လိက်ပရေင်သ္ရဳဂၠိပ်၊ ယက္ခဂုမ္ဘဏ်

ခြာဟွံလအ် ပေါဲရုဲမာဲမေန်အံၚ်လှာၚ်တံဒှ်ကၠုၚ်မ္ဂး အကာဲအရာ သ္ကိုပ်ဗိုလ်ပၞာန်ဂမၠိုၚ် ဒှ်အာဗီုကဵု လောန်ကၠုၚ် ၁၅ သၞာံတေံပၠန်ရောၚ်။ ပေါဲရုဲမာဲ ၂၀၁၀ လောန်ကၠုၚ်တေံ ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်ဂှ် ညးဂှ်သှ်ေပ္ဍဲဒပ်တုဲ ညးဂှ်လုပ်ပေါဲရုဲမာဲဂှ် ဒှ်ကၠုၚ်ပဟေဠိမွဲရ။ လၟုဟ်လေဝ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် မေန်အံၚ်လှာၚ်ဂှ် ညးတာလျိုၚ်ပၞာန်ဇၞော်ဇၞော် ပ္ဍဲရုၚ်ပၞာန်တံ ညးဂှ် စိုတ်လုပ်စကဵုပေါဲရုဲမာဲကီုရောဂှ် ဗက်သၟာန်ကေတ်မံၚ်စရၚ်ရောၚ် နူကဵုတမ်ရိုဟ်ပရိုၚ် နေပျဳဒဝ်တံ သ္ဂးရ။

ဗီုပြၚ်ဒက်ပတန်ဒပ်လၟုဟ်ဏံ သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော်(၁၀)တၠ၊ ဒုတိယသ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော်(၂၀)တၠပြၚ်နွံတုဲ အပ္ဍဲဂှ် ညးလ္ၚဵု သွက်သ္ဂောံလုပ်ပေါဲရုဲမာဲနွံရ။ ပေါဲရုဲမာဲ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ မလလောၚ်တြးလဝ် သွက်သ္ဂောံကၠောန်ဂှ် အခိၚ်သှ်ေဒၟံၚ် ဆအယာံမာတ်(၆)ဂိတုရတုဲ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ်ဂှ် ညးတေံပၠောပ်တိုန်အာရီု သွက်အနာဂတ်ညးတေံ ပ္ဍဲကဵုပေါဲရုဲမာဲလောန်ၜက်အာတုဲတေံရ။

ပေါဲရုဲမာဲတုဲဒှ်အာတုဲမ္ဂး သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ် သ္ပသမ္မတရောၚ်ဂှ် တၚ်ပၞုက်ဏံ မံက်ပြာကတ်ဒၟံၚ်အလုံရုၚ်ပၞာန်မွဲရ။ သွက်ညးတေံ လၟိဟ်မမာဲသမ္မတသ္ဂောံပေၚ်ဂှ် မၞိဟ်ညးတေံပတှ်ေတံ ညံၚ်သ္ဂောံစိုပ်အာ ပ္ဍဲရုၚ်ကၠတ်ထဝ်တေံ ပၟိက်ဇၞော်တဴရ။ သၞောတ်ရုဲစှ်သမ္မတ ဍုၚ်ဗၟာဂှ် ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်တေံ ရုဲစှ်ဒုတိယသမ္မတ(၃)တၠတုဲမှ ပ္ဍဲဂှ်က္လေၚ်ရုဲသမ္မတမွဲတၠရ။ ဒုတိယသမ္မတ မရုဲစှ်နၚ် နူကဵုကၠတ်ထဝ်ညးဍုၚ်ကွာန်ဂှ်(၁)တၠ၊ ဒုတိယသမ္မတ မရုဲစှ်နၚ် နူကဵုကၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူဂှ်(၁)တၠ၊ ဒုတိယသမ္မတ မရုဲစှ်နၚ် နူကဵုညးစၞးဒပ်ပၞာန်ဂှ်(၁)တၠ သီု(၃)တၠဂှ် ပတိုန်ဏာကၠတ်ထဝ်ကၟိန်ဍုၚ်တုဲ မ္ဒးက္လေၚ်ရုဲသမ္မတဇၞော်ရ။ ညးစၞးအခေါၚ်တိုန်စိုပ် တိုန်စိုပ်ကဝက်မ္ဂး ဒှ်ဒတန်ရောၚ် သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ်ဟီုပတိတ် ပ္ဍဲကောံဓရီုအလဵုအသဳ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ရ။

ပေါရုဲမာဲအလန်ဏံ နကဵုမွဲဗော်ဓဝ် အကာဲအရာသွက်ဂွံဇၞးအာဟွံမွဲတုဲ ပံၚ်ကဵုညးစၞးဒပ်ပၞာန်တံမှ ဂွံဒက်အလဵုအသဳမာန်ရောၚ်ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်တော်လဝ်သာ်ဂှ်ရောၚ် ညးမစုက်လုက်ကဵု ညးကဵုကသပ်ကုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်မွဲတၠ ဟီုရ။ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ် သီုကဵုဟွံဒးလုပ်ပေါဲရုဲမာဲမွဲသာ် နဒဒှ် ဒုတိယသမ္မတ ညးစၞးဒပ်ပၞာန်တံ ရုဲစှ်တုဲ အခေါၚ်အရာ စိုပ်အာရုၚ်ကၠတ်ထဝ်အလဵုလဵုဂှ် နူကဵုသဇိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေ(၂၀၀၈)တေံ ကဵုလဝ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ် ဒုၚ်သဇိုၚ်ကဵုပရေၚ်ဆဵုဂဗ ပ္ဍဲကဵုပေါဲရုဲမာဲ သၞာံ(၂၀၁၀)တေံတုဲ ဗီုကဵုသ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် တာန်ယှိုဲ ကေၚ်ဖန်ဖက်ပြေၚ်ရေၚ်ကၠုၚ်လဝ်ဂှ် သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ် က္လေၚ်ပြေၚ်ရေၚ် ဖျေံဒၟံၚ်ဒၞါဲ ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်ရ။

အခိၚ်တေံ ညးမဒှ်သ္ကိုပ်က္ဍိုက်ပ်ပရေၚ်စဵုဒၞါ သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် တာန်ယှိုဲဂှ် နကဵုအဝဵုညးတေံ ညးတေံပသှ်ေလဝ် သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ် နဒဒှ်သ္ကိုပ်ဒပ်ပၞာန်ရ။ ဆ္ဂး နကဵုအလဵုသ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် တာန်ယှိုဲဂှ် ဟွံသ္ပသမ္မတမွဲသာ် ကေတ်ထောံဇၞူ မွဲကရောံကဵုဒုသ္ကိုပ်ဒပ် ဒုတိယသ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် မုၚ်အေရ။ ညးမကြပ်ကဵုသ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော်တာန်ယှိုဲ သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် ဒူရယှိုဲမာန်၊ သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် တိၚ်ဇြိၚ်၊ သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် ဒဳဟဒူရဒေန်အံၚ်မျေအ်ဥု၊ သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် ဒေန်အေ သီုကဵုညးလျိုၚ်ဒပ်ပၞာန် (၁၀၀)တၠပြၚ် လုပ်ပေါဲရုဲမာဲရ။

သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် တာန်ယှိုဲ အုပ်ဓုပ်ပိုၚ်ပြဳလဝ်ဍုၚ် ပွိုၚ်(၁၉)သၞာံတုဲ ပ္ဍဲအခိၚ်ပြံၚ်လှာဲ ဂတးကၠေံအစဳအဇန်ဂှ် ညးမွဲလေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒစဵုဒစးမွဲသာ် ဗော်ပရေၚ်ဖောအ်ဗြဳ ကေုာံ ပရေၚ်ခိုၚ်ကၠိုက်ကၟိန်ဍုၚ် (ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနဲ့ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ) ညးတေံမဒက်ပတန်လဝ်ဂှ် လုပ်ပေါဲရုဲမာဲရ။ ဗော်ခိုၚ်ကၠိုက်ဂှ် က္လိဂွံအဝဵုတုဲ ဗော်ခိုၚ်ကၠိုက်ကဵုဒပ်ပၞာန် အုပ်ဓလီုဂွံ သီုပ္ဍဲအလဵုအသဳ သီုပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်ရ။

လၟုဟ်(၂၀၂၅)ဏံ ပရေၚ်ပြံၚ်ဂတးအစဳအဇန် သ္ကိုပ်ဗိုလ်ပၞာန် မေန်အံၚ်လှာၚ်ဂှ် ကလိတ်ကလောတ် ညံၚ်ရဴသၞာံ(၂၀၁၀)တေံဟွံသေၚ်ရ။ အလုံဍုၚ်ဗၟာမွဲဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ပၞာန်အပ္ဍဲဍုၚ်တုဲ တိဍာ်ဒးဒုၚ်သီလဝ်ကဵု ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံကီု သီုကဵုဒပ်ပၠန်ဂတးတမ်ကညၚ်တံ နွံဒၟံၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။ ပေါဲရုဲမာဲ သၞာံ(၂၀၁၀)တေံ ၜိုန်ရဍုၚ်သ္အာၚ် ကေုာံ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဟွံထံက်ဂလာန်ကီုလေဝ် ပေါဲပၞာန်ဂွံဒှ်ဒၟံၚ် အဆံၚ်လၟုဟ်ဏံဟွံသေၚ် တိဍာ်လေဝ် ဒးဒုၚ်သီလဝ်ဒၞါဲလဵုလေဝ်ဟွံမွဲ ဗီုလၟုဟ်ဏံရ။

ပၟိက်ကိစ္စဇၞော်အိုတ်မွဲဂှ် အန္တရာဲလမျီု သွက်ညးစၞးအလံၚ်အမာတ်တံ မလုပ်ပေါဲရုဲမာဲဂှ် ဟွံတုပ်ကဵုပေါဲရုဲမာဲ(၂၀၁၀)တေံ လးလးရ။ တၠုၚ်လအာတုပ်နွံမွဲဂှ် ဒဝ်အံၚ်သာန်သုဂျဳ နွံပ္ဍဲထံၚ်တုဲ ပေါဲရုဲမာတုဲဗက် ဗလးပတိတ်နၚ်ဒဝ်သုရ။ လၟုဟ်လေဝ် ပေါဲရုဲမာဲဏံတုဲမ္ဂး သွက်သ္ဂောံဗလးပတိတ် ဒဝ်သုနွံပၠန်ဏောၚ်ဂှ် ညးဂမၠိုၚ်ခါတ်မံၚ်အကာဲအိုတ်ရ။

သ္ကိုပ်ဗိုလ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ် ဒှ်အာသမ္မတမ္ဂး သ္ကိုပ်ဒပ်ပၞာန်တၟိ မံက်ကၠုၚ်မွဲရောၚ်။ ပြဟ်ဟ်ဏံ ယၟုမံက်ပြာကတ်ဒၟံၚ် သွက်သ္ဂောံဒှ်သ္ကိုပ်ဒပ်ပၞာန်တၟိဂှ် သ္ကိုပ်ပရေၚ်ကောပ်ကာဲပညဳပညပ် (ပၞာန်တိ၊ပၞာန်ကျာ၊ပၞာန်ဍာ်) သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် ဂျဝ်ဇြဝ်ဠေန်ရ။ ညးတေံဂှ် ဒှ်ကွးဘာတက္ကသဵုပၞာန် လၟေၚ်(၃၅)တုဲ ယဝ်ညးတေံ ဒှ်သ္ကိုပ်ဒပ်ပၞာန်ဇၞော်မ္ဂး သ္ကိုပ်ပၞာန်ဝှ်ကြံၚ်နူညးတေံတံ ကြပ်သီုဖအိုတ်ဂှ် မ္ဒးလုပ်အာပေါဲရုဲမာဲရောၚ် ညးမၞုံလျိုၚ်ရုၚ်ပၞာန်မွဲတၠ ဟီုရ။ အခိၚ်သၞာံ(၂၀၁၀)တေံလေဝ် နူကၠာသ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ် ဟွံတိုန်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဏီဂှ် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဝှ်မကြံၚ်နူမေန်အံၚ်လှာၚ်တံဂှ် မ္ဒးလုပ်အာပေါဲရုဲမာဲအိုတ်ရ။

သ္ကိုပ်ပၞာန်ဝှ်ကြံၚ် ဒုတိယက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ဒုတိယသ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် သဵုဝေန်ဂှ်မ္ဂး ညံၚ်ရဴဒုတိယသ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် မုၚ်အေကီု မ္ဒးကေတ်ဇၞူနူဒပ်ပၞာန်ရောၚ်ဂှ် ညးခါတ်အကာဲတံ ဟီုဂးဒၟံၚ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်လၟုဟ်ဂှ် သ္အာၚ်အာနူကဵုသ္ကိုပ်ဗိုလ်ပၞာန် ဂျဝ်ဇြဝ်ဠေန်တုဲ သ္ကိုပ်ဗိုလ်ပၞာန်ဇၞော် နွံဒၟံၚ်(၉)တၠဏီရ။ သ္အာၚ်နူဂှ် ဒုတိယသ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်ကီု သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဂမၠိုၚ် နွံဒၟံၚ်လုပ်လၟိဟ်ကဵုစှော်ဏီရ။ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် သၞာံ(၂၀၂၅)ဏံ အကာဲအရာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဟွံၜိုဟ်သြိုဟ် ညံၚ်ရဴသၞာံ(၂၀၁၀)တေံ ဟွံသေၚ်တုဲ ဒုတိယသ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် သီုဖအိုတ်တံ သ္ဂောံလုပ်အာပေါဲရုဲမာဲဖအိုတ်ဂှ်ဒှ်ဟွံမာန်က္ဍၚ်ရောၚ်ဂှ်လေဝ် ညးမၞုံလျိုၚ်ရုၚ်ပၞာန်မွဲတၠ ဟီုပါ်ပါဲတဴရ။

“ညံၚ်ရဴပေါဲရုဲမာဲ လောန်ကၠုၚ်သၞာံ(၂၀၁၀)၊ (၂၀၁၅)၊ (၂၀၂၀)တေံပၠန်ရ။  နူကဵုဒပ်ပၞာန်ပိုဲတံ ညးမွဲလေဝ် ဟွံမိက်အာ လ္ပာ်ပေါဲရုဲမာဲတေံ၊ ဆ္ဂး ပိုဲပါဲဟွံဗၠး ဂၠံၚ်ပိုဲသွက်ဂွံရုဲကေတ်တ်ဂှ် ဟွံမွဲမံၚ်ရရ ခြာဟွံလအ် စရၚ်တိတ်ကၠုၚ်ရလေဝ်” ရမျာၚ်သ္ကိုပ်ဗိုလ် ညးဟွံမိက်ပါလုပ်ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲတံ ပြးတိတ်မံၚ်နွံရ။ သ္ကိုပ်ဗိုလ်အဆံၚ် သ္ကိုပ်ပရေၚ်စၞောန်ပ္ညုၚ်တံလေဝ် ဆန္ဒပါလုပ် ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲနွံကီု ဟွံမွဲကီုဂှ် ဒးဒုၚ်အာတ်မိက် မ္ဒးက်ုဒၟံၚ်ဆန္ဒနွံတုဲ ခြာဟွံလအ် စရၚ်သ္ကိုပ်ပၞာန် မ္ဒးပါလုပ် ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲတံဂှ် တိတ်ကၠုၚ်မာန်ရောၚ်။