Category: COVID-19

အခိၚ်ကာလကဝ်ဝေဒ်ဏံ ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးဍုၚ်မန် ၚုဟ်ဂအာၚ်သ္ၚိတံ ညိၚ်မံၚ်ကီုလေဝ် ပရေၚ်သွံရာန်အောန်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ ဂအာၚ်သ္ၚိ ၚုဟ်သဝ်သဝ်တံဂှ်ဟေၚ် ဂွံသွံဒၟံၚ်ညိညရောၚ် ဥက္ကဋ္ဌ ဂကောံရေၚ်တၠုၚ်ပရေၚ်သွံရာန်ဂအာၚ်ကၠအ်သ္ၚိ နာဲထောန်လောန် ဟီုရ။

“ရဲဂွံကၠောန်ပရေၚ်ပိုန်ဂြပ်တုဲ ရာန်ကေတ် ကၠအ်သ္ၚိၚုဟ် ကဵုဠက်ကိုဋ်ဂှ် ဍေံအောန်ကွေံကွေံရ၊ ၚုဟ်အကြာ(၁၀၀)ကဵု (၁၅၀)ဂှ်ရ မၞိဟ်ရာန်နွံညိညိ၊ တုဲပၠန်ဂၠံၚ်ဍာန်လေဝ်ဍေံကၟာတ်လဝ်တှ်ေ ကဵုရဲဒေသတံကီု ရဲလ္ဂုၚ်ကီုတှ်ေ ပရေၚ်သွံရာန်ဂှ်ဍေံဟွံဒှ်” သာ်ဝွံ နာဲထောန်လောန်ဟီုရ။

ကၠာတေံဂှ် မွဲဂိတုမ္ဂးဂွံသွံဒၟံၚ် ကၠအ်သ္ၚိဗၞတ်(၅)ကၠအ်တုဲ အခိၚ်ကာလကဝ်ဝေဒ်ဏံ မွဲဂိတုၜိုတ်(၂)ကၠအ်ဟေၚ်ဂွံသွံဒၟံၚ်ရောၚ် နူကဵုဂကောံသွံရာန်ကၠအ်သ္ၚိ ရာမညဋ္ဌာနဳ မာံဗညာမူ ဟီုရ။

“မၞိဟ်ရာန်ပ္ဍဲပိုဲဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်တှ်ေ ကဵုကေတ်ဒၟံၚ်သြန်မ္ၚးဏံ ရဂၠိုၚ်၊ အခိၚ်ကာလယဲဏံတှ်ေ လ္ပာ်ရဲရာန်ဂှ် လှုဲညးဟွံပြေပြၚ်တုဲ လ္ပာ်ပိုဲတံ ဒးမၚ်ကဵု မွဲၜါဂိတုလေဝ် နွံဒၟံၚ်” သာ်ဝွံ မာံဗညာမူ ဟီုရ။

တုဲပၠန် ကၠအ်သ္ၚိဒှ်ပရေၚ်သွံရာန်ဂှ်ပၠန်လေဝ် စပ်ကဵု ပရေၚ်ချူလိက်ကသုက်၊ ပရေၚ်ကဵုကေတ်သြန် ပရေၚ်လၟေၚ်ကမၠောန်ရုၚ်တုဲ ဟိုတ်နူကဵုအခိၚ်လဇုဲလဇ ဒၟံၚ်တုဲ ဒှ်ဒၟံၚ်အခက်အခုဲရောၚ် ညးရေၚ်တၠုၚ်ပရေၚ်သွံရာန်ဂအာၚ်ကၠအ်သ္ၚိတံ ဂးလဝ်ရ။

ပ္ဍဲကဵုဂိတုမာတ်(၂၃)ဂှ် ဟိုတ်နူကဵု စဆဵုကၠုၚ်စၟယဲ ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာတုဲ ကဏ္ဍပရေၚ်သွံရာန်ကၠအ်သ္ၚိဂှ် ဍန်ဂြက်ကၠုၚ်ဂှ်ရ ပရေၚ်ဗွဝ်ဖျာ ညးတအ် ညံၚ်ဂွံဂေတ်မာန်ဂှ် စကာအန်လာၚ်တုဲ ရေၚ်တၠုၚ်မံၚ် ပရေၚ်သွံရာန်ဂှ်လေဝ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။

အခိၚ်လၟုဟ်ဝွံ ကၠအ်သ္ၚိ ပေ ၃၀/ ၅၀၊ ၃၀/ ၆၀၊ ၄၀/ ၆၀ တံဂှ် မၞိဟ်ရာန်ဂၠိုၚ်ကၠုၚ်တုဲ ကၠအ်ဥဒျာန်တဵုဒၟံၚ်သတ်ဆုတံဂှ် ကၠောန်သ္ပကၠအ်သ္ၚိတုဲ သွံရာန်ဂၠိုၚ်မံၚ်ရောၚ်။

တုပ်သာ်ဝွံကီု ပ္ဍဲကဵုကွာန်လ္ၚဵုတံ ကၠအ်ထ္ၜိုတ်၊ ကၠအ်သၠး ကြပ်မံၚ်ကဵုဂၠံၚ်ဇၞော်၊ ကြပ်ကဵုကွာန်တံဂှ် ဖံက်ဂၠံၚ် တက်ဂအာၚ်တုဲ သွံရာန်စ ဂၠိုၚ်တိုန်မံၚ်ကီု ဂွံတီကေတ်ရ။

ကြဴနူကဵုပေဲါရုဲမာဲတုဲ မၞိဟ်ယဲကဝ်ဝေဒ် ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် ဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ်မံၚ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာမွဲဂိတုဂှ် ၜိုတ် (၆၀၀) တၠကဵု ပ္ဍဲကဵုဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာဏံ (၁၀၀၀) တၠပြၚ် ယဲမံက်ကၠုၚ်လဝ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။

ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် ပွိုၚ်ဍုၚ်မတ်မလီုမွဲဂှ် မၞိဟ်မၞိဟ်ယဲဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ပွိုၚ်ဍုၚ်သဓီုကဵု ကျာ်ထဝ်တံ မၞိဟ်ဒှ်ဂၠိုၚ်မံၚ်ကီုရောၚ်။

မွဲသာ်ပၠန်ဂှ် ပ္ဍဲကဵုသဘၚ်ကထိုန်ပေၚ်ဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲကဵုဒၞာဲကျာ်၊ ဒၞာဲအာဝေၚ်ဂွံတံ ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် လၟိဟ်မၞိဟ်ကဵုလ္ၚီ အာကၠုၚ်လဝ်နွံဂှ်ရ အသိၚ်ယဲကၠောံထၞာန် ဂၠိုၚ်တိုန်လဝ်ရောၚ် ညးကဵုကသပ်ဂၞန်ကၟိန်ဍုၚ် ကေၚ်ဟီုလဝ်နွံရ။

တၟော်ကဵုအလုံကၟိန်ဍုၚ်မ္ဂး ကိုပ်ကၠာတေံ မွဲလ္ၚီပြၚ်မံၚ်လၟေၚ်တ္ၚဲကီုလေဝ် ပ္ဍဲပွိုၚ်သတ္တာဟဏံ ပွဳပွိုၚ် (၇၀၀) တၠဟေၚ် အောန်စှ်ေကၠုၚ်မံၚ်သိုက်က်ရ။

ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် နူကဵုဂိတုမေတေံ မၞိဟ်ယဲကဝ်ဝေဒ် လၟေၚ် (၂၇) ဇာတိရဲကွာန်ဆုကၠ ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ်ဂှ် ဒှ်ယဲကဝ်ဝေဒ်ကၠာအိုတ်တုဲ စဵုကဵုလၟုဟ်ဂှ် မၞိဟ်ယဲသ္ပဒတန်ယဲကဝ်ဝေဒ် ပေၚ်ကၠုၚ် (၂၂၇၇) တၠရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။

စဵုကဵုလၟုဟ်ဝွံ မၞိဟ်ယဲသ္ပဒတန်ယဲကဝ်ဝေဒ် အလုံကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် (၁၂၂၅၃၄) တၠကဵု မၞိဟ်ဒးချိုတ်အာဂှ် (၂၆၁၈) တၠရောၚ်။ မၞိဟ်ဗၠးသက်သာဂွံစှ်ေအာ နူကဵုရုၚ်ဂဥုဲဂှ် (၁၀၄၃၅၁) တၠရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။

သၞောတ်ပရေၚ်စဵုဒၞာယဲကပ်ကဝ်ဝေဒ် ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးဍုၚ်မန် ဂွံခိုၚ်ကၠိုက်ဗိုန်ဗတ်တိုန်မာန်ဂှ် နကဵုကၠတ်ထဝ်တွဵုရးဍုၚ်မန် ဒက်ပ္တန်လဝ်ဂကောံကမ္မတဳ နကဵုညးစၞးကၠတ်ထဝ် (၅) တၠကီုရောၚ် ဂွံတီကေတ် နူကဵုကောံဓရီုပ္ညဳပ္ညပ်ကၠတ်ထဝ်ရ။

နကဵုဂကောံကမ္မတဳဂှ် ဆဵုဂဗတက်ကျာကဵု ဂကောံချဳဓရာၚ်လဝ် ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်စဵုဒၞာထိၚ်ဒဝ်ယဲကဝ်ဝေဒ်တံ မပ္တံကဵုဂကောံရီုဗၚ်ဟံၚ်ပြာ်၊ သၞာဲဒဴပရေၚ်ထတ်ယုက် ကေုာံ ညးဍုၚ်ကွာန်တံတုဲ တၚ်နၚ်ပကောံပကေဝ်ဂွံတံဂှ် ဗတိုက်ဖအောဝ်အာ အလဵုအသဳတွဵုရးဍုၚ်မန်ရောၚ် ဒုဥက္ကဋ္ဌကၠတ်ထဝ်တွဵုရးဍုၚ်မန် ဒံက်တာအံၚ်နာၚ်ဥု ဂးရ။

“ဂကောံပိုဲဂှ်တှ်ေ တ္ၚဲစန်ဏံ စွံလက္ကရဴအိုတ်တုဲ အာဆက်ဆောံ ဆဵုဂဗကဵုမၞိဟ်ဆက်စပ်ကဵုပရေၚ်စဵုဒၞာယဲဏံတုဲတှ်ေ နကဵုတၚ်ကဵုကသပ်တံဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုဥက္ကဋ္ဌဏောၚ်။ နူကဵုဥက္ကဋ္ဌမွဲအဆံၚ် ပလံၚ်ကဵုဏာ ဂကောံအလဵုအသဳဏောၚ်” သာ်ဝွံ ဒံက်တာအံၚ်နာၚ်ဥု ဂးရ။

ပ္ဍဲကဵုဂကောံကမ္မတဳစဵုဒၞာထိၚ်ဒဝ်ယဲကပ်ကဝ်ဝေဒ် ဒက်ပ္တန်လဝ်ကဵုညးစၞးကၠတ်ထဝ် ဒံက်တာအံၚ်နာၚ်ဥု၊ ဒံက်တာမေန်သဵုလေန်၊ မေန်ထေန်အံၚ်ဟာန်၊ ဒဝ်ကျဳကျဳမျကဵု ဥုဇြဝ်ဝ်ထူတံ ပါလုပ်မံၚ်ညးစၞး (၅) တၠရောၚ်။

ဂကောံညးစၞးကၠတ်ထဝ်တံဂှ် ပ္ဍဲကဵုဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာ ၁၈ ဂှ် အာစိုပ်ဆဵုဗဂလဝ်ကဵု ဂကောံရီုဗၚ်ဟံၚ်ပြာ် ကေုာံ ညးတၠစေတနာ ရေၚ်တၠုၚ်မံၚ် ပ္ဍဲကဵု Quarantine Center တံရောၚ် ညးစၞးကၠတ်ထဝ် မေန်ထေန်အံၚ်ဟာန် ဟီုရ။

“အဓိကဂှ် တၚ်ခက်ခုဲညးတံ၊ တၚ်နွံပၟိက်ညးတံဂှ် သၟာန်သၟုက်လ္ၚတ်နၚ်တုဲတှ်ေ တၚ်နၚ်ကလိဂွံလဝ်တံဂှ် ပကောံပကေဝ်တုဲ ပလံၚ်ဗစိုပ်ကဵုအာ အလဵုအသဳဏောၚ်” သာ်ဝွံ မေန်ထေန်အံၚ်ဟာန် ဂးရ။

ပ္ဍဲကဵုဂိတုဂျာန္နဝါရဳ တတိယသတ္တာဟတေံမ္ဂး ကောံဓရီုကၠတ်ထဝ်ဒုတိယဏံ အလန်လက္ကရဴအိုတ်ဂှ် သွက်ဂွံကၠောန်အာနွံတုဲ ပ္ဍဲကဵုဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳဖာမံက်တေံ ကောံဓရီုကၠတ်ထဝ်အလန်တတိယ ကောံဓရီုအလန်ကၠာအိုတ် သွက်ဂွံကၠောန်အာနွံရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။

သၞာံဏံ ဟိုတ်နူဒှ်အာယဲကပ်ကဝ်ဝေဒ်ဂှ် မၞိဟ်အာကၠုၚ်ခက်ခုဲတုဲ ဒးလိၚ်မၞိဟ်ရတ်လ္ၚဴ ၚုဟ်သၠုၚ်တိုန်ကီု ၚုဟ်မးလ္ၚဴလေဝ်သဝ်စှ်ေ နူသၞာံတုဲကၠုၚ်တေံကီုတုဲ သွက်ညးကၠောန်လ္ၚဴတအ် တော်စဟွံကိတ်ရ။

“ၚုဟ်ကောန်လိၚ်ဂှ်တှ်ေ လ္ၚဵုဂှ် ဒ္စာံလ္ၚီ၊ လ္ၚဵုလ္ၚဴဍေံထ္ကးမံၚ်တှ်ေ မွဲဠက်ကဵုထောံဍေံ ဍေံတုဲပြဟ်တှ်ေ တုဲဗီုဂှ် ၚုဟ်လ္ၚဴသၞာံတုဲဏံထပှ်ဠက်ဂှ်နွံ အဲဂွံတြဴဠက်ကဵုပန်လ္ၚီ သၞာံဏံၚုဟ်အဆေတ်စှ်ေလေဝ်၊ မုပဟွံဂွံ တော်စဟွံကိတ်ကွေံ၊ ကျၚုဟ်ကောန်ရဲရ” သာ်ဏံ ညးကၠောန်လ္ၚဴမွဲတၠ နာဲတေန် ဟီုရ။

ခရိတ်ကၠောန်လ္ၚဴ ဟိုတ်နူအိုတ်ဂၠိုၚ်နူသၞာံတုဲကၠုၚ်တေံကီု ၚုဟ်လ္ၚဴသၞာံတုဲကၠုၚ်ဏံ ၚုဟ်နွံမံၚ် မွဲန အကြာထပှ်ဠက်(၇၀၀၀၀)ပြၚ်တုဲ သၞာံဏံၚုဟ်လ္ၚဴနွံမံၚ်အကြာ မသုန်ဠက်(၅၀၀၀၀)ပြၚ်ညိ အောန်စှ်ေ နူသၞာံတုဲကၠုၚ်တေံဂှ်ရ သွက်ညးကၠောန်လ္ၚဴတအ်ဒှ်ကၠုၚ်ခက်ခုဲရ။

ပ္ဍဲဒေသလှာဒကှ်ဝွံ သၟာကၠောန်လ္ၚဴတအ်သၞာံတုဲဏံ ၚုဟ်လ္ၚဴခိုဟ်တုဲ ၜိုန်ပြေပြံၚ်မံၚ်ကီုလေဝ် သၞာံဏံဂွံဂွံပရဲဂှ်ဇြိုၚ်မံၚ်စိုတ်အိုတ်ရ။
ပ္ဍဲဒေလှာဒကှ်ဝွံ ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵုကမၠောန်ပိုန်ဂြပ်လ္ၚဴတုဲမွဲဒမြိပ်ၜဳဇမိ နူစဍုၚ်လှာဒကှ် ဒဵုစိုပ်ကျာ်ပိ ဗ္ဒာဲဂၠံၚ်ကွဳစက်ကီု ဗ္ဒာဲဇိုၚ်ၜဳကီုတအ်ဖအိုတ်ဂှ် ဒှ်ဒၞာဲကၠောန်လဝ်လ္ၚဴဖအိုတ်ဂၠိုၚ်ရ။

မွဲတၠမ္ဂး မနူစ ဘာ်န ဒဵုကဵု ၜါပိန တဵုလွဳမံၚ်လ္ၚဴနွံတုဲအခိၚ်ရတ်သီလ္ၚဴတုဲဒှ်မ္ဂး တန်တဴကဵုညးကၠောန်လဝ်မအောန်ဂၠိုၚ်တုဲ မွဲတၠမ္ဂး နူ ပန်စှော် (၄၀)န ဒဵုကဵု ၜါကၠံ(၂၀၀)န ပြၚ်ၚ်ဂွံကၠုၚ်မံၚ်နွံရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။