လိက်လညာတ်၊ သ္ဍိုက်မၠိုက် (တိဍာ်မန်)

လက္ကရဴနူသၞာံ ၁၉၉၅ သွက်ဂွံတက်ကျာသဳကၠဳ ဒက်ပ္တန်အာဇြဟတ်ပရေင်ပညာ၊ ပရေင်ပိုန်ဒြပ်၊ ပရေင်ထတ်ယုက်တုဲ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဒေါံကၠုင်ပန်ပှော်ကဵု တၠအဝဵုပၞာန်ဗမာတအ်ရ။ နူဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဒေါံကၠုၚ်ပန်ပှော်တုဲဗက် စပ္တံနူရုင်ဆက်ဆောံဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ၊ ရုင်ပိုန်ဒြပ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိကီု အာစိုပ်ဖျေံကၠုင် လ္တူဍုင်ဇၞော်ဗီုကဵုဍုင် လ္ဂုၚ်၊ မတ်မလီုတအ်တုဲ နူဂှ်မွဲအဆံၚ် ကၠောန်ကၠုင်ပေါဲဆဵုဂဗ သောင်ကလး ကုညးဍုင်ကွာန် လ္တူဂၠံင်တရဴဗော်တအ်ရ။ ဟီုဍန်ဍန်မ္ဂး စနူတ္ၚဲဝွံတုဲ အခေါၚ်အရာဂကူမန် ၜိုတ်ကေတ်ဂွံ ၜိုတ်ကၠောန်ဂွံဂှ် ကၠောန်အာကေတ်အာရောင် ပ္တဝ်ကၠုၚ်က္ဍိုပ်ရ။

သွာင်ပရေင်ပညာ စနူဘာကောန်ဂကူမန် လိက်ပတ်ယေန်သၞာင် တိုက်ပရိယတ္တိမန်၊ သွာင်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် သေဌဳတၠကမၠောန်၊ သွာင်ပရေင်ထတ်ယုက် ရုင်ဂဥုဲအကြာဒေသကွာန်မန် ဂကောံအ္စာဂဥုဲမန်၊ သွာင်ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်၊ သွာင်မှာဇန်ညးဍုင်ကွာန်မန် ဂကောံနာနာစတမ် မၞုံဗွိုင်ပ္ဍဲဍုင် ကလိဂွံကၠုင်အခေါင်အရာ ကၠောန်ဗဒှ်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်၊ တ္ၚဲပၠန်ဂတးမန်၊ တ္ၚဲသၟတ်မန် တ္ၚဲတၟေင်မန်နာနာ လၟိဟ်ဂကူမန်ဂၠိုင်ကဵုဠက် ဇၟာပ်ဌာန် ဇၟာပ်ဒေသ ကၠောန်ဗဒှ်ကၠုင်ဗွဲမသၠးပွးအိုတ်ရ။ စပ်ကဵုပရေင်ဂကူပၠန် ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၇ ထ္ၜးဆန္ဒစပ်ကဵုယၟုဒဒန်တကအ်ခၟိုင်ဂှ် နကဵုဇြဟတ်ဂကူမန်ကဵုကိုဋ် ကောံကလောံညဳသၟဟ် ဣဏအ်ဂှ် ဒှ်အခိင်ခေတ်ကာလပရေင်ဍုင်ကွာန်မန် ကဵုကၠုင်မန်သာ်ဂှ်တုဲ ဂကူမန် ဒးရုန်ဂ္စါန်ညံင်ဂွံဂွံအခေါင်အရာသွာင်ဇဳဂှ် ဒှ်တာလျိုင်ဂကူမန်တအ် ဒးကၠောန်ဗီုပြင်ဝွံရ။

ကာလစိုပ်သၞာံ ၂၀၂၁ ဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ထ္ၜးဟိုတ်ကဵုသွဟ်ပေါဲရုဲမာဲဟွံဍာံပြဂးတုဲ သီကၠေံအဝဵုနူညးဍုင်ကွာန်တအ်တုဲ ပရေင်ဍုင်ကွာန် ပ္ဍဲဍုၚ်ပိုဲပြံင်သၠာဲ လ္တူနူဂကူကောန်ဍုင်အရင်တအ် ပၠန်ဂတးကၠုင်မံင်အခေါင်အရာ ကောန်ဂကူညးကုညး နကဵုနဲကဲနာနာသာ်ဂှ် အလဵုကောန်ဂကူဗၟာတအ်လေဝ် ပၠန်ဂတးကၠုင်ကုဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် သွက်ဂွံဖျေံဖအိုတ်ကၠေံသၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန် နဂၠံၚ်တရဴရပ်လွဟ်ကီုတုဲ ပေါဲဗ္တိုက်က္တဵုဒှ်ကၠုင် သ္ကာတ်တ်မြဟ်ဟ် အလုံကၟိန်ဍုၚ်မွဲရ။

ဟိုတ်နူအကာဲပရေင်ဍုင်ကွာန်ပြံင်သၠာဲ က္တဵုဒှ်ကၠုင်တုဲ ပ္ဍဲကောန်ဂကူမန်တအ် လညာတ်ဒှ်ကၠုင်ၜါကရေက်ကီုရ။ မွဲဂှ် အခေါင်အရာဂကူမန် ဒုင်တဲအာ ၜိုတ်ဏအ်ဓဝ်ဟွံဂွံ တိုင်ပ္ကဴရန်တၟအ်ဂကူမန်ဂှ် ကေတ်ဗၠးၜးဍုင်မန်ရောင် အခိင်သီုကောန်ဂကူဗၟာ ပါလုပ်ပ္ဍဲဗတိုက်သရိုဟ်တၠအဝဵုဏအ်ဂှ် ဒှ်အခေါင်အရာခိုဟ်မွဲရောင် ကုညးလညာတ်နွံသာ်ဏအ်ဂှ် ကဵုဇြဟတ်ဓရိုဟ် ကုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ညံင်ဂွံပါလုပ်ပ္ဍဲပေါဲဗ္တိုက် မက္တဵုဒှ်ဒၟံင် ပ္ဍဲကာလတ္ရဲဏအ်ရ။ လညာတ်ဂကူမန်မွဲကရေက်ပၠန်ဂှ် လ္တူပေါဲဗ္တိုက်ရဲမပၠန်ဂတးမံၚ်ကုဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တအ်ဂှ် ၜိုတ်ကဆံင်လဵုအာဂွံရော ဂၠံင်တရဴပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်ဏအ်ဂှ် ဂကူကောန်ဍုင်အရင် သ္ပပ္တံနူကဵုဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜး ကောန်ဂကူမန် ဗော်ဍုင်မန်တၟိတအ် လုပ်ကၠုင်မံၚ်ပေါဲဗ္တိုက် ပွိုင်ကဵုစှော်သၞာံဂှ် ဟွံအံင်ဇၞးတှ်ေ ရဲပၠန်ဂတးတ္ၚဲဏအ် အံင်ဇၞးမာန်ညိဟာ ကုညးအောန်ကဵုဓဝ်ပတှ်ေ အာဂၠံင်တရဴရပ်လွဟ်ပၠန်ဂတးမ္ဂး ပရေင်ပညာကောန်ဂကူမန် ပရေင်ထတ်ယုက်ကောန်ဂကူမန် သ္ၚိဌာန်ပရေင်ပိုန်ဒြပ်ဂကူ ဖေက်ဒးဒုင်ဆောံ လေင်အာအိုတ်ရောင် လညာတ်ဗီုဏအ်လေဝ် နွံတဴရ။

ကာလတ္ၚဲဏအ် သ္ၚဳဂၠိပ်ရံင်အကာဲအရာပရေင်ဍုင်ကွာန်ကီု လ္တူလညာတ်ကောန်ဂကူမန်ကီုတအ်ဂှ်မ္ဂး နကဵုဂၠံင်တရဴဆက်ရပ်လွဟ်ဟေင် ကေတ်ကဵုဗၠးၜးဍုၚ်မန်မာန်ရောင်ဂှ်လညာတ်တုပ်ဂၠိုင်ကၠုင်ရ။ ၜတ်ကၞာတ်သာ်လဵု ဂွံတီကေတ်မာန်ရောမ္ဂး လ္တူနူဒပ်မန် မမံက်တိုန်တၟိ လက္ကရဴနူပၞာန်သီအဝဵု သၞာံ ၂၀၂၁ မပ္တံကဵု ဒပ်စဵုဒၞာဍုၚ်မန်၊ ဒပ်ရာမည၊ ဒပ်ပၠန်ဂတးဍုၚ်မန်၊ ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးဍုၚ်မည်တအ်ဂှ် နူကဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ (ဗတိုက်သရိုဟ်တၠအဝဵုပၞာန်) လေဝ် မံက်ကၠုင်ကီု လ္တူနူဂှ်ပၠန် ပ္ဍဲကဵုသၞာံ ၂၀၂၄ ဂိတုဒဳဇြေန်ဗာ စၟတ်တ္ၚဲ (၁၉) ဂှ် နူကဵုဒပ်မန်ပန်ဒပ်တအ် လလောင်တြးကၠုင် ပရေင်ပံင်တောဲပၞာန် သွက်ဂွံဗ္တိုက်သရိုဟ်တၠအဝဵုပၞာန်မွဲစွံရ။

ဒုင်သဇိုင်လ္တူဝွံတုဲ ကောန်ဂကူမန်ပိုဲတအ် ပ္ဍဲဂၠံင်တရဴပၠန်ဂတးမန်တ္ၚဲဏအ် ဆအယာမာတ်ထံက်ဂလာန်သၟး ဟွံရုံဂပ်ရ။ ဇြဟတ်ပၞာန်မန် ဗီုလဵုဂွံဂၠိုင် ကပေါတ်ကြိယာ သွက်ဂွံဗ္တိုက်ပၞာန် ညံၚ်ဂွံဂၠိုင် ညံင်ဂွံဂတာပ်ခေတ် နတဲဗီုလဵုဂွံဘိုင်ပါလုပ် နတဲဗီုပြင်လဵုဂွံပူဗိုင်ရေင်တၠုင်ဂှ် ဇၟာပ်ဂကူမန်ကွပ်စုင်တအ် ဒးစွံအာရီုဇၞော်ဇၞော်ထေက်ဣရ။ မံင်အာဆၜိုတ်လၟုဟ်ဏအ်ရမ္ဂး တရဴပၠန်ဂတးဗၠးၜးမန်ဂှ် စိုပ်တရဴမာန်ဟွံသေင်ရ။ လ္တူနူသ္ၚောဲကဵုတိုင်ပ္ကဴဂှ် အခေါင်အရာမန် ၜိုတ်ကလိဂွံလဝ်ဂှ် ဒးဒုင်သၠးဏာမာန်မံၚ်ဏီရ။

က္လေင်ရံင်အာ အကြာဏအ် ဂိတုဂျာန္နဝါရဳ စနူစၟတ်တ္ၚဲ (၉) ဂှ် ပေါဲဗ္တိုက်ဗ္ဒာဲကွာန်ကြုင်လံင် မၞုံလ္တူဂၠံင်ကွဳစက် ဍုင်ရေဝ်-ဒေသကၞောတ်ၜဳရေဝ်ဂှ် ညးဍုင်ကွာန်တအ် ဗွဲမဂၠိုင် ဒးပါဲဓလေတ်မံင်ဘဲပၞာန်ကီု၊ တုဲကၠုင်ပေါဲဗ္တိုက်ကွာန်ၜါသွာင် ပွိုင်ဍုင်ကျာ်မြဟ် သၞာံ ၂၀၂၃ ဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ စၟတ်တ္ၚဲ (၁၀) ဂှ် ကွာန်မန်ၜါသွာင် ကွာန်ကုန်မြာၚ် ဒးလေင်အာစဵုလၟုဟ် ညးဍုင်ကွာန်တအ် က္လေၚ်စဴဌာန်ဟွံဂွံဏီ၊ ပေါဲဗ္တိုက်ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၄ ဂိတုဂျောန် စၟတ်တ္ၚဲ ၁၉ ဂှ် ဒေသခရိုင်ထဝါဲ ပွိုင်ဍုင်ဍာ်ဗု ကွာန်တဵုလွဳ ကေုာံ ကွာန်ဗ္ဒာဲတအ်ဂှ် ဒးလ္ၚုသုန်ဂြာံအာကီု၊ ပေါဲဗ္တိုက်ကွာန်ကအ်ဗိန် ပွိုင်ဍုင်ကအ်ကြိက်ဂှ်တုဲ သၞာံ ၂၀၂၄ ဂိတုမာတ် စၟတ်တ္ၚဲ ၂၇ ဂှ် ဒးဆောံလေင်အာ ကွာန်ဓမ္မသကီု ဒးဒုင်သၠးဏာလဝ်ဟွံသာတုဲရ။ အိုဿီုတအ်ဂှ် ဟိုတ်ဇြဟတ်ပၞာန်ပၠန်ဂတးဂကူပိုဲဟွံပေင် ဗီုတၠအဝဵုကံင်ဇြဳပၞာန်တအ် မိက်ဂွံသ္ပဂှ် သီုဟွံမွဲကဵုစိုတ်ဂွံဒည ဓဇန်ဏာလ္တူညးဍုင်ကွာန်မန်တအ် ဂိဂိဂတမတ်ကောန်ဂကူမန်တအ်ရ။

ရံၚ်ကဵုလလေင်ဖဵုဍုင်ကွာန်ဇကုတုဲ ပ္ဍဲကာလခေတ်ပၠန်ဂတးဏအ်ဂှ် ဒးကဵုဇြဟတ်ကုပၠန်ဂတးမှ ဇြဟတ် ပၠန်ဂတး ဂကူဂွံဇၞော် ဇြဟတ်ပၠန်ဂတးဂကူပိုဲဇၞော် ကပေါတ်ကြိယာပၞာန်ပိုဲ ဂတာပ်ခေတ်မှ စဵုဒၞာတိဍာ် ပိုန်ဒြပ် ညးဍုၚ်ကွာန်ပိုဲတအ်မာန်တုဲ ကေတ်ကဵုဗၠးၜးဍုင်မန်ပိုဲမာန်ရောင်။ ခေတ်ကာလပၞာန်ဏအ် သိုင်ဇၞော်မံင်ဘာ၊ သိုင်ဇၞော်မံင်သ္ၚိ၊ ရာန်ဂလိုင်မံင်ကၠအ်ဂူ၊ ဒဳဝေင်မံင်ကွဳစက် ကဆံၚ်သၠုင်သၟး ဟွံစွံအာရီု ထံက်ပတိုန် ဇြဟတ်ပၠန်ဂတး ဒပ်ဂကူဇကု ဟွံဘိုင်ပါလုပ် ပ္ဍဲဂၠံင်တရဴပၠန်ဂတးတ္ၚဲဏအ်မ္ဂး ဘာဇၞော်ဇၞော်တအ် သ္ၚိကျေဝ်ဝ်တအ် ဂူဂၠိုင်င်တအ် ကွဳစက်ၚုဟ်မးဍင်င်တအ်ဂှ် သွက်ဂွံဒးဒုင်ဆက်ဆောံလေင်အာကဵု ဒပ်အမၠံက်ကံင်ဇြဳပၞာန် မၠံက်က္ၜင်ကျာကံၚ်ဇြဳပၞာန်တအ်ဟေင်ရ။

ခြာဟွံလအ်ဏအ်မ္ဂး စိုပ်ကၠုင်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန် မရနုက်ကဵု (၇၈) ပၠန်ရ။ ပ္ဍဲကဵုတ္ၚဲကောန်ဂကူမန်နွံ ဌာန်စုင်တအ် အတိုင်လၟေင်သၞာံမ္ဂး သွက်ပ္ဍဲသဘၚ်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ဂှ် စကာမံင်သြန်အိုတ်လၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုင်ရ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ဂှ် ဒှ်ဖဵုသွက်ဂွံဆဝ်မ္ၚုဟ်သၠုင်ပတိုန်စိုတ်ဓါတ်ဆာန်ဂကူမာန်ဟီုကၠာလေဝ် ရံင်ကဵု ကာလပၠန်ဂတး တ္ၚဲဏအ်မ္ဂး တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ဂှ် ဆညိညဟေင်ယဝ်ကၠောန် သြန်သွက်ဒးစကာ ပ္ဍဲတ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ဂှ် ယဝ်ဂွံဗပေင်ဇြဟတ် ပ္ဍဲပၠန်ဂတးမန်နတဲတအ်ဂှ်မ္ဂး ဒှ်အထံက်အရီု သွက်ဗၠးၜးဂကူမန် ဗွဲမဂၠိုင်မာန်ရ။

သရောပ်တုဲ ဒးဟီုမ္ဂး ပ္ဍဲခေတ်ကာလပရေင်ဍုင်ကွာန်၊ ပရေင်ပၞာန် မပြံင်သၠာဲမံၚ်ပ္ဍဲကာလတ္ရဲဏအ်ဂှ်ဇၟာပ်ကောန် ဂကူမန်ကွပ်စုင် ညးမၞုံဗွိုင်ပၠန်ဂတးကီု ညးမၞုံဗွိုင်အပ္ဍဲဍုင်မန်၊ မ္ရးဍုင်မန်ကီုတအ်ဂှ် လ္တူနူဒးတ္ၚဲတၟေင်မန်နာနာ လ္တူနူဒးကၠောန်ပေါဲသဘင်နာနာဂှ် သွက်ဇြဟတ်ပၠန်ဂတးမန် ဂွံစိုပ်တရဴမာန် နဲကၠောန်ဂွံ နဲဘိုင်ရေင်တၠုၚ်ဂွံ နဲဘိုင်ပါလုပ်ဇြဟတ်ဂွံဂှ် ဒှ်ကာလဒးစွံအာရီု ကဵုဖျူန် ကုကမၠောန်ပၠန်ဂတးမန်ဂၠိုင်င်ရောင် မိက်ဂွံဆဝ်မ္ၚုဟ် ဏာရ။

တင်သမ္တီ။ ။ လညာတ်မပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ် အပ္ဍဲက္ဍိုပ်လိက် “ဂကူမန်တအ် စိုပ်အခိၚ်ဒးစွံအာရီုကဵုဖျုန် ကမၠောန်ပၠန်ဂတးဂၠိုင်င်” ဝွံ မဒှ်အာဘောဂ ညးချူလိက်ဟေင်ရောင် ကဵုသမ္တီဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴရအဴ။