(သ္ကုတ်ပထမ)

ဟံၚ်နန် (ပါၚ်ကၟာ)

နူဂယးပြဟ် ထလိုက်က္တဵုနူကဵုသတိက်မ္ဂး ဂၠံၚ်လပါ်ပေါတ်ၚေက် လာၚ်မုခ် ၜဴပါၚ်သၟးရချပ်ဂွံ၊ သွက်သ္ဂောံလာၚ်စိုတ် ကြဴကြာတ်သၟးဇ္ၚးစိုတ်ကီုဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ် ချပ်ဟွံဂွံသၟးရ။ ဂၠံၚ်လပါ်ဟုံဂစေအ် ဖျေအ်ဖျောန်မုခ်မတ်သၟးရချပ်စိုပ်၊ သွက်သ္ဂောံပဠေဝ်စိုတ် ဟုံဂစေအ်ကဵုစိုတ်ကီုဂှ် ကူဟွံဂွံ၊ ချပ်ဟွံဂွံသၟးရ။ ဒှ်မံၚ်ဗီုဏံတှေ် ဆလအ်မှဂွံကျေဝ်ရော ဘဝ၊ ၚုဟ်ကၠုၚ်နူကဵုသတိက်မ္ဂး ၚေက်လေဝ်ဒးပေါတ် မုခ်မတ်လေဝ်ဒးလာၚ်၊ ပါၚ်လေဝ်ဒးၜဴရ၊ မွဲအလန်ဓဝ်ဂှ် စိုတ် ပိုဲလေဝ် ညံၚ်ဂွံသၟးသ္ဇးနူကဵု ကၠိုက်လ္ၚေၚ်ကၠိကၠိခန်ခန် မပ္တံကဵုလောဘ၊ ဒေါသ၊ မောဟ၊ မာန၊ ဣဿာ၊ မစ္ဆေရိယတံ ကီုမ္ဂး ဘဝပိုဲကျောဝ်သၟးဟွံက သီုကဵုမဍိုက်ပေၚ်မံၚ်ကဵု မ္ၚဵုကျာ်သြဳတံရ။ ဇၟာပ်ဇၟာပ်ဒၞာဲရံၚ် ဇၟာပ်ဇၟာပ်ကမၠောန်မကၠောန် ဏာဂှ် ဍိုက်ပေၚ်ကဵုဓရ်မ္ၚဵုသီုဖအိုတ်ရ။ ညးလဵုမွဲဟွံဟီု ယဝ်ရမိက်ဂွံမံၚ် မိပ်မိပ်ဇြိပ်ဇြိပ် ထတ်ထတ်ယုက်ယုက် မြဟ်မြဟ်မြဴမြဴမ္ဂး နူဂယးပြဟ် ၚုဟ်ကၠုၚ်နူကဵုသတိက်ဗက်ဂှ် ဖဟုံဍာ်ကြဴကြာတ်ကဵု ရုပ်နာမ်ပိုဲညိ။
အပ္ဍဲဂၠးတိဏံ အခိၚ်လၟုဟ်မ္ဂး လၟိဟ်မၞိဟ်တံ နွံမံၚ်ၜိုတ် (7 billions) ထပှ်လ္ၚီပြကောဋိကိုဋ်ရ။ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ထပှ်လ္ၚီ ပြကောဋိကိုဋ်ဂှ် ပါ်ထောံဂကူဍေံမ္ဂး နွံမံၚ်မၞိဟ်ၜါဂကူ ၜါသာ်ဓဝ်ရ၊ မၞိဟ်ခိုဟ်ကဵု မၞိဟ်ပရေံ တိတ်ဒှ်ၜါဂကူဏံရ။ မၞိဟ်ခိုဟ်တှေ် ကၠောန်မံၚ်ကမၠောန်ခိုဟ်ခိုဟ်ရ၊ မၞိဟ်ပရေံဂှ်တှေ် ကၠောန်မံၚ်ကမၠောန်ပရေံပရေံအိုတ်ရ။ ဗွဲမယဵုလ္ဂူ ဗွဲ မဍာံစၟတ်ဒးဟီုမ္ဂး မၞိဟ်ဟီုဂှ် နွံမံၚ်ၜါသာ် ၜါဂကူ ၜါဂကောံဏံဓဝ်ရ။ မၞးမိက်ဂွံပါလုပ် ပ္ဍဲကဵုဂကောံလဵုရော? ဗီုဗီုဏံ ယဝ်ရမၞိဟ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲ သၟာန်ကၠုၚ်မ္ဂး ဇကုမၞးရ ဒှ်မၞိဟ်ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ်ကဵု ဘဝမၞးရ။ မၞးရ ဒှ်မၞိဟ်ဖျေံထံၚ်ကဵုဘဝမၞး၊ မၞးရ ဒှ်မၞိဟ်ဟံၚ်ပြာ်ကဵု ဘဝမၞးရ။ အပ္ဍဲလောကဏံ မၞိဟ်ကဵုမံၚ်တသိုခ်ကဵု မၞးဂၠိုၚ်အိုတ်ဂှ် စိုတ်မၞးရ၊ မၞိဟ်ကဵုမံၚ်ဒဒိုခ်ကဵုမၞး ဂၠိုၚ်အိုတ်ဂှ်လေဝ် စိုတ်မၞးရ။ ရုဲစှ်ဂၠံၚ်ဘဝ လ္ပကဵုဗၠေတ်အာညိ၊ ရုဲစှ်ဗၠေတ်အာမ္ဂး ဗီုလဵုဂစာန်ဂစာန်ရ ဘဝမၞးဂှ် သွက်သ္ဂောံယုတ်သဝ်စှေ်အာရနွံ။
စိုတ်ခိုဟ်စိုတ်ပြဲတံဟီုမ္ဂး တုပ်ဥပမာညံၚ်ရဴ ဍာ်ကြုၚ်လဂေါဝ်တံရ၊ ဍာ်ကြုၚ်လဂေါဝ်တံဟီုမ္ဂး ဍေံဟွံဒေံါ ဟွံညိၚ်မံၚ်ရ၊ ဍေံဇွောဝ်အာမံၚ်ရ၊ ဟိုတ်နူကဵုဇွောဝ်အာမံၚ်ဂှ်ရ ဍာ်ကေဝ်ဇြုၚ်ဗုအးတဴရ၊ မၞိဟ်သုၚ်ဍာ်လဂေါဝ်ဂှ်ကီု မၞိဟ်ဟုံဍာ်လ ဂေါဝ်ဂှ်ကီု၊ ကလိဂွံဖဵုဍေံၜါသာ်ရ။ ဖဵုမ္ဂး ပွမၜိုဟ်သြိုဟ်ဍောၚ်ပြေ ကေုာံ ဖဵုမ္ဂး ပွသၟးဇ္ၚးဗုအးရ။
စိုတ်ပရေံကဵု ယုတ်တံဟီုမ္ဂး တုပ်ဥပမာညံၚ်ရဴ ဍာ်ကၟာကဵု ဍာ်ခၠိုၚ်ကၠိကၠိခန်ခန်တံရ။ သဘာဝဍာ်ကၟာ ဍာ်ခၠိုၚ်ကလိကလိခန်ခန်တံမ္ဂး သုၚ်ဖျေံဏာလေဝ် ဒှ်အန္တရာယ်၊ ဟုံလေဝ်ဟွံသၟးဇ္ၚးရ၊ ဟီုနကဵုဥပမာမွဲသာ်ပၠန်မ္ဂး စိုတ်ပိုဲမၞိဟ်ပုထုဇန်တံဟီုမ္ဂး တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ဍာ်ၜဳမှာသၟိတ်တံရ။ ဍာ်ၜဳမှာသၟိတ်တံဟီုမ္ဂး အတိုၚ်သဘာဝပကတိဍေံဟီုမ္ဂး ညိၚ်ဝတ်သာယျာ ၜိုဟ်သြိုဟ်မံၚ်ရ။ ဆဂး ဒးတိုန်လဗိုတ်ကျာမေလံၚ်တံဂှ် ဍာ်လပှ်တံ ဒှ်တိုန်ရ၊ ကျာလပိုက်ထတ်ခ္ဍၚ်တှေ် ဍာ်လပှ်တံ ကြမ်ဇၞော်တိုန်ခ္ဍၚ်ရ၊ ဆဂး ဍာ်လပှ်တံဂှ် ဒှ်လမျီုၜဳမှာသၟိတ်တံ ဟွံသေၚ်ရ၊ ဍာ်လပှ်တံဟၟဲလေဝ် ၜဳမှာသၟိတ်တံ မံၚ်လေပ် မံၚ်ဂွံမံၚ်ရ။ ဍာ်ၜဳမှာသၟိတ်တံဟၟဲမ္ဂး ဍာ်လပှ်တံဂှ် မံၚ်ဟွံဂွံရ၊ ဒှ်ကၠုၚ်ဟွံဂွံရ၊ စိုတ်ပိုဲမၞိဟ်တံဂှ် နိဿဲဗဒဗဒဲါကဵု အာရီုတုဲ ၜိုန်ရက္တဵုဒှ်ကီုလေဝ် အာရီုတံဟၟဲလေဝ် စိုတ်ဂှ် အတိုၚ်သဘာဝဍေံကဵုဍေံဂှ် သာယျာၜိုဟ်သြိုဟ်မံၚ်ရ။ ဟိုတ်နူကဵုအာရီု ပရေၚ်ဒုၚ်စသိုၚ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲတုဲ စိုတ်တံဂှ် ဒးချဳဇတဝ် ဒှ်အာဒဒိုက်ရ။
ညံၚ်ရဴဟီုစ မၞိဟ်ဏံစိုတ်ဂၠိုၚ်ကွေံကွေံရ။ မုဟိုတ်စိုတ်ညးတေံ ဂွံဂၠိုၚ်မံၚ်ဂှ်ရောဟီုမ္ဂး သွဟ်ဍေံဂှ် ဟိုတ်နူကဵုအာရီုညး တေံ ဂၠိုၚ်မံၚ်ရ၊ ဟိုတ်နူကဵု စက္ခုပသာဒကဵုဒှ် ဟိုတ်နူကဵု သောတပသာဒကဵုဒှ် ဟိုတ်နူကဵု ဟိုတ်လဵုဒှ်ဒှ်ရ အာရီုဂၠိုၚ် တှေ် စိုတ်ဂၠိုၚ်ရ၊ ဣတေံလေဝ် မိက်ဂွံဂွံ ဣဏံလေဝ် မိက်ဂွံဂွံ အပ္ဍဲကဵုမွဲအခိၚ်ဓဝ်ဂှ် လိက်ပရိုၚ်လေဝ် မိက်ဂွံဗှ် ရေဒဳယော စက်ဗလးရမျာၚ်လေဝ် မိက်ဂွံကလၚ်ရ၊ အိုတ်ကၞောတ်ဂှ် အာရီုလဵုလေဝ် ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ် ကၠးကၠး ဖ္ဍးဖ္ဍး ဒုၚ်စသိုၚ်ဟွံမာန်ရ၊ အပ္ဍဲမွဲအခိၚ်ဂှ် အာရီုၜါပိ လုပ်ကၠုၚ်ကဵုစိုတ်မ္ဂး စိုတ်ဂှ် ယှောတ်အာမာန်ရ၊ စိုတ်ဍိုဟ်ကေက်တံဟီုမ္ဂး အပ္ဍဲကဵုမွဲအခိၚ်မ္ဂး အာရီုမွဲရညးဂိုၚ်ကေတ်၊ ကာလဂှ်မှ ဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ရှ်သာဍေံ ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်မာန်ရ၊ ဗှ်လိက်မ္ဂး ဗှ်လိက်သောၚ်သောၚ် ကလၚ်ရေဒဳယောမ္ဂး ကလၚ်ရေဒဳယောသောၚ်သောၚ်၊ အပ္ဍဲကဵုမွဲအခိၚ် အာရီုမွဲ၊ ကမၠောန်မွဲရ ကၠောန်မ္ဂး စိုတ်ဂှ် ဇြဟတ်ဍေံထတ် ဂိုၚ်ကေတ်အာရီု သောၚ်သောၚ်အးအးမာန်ရ။
ဥပမာဍာ်ဗြံက်မွဲမဂှ် သုၚ်လဝ်ဍာ်လိမဴတုဲ ဟွံကြဴကြာတ်ထောံပုဟ် ထပ်စုတ်ဍာ်တှ် အတိုၚ်ဂှ်တုဲ သုၚ်မ္ဂး ရှ်သာဍာ်တှ် အးအးပေၚ်ပေၚ်ဂှ် ကလိဂွံဟွံမာန်ရ။ နှဴရဴမံၚ်ကဵု သၟူရှ်သာဍာ်လိမဴဂှ်ရ၊ မိက်ဂွံသုၚ်ရှ်သာဍာ်တှ်ဂှ် ပေၚ်ပေၚ်မ္ဂး ဍာ်ဗြံက်စုတ်လဝ်ဍာ်လိမဴဂှ် ဒးကြဴကြာတ်ထောံအးအးရ။ တုဲမှ စုတ်ဍာ်တှ်မ္ဂး ရှ်သာဍာ်တှ်ဇေတ်ဇေတ်ဂှ် မံက်ပြာ ကတ်ရ။ စိုတ်ပိုဲလေဝ် တုပ်တဴညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ၊ ပိုဲကၠောန်မံၚ်ကမၠောန်မွဲမွဲသာ်မ္ဂး ကမၠောန်တၞဟ်တၞဟ် အာရီုတၞဟ်ဟ် တံဂှ် ဒးကြဴကြာတ်သၟးဇ္ၚးလဝ်ဍေံရ၊ ကာလဂှ် စိုတ်ပိုဲ ဇြဟတ်ဍေံနွံမံၚ် အပ္ဍဲကဵုကမၠောန်ပိုဲကၠောန်ဂှ်ရ၊ ကၠိုဟ်လဝ် သဘာဝစိုတ်ဇကုကီုမ္ဂး ဘဝဇကု ဍေံသက်သာရ။
စိုတ်ဟီုဂှ် နွံမံၚ်ဒၞာဲလဵုရော ယဝ်ရသၟာန်မ္ဂး ဒၞာဲအာရီုနွံဂှ် စိုတ်ပိုဲ မံၚ်စလေပ်ရ၊ ပ္ဍဲအပ္ဍဲခန္ဓကာယပိုဲမၞိဟ်တံဂှ် စိုတ်တန်တဴမံၚ် ဒၞာဲလဵုရော စိုတ်နွံမံၚ်ဒၞာဲလဵုရော ယဝ်ရသၟာန်မ္ဂး ပ္ဍဲအပ္ဍဲခန္ဓကာယဇကုဂှ် ဒၞာဲဒးစိုတ်ဂှ် ကနေဲစမ်ရံၚ်ညိစမ်၊ ဒၞာဲဂိလေပ်ဂှ် ဒှ်ဒၞာဲစိုတ်တံနွံရ၊ ဗီုဏံလေဝ် အ္စာတံ ညးဟီုစရ၊ ဂိမွဲလစုတ်တှေ် စိုတ်တံတန်တဴမံၚ်မွဲလစုတ် ဂိလံလံမ္ဂး စိုတ်တံ တန်တဴလံလံရ၊ ဒၞာဲဝေဒနာနွံ ဒၞာဲအာရီုတံနွံဂှ် စိုတ်ပိုဲအာဝေၚ်စ မွဲချိန်ခဏလေပ်ရ၊ ဆဂး ဝေဒနာတံ အာရီုတံဂှ် ဒှ်သ္ၚိစိုတ်တံဇေတ်ဇေတ် ဟွံသေၚ်ရ၊ ဒၞာဲဂှ် သ္ၚိစိုတ်တံဇေတ်ဇေတ်ဂှ် ဒှ်ဟဒယဝတ္ထုရုပ်ရ၊ ဟဒယဝတ္ထုရုပ်ဟီုဂှ် နွံမံၚ်ဒၞာဲလဵုရော ထပ်သၟာန်ပၠန်မ္ဂး ဟဒယဝတ္ထုရုပ်ဂှ် နိဿဲကဵု ဆီမွဲဂၠုၚ်တဲတုဲ တန်တဴမံၚ်ရ။ ဍေံနွံမံၚ် အပ္ဍဲကဵုဖျုန်ဂြိုဟ် အပ္ဍဲကဵုခေါက်ဂၠံသြိုဟ် လပါ်သ္ကဲ ပဲါညိညိရ၊ မနောဓါတ်၊ မနောဝိဉာဏဓါတ်တံဂှ် တန်တဴဒၟံၚ် အပ္ဍဲကဵုဟဒယဝတ္ထုရုပ်ဏံရ၊ နိဿဲကဵု ဆီမွဲဂၠုၚ်တဲနွံဒၟံၚ် အပ္ဍဲကဵုဟဒယဝတ္ထုဂှ်တုဲ မနောဓါတ်၊ မနောဝိဉာဏဓါတ်တံ က္တဵုဒှ်ရ။
ဆီမွဲဂၠုၚ်တဲနွံဒၟံၚ် အပ္ဍဲကဵုဖျုန်ဂြိုဟ်ပိုဲဂှ် နကဵုဘာသာအေၚ်ဂလိက် ညးဟီုစ (Pulse)၊ အဓိပ္ပါယ်ဍေံဂှ် ချဳဇတဝ်မံၚ်တုဟ်တုဟ် တေၚ်မွဲတဲပေတ်မွဲတဲရ၊ ကောန်တၟံဂြိုဟ်ချဳညးဟီုဂှ် ဍေံချဳမံၚ်တုဟ်တုဟ်သာ်ဏံရ၊ ကောန်တၟံဂြိုဟ်ပိုဲ ဒေံါအာ နူကဵုပွမချဳဇတတ်မံၚ်တံမ္ဂး လမျီုပိုဲမၞိဟ်တံလေဝ် ဒေံါအာမာန်ကီုရ၊ ဆီနူကဵုဟဒယဝတ္ထု ကောန်တၟံဂြိုဟ်ဏံ ဂွံစိုပ်အာ အလုံကဵုခန္ဓကာယမွဲမာန်ဂှ် လတေၚ်ဇၞော်နွံဒၟံၚ် ၜါတၞုၚ်ရ။
Artery လတေၚ်ဗလးဆီမွဲ၊ Vein လတေၚ်ဂၠံၚ်ဆီဂွံလုပ်ကၠုၚ်ကဵု ကောန်တၟံဟဒယဝတ္ထုဂှ်မွဲရ၊ ဆီဂွံဗျာပ်အာ စိုပ်အလုံကဵု ခန္ဓကာယမွဲမာန်ဂှ် လတေၚ်ဆီကော်ဂး Artery ဏံဂှ် ဗလးဏာရ။ ဆီနူကဵုခန္ဓကာယ တၞဟ်တၞဟ်သာ် တံဂှ် ဂွံကလေၚ်လုပ်ကၠုၚ်ကဵု ကောန်တၟံဟဒယဏံမာန်ပၠန်ဂှ် Vein လတေၚ်ပၠံၚ်ဆီဏံ ရေၚ်တၠုၚ်နၚ်ကဵုရ၊ နနဲသာ် ဏံ ဆီဂှ် ဂေတ်ဂ္ၚေၚ်အာကၠုၚ်ဒၟံၚ် အပ္ဍဲကဵုခန္ဓကာယပိုဲဏံရ။
ဗက်အလိုက်အာရီုစိုတ်တုဲ ဆီမွဲဂၠုၚ်တဲနွံဒၟံၚ် အပ္ဍဲကဵုဟဒယဝတ္ထုရုပ်ဏံဂှ် ရံၚ်သာ်ဍေံပြံၚ်သၠာဲဒၟံၚ်ရ၊ ရံၚ်သာ်ဆီဂၠံ သြိုဟ်ပိုဲမၞိဟ်တံဂှ် နွံဒၟံၚ်တြဴ (၆) သာ်ရ၊ ညးမၞုံကဵုရာဂဇၞော်တံဟီုမ္ဂး ရံၚ်သာ်ဆီဂှ် ဍာဲမံၚ်ရ၊ ညးမၞုံကဵု ဒေါသဇၞော်တံဂှ် ရံၚ်သာ်ဆီဂၠံသြိုဟ်ဂှ် ဗစံက်မံၚ်ရ၊ ညးမၞုံကဵုမောဟဇၞော်ဇၞော်တံဂှ် ဆီဂှ်တုပ်မံၚ်ကဵု ရံၚ်သာ်ဍာ်ကြာတ်လဝ်ဖျုန်ရ။ ညးမၞုံကဵုဝိတက်ဇၞော် ညးမချပ်ဂၠိုၚ်တံဂှ် ဆီဂၠံသြိုဟ်ဂှ် တုပ်မံၚ်ကဵု ဍာ်ၜိုဟ်လဝ်ၜဲရ၊ ညးမၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါဇၞော်တံဂှ် ဆီဂှ် ဒှ်မံၚ်ရံၚ်သာ်ဍာ်မိတ် ဗီုသာ်ထဝ်ရ၊ ညးမၞုံကဵုပညာဇၞော်ဇၞော်တံဂှ် ရံၚ်သာ်ဆီဂှ် ကေဝ်ဇြုၚ်သၟးဇ္ၚးဒၟံၚ်ရ၊ နနဲသာ်ဏံ အ္စာအဌကထာတံ ပံက်လဝ်ရ။ ကောန်တၟံဂြိုဟ် (heart) ညးမၞုံကဵုပညာတံဂှ် ရာၚ်ပံက်လဟာ်မံၚ်ညိညိရ၊ ကောန်တၟံဂြိုဟ်ညးမအောန်ကဵုပညာတံဂှ် ခၟောမ်ခ္ဍောပ်ဒၟံၚ်ရ၊ သာ်ဏံလေဝ် ညးဟီုလဝ်ရ။
ရံၚ်ကဵုသာ်ဏံတုဲ ဆီဂၠံသြိုဟ်ဂှ် ဒှ်ဒ္ၚောဝ်မုခ်မတ်ပိုဲရ၊ ဆီဂၠံသြိုဟ်ပိုဲရ ပလှေ်မံၚ်မုခ်မတ်ပိုဲရ၊ အ္စာဍေံဂှ် စိုတ်ရ၊ စိုတ်ဒေါသက္တဵုဒှ်ကၠုၚ်မ္ဂး ဆီဂၠံသြိုဟ်တေံ ဗစံက်အာဏောၚ်၊ ဆီဂၠံသြိုဟ်တေံ ဗစံက်တိုန်မ္ဂး မုခ်မတ်ညးမထေဲဒၟံၚ်ဂှ် လေဝ် ပရေံဗစံက်အာကီုရ။ ဂွံကေၚ်မိၚ်ကၠုၚ်လဝ် အရေဝ်မွဲကဆံၚ် နူကဵုအ္စာသဝ်ဝန်တံသာ်ဏံရ။ “အဃောမၞိဟ်မွဲ ထေဲမံၚ်ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ်ဂှ် ဆီဟဒယမၞိဟ်ထေဲမံၚ်ဂှ်ကေတ်တုဲ အာထပက်စုတ် အပ္ဍဲကဵုသတ်တိရစ္ဆာန် မပ္တံကဵုကၞိတံမ္ဂး ကၞိတံဂှ် ဒးချိုတ်အာမာန်မံၚ်၊ ၜိုတ်ဂှ် ဆီဂျိဒေါသပိုဲမၞိဟ်တံ ကြမ်ကြသကာတ်မြဟ်ဒၟံၚ်ရ။ မေတ္တာစိုတ်က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်မ္ဂး ဆီဂၠံသြိုဟ်ဂှ် ဒှ်ကၠုၚ်ရံၚ်သာ်ထဝ်ရ။ မုခ်မတ်ညးမၞုံကဵုမေတ္တာစိုတ်ဂှ်လေဝ် ကျေဝ်တိုန်ကီုရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ မုခ်မတ်ပိုဲဂွံကျေဝ်ဂှ် တုဲတဴကဵုစိုတ်ပိုဲဖအိုတ်ရ။ စိုတ်ပိုဲစွံလဝ်ကျေဝ်ကျေဝ်လၟိုန်မ္ဂး မုခ်မတ်ရုပ်သာ်ဘဝပိုဲလေဝ် ကျေဝ်ဒၟံၚ်လၟိုန်ရ။ ကှေ်…ပရိသာဒ်ညး ဗှ်လိခ်တံ မိက်ဂွံကျေဝ်မ္ဂး ဗီုလဵုဒးစွံစိုတ်ရောဟီုဂှ် တီကေတ်ရ။
ဟဒယဝတ္ထုရုပ် ဟီုသောၚ်ကလးလဝ်လ္တူတံဂှ် ဒှ်သ္ၚိ သွက်စိုတ်ပိုဲ ဂွံမံၚ်ရ၊ သ္ၚိစိုတ် မတွံဂး ဟဒယကောန်တၟံဂြိုဟ်ပိုဲ ဏံဂှ် ဍေံသရိုဟ်လီုလာ်လေပ်မံၚ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ မၚ်မွဲလဝ်သ္ၚိစိုတ်ပိုဲ ခိုဟ်ခိုဟ်မံၚ်ညိ၊ သ္ၚိစိုတ်ပိုဲသရိုဟ် လီုလာ်အာမ္ဂး စိုတ်ပိုဲဒးဗြဲ ဒးတ္ၚဲရ၊ စိုတ်ပိုဲဒးဗြဲ ဒးတ္ၚဲမ္ဂး စိုတ်ပိုဲ က္တဵုဒှ်ယဲမာန်ရ။ စိုတ်ကဵုကာယဂှ် ဂိလေပ်ဒၟံၚ် သီုၜါရ၊ ဒှ်ယဲလေပ်ဒၟံၚ် သီုၜါရ “ပိုဲဗာ်မြကဵု ကာယပိုဲမ္ဂး ညံၚ်ရဴကာယပိုဲ ဒးဒကး ဆီတိတ်လေပ်ကီု ပိုဲဗာ်စိုတ်ပိုဲလေဝ် စိုတ်ပိုဲဒကး ဆီတိတ်လေပ်မံၚ်ကီုရ” ဥပမာ ဆုခတဵု ကလိတ်ကလောတ် ကျေဝ်ကျေဝ်မွဲခတှေ်ဂှ် ပိုဲၜုၚ်တက်ပၠောပ် ပသဲမွဲတၞုၚ်ရ၊ ပသဲပိုဲၜုၚ်ပၠောပ်လဝ် အပ္ဍဲကဵုဆုခတဵုဂှ် ၜိုန်ရပိုဲပၠတ်ပ္တိတ်ထောံတုဲကီုလေဝ် ဆုခတဵုဂှ် ဟွံကျေဝ်ဗီုတြေံတေံရ၊ ဟွံကျေဝ်ဗီု အတိုၚ်ပကတိဍေံတေံရ၊ ဆုခတဵုဂှ် ဒှ်အာမိနေတ်သရ စောန်ပရံက်ဍံက်ဝါန်ဒှ်အာရ၊ ပိုဲဗာ်စုတ်စိုတ်ညးလေဝ် စိုတ်ညးဒှ်အာမိနေတ်သရမာန်ရ။ စိုတ်ညး ညံၚ်ဟွံဂွံဒှ်အာ မိနေတ်သရဂှ် ပိုဲထေက်ကဵု ဒးမၚ်မွဲရ။
ဟီုဥပမာမွဲသာ်ပၠန်မ္ဂး စိုတ်ပိုဲဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ တိဗ္ၚကၠအ်သွဝ်တံကီုရ၊ အပ္ဍဲကဵုတိဗ္ၚကၠအ်သွဝ်ဂှ် မဗဳဇမြေက် မိက်ဂွံတဵုတဵု၊ မဗဳဇသတ်ကြုက်တံ မိက်ဂွံတဵုတဵု၊ သတ်ခဝဲကတၚ်ကတၚ်တံ မိက်ဂွံတဵုတဵု ကဵုဝဲါ ကဵုဍာ် လွဳပရာကဵုဍေံမ္ဂး ဍေံဇၞော်မောဝ်တိုန်တုဲ မွဲဂအာၚ်ကၠအ်တုပ်တုပ်ကီုလေဝ် ၜိုန်ရကလိဂွံ ဍာ်ဝဲါတံ တုပ်တုပ်ကီုလေဝ် ဟိုတ်နူကဵု မဗဳဇဂကူဍေံ ဟွံတုပ်ညးသ္ကံတုဲ ရှ်သာဍေံ ဟွံတုပ်ညးသ္ကံရ။ စိုတ်ပိုဲလေဝ် ဂၠံၚ်လပါ်လဵု ပိုဲလွဳပရာလဝ်ဍေံရော၊ ဂၠံၚ်လပါ်ပိုဲ လွဳပရာလဝ်ဍေံဂှ် ဇြဟတ်ဍေံ ထတ်ဂၠိုၚ်ရ။ အဓိပ္ပါယ်ဍေံဂှ် ဒေါသစိုတ်လေဝ် က္တဵုဒှ် အပ္ဍဲဂအာၚ်စိုတ်ဏံရ။ မေတ္တာလေဝ် က္တဵုဒှ် အပ္ဍဲကဵုဂအာၚ်စိုတ်ဏံရ၊ ဂၠံၚ်လပါ်ပိုဲ လွဳပရာဗ္စဖျုၚ်လဝ်ဍေံဂၠိုၚ်ဂှ် ဇြဟတ်ဍေံထတ်ရ။
စိုတ်ပိုဲမၞိဟ်တံ ဗီုဂွံဒှ်ဝါတ်ဂါတ်မွဲသာ်ပၠန်ဂှ် ကာလလဆောဝ်မ္ဂး စှေ်စးဒၟံၚ်ကဵု သဘာဝဓရ်ရ။ ဇကုကၠောန်လဝ် ပရေံပရေံဖိုဟ်ရ၊ ဆဂး ပရေံပရေံ ဟွံမိက်ဒှ်ပုဟ်၊ ညးတၞဟ် ဟီုကၠုၚ်ကဵုဇကုပရေံပရေံဂှ် ဟွံမိက်ဒုၚ်ပုဟ်၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကာလလဆောဝ်မ္ဂး စိုတ်ပိုဲပုထုဇန်ဏံ ထလဵုထၞံၚ်မံၚ်ညိရ၊ သဘာဝစိုတ်ပိုဲပုထုဇန်တံဟီုမ္ဂး မိက်ဂွံမိၚ်အရေဝ်ခိုဟ် ခိုဟ် အရေဝ်ထိုၚ်သးတံရ၊ ဝေါဟာပရေံပရေံ မပ္တံကဵုဗျိလက်ဒေါန် ဂလာန်ဟီုဂရိုဟ်ညးသ္ကံ၊ ဂလာန်စဴစပရူညးသ္ကံတံ ဂှ် ဟွံမိက်မိၚ်ပုဟ်၊ လ္ပဟီုနၚ် ကလၚ်စ ဟွံစှေ်ပုဟ်၊ ဓါတ်ကတောဝ်ပိုဲ ပုထုဇန်တံဟီုမ္ဂး မိက်ဂွံကလၚ် အရေဝ်ထိုၚ်သးညးသ္ကံ၊ အရေဝ်သ္ပပရေံစညးသ္ကံဂှ် လ္ပဟီုနၚ် ဒုၚ်ဟွံမာန်ပုဟ်၊ ဗွဲမဂၠိုၚ်မ္ဂး မၞိဟ်ဒုၚ်ဟွံမာန်ဂှ်ရ ဒးဒုၚ်ဂၠိုၚ်ရ။
စပ်ကဵုပရူပရာ ဒုၚ်ဟွံမာန်ဏံတုဲ မိက်ဂွံလဴကဵု ပရူပရာပုံအာဂီုမွဲပိုဒ်ဍောတ်ရ၊ မွဲအခိၚ်တေံ အ္စာပုတ်ဂၠတ်ရုပ်မွဲဂှ် ဒယှ်ပြာကတ်တဴဒၟံၚ် ဗွဲမလောန်ရ။ ညးတေံကၠောန်ဏာရုပ်မၞိဟ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲမ္ဂး ရုပ်မၞိဟ်ဂှ်ကဵုမၞိဟ်ဂှ် တုပ်မံၚ်ညးသ္ကံ ဒဵုပါ်ပဲါဟွံဒးရ။ ဣလဵုဒှ်ရုပ် ဣလဵုဒှ်မၞိဟ်ဇေတ်ဇေတ်ဟီုဂှ် စိုပ်ကၠုၚ်သ္ၚိညးတေံရ၊ အ္စာဗေဒၚ်ဂှ် တော်စကိုန်ဇာတာဘဝ ညးတေံရ “ယွံအ္စာ အခြာဟွံလအ်ဏအ်မ္ဂး အ္စာဒးချိုတ်ဏောၚ်” အ္စာပုတ်ရုပ်ဂှ် မိၚ်ဒးဂလာန်အ္စာဗေဒၚ်ဂှ်တုဲ ဟွံမိက်စပုၚ်သွရ၊ ညးတေံ ဖေက်လကိုတ်ဒၟံၚ်စိုတ်ရ။ “အခြာဟွံလအ်ဏံ အဲဒးချိုတ်ရ၊ ဂွံဗၠးနူကဵုဘဲသၟိၚ်ဂစိုတ်ဏံ ဗီုလဵုဂွံဖန်မွဲတဲရော” အ္စာပုတ်ရုပ်ဂှ် ညးတေံချပ်မံၚ်ရ၊ ညးတေံ ချပ်ဇြိုဟ်ဇြိုဟ်နက်နက်တုဲ ညးတေံဂွံအာကသပ်မွဲ ရ။ ညံၚ်သၟိၚ်မရဏ ဂစိုတ်ညးတေံဟွံဂွံဂှ် ညးတေံပုတ်ဂၠတ်လဝ်ရုပ်ညးတေံ ၜိုတ်စှ်မွဲ (၁၁) ရုပ်ရ။ ဗီုရုပ်ညးတေံ (၁၁) ရုပ် ပုတ်ကၠောန်လဝ်ဂှ် တုပ်မံၚ်ကဵုညးတေံ မွဲဗီုဓဝ်ဟဂှ်ရ။ ဗီုရုပ်စှ်မွဲဂှ် ရံၚ်စဂျိုၚ်ဒၟံၚ် ညံၚ်ကဵုမၞိဟ်ကွေံကွေံကီုရ။ အ္စာပုတ်ဂၠတ်ရုပ်ဂှ် ညံၚ်ညးတေံ ဂွံတိတ်ဗၠးနူကဵု သၟိၚ်ဂစိုတ်ဂှ် ညးတေံပဠေဝ်ပဠေတ်လဝ် သာ်ဏံရ။
စိုပ်ကၠုၚ်အခိၚ်တုဲ သၟိၚ်မရဏဂှ် ကၠုၚ်ခ္ဍံက်ပါၚ်တြၚ်သ္ၚိညးတေံရ၊ အခိၚ်သၟိၚ်မရဏ မၚ်ခ္ဍံက်မံၚ်ပါၚ်တြၚ်သ္ၚိညးတေံဂှ် ညးတေံဂြိပ်လုပ်အာ ဒတူမံၚ်မွဲစွံကဵု ရုပ်စှ်မွဲ ညးတေံကၠောန်လဝ်ဂှ်တုဲ ညးတေံ အံၚ်လဝ်ယွီုရ၊ သၟိၚ်မရဏဂှ် လုပ် ကၠုၚ်ပ္ဍဲသ္ၚိညးတေံတုဲ ဂၠာဲညးတေံရ။ သီုကဵုညးတေံဂှ် ဒှ်အာရုပ်စှ်ၜါရ၊ သၟိၚ်မရဏဂှ်လေဝ် မတ်ဂၠုအာရ၊ မၞိဟ်လဵု ဂွံ ဂစိုတ်ဂှ်ရော၊ မၞိဟ်စှ်ၜါ (၁၂) ဏံဂှ် တုပ်မံၚ်ညးသ္ကံဖအိုတ်၊ သၟိၚ်မရဏဂှ် ကသပ်အိုတ်အာရ၊ ကာလဂှ် သၟိၚ်မရဏ အာသၟာန် သၟိၚ်ဒေဝတဴရ၊ သၟိၚ်ဒေဝတဴဂှ် သေဲထ္ၜးကဵု သၟိၚ်မရဏဂှ် နဲကဲဂွံတီ မၞိဟ်လဵုဒှ်ပ္တောံ မၞိဟ်လဵုဒှ်မၞိဟ်ဇေတ်ဇေတ်ဂှ်ရ၊ ရံၚ်ကေတ်ဗီုပြၚ်ဍေံမ္ဂး သၟိၚ်ဒေဝတဴဂှ် တီမံၚ်စိုတ်မၞိဟ် ပၟိက်မၞိဟ်တံရ။ ဒေဝတဴဂှ် ကဵုဏာနဲပဟေဠိရ။ သၟိၚ်ဒေဝတဴဂှ် ဟီုကဵုသၟိၚ်ဂစိုတ်ဂှ် သာ်ဏံရ “အာ… ဗှေ်အာဟီု အပ္ဍဲကဵုခဒမ်ဒၞာဲအ္စာပုတ်ရုတ် မအောပ်ဗ္ဒမံၚ်တေံညိ” “ဗီုလဵုဂွံသ္ပ ဗီုလဵုဂွံဟီုဂှ်ရော” “မုလ္ပဂွိၚ် ဗီုအဲကသေဲဟီုလဝ်ကဵုဗှေ်ဂှ် စမ်ရံၚ်တှေ်တုဲရ၊” ကာလဂှ် သၟိၚ်ဂစိုတ်ဂှ် အတိုၚ်သၟိၚ်ဒေဝတဴဟီုလဝ်ဂှ် ဒှ်မာန်ညိဟာ ညးတေံ ဒှ်မံၚ်သၠေဟ်ပမာရ။
ကာလဂှ် သၟိၚ်မရဏဂှ် ညးတေံ ဟီုတိုန်သာ်ဏံရ” ယွံအ္စာ … အ္စာကၠောန်ပုတ်ဂၠတ်လဝ် ရုပ်မၞိဟ်ဏံဂှ် ခိုဟ်မံၚ်သွက်ဂွံဟီုဟၟဲရ၊ ဍိုက်ပေၚ်တဴမံၚ် သွက်ကဵုဒးဟီုဟၟဲရ။ ဆဂး ယောၚ်ယာ ဗၠေတ်ဒၟံၚ်မွဲဒၞာဲဓဝ်ရ” သၟိၚ်ဂစိုတ်မရဏဂှ် ဟီုတိုန်သာ်ဏံတုဲ အ္စာပုတ်ရုပ်ဂှ် ညးတေံဒုၚ်ဟွံမာန် ညးတေံအေၚ်ဒုၚ်ဟွံမာန်ရ။ ညးတေံကၠောန်လဝ် ခိုဟ်ဂလိုၚ်ဂလိုၚ်ဏံဂှ် သၟိၚ်ဂစိုတ်ဂှ် ဂွံဟီုဏာ ဒၞာဲယောၚ်ယာဗၠေတ်ဒၟံၚ်ဂှ်နွံမံၚ်၊ ဒဒှ်ရအ္စာပုတ်ရုပ်ဂှ် ညးတေံအောပ်မံၚ် သၟိၚ်ဂစိုတ်ဏောၚ်ဂှ် ညးတေံဝိုတ်စတုဲ ဒံက်ခလာ်တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ဟီုတိုန်၊ “ဗၠေတ်ယောၚ်ယာမံၚ်ဒၞာဲလဵု ထ္ၜးစမ်” ကာလဂှ် သၟိၚ်ဂစိုတ်ဂှ် ရပ်ဂွံညးတေံဟဂှ်ရ၊ သၟိၚ်ဂစိုတ်ဂှ် ဟီုတိုန် “ဗၠေတ်မံၚ်မွဲသာ်ဂှ် ဣဏံရ၊ ရပ်ဂွံယျ လ္ပဂြိပ်၊ မၞိဟ်တံ ဗၠေတ်မံၚ်မွဲသာ်ဂှ် အဵုဒုၚ်ဟွံမာန်ဏံရ။ မၞးဝိုတ်စ ဇကုမၞး ဟွံဂွံပုဟ်၊ ကၠုၚ် ဗက်ကၠုၚ်အဲဏံ” သၟိၚ်ဂစိုတ်ဂှ် ကော်ဏာညးတေံရ၊ ညးတၞဟ်ဟီုကၠုၚ်ကဵု ဇကုပရေံပရေံဂှ် ဟိုတ်နူကဵုဒုၚ်ဟွံမာန်ဂှ်ရ အ္စာပါန်ခဳပုတ်ရုပ်ဂှ် ဒးဒုၚ်ရပ်ကဵု သၟိၚ်ဂစိုတ်ဂှ်ရ။
ညးတၞဟ်ဟီုနၚ်ကဵု ပရေံပရေံဂှ် ဇကုဒုၚ်ဟွံမာန်ပုဟ်၊ ကလေၚ်ဟီုဏာကီုဏောၚ်၊ ညးတၞဟ် သ္ပပရေံစကဵုဇကုမ္ဂး အေၚ်ဒုၚ်ဟွံမာန်ပုဟ်၊ ကလေၚ်သ္ပစပရေံကဵုညးကီုဏောၚ်မ္ဂး ဘဝသံသာ ပွမသ္ပပရေံစမံၚ်ညးသ္ကံဏံဂှ် အိုတ်အာဟွံမာန်ရ။ ဝိပက်ဂှ် ဍေံဍံၚ်ဗက်အာမံၚ် ဇကုဟဂှ်ရ၊ ဗီုဏံရ ညးဟီုစ ဒုၚ်ဟွံမာန်မ္ဂး ဒးဒုၚ်ဂၠိုၚ်ရ၊ ရဲညးဒုၚ်မာန် ရဲညးအေၚ်မာန်တံဂှ် ညးအေၚ်ထောံမွဲဘဝဏံ ညးဒုၚ်ထောံမွဲဘဝဏံတုဲ ဘဝဂတနူဏံ ညးဟွံဒးဆဵု ဟွံဒးဒုၚ်ရ။ ညးသပ္ပုရိုဟ် စိုတ်ခိုဟ် စိုတ်ပြဲတံမ္ဂး ညးတံ ပ္တိတ်ပြဲပ္ဍဲကဵု ဓရ်ညးတၞဟ်တံ ပါ်ပဲါဟီုဂရိုဟ်ကၠုၚ်ညးတံဂှ်ရ၊ ညးတံ ဂွံကလေၚ်သ္ပပရေံစကဵု ညးတၞဟ်တံဂှ် လ္ပဟီုဏီ၊ ပ္ဍဲကဵုစိုတ်ညးတံဂှ် ဟွံထေဲတိုန်ပုဟ်၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဇၟာပ်ဇၟာပ်မအရေဝ် မလုပ်ကၠုၚ် အပ္ဍဲကတောဝ်ညးတံဂှ် ဍာတ်ကြိုအ်မံၚ်ဖအိုတ်ရ၊ ဒှ်မံၚ်ဂဥုဲဖအိုတ်ရ။ ရောဘေန်ရှမာ (Robin Sharma) ဂှ် ညးတေံဟီု သာ်ဏံရ၊ “Great people construct monuments with the stones their critics throw at them” ညးသပ္ပုရိုဟ် စိုတ်ခိုဟ် စိုတ်ပြဲတံဟီုဂှ် ဒက်ပ္တန်ရုပ်တၟံ သွက်ဂွံစၟတ်သမ္တီ ပေဲါအံၚ်ဇၞးဘဝညးတံ နကဵုမတၟံ မဍိုတ် ညးမပါ်ပဲါညးမဂၠာဲဒုဟ်တံ မကၠုၚ်ဇီုကပိုက်နၚ်ကဵု ညးတံဂှ်ရ” အ္စာသၟာပါန်ခဳ အ္စာပုတ်ရုပ်ဟီုကၠုၚ်တုဲ နူကၠၚ်ဏံဂှ် ၜိုန်ရညးစိုန်သ္ကီုစိစောန် ပ္ဍဲကဵုကွတ်ပညာ ပုတ်ရုပ်တံကီုလေဝ်၊ အပ္ဍဲကဵုကွတ်ပညာ ဗီုဂွံစွံစိုတ်ဂှ် ညးတေံ ဟွံကၠိုဟ်ခၠၚ်ဏီပုဟ်၊ စပ်ကဵုဗီုလစွံစိုတ်ဂှ် ညးတေံဒှ်မံၚ် ဗီု ကောန်ကွးဘာတန်မူလမွဲရ၊ စိုတ်ညးတေံ ညံၚ်ဂွံယေန်သၞာၚ် ညံၚ်ဂွံကျေဝ်ဂေါဝ်မံၚ်ဂှ် ညးဒၠောံဗ္တောန်ဝေတ်ကဵု ဟွံမာန်ဏီပုဟ်၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ညးတေံ ဒးဆဵုဂဗ ဒးဆဵုဒဒိုခ်ကဵု သၟိၚ်မရဏရ။
စိုတ်ပိုဲ ယဝ်ရဟွံဝေတ်ဗ္တောန်လဝ်မ္ဂး ဍေံရိုၚ်ဇိုၚ်မံၚ် ညံၚ်ရဴစိၚ်အရိုၚ် ချေံအရိုၚ်တံကီုရ၊ သဘာဝစိၚ်အရိုၚ် ချေံအရိုၚ် တံဟီုမ္ဂး အခိၚ်ဟွံရုဲ ဍေံကလေၚ်ကဵုဘဲအန္တရာယ်ကဵု တၠဍေံမာန်မံၚ်ရ၊ အ္စာဝေတ်ဗ္တောန်စိၚ်ချေံတံဂှ် ဇိုၚ်ခေအ်မံၚ်မ္ဂး စိၚ်ချေံတံလေဝ် ဇိုၚ်ခေအ်ဗက်အာကီုရ။ စိုတ်ပိုဲလေဝ် ဂၠံၚ်လဵုကဵုကတ်လ္ၚတ် ပကတ်ပကေၚ်လဝ်ကဵုဍေံဂှ်ရော ဂၠံၚ်ပိုဲကဵုကတ်လ္ၚတ် ကတ်ပကေၚ်လဝ်ကဵုဍေံဂှ် ဍေံမံၚ်ရ၊ စိုတ်ဇကုဗီုလဵု မိက်ဂွံကဵုဍေံဒှ် ဗီုဇကုမိက်ဂွံကဵုဍေံဒှ်ဂှ် ကဵုလဝ်ခန်လ္ၚတ်ကဵု စိုတ်ဇကုညိ၊ ကျာ်တြဲပိုဲ တွံဗကန်လဝ် “စိတ္တံ ဒန္တံ သုခါဝဟံ” ဝေတ်ဗ္တောန်လဝ်တုဲ စိုတ်မ ယေန်သၞာၚ်မံၚ်ဂှ် မလေပ်ရေၚ်တၠုၚ်နၚ်ကဵုတသိုခ်ရ။
ညးမဝေတ်ဗ္တောန်လဝ်စိုတ် အပ္ဍဲကဵုအခေတ်ဏံဂှ် ယဝ်ရဒးထ္ၜးဏာ သက်သဳသာဓကမွဲမ္ဂး ပြဟ်ပြဟ်ဏံ ညာတ်အာ မဟတ္တမဂန္ဓဳ ညးမဒှ်မအံက်အပါညးဍုၚ်အိန္ဒိယတေံရ။ မဟတ္တမဂန္ဓဳဂှ် ဂလိုၚ်လဵုညးဝေတ်ဗ္တောန်လဝ်စိုတ်ညးဂှ်ရော ဟီုမ္ဂး ညးတၞဟ်တံ ကၠုၚ်သ္ပသၞကဵုညးလေဝ် ညးဟွံထေဲပုဟ်၊ ညးဟွံကလေၚ်သ္ပသၞကဵု ညးတၞဟ်တံပုဟ်၊ ညးဒ္ဂေတ် လ္ၚတ်မံၚ်ဝါဒ (Non Violence) ဝါဒဟွံကဵုပရိုက်ဘဲကဵု ညးတၞဟ်တံရ၊ ညးတၞဟ်ကၠုၚ်ၜုၚ်တက်ကဵုညးလေဝ် ဆအယာံမာတ် ညးလောတ်လ္ၚာဒေါမ်မံၚ်ဂှ်ရ၊ ညးဟွံကလေၚ်ကဵုပရိုက်ဘဲ ကုညးတၞဟ်တံရ။ ဂလိုၚ်ဂလိုၚ်ဂှ် စိုတ် ညးယဵုလ္ဂူ မံၚ်ရ၊ ဒးကာလမွဲတ္ၚဲဂှ် မဟတ္တမဂန္ဓဳ ကွာ်တရဴ နကဵုကွဳပၟတ်ရ၊ အဃောညးဂ္စာန်တိုန်ဍိုက်မံၚ်ကွဳပၟတ်ဂှ် ဒၞပ်ညးလုဲစှေ် အာမွဲလဒိုဟ်ရ၊ ဂွံကလေၚ်ကပှ်ကေတ်ဒၞပ်ဂှ်ပၠန် ကပှ်ကေတ်ဟွံဂတာပ်တုဲ ညးတေံချပ်တိုန်ဗွဲမပြဟ် သာ်ဏံရ၊ “ဒၞပ်လုဲစှေ်အာမွဲလဒိုဟ် ပါအာပ္ဍဲကဵုအဲဏံမွဲလဒိုဟ် ဒၞပ်ၜါလဒိုဟ်ဏံ ဖက်ဆောဍေံပြးအာရ၊ ဒှ်အာလလေၚ်ဖဵုဍေံရ ညံၚ်ဟွံဂွံဒှ်လလေၚ်ဖဵုဂှ် ဒၞပ်သှေ်မံၚ်ပ္ဍဲကဵုဇိုၚ် အဲဏံမွဲလဒိုဟ်ဂှ် အဲဒးကၠဟ်ထဝေၚ် ဖျေံဒၞာဲလုဲမံၚ်မွဲလဒိုဟ်ဂှ်မှ မၞိဟ်ဆဵုဓဗစုတ်ဒၞပ်ဂှ်မ္ဂး ညးကလိဂွံဒၞပ်မွဲအဆဴ ညးလိုန်ဂွံရ” ညးချပ်တိုန်သာ်ဏံတုဲ ဒၞပ်သှေ်မံၚ်အပ္ဍဲဇိုၚ်ညးမွဲလဒိုဟ်ဂှ် ညးကၠဟ်ထဝေၚ်ဖျေံလဝ် ဒၞာဲဒၞပ်လုဲလဝ်မွဲလဒိုဟ်ဂှ်ရ။