(ပညဳပညပ်)ဏံဂှ် ၜိုန်ရဟွံဒှ်အဝဵုသၠုၚ်အိုတ်မွဲ ပ္ဍဲဂကူမန်ကၠာလေဝ် ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ချပ်သဳကၠဳပညဳပညပ် လၟေၚ်ကမၠောန်ပရေၚ် ဍုၚ်ကွာန်န်ဂကူ တ္ၚဲဏံမ္ဂး ဂကောံဆက်စၠောံ (ပညဳပညပ်) ပိဗွိုၚ် (ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ၊ ဗော်ညဳသၟဟ်မန်၊ ဗွိုၚ်ဂကောံ မဟာဇန်မန်) ဝွံဟေၚ် သၠဲလးတုဲ သ္ဒးရေၚ်တၠုၚ်ဆန်ၜန်အာရောၚ်။
“ရံၚ်ကေတ်အကာဲအရာ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ တ္ၚဲဏံကီု၊ အခါတ်အကာဲကေတ်ဗော်ပ္ဍဲဏံကီုဟီုတှေ် အလန်ဏံ လမျီု “ဂကောံပံၚ်ကောံပရေၚ်ဂကူမန်” လုပ်ဍာံဍာံရ” ညးကေၚ်ကေတ်တာလျိုၚ်သဘာပတိ ဂကောံပံၚ်ကောံပရေၚ်ဂကူ မန် (အေမ်အေယူ) တုဲကၠုၚ်တေံ နာဲဗညာဂ္ဇံ ဟီုရ။
ဆက်တုဲ ညးဟီုဂှ် ကမၠောန်ပရေၚ်ဂကူ ဆေၚ်စပ်အလုံဂကူမ္ဂး နကဵုဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မွဲမွဲ ကၠောန်ကေတ်ဖန် ကေတ်ဟွံဂွံရောၚ်၊ ဆက်စပ်ကဵုအလုံဂကူမ္ဂး ဂကောံသ္ပစၞးဂကူ ဗီုကဵု “ဂကောံပံၚ်ကောံပရေၚ်ဂကူ” ဂှ် ဒးဖန်ဇန် ဒး ရေၚ်တၠုၚ်အာထေက် ညးဆက်ဟီုရ။