လၟုဟ်ဏံဂှ် နူကဵုဂကောံလစှ်ေကံၚ်သဳပၞာန် ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်ထိၚ်ဒဝ်ကောပ်ကာဲကွဳစက်ယာန်တအ် စၟဳစၟတ်ဒၟံၚ်ကွဳစက်လိုၚ်ဇြေန်ဟွံမွဲတအ် ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်နွံမံၚ်ရ။ ဆဂး ကွဳစက်လိုၚ်ဇြေန်ဟွံမွဲတအ်ဂှ် ညးတာလျိုၚ်ဗၠာဲသၟိၚ်၊ ညးတာလျိုၚ်ဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ကေုာံ ညးတာလျိုၚ်ဂကောံရပ်လွဟ် ကေတ်လဝ်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်တအ်ရ ကဵုကေတ်လဝ်ဩန်တုဲ ဖန်ပၠောပ်မံၚ် နွံဘောနဘောနံၚ်ရောၚ် ညးလုက်စုက်ကဵု ဂကောံရပ်လွဟ်ၜိုဟ်လလမ်ကရေၚ် ဖျေံသဇိုၚ်ဍုၚ်ဘာအၚ်မွဲတၠ ဟီုထ္ၜးရ။

“ကဳစက်လိုၚ်ဇြေန်ဟွံမွဲ(without)ဂှ် အလဵုမိက်ဂွံဂွံ ကေတ်ပ္ဍဲနေပျဳဒဝ်တေံဟာ၊ ကေတ်ပ္ဍဲအဝ(မာန္တလေဝ်) ဟာ၊ ကေတ်ပ္ဍဲဍုၚ်လဂုၚ်ဟာ၊ ကေတ်ပ္ဍဲဘာအၚ်ဟာ၊ အလဵုကေတ်ကေတ် ၝရဲပလံၚ်ဂှ် ဍေံပလံၚ်ကဵုမာန်ဖအိုတ်၊ ၜိုတ်ဍေံကေတ်ဂှ် ကဵုလှဲ(ဩန်)တှ်ေတုဲ” ညးလုက်စုက်ကဵု ဂကောံရပ်လွဟ်ၜိုဟ်လလမ်ကရေၚ် ဒပ်မၚ်ပယျဵု (BGF) နွံဗွိုၚ်အကြာရဲပၠောပ်ကွဳစက် လိုၚ်ဗြဝတဳမွဲတၠဂှ် ဟီုရ။

ကွဳစက်လိုၚ်ဇြေန်နွံ ကဵု လိုၚ်ဇြေန်ဟွံမွဲဂှ် ၚုဟ်ခြာဒၟံၚ် မွဲလ္ၚီ (၁၀၀၀) ကိုဋ် ကဵု မွဲကၠံ (၁၀၀) ကိုဋ်တုဲ မၞိဟ်လုက်စုက် ဆက်ဆောံနွံကဵု ဂကောံရပ်လွဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် သုၚ်စောဲဍိုက်ဒၟံၚ်ကွဳစက်လိုၚ်ဇြေန်ဟွံမွဲ ဂၠိုၚ်ကွေံကွေံရ။

ကွဳစက်လိုၚ်ဇြေန်ဟွံမွဲဂှ် ညးတာလျိုၚ်ဗၠာဲသၟိၚ်၊ ညးတာလျိုၚ်ဒပ်ပၞာန်(ဗၟာ)၊ ညးတာလျိုၚ်ဂကောံရပ်လွဟ်ၜိုဟ်လလမ်တအ် ကၠောန်လဝ်ကဵုတၞးလိက် ကေတ်လဝ်ဓဝ်ပလိုဟ် နကဵုဩန် တုဲ သုၚ်စောဲဍိုက်အာကၠုၚ်ဒၟံၚ် ဗွဲမသၠးပွးအိုတ်ရ။

“အာဘာအၚ်(ဍုၚ်ဘာအၚ်)တှ်ေ ကာ(ကွဳစက်) (without) ဖအိုတ်ရ၊ ၜိုတ်လဵုကြီုရောတှ်ေ ကာလ္ၚဵုဂှ် မုဟွံစုတ်လဝ်ဂၞန်ဂတှ်ေပုဟ်၊ သၟာန်ကာဍိုက်မံၚ်စဂှ်တှ်ေ ရပ်လဝ်လိက် ရဲဂကောံရပ်လွဟ်(ကရေၚ်)တအ်ဖအိုတ်ရ၊ လိုၚ်ဇြေန်နွံဂှ် နွံအောန်ကွေံကွေံ” တၠကွဳစက် မၞိဟ်ရေၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်မၞိဟ် ဍုၚ်မတ်မလီုကဵု ဗြဝတဳ မၞုံယၟု နာဲဇြဝ်ဝါန် ဟီုထ္ၜးရ။

အခိၚ်ကံၚ်သဳပၞာန်တအ် အုပ်ဓုပ်ပကၚ်ရၚ်လဝ်ဍုၚ်တ္ၚဲဏံဂှ် ကွဳစက်လိုၚ်ဇြေန်ဟွံမွဲ ကၠုၚ်နူ ပယျဵုဗြဝတဳတအ်ဂှ် လုပ်စိုပ်ကၠုၚ် အပ္ဍဲဍုၚ်နွံဂၠိုၚ်ဗွဲမလောန်တုဲ ညံၚ်ဂွံဍိုက်သုၚ်စောဲပ္ဍဲဍုၚ်ဂွံဂှ်လေဝ် ဗီုပြၚ်ညးကဵုညး ကေတ်လဝ်ဓဝ်ပလိုဟ်ကဵု ဒပ်ပၞာန်၊ ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်၊ ဂကောံရပ်လွဟ်ၜိုဟ်လလမ်တအ်နွံရ။

လၟုဟ်မ္ဂး ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ပၠောပ်ဏာနၚ် နူပယျဵုဗြဝတဳ လုပ်စိုပ်ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ဒှ်မံၚ်ကမၠောန်ပိုန်ဒြပ်ဇၞော်ဇၞော်မွဲတုဲ ပ္ဍဲကဵုပၠောပ်ဏာနၚ်ကွဳစက်တအ်ဂှ်လေဝ် ဒပ်ပၞာန်၊ ဗၠာဲသၟိၚ်၊ ဂကောံရပ်လွဟ်ၜိုဟ်လလမ်တအ်ဟေၚ် ဒှ်မံၚ်ကမၠောန်အိုတ်ရ။

“ကွဳစက်မွဲဖ္ဍိုက် နူဗြဝတဳ ဂွံစိုပ်ကၠုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ် ကြပ်အိုတ် ဘာအၚ်၊ ဍုၚ်မတ်မလီုဂှ် အောန်အိုတ်တှ်ေ အကြာ ၁၅ ကိုဋ် ၂၀ ကိုဋ် ဒးကဵု၊ အကြာဂၠံၚ် သၞေဟ်ကၚ် ၜိုတ်လဵုနွံနွံ၊ ပရေၚ်စၟဳစၟတ်အကြာဂၠံၚ် ၜိုတ်လဵုတေၚ်တေၚ် ကေတ်တှ်ေ ရဲပၠောပ်ဂှ် ပၠောပ်ပလံၚ်ကဵု ဂွံတွဵုရ၊ အဓိက ကဵုလှဲ(ဩန်)တှ်ေတုဲရ၊ သ္ၚောဲနူဂှ်ညိပၠန်တှ်ေ ကေတ်ပ္ဍဲပံၚ်ဟာ ကျာ်ထဝ်ဟာ သဓီုဟာ၊ ၜဳသတာၚ်သၚ်လ္ပာ်တေံဟာ အဵုဇှ်တှ်ေ အကြာ ၂၀ ကိုဋ် ၂၅ ကိုဋ်၊ သ္ၚောဲနူဂှ်ပၠန်တှ်ေ လဂုၚ်၊ အဝ၊ ဒဵုကဵု နေပျဳဒဝ် ဍေံပလံၚ်ကဵုဏောၚ်၊ ဇှ်တှ်ေ ၃၀ ကိုဋ် ၄၀ ကိုဋ် ဒးဏောၚ်” မၞိဟ်လုက်စုက်ကဵု ဂကောံရပ်လွဟ်ကရေၚ် (BGF) ဂှ် ဆက် ဟီုထ္ၜးပၠန်ရ။

ကွဳစက်လိုၚ်ဇြေန်ဟွံမွဲတအ်ဂှ် ဂွံဍိုက်သုၚ်စောဲဂွံ အကြာပွိုၚ်ဍုၚ် အကြာတွဵုရးမွဲမွဲဂှ် စနူ ၅ ကိုဋ် ဒဵုကဵု ၂၀ ကိုဋ် ဒးကၠောန်လိက်ထံက်ဂလာန် နူဒပ်ပၞာန်၊ ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်၊ ဂကောံရပ်လွဟ်ၜိုဟ်လလမ်တအ်ရ။

ကွဳစက်လိုၚ်ဇြေန်ဟွံမွဲ ဂွံဍိုက်သုၚ်စောဲအာကၠုၚ် ပ္ဍဲဒေသအပ္ဍဲဍုၚ်ဂွံဂှ် “ကွဳစက်ဇကု သုၚ်စောဲ ပ္ဍဲဒေသဇကုသၟးရဟာ၊ တိတ်ဍုၚ်ကီုဟာ၊ တုဲတှ်ေ သုၚ်စောဲအာကၠုၚ် အလုံမွဲတွဵုရးဟာ၊ သီုဒေသမန် ဒေသကရေၚ်ဟာ ၚုဟ်ဍေံ ကဆံၚ်ဆံၚ်နွံမံၚ်၊ အောန်အိုတ် စနူ ၅ ကိုဋ် ဒဵုကဵု ၂၀ ကိုဋ် နွံမံၚ်၊ ဒးကၠောန်လဝ်လိက်ထံက်ဂလာန် နူဂကောံဒပ်မွဲမွဲဏောၚ်၊ ခိုဟ်အိုတ်ဂှ်တှ်ေ နူဒပ်ကရေၚ် ဂကောံၜိုဟ်လလမ်ခိုဟ်အိုတ်ရ” ဂှ် မၞိဟ်တြုံ ကၠောန်လဝ်လိက်ထံက်ဂလာန် နူဂကောံၜိုဟ်လလမ်ကရေၚ် မၞုံအာယုက် ၄၀ သၞာံပြၚ် နူပွိုၚ်ဍုၚ်ကအ်ကြိက်မွဲတၠ ဟီုထ္ၜးရ။

ကွဳစက်လိုၚ်ဇြေန်ဟွံမွဲတအ်ဂှ် ဍိုက်အာကၠုၚ်ဒၟံၚ် ၜိုတ်ဆဒေသတွဵုရးမန် ကရေၚ်သၟးဟွံသေၚ်တုဲ လဒေါဝ်ဍုၚ် မပ္တံကဵု သဓီု၊ ကျာ်ထဝ်၊ ဗ္ဂော၊ လဂုၚ် ဒဵုကဵု အဝ ဍိုက်သုၚ်စောဲမံၚ် နွံဂၠိုၚ်ကွေံကွေံရ။

ပ္ဍဲကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ဍိုက်သုၚ်စောဲမံၚ် ကွဳစက်လိုၚ်ဇြေန်ဟွံမွဲတအ်ဂှ် ကၠောန်လဝ်လိက်ထံက်ဂလာန် နူဂကောံတေံ ဂကောံဏံတုဲ ကေတ်လဝ်ဓဝ်ပလိုဟ်ကဵု ဒပ်ပၞာန်၊ ဗၠာဲသၟိၚ် ဒေသတအ်တုဲ ဍိုက်အာကၠုၚ်မံၚ် ဗီုညးကဵုညးအိုတ်ရ။

အခိၚ်လၟုဟ်မ္ဂး ၜိုန်ရဂကောံလစှ်ေနူကံၚ်သဳပၞာန် ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်ထိၚ်ဒဝ်ကောပ်ကာဲစက်ယာန်တအ် စၟဳစၟတ်ရပ်မံၚ် ကွဳစက်လိုၚ်ဇြေန်ဟွံမွဲ တေၚ်တေၚ်ဂြတ်ဂြတ်နွံကီုလေဝ် ကွဳစက်လိုၚ်ဇြေန်ဟွံမွဲတအ်ဂှ် အခိၚ်ဟွံရုဲ ဒေသဟွံရုဲ ရာန်သုၚ်စောဲမံၚ် ဗီုညးကဵုညးနွံရ။

ဆဂး အခိၚ်ဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ် ထိၚ်ဒဝ်ကောပ်ကာဲစက်ယာန်တအ် စၟဳစၟတ်တေၚ်မ္ဂး ကွဳစက်လိုၚ်ဇြေန်ဟွံမွဲတအ်ဂှ် ၚုဟ်ယအ်စှ်ေအာနွံတုဲ ကွဳစက်ဍိုက်သုၚ်စောဲသ္ၚိ ဇြဟတ်စက် (1.3 cc) ဂှ်မ္ဂး ၚုဟ်နွံအကြာ ၁၀၀ ကိုဋ်တုဲ ဇြဟတ်စက်ဇၞော်ညိ (1.5 cc , 1.8 cc) ဂှ် တန်တဴကဵုတၟိတြေံတုဲ ၚုဟ်နွံအကြာ ၁၅၀ ကိုဋ်ကဵု ၂၀၀ ကိုဋ်ရ။

ယဝ်ရ ကွဳစက်လိုၚ်ဇြေန်နွံ ဇြတဟ်စက်ဍောတ် (1.3 cc) ဍိုက်လဝ်တုဲဂှ်မ္ဂး ၚုဟ်နွံအကြာ အောန်အိုတ် ၇၀၀ ကိုဋ် ကဵု ၁၀၀၀ ကိုဋ်၊ ယဝ်ရ ကွဳစက်တၟိတၟိမ္ဂး ၚုဟ်နွံအကြာ ၁၀၀၀ ကိုဋ်ကဵု ၁၀၀၀ ကိုဋ် လ္ပာ်လတူရ။ ယဝ်ရ ဇြဟတ်စက်ဇၞော်ညိ (1.5 cc , 1.8 cc) မ္ဂး အောန်အိုတ် ၁၅၀၀ ကိုဋ် ကဵု ၂၀၀၀ ကိုဋ်ရ။

ကွဳစက်လိုၚ်ဇြေန်နွံ ကဵု လိုၚ်ဇြေန်ဟွံမွဲဂှ် ၚုဟ်တၞဟ်ခြာဒၟံၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠၚ်တုဲ ညးဍုၚ်ကွာန် နူကဵုရးဒေသဗွဲမဂၠိုၚ် ဆိုက်ဗ္ဒက်ကဵု ဒပ်ပၞာန်၊ ဗၠာဲသၟိၚ် ကေုာံ ဂကောံရပ်လွဟ်ၜိုဟ်လလမ်တအ်တုဲ ရာန်သုၚ်စောဲဍိုက်အာကၠုၚ် ကွဳစက်လိုၚ်ဇြေန်ဟွံမွဲ နွံဂၠိုၚ်ကွေံကွေံဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။