ၚုဟ်ထဝ်သွက်ဂွံတိုန်ဂှ် ဂၠံင်ဟွံမွဲ နူကဵုဥက္ကဌဂကောံတၠကမၠောန်ထဝ်လ္ဂုင် ဥူမျိုဝ်မျေအ် ဟီုကီုလေဝ် ၚုဟ်ထဝ် မ္ၚးဏံနတဲဍာံဍာံဂှ် တိုန်ဒှ်မံင် လျိုၚ်မွဲဒ္ကေဝ် စဵုကဵု ၆၀ ကိုဋ်ပြၚ်ရောင် ဂွံတီကေတ်ရ။

လက္ကရဴနူသၞာံ ၁၉၉၅ သွက်ဂွံတက်ကျာသဳကၠဳ ဒက်ပ္တန်အာဇြဟတ်ပရေင်ပညာ၊ ပရေင်ပိုန်ဒြပ်၊ ပရေင်ထတ်ယုက်တုဲ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဒေါံကၠုင်ပန်ပှော်ကဵု တၠအဝဵုပၞာန်ဗမာတအ်ရ။ နူဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဒေါံကၠုၚ်ပန်ပှော်တုဲဗက် စပ္တံနူရုင်ဆက်ဆောံဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ၊ ရုင်ပိုန်ဒြပ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိကီု အာစိုပ်ဖျေံကၠုင် လ္တူဍုင်ဇၞော်ဗီုကဵုဍုင် လ္ဂုၚ်၊ မတ်မလီုတအ်တုဲ နူဂှ်မွဲအဆံၚ် ကၠောန်ကၠုင်ပေါဲဆဵုဂဗ သောင်ကလး ကုညးဍုင်ကွာန် လ္တူဂၠံင်တရဴဗော်တအ်ရ။ ဟီုဍန်ဍန်မ္ဂး စနူတ္ၚဲဝွံတုဲ အခေါၚ်အရာဂကူမန် ၜိုတ်ကေတ်ဂွံ ၜိုတ်ကၠောန်ဂွံဂှ် ကၠောန်အာကေတ်အာရောင် ပ္တဝ်ကၠုၚ်က္ဍိုပ်ရ။

တ္ၚဲအာစာကဝိမန် မရနုက်ကဵု (၉) ဝါဏံဝွံ ရန်လဝ်သွက်ဂွံကၠောန်အာ ပ္ဍဲဘာရာမည နိကာယ ဘာဝေဠုဝန် ကွာန်ဖအံက် ပွိုၚ်ဍုၚ်မတ်မလီုနွံတုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ်မ္ဂး သီုကၠောန်အာ ကောံဓရီုဇၞော် ဂကေံာအာစာကၞေဟ်မန် အလန်စတုတ္တနွံရောၚ်ဂှ် ဂွံလဝ်ပရိုၚ်ရ။

ပ္ဍဲကာလပၠန်ဂတးတ္ရဲဏံဂှ် ညးဒေသရေဝ်သၟဝ်ကျာတံ သွက်ဂွံအာကမၠောန်ကီု သွက်ကၠအ်သွဝ်ကီု ဒးဒုင်ကဵုမံင်အကံက် ခေါန်ကဵုဂကောံရပ်လွဟ်တံ ဂကောံဗွဲမဂၠိုင်ရောင် သ္ဂးမံင်အိုတ်ရ။

သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ်အာတ္ၚဲကောန်ဂကူမန် မရနုက်ကဵု (၇၈) ဝါဂှ် ဂကူမန်အလုံလိုက်ဂၠးတိမွဲ ဒက်ပတန် ကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ်တုဲ ဆန်ၜန်ပလေဝ်ပလေတ်ဒၟံင် ဗီုညးကဵုညးအိုတ်ရ။

အပ္ဍဲကာလပေါဲဗတိုက် ဗမံက်ဍုင်ရေဝ် ဗ္ဒါဲကွာန်ကြုင်လံင်တြေံ မက္တဵုဒှ်ဒၟံင်တ္ရဲဏံဂှ် အကြာဗဒိုပ် သၞေဟ်ကင်ဒပ်ပၞာန်ဗမာ မၞုံဒၞါဲမလုပ်ဍုင် တိတ်ဍုင်ဂမၠိုၚ် လ္ပာ်တိုန်ကီု သီုလ္ပာ်စှ်ေ ပရေင်စၟဳစၟတ်တေင်တိုန်နွံရောင် တၠကွဳစက်မွဲတၠ ဟီုရ။

မွဲအခိင်ကဵု ပဋိပက္ခရပ်လွဟ် အဃောသ္ကာတ်မြဟ်ဒၟံင် ကြပ်အလုံမွဲဍုင်ဂှ် ညးဇၞော်ကံင်ဇြဳပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန် မေန်အံင်လှာင် ရပ်စပ်စကာ မအရေဝ် ဂၠာဲသွဟ်နနဲပရေင်ဍုင်ကွာန်တုဲ ဟီုဂးကၠုင်အဆက်က်နွံရ။

ကွးဘာတန်ဇၞော်ဇၞော် ပ္ဍဲဘာကောန်ဂကူမန် ဗွိုင်ပ္ဍဲဍုင် ဘာလ္ၚဵုဂှ် မိမတံကော်ပတိတ်ဏာ အာကၠောန်စဍုင်သေံ နွံဂၠိုင်မံင်ရောင် ဂွံတီကေတ် နူကဵုအ္စာဘာကောန်ဂကူမန်တအ် ဟီုရ။

ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၅ မံက်ဏံ နူကဵုဌာနဝန်ဇၞော်ဓာတ်လလဳတံ ကုတ်ဖအောန်ဖျေံ ပရေၚ်သုင်စောဲပၟတ်ဍုင်ပၠန်တုဲ ညးဍုင်ကွာန် ကေုာံ ရုင်ကမၠောန်နာနာတံဂှ် သ္ဒးသ္ပပဓာန်ကဵု ဇြဟတ်စက်ပၟတ် နဲဇကဵုဇကုအိုတ်ရရောင် တၠကမၠောန် ရုင်ကမၠောန်တံ ဟီုရ။

နူကဵုတၠအဝဵုပၞာန်ဗမာတံ ပ္ကင်ရင်သီကေတ်လဝ်အဝဵုအုပ်ဓုပ်ဍုင် နူသၞာံ ၂၀၂၁ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳတေံတုဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ဂှ် ဒေသရးဇၞော်လ္ၚဵုကီု၊ ဒေသကောန်ဂကူကောန်ဍုင်အရၚ်သကုတ်သၠုၚ်ကျာ သေံသၟဝ်ကျာတံကီု၊ ဒေသရခေင်ကီု၊ ဒေသချေင် ကေုာံ ကချေင်၊ ကရေင်ဍာဲတံကီု ပေါဲပၞာန်သီတမ်ဒပ် သီဍုင်ကတဵုဒှ်တုဲ ဂကောံပၠန်ဂတးတံ သီုကဵုသီကၠုင် ဌာန်ဂအုပ်ပၞာန် ၂ ဒၞါဲကီု ကတဵုဒှ်ကၠုင်ရ။