လညာတ်ပါ်ပါဲ၊ ယက္ခဂုမ္ဘဏ်

“ပ္ဍဲဂကူမွဲမွဲ သွက်သ္ဂောံဖန်ဇန် ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ် စပ်ကဵုပရေင်နာနာ လ္တူဂကူဂှ် သ္အာင်အာနူကဵု ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်တုဲ ဂကောံ၊ ပူဂဵု၊ တၠပညာလဵုလေဝ် အခေါင်ဟွံမွဲ” ဂလာန်သာ်ဏံ ဂွံမိင်ကေတ်မံင် နူကဵုညးအာက္ဍိုပ် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန် မွဲဏှေံမွဲဏှေံရ။ ဇၟာပ်ပ်မိင်ဂှ် ဟွံကေင်သာယာကၠုင် ပ္ဍဲကတောဝ်မွဲလှ်ေရ။ မိင်တုဲ ချပ်မံင်ပ္ဍဲစိုတ်သ္ၚိတ်တ်လၟိုန်ဂှ် “ယဝ်အဲဒှ်ညးအာက္ဍိုပ် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မ္ဂး ဂလာန်မြဴသာ်ဏံ ဆလအ်လေဝ် အဲဟွံဟီုတုဲ မ္ဒးဗတိုက်သရိုဟ်ကၠေံ ဂလာန်သာ်ဝွံဏောင်”။

ယဝ်ပိုဲက္လေင်ဇွိတ်သပေါတ် သ္ၚဳဂၠိပ်ပါ်ပါဲရံင် ဂလာန်တံဂှ် ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်မ္ဂး ပိုဲမ္ဒးက္လေင်ပတိတ် ပုစ္ဆာသၟာန်မွဲပိုတ်ရ။ “ပ္ဍဲဂကူမွဲမွဲ သွက်သ္ဂောံဖန်ဇန် ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ် စပ်ကဵုပရေင်နာနာ လ္တူဂကူဂှ် ညးလဵုမွဲ သ္ဂောံဖန်ဇန် ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ်ရော” လ္တူပုစ္ဆာသၟာန်ဏံ ပိုဲရံင်ကဵုသဘဴဓဝ် ပရေင်ဍုင်ကွာန် တပ်ပ်တဝ်ဝ် လ္တူဂကူဟွံမွဲကဵုဍုင် ညံင်ရဴဂကူမန်ပိုဲဏံမ္ဂး အတိုင်ဂလာန်ညးဟီုလဝ် ဗွဲလ္တူတေံဂှ် ဍာံလေဝ်ဍာံ ဒးလေဝ်ဒးမံင်ကီုရ။

ဂကူနွံကဵုဍုင်တံဂှ် ညးဖန်ဇန် ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ် စပ်ကဵုပရေင်နာနာ လ္တူဂကူဂှ် ဂကောံအလဵုအသဳ မကၠုင်နူဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် မက္လိဂွံလဝ်ထံက်ဂလာန် နူကဵုညးဍုင်ကွာန် မကဵုလဝ်မာဲတံဂှ်ရ။ ဣဏံလေဝ် ဂၠိုက်ဂၠာဲတမ်ဍေံမ္ဂး ညးဖန်ဇန် ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ် စပ်ကဵုပရေင်နာနာ လ္တူဂကူဂှ် ကၠုင်နူဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ရ။ ဆ္ဂး ဗွဲတၟေင်ဂှ် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ညးဍုင်ကွာန်တံ မထံက်လဝ်ဂလာန်ရ။

ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ပ္ဍဲဂကူမန်ပိုဲဂှ် ဂွံလဝ်ပရေင်ထံက်ဂလာန် နူကဵုညးဍုင်ကွာန်မန်ပိုဲတံကီုဟာ ဂလိုင်လဵုက္လိဂွံလဝ်ရော ဣဏံ ထေက်ကဵုသ္ဒးဇွိတ်သပေါတ်ရံင်ရ။ ပကတိရုပ် မကတဵုဒှ်မံင်ဍာံဍာံ ယဝ်ဒးဟီု ဒးရိုဟ်ရေင် နူကဵုခေတ်ပရေင်ဍုင်ကွာန် သၞာံ ၁၉၈၈ တုဲမ္ဂး ပူဂဵုဆာန်ဂကူ ဝါသနာကဵုကၠောန်ပရေင်ဍုင်ကွာန်တံ ဒက်ပတန်ပတိုန် ဗော်ဒဳမဵုကရေသဳကောန်ဂကူမန်ရ။ ပေါဲရုဲမာဲ ၁၉၉၀ တုဲ တၠအဝဵုပၞာန်တံ ဟွံအပ်အဝဵုကဵုဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ဇၞးလဝ်မာဲတံတုဲ ဗော်မန်လေဝ် ဒးဒုင်ပလီုကၠေံရ။ အစောန်စရာဲဍာ်ဒ္ကေဝ် သၟာပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်ပိုဲ ပ္ဍဲဗော်မန် အခိင်တေံဂှ် ဟွံဂွံတီကေတ်ရ။

သၞာံ ၂၀၁၀ ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံရးမန် ထပ်တုဲ မံက်ကၠုင်မွဲဝါပၠန် လုပ်ရုဲမာဲ ၂၀၁၀ က္လိဂွံအမာတ် ၁၆ တၠ၊ သၞာံ ၂၀၁၂ ဗော်ဒဳမဵုကရေသဳမန် ထပ်မံက်တိုန်မွဲဗော်ပၠန်ရ။ သၞာံ ၂၀၁၄ ဂှ် ဗော်ညးဗြဴမန် ထပ်မံက်ကၠုင်မွဲဗော်ပၠန်ရ။ သၞာံ ၂၀၁၄ ဗော်ဒဳမဵုကရေသဳမန် ပြံင်လှာဲယၟု ဗော်ကောန်ဂကူမန်ရ။ ပ္ဍဲအခိင်တေံ ဗော်မန်ၜါဗော် ပညဳပညပ်မံင် ဗော်ညံင်သ္ဂောံဒှ်မွဲဂှ် ဟွံပြေပြံင်တုဲ သင်ပညဳပညပ်တံ ပတိတ်လလောင်တြး ဗော်မန်ၜါဗော် ဗော်လဵုလေဝ် ဟွံသ္ပစၟတ်သမ္တီ နဒဒှ် ဗော်စၞးဂကူမန်ရ။

ဟိုတ်နူဗော်ၜါဟွံကောံတုဲ သၞာံ ၂၀၁၇ – ၂၀၁၈ ဒြဟတ်ရာမည မံက်ကၠုင်မွဲဂကောံရ။ ဒြဟတ်ရာမညဂှ် ဂွံထံက်ဂလာန်နူခၟဳသင်မန် နူညးဍုင်ကွာန်မန်တံတုဲ ကၠောန်ကောံဓရီုဇၞော် ပရေင်ဍုင်ကွာန်မွဲ ပ္ဍဲဘာကျာ်လ္ဒောဝ်သာသနာ ၂၅၀၀ ဍုင်မတ်မလီု ပွိုင်(၃)တ္ၚဲ ညးစၞးတိုန်စိုပ် ၈၀၀ တၠပြင်င် ညးတိုန်စိုပ်တံတုပ်စိုတ် သွက်သ္ဂောံဒက်ပတန် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန် မသ္ပစၞးကဵုဂကူမွဲဗော်ရ။ ပ္ဍဲကောံဓရီုဂှ် ဘိက်လဝ်သီုညးစၞး နူဗော်ဒဳမဵုကရေသဳမန် ကေုာံ ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံရးမန်ရ။ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် ညးမွဲလေဝ် ဟွံတိုန်စိုပ်ရ။ ပ္ဍဲကောံဓရီုဂှ် ဖျေံကၠုင်သ္ဂုတ်သွာတ် သ္ပကၠုင်လဝ်ဒတန် အလာံဗော်၊ တဆိပ်ဗော်၊ သီုမူဝါဒဗော်ရ။

သၞာံ ၂၀၁၈ ဂှ် ဗော်ၜါ ကေုာံ ဒြဟတ်ရာမည ပံင်ကောံဒှ်အာ ဗော်ညဳသၟဟ်မန်တုဲ အတိုင်သ္ဂုတ်သွာတ် သွက်သ္ဂောံဒက်ပတန် ဗော်သ္ပစၞးကဵုဂကူမန်ဂှ် ဟွံဒှ်ကၠုင်က္ဍိုပ်ကၠံပေင်င်ရ။ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် ဗော်မန်ဒှ်မံင်မွဲဗော်တှ်ေတုဲ ဂကူမန်တံ ကဵုကၠုင်ဒြဟတ်ရ။ သၞာံ ၂၀၂၁ ပၞာန်သီကၠေံအဝဵုတုဲ ဗော်ညဳသၟဟ်မန်ဂှ် မ္ဒးက္လေင်ပတိုန်(မှတ်ပုံတင်)တၟိ ဖျဝ်ဖျေံဏာအဆံင် ဗော်သ္ပစၞးကဵုတွဵုရးဍုင်မန်သၟးရ။ ဟိုတ်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲတွဵုရးဍုင်ကရေင် နကဵုစၞးဂကူ မ္ဒးဒက်ပတန်ပတိုန် ဗော်မန်တၟိမွဲဗော် နကဵုယၟုဗော်တောတက်မန်ရ။ သရုပ်ကၠေံမ္ဂး ကာလလၟုဟ် ဗော်မန်နွံအပ္ဍဲဍုင် သၟဝ်သၞောဝ်ပၞာန်တၠအဝဵု ဗော်ညဳသၟဟ်မန်၊ ဗော်တောတက်မန်၊ ဗော်ညးဗြဴမန် ပံင် (၃) ဗော်ရ။

ဗော်မန်သီုပိဗော်ဂှ် ဒှ်မံင်ဗော်သ္ပစၞးကဵုဂကူမန်ဣရဟာ ထေက်ကဵုသ္ဒးသ္ၚဳဂၠိပ်ပါ်ပါဲရ။ ကာလဏံ ဂကူမန်ပိုဲ မုဒှ်မံင်၊ ဗီုလဵုဒှ်မံင်၊ မုဒးဒုင်စသိုင်မံင် ပိုဲကျောဝ်ရံင်မ္ဂး ဇၟာပ်မန်တီဒၟံင်ဖအိုတ်ရ။ သရုပ်ဟီုတှ်ေ မန်ဒှ်မံင်ဒဒိုက် အကြာပေါဲပၞာန်သၟးဟွံက ဒၞါဲဟွံမွဲကဵုပေါဲပၞာန်တံလေဝ် ဒးဒုင်မံင် ပရိုက်ဘဲဒဒိုက် နူကဵုဒပ်ပၞာန်တၠအဝဵု ဟွံဗဗွဲဓဝ်တံရ။ ဒဒိုက်အကြာပေါဲပၞာန်ဂှ် မုလေဝ်ကဵုအရီုအဗင်ဟွံမာန် ကဵုဒှ်ကၠာရ။ အကြာပေါဲပၞာန်ဟွံသေင် ဒးဒုင်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်မံင် ဟွံဗဗွဲဓဝ် သၟဝ်အုပ်ဓုပ်တၠအဝဵုပၞာန်တံဂှ် ဗော်မန်ပိုဲတံ ဘိုင်ရီုဗင်မံင်ကီုရဟာ? မုဂံင်ဟီုဂး လ္တူပွဟွံဗဗွဲဓဝ်တံ ကီုရော မပ္တံသာ်ဏံ တင်သၟာန်နွံတဴ ဗွဲမဂၠိုင်ဂၠင်ရ။

ဗော်သ္ပစၞးကဵုဂကူဍာံမ္ဂး ကၞပ်သ္ၚဳမံင် ဟွံဂွံရောင်။ ဗော်နွံမံင်သၟဝ်သၞောဝ်တၠအဝဵုဖိုဟ် ဟွံဂံင်ဟီုဂး စဵုဒၞါလ္တူဂကူဇကုမ္ဂး ပံက်လဝ်ဗော်ဂှ် မုတၟေင်ရော? ဟီုတုဲဍေံဟွံကေတ်ဂှ် ဒှ်တာလျိုင်ဍေံတုဲ တာလျိုင်ဟီုဂှ် ဒှ်တာလျိုင်ဇကုရောင်ဂှ် ဝိုတ်သတိဟွံဂွံရောင်။ ထ္ၜးကဵုဥပမာမွဲမ္ဂး ဗီုကဵုကွာန်ကာန်နဳ (ကအ်ဗိုတ်)၊ ကွာန်ဓမ္မသတံ ဒးဒုင်ဘဲ ဟွံသေင်ကဵုဒၞါဲဂှ် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန် ဒးဂံင်ပတိတ်လိက် လစွံစိုတ်ရောင်။

ၜိုတ်ဏံလေဝ် ဟွံဂံင်ဟီုဂးမ္ဂး “ပ္ဍဲဂကူမွဲမွဲ သွက်သ္ဂောံဖန်ဇန် ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ် စပ်ကဵုပရေင်နာနာ လ္တူဂကူဂှ် သ္အာင်အာနူကဵုဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်တုဲ ဂကောံ၊ ပူဂဵု၊ တၠပညာလဵုလေဝ် အခေါင်ဟွံမွဲ” ဂလာန်ဗီုဏံ ဟီုဂးထေက်မံင်ဏီဟာဂှ် ချပ်ဗ္စာဇြိုဟ်ဟ်နက်က်ညိ ပတိုန်ထ္ၜးဏာ နကဵုလိက်ပရေင်ဝွံရောင်။\