မိလျးထဝ်
။ ။ ဟိုတ်နူမၞိဟ်ဒှ်ယဲမနက်ဂၠိုၚ်တုဲ ညးတာလျိုၚ် နူဌာနပရေၚ်ထတ်ယုက်အလဵုအသဳ လ္တူဍုၚ်မတ်မလီုတံ စှေ်ကၠုၚ်လ္ပာ်ဒေသရးတုဲ စၟဳတ်ဟမိတ် သီုသွံကဵုဂဥုဲဂမိက် ဇၟာပ်ပွိုၚ်ဍုၚ်ရ။ကောန်ဂကောံ ဌာနပရေၚ်ထတ်ယုက် လ္တူဍုၚ်မတ်မလီု ၜိုတ် (၁၀) တၠတံ က္ဍိုက်ပ်တုဲ မွဲပွိုၚ်ဍုၚ်တုဲ မွဲပွိုၚ်ဍုၚ် မွဲမွဲကွာန်မ္ဂး မွဲၜါတၠစှေ်ကၠုၚ်တုဲ ပံၚ်တောဲကဵု ဂကောံ မပ္တံ ဂကောံပလိုတ်ပၟတ်၊ ဂကောံခိုၚ်ကၠိုက်ဖောအ်ဗြေဝ်၊ ဂကောံမိမကေုာံ ကောန်ၚာ် အပ္ဍဲကွာန်တံတုဲ ဗက်စၟဳတ် ကၟခတက်အကြာသ္ၚိ သီုသွံဂဥုဲဂစိုတ်ကၟခတက်ကေုာံ ဂဥုဲဂစိုတ်ဂမိက်ရ။
“ဗီုဏံ နူဌာနထတ်ယုက် ကၠုၚ်စၟဳတ်ဂှ် အလန်ကၠာဟီုစဂွံ အရိုဟ်ဟ်သၞာံတေံတှေ် ဆၜိုတ်ဂကောံအပ္ဍဲကွာန်တံရ စၟဳတ်မံၚ်၊ သၞာံဏံဂှ် မၞိဟ်ဒှ်ယဲဇွဟ်၊ ယဲမနက်ဂၠိုၚ်ဏောၚ်ထေၚ် မွဲပၠန်သီုဍေံတံသွံဂဥုဲ” သာ်ဝွံ မၞိဟ်ကြပ်ဌာနပရေၚ်ထတ်ယုက်မွဲတၠ ဟီုရ။
ဂဥုဲတံဂှ် နွံၜါဂကူတုဲ မွဲဂကူမ္ဂး (၂၅၀၀) ဒကေဝ် ဒးရာန်ရ။ ၜိုန်ဂှ်ကီုလေဝ် သ္ၚိလ္ၚဵုတံ ဟွံရာန်လေဝ်နွံ မွဲမွဲကွာန်မ္ဂး လၟိဟ်သ္ၚိ ၜိုတ် ၂၀ သ္ၚိဓဝ်ဟေၚ် ရာန်မံၚ်ရ။
“လၟုဟ်ဂှ် ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ် စစၟဳတ်မံၚ်ယျ မွဲကွာန်တှေ် မၞိဟ်ဍေံတံ ၜိုတ်ၜါတၠ ပံၚ်တောဲကဵုဂကောံပ္ဍဲကွာန်တုဲ ဂေတ်ကွာန် စၟဳစၟတ်မံၚ်ယျ” သာ်ဝွံ ရဲလ္တူဍုၚ်ရေဝ်မွဲတၠ ဟီုရ။
စပ်ကဵု နူဌာနပရေၚ်ထတ်ယုက်တံ စှေ်စၟဳတ်မံၚ်ဗီုဏံဂှ် ညးမကၠိုဟ် ပရောပရာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်လ္ၚဵုတံ ဣဏံဂှ် ဟိုတ်နူကဵုကြပ်ကၠုၚ်ကဵု ပေါဲရုဲမာဲတုဲ မွဲနဲမွဲဗီု အလဵုအသဳတံ စှေ်စန်ဒက်ရရောၚ်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ။
အပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်သၟးဟွံက လ္ပာ်ဒေသပယျဵုလေဝ် သၞာံဏံ မၞိဟ်ဒှ်ယဲဂၠိုၚ် ဟီုကၠာလေဝ် နူဌာနပရေၚ်ထတ်ယုက်တံ ပါဲနူကဵုဗက်ဒဂိုဟ် ဂဥုဲဂစိုတ်ဂမိက်တုဲ ပရေၚ်ကဵုပညာကီု ပရေၚ်စၟဳတ်အကြာသ္ၚိတံကီု မွဲသာ်လေဝ် ဟွံမွဲဏီရ။
“မၞိဟ်ဒှ်ယဲဂှ် ဂၠိုၚ်ကွေံကွေံ သီုယဲမနက် (သွေးလွန်တုတ်ကွေး) သီုယဲဇွဟ်ရ၊ ရုၚ်ဂဥုဲအကြာအရာပ်လေဝ် မၞိဟ်ပေၚ်မံၚ်ဟဂှ်ရ၊ အပ္ဍဲရုၚ်ဂဥုဲဇၞော်လေဝ် မၞိဟ်ပေၚ်မံၚ်ဟဂှ်” သာ်ဝွံ ရဲလ္တူဍုၚ်ကျာ်ပိမွဲတၠ ဟီုရ။
ၜိုန်ရမၞိဟ်ကတဵုဒှ်ယဲတံ ဂၠိုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်ကၠာလေဝ် ဒဵုကဵုတ္ၚဲဏံ ချိုတ်ဂျိုၚ်ဟွံမွဲဏီဂှ်လေဝ် ညးဆက် ဟီုရ။
သၞာံတုဲကၠုၚ် ၂၀၀၉ တေံဂှ် မၞိဟ်ဒှ်ယဲ မပ္တံကဵု ယဲမနက် (တုတ်ကွေး)၊ ယဲဇွဟ်တံတုဲ မၞိဟ်အကြာအာယုက် မွဲၜါဂိတုကဵု (၁၁) သၞာံတံ ချိုတ်အာလဝ်နွံရ။ သၞာံဏံနွံဟွံမွဲဂှ် ချိုတ်ဂျိုၚ်ဟွံမိၚ်ဏီရောၚ်ဂှ် ညးဆက်ဟီုရ။
“မၞိဟ်ဒှ်ယဲဗွဲမဂၠိုၚ်တံဂှ် ဗၠးအာပြဟ်ဟ်သၟးရဂၠိုၚ် ရုၚ်ဂဥုဲဇၞော်ပၠန်လေဝ် ၜိုန်ရဒုၚ်လဝ်ယၟု (ပြည်သူ႔ဆေးရုံ) ကီုလေဝ် စရိတ်ဂှ်လေဝ်သၠုၚ်၊ ပရေၚ်ဆက်ဆောံလ္တူမၞိဟ်ယဲဂှ်လေဝ် ဟွံခိုဟ် တုဲပၠန် ပရေၚ်သၟးဇ္ၚးလေဝ်ဟၟဲ ရဲယဲဗွဲမဂၠိုၚ်တံဂှ် ဟွံမိက်အာ ရုၚ်ဂဥုဲဇၞော်ပုဟ် ဝဳကေတ် အကြာခဒမ်ဂဥုဲ ပ္ဍဲအရာပ်ရ” သာ်ဝွံ မၞိဟ်ကေၚ်တိုန်လဝ် ရုၚ်ဂဥုဲ လ္တူဍုၚ်ကျာ်ပိမွဲတၠ ဟီုရ။
ဒေသပယျဵုသေံကဵု ဗၟာမ္ဂး လ္ပာ်သၚ်ဗၟာၜိုန်ရ ပွမစဵုဒၞာဲယဲ မကၠောံထၞာန်နူဂမိက်တံဟၟဲကၠာလေဝ် လ္ပာ်သၚ်သေံမ္ဂး နူဌာနပရေၚ်ထတ်ယုက်ကီု ညးဍုၚ်ကွာန်တံကီု စွံဂရုလ္တူပရေၚ်စဵုဒၞာ ပရေၚ်သအးဇ္ၚးတုဲ ဗက်စၟဳတ်ဒၟံၚ်ကွေံကွေံရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ၜိုန်ဂှ်ကီုလေဝ် ဒၞာဲသ္ၚိလွဳကောန်ၚာ်ဟွံမွဲကဵုမိမ ကော်ဂး (Children of the forest) မၞုံအကြာပယျဵုဂှ်လေဝ် အပ္ဍဲဂိတုဏံ ကောန်ၚာ်ဒှ်ယဲမနက် ယဲဇွဟ်တံဂၠိုၚ်တိုန်ကွေံကွေံရ။ အပ္ဍဲသ္ၚိဂှ်ဝွံ ကောန်ၚာ်နွံၜိုတ် ၃၈၀ တၠတုဲ မွဲမွဲတ္ၚဲမ္ဂး ကောန်ၚာ်တံ ကတဵုဒှ်မံၚ်ယဲ အကြာ ၄-၅ တၠ လၟုဟ်မ္ဂး ကောန်ၚာ်ၜိုတ် ၂၀ တၠ ဒှ်မံၚ်ယဲရောၚ် အစာၝောံဂဥုဲမၞုံ မိယာတ် ညးမရီုဗၚ်မံၚ်ကဵုကောန်ၚာ်တံဂှ် ဟီုရ။
သွက်ရဲကွာန်တံ ဂွံစဵုဒၞာဂှ် မၞိဟ်လှုဲနွံတံဂှ်မ္ဂး သွက်ပွဳပွူဇကုဂွံသၟးဇ္ၚးအာ ညံၚ်ဟမိတ် ဂွံအောန်စှေ်ကၠုၚ်ဂှ် ဒးရာန်ဂဥုဲသွက်ဂွံ စဵုဒၞာဟမိတ် သီုကဵုကၠေၚ်ဒဳဇြေဝ် တုဲ ဍေံဒဂိုဟ်ကဵုရောၚ်၊ တုဲပၠန်ဒးကဵုလိၚ်လှုဲ မၞိဟ်ဒဂိုဟ်လဝ်ဂှ် ၜိုတ်စေတနာ တၠသ္ၚိတံရ၊ မၞိဟ်လှုဲဟွံမွဲတံဂှ် ဒးဂၠာဲကေတ် နဲကဲ ကေတ်တ်အိုတ်ရ၊ မုဟိုတ်သၞာံဏံ နူဌာနတံ ဟွံကၠုၚ်စဵုဒၞာကဵုဏီဂှ်တှေ် ဍေံတံမၚ်ကဵုဗြဲဂူဂၠိုၚ်ဟာ ဟွံသေၚ် နူကဵုဌာနဇၞော်တေံ ဟွံကဵုနၚ်ပၟိၚ်ဏီဟာဂှ် ပိုဲ်တံ မၚ်စၟဳထၚ်ကေတ်ဒၟံၚ်ရ သာ်ဝွံ ရဲဍုၚ်ကျာ်ပိမွဲတၠ ဟီုရ။
ဟိုတ်နူကဵုဂမတဴလောန်တုဲ ယဲတၟေၚ်မွဲ မံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်ဂှ် တၚ်ကဵုယၟုဟွံဒးရ၊ ဆဂး ဟိုတ်နူမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲသၞာံဏံတုဲ ကော်စယဲ ၂၀၁၀ လေဝ်နွံ၊ ယဲကၠောံထၞာန်လေဝ် ကော်မံၚ်ရ။ အကာဲအရာယဲဏံဂှ်ဝွံ ဍေံဂတှေ်တိုန် လ္တူဇၞာံဇကု မၞိဟ်တုဲ ဍေံဂိနှော်တိုန်တုဲ အတိုၚ်မၞိဟ်မွဲသ္ၚိဂှ် ဍေံကၠောံထၞာန်မာန်မံၚ်ရ။