တိဗ္ၚမန် ပ္ဍဲဇၟန်ဒွက်
မာံတဵုလွဳ – အခါလၟုဟ် ပ္ဍဲဒေသမန်တံ ကၠောန်ၜတ် သ္ပကုသဵုကဵုဒါန်ကီု၊ ကၠောန်သ္ပ သဘၚ်ကၞာမွဲမွဲကီုမ္ဂး ဒွက်မန်မွဲ ဂွံမိၚ်ဒၟံၚ်လၟိုန်ဂှ် “တိပိုဲမန်ကၠာ ညံၚ်ပမာထဝ်သြန် ဂွံပတုဲကေၚ်ကာ၊ ဍာ်ပိုဲမန်ပ္ညုၚ် ဗုၜတ်ကေၚ်ဇြုၚ်၊ ဗြုတမ္ညဝ်ကၠာပြာထာပိုန်ဟာန်၊ ဒှ်ဌာန်ကျာ်ဓရ်”သာ်ဝွံ ညးတၠရမျာၚ်ဒယှ် “လျးဟံၚ်မန်”ဒယှေ်လဝ်ဒွက်မွဲ မၞုံယၟု “အကြီုတိဍာ်မန်တမၠာ” ဂှ် ဗြုတမ္ညဝ်ဒၟံၚ် အလုံဒေသရးမန် သၟးဟွံက အလုံဂၠးကဝ်မွဲ ဗြုတမ္ညဝ် ဒၟံၚ်ရ။ မိၚ်ကေတ်ဒွက်မန်ဏံတုဲ တိဍာ်မန်၊ ဌာန်ဒေသ ဍုၚ်ကွာန်မန် စိုတ်ဆာန် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်ရ။
အတိုၚ်ဒွက် “အကြီုတိဍာ်မန်တမၠာ” ဏံ ချူဆန်ဒယှေ်လဝ် အဓိပ္ပါယ်ခိုဟ်၊ ပရူတိဍာ်မန် တမၠာတေံ၊ မၞုံကဵုစရာဲဂုဏ်ဖဵုဂှ် အခါရ ပတောံၜတ်ကဵု တိဍာ်မန်တ္ၚဲဏံမ္ဂး ယုတ်သဝ်စှေ်အာ နူကဆံၚ်တမၠာတေံတၟာဂလိုၚ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။ ဟိုတ်ဍေံတၞဟ်ခြာအာကဵု တိဍာ်မန်တမၠာတေံ သ္ဂောံတီကေတ်တုဲ ဂကူမန် ညးဆာန်ဂကူ၊ ဆာန်တိဍာ်တံ ဒှ်တိုန်ဓဝိၚ်ရ။ တုဲပၠန် သာ်လဵု ဂွံလဟဵု ပ္တိုန်ပၠန်ဂှ် ချပ်ဗ္စာတိုန် အိုတ်ရ။
တိဍာ်တမၠာတေံကဵု လၟုဟ် ဒးတၞဟ်ခြာအာ ဟိုတ်ဍေံဂှ် ဂကူမန်ပိုဲတ္ၚဲဏံ ဗွဲတၟေၚ် သၟတ်မန် တံ စပ်ကဵုတိဍာ်မန်၊ ဍုၚ်ကွာန်ဌာန်ဒေသမန်ဇကု၊ တိဗ္ၚကၠအ်သွဝ်မန်ဇကုတုဲ၊ အာရီုစိုတ်စွံလ္တူဂှ်အောန်၊ ၚုဟ်မး တိဍာ်မန်ဇကုခိုဟ်ပြဲလောန်ဒၟံၚ်ဂှ်ဟွံတီ၊ တုဲပၠန် ကၠေဟ်ပါဲထောံ တိဗ္ၚမန်ဇကု ဂၠိုၚ်တုဲ လၟိဟ်တိဍာ်မန် မဒးဗၠးတိတ်အာ နူတဲမန်တံ ဂၠိုၚ်ရ။ သှ်ၜေက်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတဲမန်တံဂှ်လေဝ် လၟိဟ်အောန်စှေ်အာ သိုက်က်တုဲ စရာဲဂှ်လေဝ် ယုတ်သဝ်စှေ်အာ ပၠန်ရ။
နူတမၠာတေံ တိဍာ်မန်၊ ရးဒေသမန် မၞုံကဵုဝၚ် သှ်ၜေက်ကၠုၚ်ဂှ် သွက်ဂွံဒးဗှ်သၞာဟေၚ်ရသွံ။ တွဵုရးဍုၚ်မန် နူကၠုတ်ပါ်တိတ်ကၠုၚ်တုဲ တိဍာ်မန်တံ ပိုၚ်ပြဳလဝ်တမၠာတေံဂှ် ဟွံဂွံဆက်ကၠောန် တိဍာ်မန် ညိညဟေၚ်ရ အခေါၚ်ပိုဲတအ် ဂွံပိုၚ်ပြဳ ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ် ဟွံမွဲ။
“ရးဗဂေါ၊ ဖါသီ၊ မုဟ်တၟအ် ရးမန်ပိ ကၠာတေံဂှ် ဒှ်ဒၞာဲ တိဗ္ၚသြောံသ္ၚုတိတ် ဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ဒယှေ်တှ်ကၠုၚ်လဝ် ၜိုတ်ရးမန်မွဲရဟွံသေၚ် သီုကဵု မွဲဒေသအေယှာ (Asia) ပ္ဍဲရးဒိုဟ်အဂၞဲဏီ။ တွဵုရးဍုၚ်မန် ဟီုဒၟံၚ်တ္ၚဲဏံဂှ် (ၜိုတ်ဗၞတ် ရးမုဟ်တၟအ် အခိၚ်ဍုၚ်ရးမညတေံ ဟွံဒှ်၊ ဍောတ်နူဂှ်ဏီ) ဒက်ပ္တန်လဝ်ကဵု နကဵုယၟုမန်တုဲ တဵုဒၟံၚ်ေ သြာံလၟိဟ်ဧက ၜိုတ် (၁၀) ကိုဋ်ဨက (ဝါ) မွဲပြကာဋိကိုဋ်ရနွံ” ဂှ် ဂကူမန် နာဲမေန်ချေတ်ခိုၚ် (နိုၚ်မၚ်းချစ်ခိ်ုၚ်) ညးဒုၚ်ကာအလဵုအသဳ (ဒေါံဇူလဝ်) သ္ကိုပ်ဌာနရုၚ်စရၚ်တိ နူခရိုၚ်မတ်မလီု ဟီုရ။
တိဗ္ၚ မၞုံပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ပိုဲ တ္ၚဲဏံ လၟိဟ်ဧကတိဗ္ၚသက်သက်ဂှ် ၜိုတ် (၁၀) ကိုဋ်ရ။ ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဝွံ မၞုံခရိုၚ် (၂) ခရိုၚ်တုဲ ခရိုၚ်သဓီု် (၄) ပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် လၟိဟ်တိဗ္ၚ ဨက (၄၉၀၀၀၀) နွံရ။ ခရိုၚ်မတ်မလီု (၆) ပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် လၟိဟ်တိဗ္ၚဧက(၅၁၀၀၀၀)ပြၚ်နွံပၠန်ရဂှ်လေဝ် ဂွံတီကေတ် နူဌာနစရၚ်အၚ်တိကၠအ်ဝါဗ္ၚ တွဵုရးဍုၚ်မန်ရ။
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ် (၁၀) ပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် လၟိက်တိဗ္ၚဧက (၆၅) တၟံကၠံဂှ် သၟာဗ္ၚမန်တံ ပိုၚ်ပြဳလဝ်တုဲ ပြဟ် ပြဟ်ဏံ တိဗ္ၚပ္ၚဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဏံ ၜိုတ်ထေက်ကြိုက် မၞုံဒၟံၚ်ပ္ဍဲတဲသၟာဗ္ၚမန်ဏီဖိုဟ်ဂှ် နူညးဒုၚ်ကာအလဵုအသဳဂကူမန်မွဲ နူဌာန်စရၚ်အၚ်တိကၠအ်ဝါဗ္ၚ တွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် ဟီုရ။
တိဗ္ၚမၞုံပ္ဍဲၜါခရိုၚ်ဂှ် ခရိုၚ်ဍုၚ်မတ်မလီု (၆) ပွိုၚ်ဍုၚ်ရ လၟိဟ်သၟာဗ္ၚမန် ဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ခရိုၚ်သဓီု မ္ဂး ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ပံၚ် မွဲဟေၚ်ရ သၟာဗ္ၚမန်တံ နွံဂၠိုၚ်ရ။ သၟာဗ္ၚမန် အရာပိုၚ်ပြဳလဝ် လၟိဟ်တိဗ္ၚ ဧက ဂၠိုၚ်အိုတ်ဂှ်လေဝ် မၞံုပ္ဍဲခရိုၚ်မတ်မလီု ပွိုၚ်ဍုၚ်(၆) ပွိုၚ်ဍုၚ်ရောၚ် သ္ဂောံတီကေတ် နူဌာနစရၚ်အၚ်တိကၠအ်ဝါဗ္ၚ ဂှ်ရ။
“တိဗ္ၚ သွက်ဂွံကၠောန်အာဂှ် မၞုံပ္ဍဲတဲမန်ပိုဲ ဗၞတ် (၃) ဂအုံမ္ဂး (၂) ဂအုံရ။ နွံဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ် ဟီုဂွံရ၊ ဆဂး သၟတ်မန်တံတ္ၚဲဏံ ဟွံကၠောန်ဗ္ၚပုဟ်၊ ဒၞာဲဂှ်ကောန်လိၚ်ဗၟာတံ လုပ်ကၠောန်မံၚ်၊ တိဗ္ၚမန်နွံကဵုလ္ၚုဟ်မးဂှ် ဂွိၚ်ဖေက်စိုပ်အာပ္ဍဲတဲညးသၟာၚ်ကွေံရ” သာ်ဝွံ မာန်နေဂျာတြေံမွဲ နူပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗုဌာနတဵုလွဳဂှ် ဒှ်ဓဝိၚ်တုဲ ဟီုရ။
တုဲပၠန် ကောန်မန်ပိုဲ ကၠောန်စဍုၚ်မ္ၚးတံ ဟိုတ်နူကၠဟ်အာ ဝါဗ္ၚသ္ၚိဌာန်၊ ကၠအ်သွဝ်ဇကုတုဲ တိဝါဗ္ၚဇကုဂှ် ဒးပအပ်ပြာပ်လဝ်ကဵု အပါဇၞော်ဗျုထဴ တံရ။ ရံၚ်အာဍာ်ဇမၠိၚ်မ္ဂး အခါမွဲတ္ၚဲ တိဝါဗ္ၚမန်တံဏံ မဒးဗၠးတိတ်အာ နူတဲမန်တံ ဒှ်မာန်ရောၚ်ဂှ် ညးဇၞော်သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်တံ ကဵုကၠုၚ်လဝ် သတိလေဝ် နွံကၠုၚ်ကီုရ။
ဂကူမန်တမၠာတေံ သ္ပပဓါန်ကဵု တိဗ္ၚတိဂူတိကၠအ် ညးတံတုဲ တန်တဴကၠုၚ် ဘဝညးတံ ပ္တန်ကၠုၚ်လဝ်ဝၚ်ဂကူညးတံ လံလကၠုၚ်ကဵုကာလ၊ ဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ကဵုလ္ၚီသၞာံဂှ် ဂကူမန် တ္ၚဲဏံ ဒးကလေၚ်ဗှ်ဗၞုဟ် ဒးကလေၚ်ကေတ်ခန်လ္ၚတ် ထေက်ရောၚ်။
တိဍာ်ကၠအ်သွဝ် အခိၚ်တမၠာဨကရာဇ်မန်တေံ
မွဲအခိၚ်တေံ အဃောဂကူမန်ပိုဲ မၞုံကဵု က္ဍိုၚ်ဗ္တိုၚ်နန်ထဝ်ဍုၚ်ဟံသာဝတီရာဇဌာနဳ (ဍုၚ်ဗဂေါ) ဂှ် ဧကရာဇ်မန်အဆက်က် ကၠောန်သ္ပသဘၚ်ကၞာ မ္ၚဵုထဲတိဇိက်တိဗ္ၚ ကေၚ်နွံ ကၠုၚ်ကီု်တုဲ ယၟုဝေါဟာမန်တြေံသှ်ၜေက် နွံဒၟံၚ်ဂှ် မဒှ်သက်သဳသာဓက ခိုဟ်မွဲတုဲ မန်ဍုၚ်ဗဂေါတံ ကေတ်ဂုဏ်စရာဲ ဟီုကြီုဒၟံၚ်အိုတ်ရ။
ဒၞာဲဂှ်ဝွံ “ဘာဖံၚ်၊ ဝါဖံၚ်” ဂးယၟုတုဲ ကော်ခဴဒၟံၚ် စဵုကဵုလၟုဟ် ဏီရ။ ဒၞာဲတံဂှ် မၞုံဒိုဟ်အဂၞဲ (ပလိုတ်အရာပ်ကွာန်စဳပျးမန်) ဟွံသ္ၚောဲခြာ နူကျာ်စေတဳမုဟ်တဴ ဍုၚ်ဗဂေါတုဲ ညးအယုက် ဇၞော် ဂကူမန် ဍုၚ်ဗဂေါတံ ဟီုလဴထ္ၜး လဝ်ကဵု အဲညးချူလိက်၊ ဂွံဂိုၚ်သမ္ထီကေတ်လဝ် နွံရ။
ဒၞာဲ “ဘာဖံၚ်” သ္ဂးဂှ် ဧကရာဇ်မန်၊ သရာဲမန်တံ ဂွံကၠုၚ်ပေါဲအံၚ်ဇၞးပၞာန် နူအပ္ဍဲဍုၚ်၊ မ္ၚးဍုၚ်တံတုဲ ဒၞာဲကၠောန်သ္ပပေါဲသဘၚ်ကၞာရ။ ဒၞာဲ “ဝါဖံၚ်” သ္ဂးဂှ်၊ ဒၞာဲဝါဗ္ၚဧကရာဇ် သ္ပမ္ၚဵုထယ် တိ်ဇိက်ဗ္ၚရ။ ဗဒါဲဂှ် ဒၞာဲကၠအ်သွဝ်ဥ္ၚာန် ဂးယၟု “ကြက်စၠန်” (ဗၟာကော် သော်ကမြိုၚ်ဥယျာဉ်)လေဝ် မၞံုတုဲ ကြပ်ဒၟံၚ် ဇရေၚ်ကျာ်စေတဳကၠံဗန် လၟုဟ်ရဂှ် သ္ဂောံဂိုၚ်သမ္တီကၠုၚ်လဝ် နူလဟီုကျာ်ဇၞော် အ္စာတၠတြေံ ဘာမန်ဗဂေါ ဘာလ္ဒောဝ်ကီုရ။
သ္ၚဳဂၠိပ်ကေတ်အခိၚ်ကၠာတေံမ္ဂး သၟိၚ်တၠဇကုကဵု ကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံ စိုတ်ညဳသာ သၟဟ်သၟန် ညးသ္ကံ မွဲပၠောပ်တုဲ ကၠောန်ၜတ်ကၠုၚ်လဝ်ကမၠောန် သၟာဗ္ၚထဲတ၊ိဇိက်ဗ္ၚ၊ ပ္တံမ၊ ရတ်သြောံ ပရေၚ်ကမၠောန်တံဂှ် မဒှ်ကမၠောန်ဗ္ၚကမၠောန်တဵုလွဳတုဲ နဇကု သၟိၚ်တၠလုပ် သ္ပအာက္ဍိုပ် ကၠောန်အာဂတဂှ် ပၟိက်သ္ဂောံ ဘဝသၟာဗ္ၚတံ ဂွံဇၞော်မဝ်တဴတက်အာ၊ ကမၠောန်တဵုလွဳသြောံသ္ၚု ဂွံဖေါအ်ဗြေဝ် စရာဲသ္ဂောံသၠုၚ်တိုန်အာ ညးတၠဆာန်တိဗ္ၚ သၟိၚ်တၠပိုဲ ကေုာံ ကောန် ဍုၚ်ကွာန်ဂကူမန်တံ ပရေၚ်ဝါဗ္ၚဂှ် ယိုက်ဂၠၚ်ကၠုၚ်မွဲကရောံ မွဲစွံရောၚ် ဂှ် ဂွံတီကေတ် ပ္ဍဲဝၚ်အတိက် ဂှ်ရ။
တဵုလွဳ ပ္ဍဲခေတ်ပိုန်ဒြပ်တၟိ
ပြဟ်ပြဟ်ဏံ ဂကူမန်၊ သၟာဗ္ၚမန်တံ မဒှ်အခိၚ်ကၠဟ်ပါဲထောံဒၟံၚ် တိဗ္ၚတိကၠအ်သ္ၚိဌာန်ဇကုတုဲ ဂကူညးတၞဟ်တံဂှ် မဒှ်အခိၚ်ၜေတ်လုပ်ကေတ်ဒၟံၚ်ဒၞာဲမန် တံရ။ ပွဏံဝွံမ ဒှ်ပွဂကူအိုတ်ရောၚ် လ္ပဝိုတ်အာသတိ အိုတ်ညိ။
တုဲပၠန် သၟာပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်အပ္ဍဲဍုၚ်၊ မ္ၚးဍုၚ်တံဂှ် ဍေံတံဍိုက်ပေၚ်ကဵု သြန်ဘဏ္ဍာ သၟးဟွံက သီုမဍိုက်ပေၚ်ဒၟံၚ်ကဵု ပညာဗဟုသုတရ။ ဂတဏံ ခြာဟွံလအ်နဲကဲ ကၠောန်ၜိုတ် ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်မွဲ သ္ပပဓါန်ကဵု တိဗ္ၚဂူကၠအ်တုဲကၠောန်အာဏောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။ ကပေါတ်နူ တၞံတဵုလွဳပတိတ်တုဲ သွံရာန်ဏောၚ်ဂှ် ဖျေဟ်လဝ် ကိုန်အစဳဇန်နွံဒၟံၚ် ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာဏံဣယျ။ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဂှ် ယၟုဍေံ “Greene Economic” ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်သာ်ၚေက်သ္ဂးရ။ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဏံဂှ် ဇၞော်ကဵုဇြဟတ် ဓၟံက်ပ္တိုန်ရုပ်ရဴပြဟ်ပြေဟ် ဗွဲမလောန်ရောၚ် သၟာပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် အပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာတအ် ဟီုဂးလဝ်နွံရ။
အခါဂှ်မ္ဂး သၟာဗ္ၚမန်တံ ဟိုတ်နူပညာဗဟုသုတ အောန်တဴတုဲ အနာဂတ်ဂတ စဵုဒုၚ်ဂုဏ်ဖဵုလ္တူတိဗ္ၚကၠအ်သွဝ်ဇကုဟွံမာန်တုဲ သၟာပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဂကူတၞဟ်တံ လုပ်ပြိုၚ်ရာန်ကေတ် တိဗ္ၚမန်တံမာန၊် သွက်အစဳဇန်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် သာ်ၚေက်ဍေံတံ ဒှ်မာန်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ထေက်ကဵု ဒးဒှ်ဓဝိၚ်ရ။
ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် သာ်ၚေက်ဟီုဂှ် ရဲသၟာပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဇၞော်ရ ကၠောန်မာန်ကၠောန်ဂွံဟွံသေၚ် တ္ၚဲဏံ သၟာဗ္ၚမန်ပိုဲ တဵုလွဳကၠောန်ပ္တိတ်ဒၟံၚ် နူတိဗ္ၚ၊ နူကၠအ်၊ နူဂူ မပ္တံ သြောံသ္ၚု ၊ ၜဲ၊ သတ်ကၠေၚ်၊ လ္ၚဴ၊ သတ်ဆု၊သတ်ပ္ကဴ သီုကဵု ထၜိုတ်ရဝ်ပါတံ ကၠောန်ပ္တိတ် သွံရာန်ဒၟံၚ်ဂှ် မဒှ်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် သာ်ၚေက်ရ။ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဏံ သၟာဗ္ၚမန်တံ ကၠောန်ဒၟံၚ်ဖိုဟ်ရ။ ဆဂး ဟိုတ်နူ လၟိဟ်ပ္တိတ်အောန်တုဲ ဍေံဟွံဒှ် ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဏီရ။
သၟာၚ်နူဏံပၠန် အခိၚ်လၟုက် အလဵုအသဳဗၟာတ္ၚဲဏံ ပံက်လဝ်ပါၚ်တြၚ် ကဵုဍုၚ်သအာၚ် ကဵုလဝ်အခေါၚ်ကၠောန် ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တုဲ သၟာပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် အပ္ဍဲဍုၚ်၊ မ္ၚးဍုၚ်တံ ဂၠိုၚ်ကဵုလၟိဟ် ဇက်လုပ်ကၠုၚ် ဍုၚ်ဗၟာတုဲ ဂၠာဲကၠောန်ဒၟံၚ်ကမၠောန်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ တိဍာ်ဂကူမန်ပိုဲတံ က္ၚေံာပ်လဝ်ကဵု ခိုၚ်ကၠိုက်အိုတ်ညိ၊ ညံၚ် ဟွံဂွံစိုပ်အာ ပ္ဍဲသ္ကောံတဲဍေံတံဂှ် ဒးစွံအာသတိဇၞော်ဇၞော်ရ။
တိပိုဲမန်ကၠာ ညံၚ်ပမာထဝ်သြန်
ပြဟ်ပြဟ်ဏံ တိဍာ် မၞုံတွဵုရးဍုၚ်မန် တ္ၚဲဏံဂှ် တိဗ္ၚတိဂူဂှ် (၁၀) ကိုဋ် ဧက၊ အပ္ဍဲဂှ် (၁) ကိုဋ်ပြၚ်ဂှ်ဂွံ ဍာ်ပတေက် (ဍာ်သး) တုဲ ကလေၚ်တဵုသြောံကညၚ် မာန်ရ။ တိကၠအ်၊ တိသတ်ဆုသတ်ပ္ကဴ မပ္တံတိတဵုဒူရေၚ်၊ မၚ်ဂုတ်၊ သတ်ဟဗုၚ်၊ တၞံသတ်တံဂှ် ဗၞတ်ဧက(၂) ကိုဋ်ပြၚ်၊ တိတဵုတၞံရဝ်ပါ (တၞံထၜိုတ်) ဧက (၄) ကိုဋ်ဘာ်ပြၚ် နွံရ။ ဂွံတီကေတ် နူဌာန စရၚ်တိ တွဵုရးဍုၚ်မန်ရ။
တုဲပၠန် တိဍာ်တွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် မဒှ်ဒၟံၚ် တိဗ္ၚ၊ တိကၠအ် ၊ တိဒဵုဂြိုပ်၊ တိသြၚ်ၜဳ ကေုာံ ဍာ်ၜဳမှာမှာသၟိတ်တုဲ လးစှေ်ကၠုၚ် နူဒိုဟ်သၟဝ်ကျာ စဵုစိုပ်သၠုၚ်ကျာ (နူၜဳဗတာၚ် စဵုစိုပ် ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်) ရ။ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ သၟာပရေၚ်ပွဳပွူသဘာဝ ညးမလ္ၚတ်မံၚ်တံ ဟီုဂးဒၟံၚ်ကဵု တိဍာ်မန်ဂှ် မဒှ်ဒၟံၚ် ညံၚ်ရဴ အရံၚ် (၄) သာ်ဏောၚ်ဂှ် ညးတံ သ္ဂးရ။
ဍာံဒၟံၚ်ရ၊ ဂၠံၚ်ဍာန်ကွဳစက်ယာန်ဂှ် စွံလ္ဒောဝ်တုဲ လပါ်ကရေက်ဗၟံက် (လပါ်လ္တူ) ဍာန်ကွဳစက် ယာန်ဂှ် ဒှ်တိဗလး စဵုကဵုစိုပ်ဇိုၚ်ဒဵုတေံဂှ် ဒှ်တိဂူ၊ တဵုကၠအ်၊ တဵုရဝ်ပါ၊ တဵုတၞံဂကူသတ်ဆု နာနာရ။ တိနူ ဇိုၚ်ဒဵုစဵုစိုပ်က္ဍိုဟ်ဒဵုဂှ် မဒှ်ဂြိုပ်ဆုရ။ လပါ်ကရေက်ပလိုတ် (လ္ပါ်သၟဝ်) ဍာန် ကွဳစက်ယာန်ပၠန်ဂှ် ဒှ်ဗလးတိဗ္ၚ သက်က် စဵုကဵုစိုပ်ဇိုၚ်ၜဳမှာမှာသၟိတ်တုဲ ဒှ်တိဝါဗ္ၚရ၊ သၚ်ၜဳဗလး သၚ်ဗတဳဂှ် မွဲဒမြိပ်ဇိုၚ်ဍာ်ၜဳမှာမှာသၟိတ် ဒှ်ဗလးဗတဳရ။ ဟိုတ်နူ ၜဳမှာမှာသၟိတ် နွံတုဲ သတ်ဍာ်ဂမၠိုၚ် ဂၠိုၚ်သာ်နာနာ နွံတဴပၠန်ရ။ တုဲပၠန် ဇရေၚ်သၚ်ၜဳမှာမှာသၟိတ် မၞုံပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် ဗၞတ်ဇမၠိၚ် မိုၚ်၃၀၀ပြၚ် နွံဒၟံၚ်တုဲ ကျေဝ်ဂေါဝ် သာယာကွေံရ။
ဟိုတ်နူဂှ်ရ တိဍာ်မန်ပိုဲ ဒးဆာန်ထေက် ဒးသ္ဍိုက်မၠိုက်ထေက် ဒးထိၚ်ဒဝ်အာ လအိတ်အယုက်ထေက်ဂှ် “တိပိုဲမန်ကၠာ ညံၚ်ပမာထဝ်သြန် ဂွံပတုဲကေၚ်ကာ၊ မြဟ်တမ္ညဝ်ကၠာ ပြာထာပိုန်ဟာန် ဒှ်ဌာန်ကျာ်ဓဝ်” ဟီုကြီုဒယှေ် ထ္ၜးလဝ်ဂှ် ဂကူမန်ညးကလၚ်ပၚ်မှိၚ်လဝ် ဒွက်ဏံတုဲ စိုတ်ဒးဆာန်တိဍာ်မန်၊ ဍုၚ်ကွာန်မန်ပိုဲတံ က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်မ္ဂး တုဲပၠန် ညံၚ်ဂွံတဴတက်အာ ညံၚ်ဂွံဂဵုမြဟ်တိုန်အာပၠန်ဂှ် ပိုဲတံ ဆက်ကေတ်တာလျိုၚ်၊ ဆက်ဂိုတ်ဂ္စာန်အာပၠန်စိုအ်။