ပေါဲပၞာန်အပ္ဍဲဍုၚ်လံလောန်ကၠုၚ်ကရပ် ရ၀ သၞာံဏံ ညံၚ်သ္ဂောံဒေါအ်ဒေၚ်အာ သ္ဂောံဂွံဒက်ပတန်ဓရ်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်မာန်ဂှ် အဓိကညးဆေၚ်စပ်ပါလုပ်မံၚ်သီုၜါလပါ် ဒပ်ပၞာန်အလဵုအသဳကဵု ဒပ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ရပ်လွဟ်သီုဖအိုတ်တံ ကေတ်တၚ်တုပ်စိုတ်ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်ဗိုန်န်ဗတ်တ်ရေၚ်သ္ကံတုဲ နွံမံၚ်ပၟိက်ကဵုသ္ဂောံဆက်သဳကၠဳ ဂၠာဲအာသွဟ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ရောၚ်ဂှ် လ္ၚတ်ရံၚ်ကေတ်ဂလာန်၊ လဟီုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဆေၚ်စပ်တံ ဟီုဂးလဝ် အပ္ဍဲကဵု သဘၚ်သဳကၠဳကၟိန်ဍုၚ်- ပေန်လုၚ် ၂၁ ဗွဝ်ကၠံ(ကောံဓရီုပထမ) တုဲကၠုၚ်ဏံမ္ဂး တီကၠးမာန်ရောၚ်။
အပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်ကဆံၚ်ၚ် ညးစၞး ၂၅% ဗီုပြၚ်ရဲညးစၞးဒပ်ပၞာန်အလဵုအသဳ ကေတ်လဝ်ဒၞာဲတံ ဟွံထံက်ဂလာန်မ္ဂး သ္ဇိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေအုပ်ဓုပ်ဍုၚ် ၂၀၀၈ ဏံ ဆလံဗီုလဵုမှပလေဝ်ပြံၚ်သၠာဲထောံဟွံမာန်ဂှ် ညးတီအဲတီရ၊ မွဲလပါ်ပၠန် လက်ထက်သမ္မတဥူတိၚ်သိၚ်တေံဂှ် ရဲဒပ်ပၞာန်အလဵုအသဳကဵု ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် EAO’s ၁၆ ဂကောံတံ ချူခၞံကၠုၚ်လဝ် လိခ်ကသုက်တုပ်စိုတ် ဒေါအ်ပန်ပှော်အလုံဍုၚ် National Casefire Agreement-NCA လေဝ် တုဲဒှ်အာရ၊ ဝိသေသတၟေၚ် NCA မ္ဂး နူမ္ၚးဗွိုၚ်ကၠတ်ထဝ်ဂှ် ပလေဝ်ပြံၚ်သၠာဲအာ သ္ဇိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေအုပ်ဓုပ်ဍုၚ် ၂၀၀၈ ဏံမာန်တုဲ နွံမံၚ်လ္တူသ္ဇိုၚ်သၞောဝ် ၂၀၀၈ ရောၚ်ဂှ် ပ္ဍဲတၚ်နၚ် NCA ချူထမံက်ထ္ၜးလဝ်နွံမံၚ်ရ။
ပ္ဍဲတၚ်နၚ်လိခ်ကသုက် NCA ပိုဒ် ၂၂(ဃ) မ္ဂး “ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵုတၚ်နၚ်သ္ဂုတ်သွာတ် သဘၚ်သဳကၠဳကၟိန်ဍုၚ်တုဲ သ္ဇိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေကီု သီုကဵုပလေဝ်သၞောဝ်ဥပဒေ၊ ထပ်ပပေၚ်စုတ်ကေုာံ ဇိုတ်ပလီုထောံတံဂှ် နကဵုလၟေၚ်ကမၠောန်စှေ်စှေ်(လုပ်ထုံးလုပ်နည်းနှၚ့်အညီ) ရေၚ်တၠုၚ်အာဂှ် တုပ်စိုတ်ရ” သာ်ဝွံ ချူထမံက်လဝ်နွံတုဲ နူမ္ၚးဗွိုၚ်ကၠတ်ထဝ်ဂှ် ကံက်နုက်ပလေဝ်ပလေတ်အာ သ္ဇိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေ ၂၀၀၈ မာန်ရောၚ် အဓိပ္ပါယ်မံက်မံၚ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်တုဲ လက်ထက်သမ္မတဥူတိၚ်သိၚ် သၞာံ ၂၀၁၅ အံက်တဝ်ပါ ၁၅ တေံဂှ် အလဵုအသဳကဵု ဗော်ကရေၚ် KNU, DKBA, KNU/KNLA-PC, သေံဇၞော် RCSS/SSA, ရခေၚ် ALP, ချေၚ် CNF, ပအိုဝ် PNLO, ဂကောံရပ်လွဟ်ကွးဘာဗၟာ ABSDF သီုဖအိုတ် ၈ ဂကောံ ထပက်လဝ်စၟတ်တဲ NCA တုဲဒှ်အာရ။
ဆဂး ကောန်ဂကောံ UNFC မပ္တံကဵု ကချေန် KIO, ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ NMSP, ကရေၚ်ဍာဲ KNPP, သေံဇၞော် SSPP/SSA, ဠာဟူ LDU, ဂကောံဝ WNO, သွက်ဂွံနုက်တိတ် UNFC ပတိုန်လဝ်ဂလာန် ပလံၚ် TNLA, သွက်ဂွံနုက်တိတ် UNFC ပတိုန်လဝ်ဂလာန် ကိုဝ်က MNDAA, သွက်ဂွံလုပ်ဂကောံ UNFC ပတုိုန်လဝ်ဂလာန် ဒပ်ပၞာန်ရခေၚ် AA သၟးဟွံက ဂကောံ UNFC ဟွံသေၚ် မပ္တံကဵု “ဝ” UWSA, မိုၚ်ဠာ NDA, နာဂ NSCN-K ၁၃ ဂကောံတံဂှ် ဟွံဒှ်ထပက်စၟတ်တဲ NCA ဖိုဟ်ဏီ။
ဒုဥက္ကဌ UNFC နာဲဟံသာ “စၞးအလဵုအသဳ UPWC ကဵုပိုဲ NCCT-SD တံ ပွိုၚ် ၁၇ ဂိတုကေတ်အခိၚ်သဳကၠဳလဝ်တုဲ ချူဓဇက်ဂွံလဝ်လိခ်ကသုက် NCA မူအပြောံကၠာရ၊ ပ္ဍဲဂကောံ NCCT ဂှ် ပလံၚ်၊ ကိုဝ်က၊ ရခေၚ် AA တံလေဝ်ပါလုပ်မံၚ်ဏောၚ်၊ ကာလစိုပ်အခိၚ်ထပက်စၟတ်တဲမှ ပိဂကောံဏံပါလုပ်ဟွံဂွံတးပါဲပတိတ်ထောံသာ်ဏံဂှ် ပိုဲတံဒုၚ်တဲဟွံမာန်၊ ဟိုတ်နူပိုဲတံဟွံဒှ်ထပက်စၟတ်တဲ NCA ဂှ် တၚ်ဏံလေဝ်ပါမွဲကီု” ဂးရ။
ဂကောံရေၚ်တၠုၚ်ပ္ညဳပ္ညပ်ဒေါအ်ပန်ပှော်အလုံဍုၚ် NCCT ဂှ် နာဲဟံသာ ဒှ်ညးအာက္ဍိုပ်တုဲ ဗော်ကချေန် KIO, ဗော်ကရၚ် KNU, KNU/KNLA-PC၊,DKBA, ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ NMSP, ဗော်ကရေၚ်ဍာဲ KNPP, သေံဇၞော် SSPP, ပအိုဝ် PNLO, ပလံၚ် TNLA, ဂကောံဝ WNO, ကိုဝ်က MNDAA, ဂကောံရခၚ် AA, ALP, ANC, ချေၚ် CNF, ဠာဟူ LDU ၁၆ဂကောံ အခိၚ်တေံပါလုပ်မံၚ်ရ။
တၚ်ကိစ္စဇၞော်မွဲတၚ် အပ္ဍဲကဵု The Framework for Political Dialogue ဗီုပြၚ်မူသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် အလဵုအသဳကေုာံ ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ၈ တံတုပ်လဝ်စိုတ်တုဲတုဲဂှ် လၟုဟ်နကဵု UNFC နွံပၟိက်မိက်ဂွံကလေၚ်ပလေဝ်ပၠန်တုဲ ပ္ညဳပ္ညပ်သဳကၠဳပြေပြံၚ်မ္ဂး ထပက်စၟတ်တဲ NCA ရောၚ်ဂှ် တ္ၚဲသဘၚ်သဳကၠဳကၟိန်ဍုၚ် ပေန်လုၚ် ၂၁ ဗွဝ်ကၠံ (ကောံဓရီုပထမ) တုဲကၠုၚ်ဏံ နာဲဟံသာဆဵုဂဗဟီုလဴကဵုလဝ်သၟာပရိုၚ်တံရ။
နာဲဟံသာ “အဓိက ဒးကလေၚ်ပလေဝ်ပလေတ် ဗီုပြၚ်မူပၞောန်သဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် Framework ဟီုဂှ် ဒှ်မံၚ်ညံၚ် ၅ သွာၚ်ယံၚ်ၚ် ရ သွာၚ်ယံၚ်ၚ်တံဂှ် ဒးပလီုထောံဏောၚ်၊ ယဝ်ရညးတံဒုၚ်တဲ ပိက္ဍိုပ်တက်ကျာတှေ် ပိုဲဒုၚ်တဲမာန်၊ ထပက်ဟွံထပက်စၟတ်တဲ NCA ဂှ် တန်တဴကဵုပ္ညဳပ္ညပ်သဳကၠဳ Framework ဏံရ၊ အကြာဏံ ထပ်ပ္ညဳအာ Framework ပၠန်ဏောၚ်၊ ယဝ်ရ ပ္ညဳ Framework စှေ်ဗီု ဒုၚ်တဲမာန်တှေ် အခိၚ်ဟွံရုဲ ထပက်စၟတ်တဲ NCA ဏောၚ်” ဂးရ။
ပိက္ဍိုပ်ပိသွာၚ်ဟီုဂှ် အလဵုအသဳ၊ ကၠတ်ထဝ်၊ ဒပ်ပၞာန်အလဵုအသဳမွဲက္ဍိုပ်၊ဂကောံကောန်ဍုၚ်အရၚ်ရပ်လွဟ်သီုဖအိုတ် မွဲက္ဍိုပ်ကေုာံ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဗွိုၚ်သၞောဝ်မွဲက္ဍိုပ်တံ လၟိဟ်ညဳညဳညံၚ်ဂွံပါလုပ်ရောၚ် သာ်ဝွံ နာဲဟံသာ သောၚ်ကလးလဝ်ရ။
နကဵု UNFC ပတိတ်လဝ်လိခ်လလောၚ်တြး တုဲကၠုၚ်သိပ်တေမ်ပါ ၁၁ ဏံဂှ် “ပ္ဍဲနေဗျဳတဝ် ကၠောန်ဗဒှ်ကၠုၚ်လဝ် အသေအဟာန်သဘၚ်သဳကၠဳကၟိန်ဍုၚ် ပေန်လုၚ် ၂၁ ဗွဝ်ကၠံ (ကောံဓရီုပထမ) ဝွံ ဗွဲမကၠးဖ္ဍးထ္ၜးကၠုၚ်သက်သဳကုညးဍုၚ်ကွာန်တံမာန်တုဲ ဒှ်အသေအဟာန်ဇၞော် လုပ်ဝၚ်ပြာကတ်မွဲဟေၚ် စၟတ်သမ္တီရ၊ အသေအဟာန်ကောံဓရီုဇၞော်ဏံ သ္ဂောံကၠောန်ဗဒှ်ကၠုၚ်မာန် ညးဂိုတ်ဂစါန်လဝ် သမ္မတဥူထေန်ကျဝ်ကေုာံ ဂကောံအလဵုအသဳတံကီု ကုပူဂဵုကဵုကသပ်တေၚ်ဗၚ်ကၟိန်ဍုၚ် ဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳကီု ပိုဲတံပတိုန်စရာဲသ္ပဏာစၟတ်သမ္တီရောၚ်” သာ်ဝွံ ချူလဝ်နွံရ။
ဟိုတ်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲအရာဒေါအ်ပန်အလုံဍုၚ်ဝွံ သီုအလုံဖအိုတ် ညံၚ်ဂွံပါလုပ်မာန်ဂှ် နကဵုအလဵုအသဳ ထေက်ကဵုဒးထမံက်အာရုပ်ရဴကီုတုဲ မုခ်ပၞာန်ဒပ်အလဵုအသဳတံ ထပက်ဝေၚ်မံၚ်ပၞာန်ပ္ဍဲဗလးတိဂှ် သ္ဒးဒေါအ်ထောံပြဟ်ဟ်ကီု နကဵုယေန်သၞာၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ထေက်ကဵုဒးသောၚ်ကလးဂၠာဲသွဟ်ပြသၞာ နကဵုနဲကဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကီု၊ ပရေၚ်ဒေါအ်ပန်ပှော်အလုံဍုၚ်ကီု သီုကဵုသ္ဂောံဒက်ပတန်အာ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်အပ္ဍဲဍုၚ်ကေုာံ ကၟိန်ဍုၚ်ဖိတ်ဒရေဝ်ဒဳမဝ်ကရေသဳ ဇေတ်တ်မာန်ကီု နကဵု UNFC ဆက်တုဲဂစါန်လွဳရေၚ်တၠုၚ်အာရောၚ် အပ္ဍဲကဵုလိခ်လလောၚ်တြးလစွံစိုတ်ဂှ် ချူထမံက်လဝ်ရ။
ဂကောံဟွံဂွံထပက်စၟတ်တဲ NCA တံ ညံၚ်ဂွံလုပ်ပါကၠုၚ်အပ္ဍဲလၟေၚ်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ကီုဂှ် အသေအဟာန်သဘၚ်သဳကၠဳကၟိန်ဍုၚ် ပေၚ်လုၚ် ၂၁ ဗွဝ်ကၠံ(ကောံဓရီုပထမ) ဏံ ပံက်လဝ်ပါၚ်တြၚ်ဇၞော်ဇၞော်ကီု၊ ဟွံဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵု ထပက်လဝ်စၟတ်တဲ NCA တုဲ အလုံသီုဖအိုတ်ညံၚ်ဂွံပါလုပ်ကၠုၚ်ရေၚ်တၠုၚ်မာန်ဂှ်ရ UNFC ကေုာံ ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ပါလုပ်တိုန်စိုပ်မာန်ကၠုၚ်ကီု၊ ပ္ဍဲအသေအဟာန်ပံက်သဘၚ်သဳကၠဳဂှ် ဥက္ကဌ UNFC လေဝ် တိုန်စိုပ်ဟီုဂလာန်ကီု။ အလဵုအသဳ၊ ဒပ်ပၞာန်အလဵုအသဳကေုာံ ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ထပက်လဝ်စၟတ်တဲ NCA တံ ဗီုလစွံစိုတ်သၠဲလးလဝ်ဂှ် ဂွံဆဵုညာတ်ကၠုၚ်တုဲရောၚ်ဂှ်လဝ် ဒံက်တာ သလါၚ်လျာန်မှုၚ်သာခံၚ် ဟီုလဴရ။
ဒံက်တာ သလါၚ်လျာန်မှုၚ်သာခံၚ် “လၟုဟ် ကၠောန်အသေအဟာန်ဏံတုဲ ဂွံဆက်အာဌာန်ဂတတေံမာန်ဂှ် သၞောတ်စေဝ်ပၞောန်ဗီုပြၚ်စှေ်စှေ် ဒးကၠောန်အာဏောၚ်၊ ဂွံဆက်အာလၟေၚ်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် လၟေၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် ဒးဖျေံဗီုပြၚ်ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်ဏောၚ်၊ ဂွံဆက်အာမာန်ဂှ် ဒးဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵု လိခ်ကသုက် NCA ဏောၚ်၊ အဃောပေါဲဗတိုက်ဒှ်မံၚ် ပန်ပှော်မံၚ်ညးသ္ကံဂှ် ကၠောန်ပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဟွံဂွံပုဟ်၊ အသိၚ်ပေါဲဗတိုက် ညံၚ်ဂွံယအ် ဂွံဒေါအ်ဒေၚ်အာဂှ် ဗွဲကိုပ်ကၠာ ထေက်ကဵုဒးထပက်စၟတ်တဲ NCA ကၠာဏောၚ်” ဂးရ။
ဗီုလဵုဟီုဟီု ဟွံထပက်လဝ်စၟတ်တဲ NCA မ္ဂး ပ္ဍဲလၟေၚ်ကမၠောန်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ဏံ အခေါၚ်ပါလုပ်ဟၟဲလးလးတုဲ အပ္ဍဲကမ္မတဳပံၚ်တောဲ သဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကၟိန်ဍုၚ် UPDJC ဂှ်လေဝ် ပါလုပ်ဟွံဂွံကီု၊ တုဲပၠန် သွဟ်နူသဘၚ်သဳကၠဳကဆံၚ်ကောန်ဂကူတံ တိုန်စိုပ်အာ ကုအသေအဟာန်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်အလုံဍုၚ်ဂှ်လေဝ် အခေါၚ်တိုန်စိုပ်သဳကၠဳဟၟဲကီု၊ ဟိုတ်ဂှ်တုဲ လိခ်ကသုက် NCA ဂွံကတဵုဒှ်ကၠုၚ် ဂကောံပါလုပ်သဳကၠဳလဝ်သီုဖအိုတ်တံ ထေက်ကဵုဒးထပက်စၟတ်တဲ NCA ရောၚ် ဒံက်တာ သလါၚ်လျာန်မှုၚ်သာခံၚ် ဖတိုက်ဖအောဝ်ဏာရ။
“ပရေၚ်ပိက္ဍိုပ်တက်ကျာဏံ စနူသၞာံ ၁၉၉၄ တေံ မူဂွံစှေ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲအသေအဟာန်ကုလသမဂ္ဂဂှ် ပိုဲဂစါန်ကၠုၚ်လဝ်ရ၊ ဟိုတ်နူပိုဲတံပါလုပ်ကၠုၚ်နူတမ်ဂှ်ရ ပရေၚ်ဏံအဲတီလဝ်ကၠးကၠး၊ ပိဂကောံ ဂဇအ်တက်ကျာသၟးဟွံသေၚ်၊ ရိုဟ်ကၞက်ပြသၞာဗီုပြၚ်ပိသွာၚ် ဒှ်မံၚ်ဏံဂှ် ဗီုလဵုဂွံသောၚ်ကလးအာမာန်ရောဂှ် ပိုဲတံချပ်ဗစါလဝ်၊ ပြသၞာဂှ်ဟေၚ် ကိစ္စဇၞော်” သာ်ဝွံ ညးဟီုရ။
အပ္ဍဲအခိၚ်ကာလတေံ ပိသွာၚ်ပိက္ဍိုပ်တက်ကျာဟီုမ္ဂး သွက်ဂွံပြံၚ်သၠာဲအာသၞောတ်ဒဳမဝ်ကရေသဳ၊ ပၞာန်အပ္ဍဲဍုၚ်ညံၚ်သ္ဂောံသ္ၚိတ်ဇြအာ ကေုာံ သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန် ညံၚ်သ္ဂောံကၠေံကၠက်အာ ရဴဝွံ သ္ဂောံသောၚ်ကလးအာပြသၞာပိဂကူဏံရောၚ်၊ သွက်ဂွံပြံၚ်သၠာဲအာသၞောတ်ဒဳမဝ်ကရေသဳမာန်ဂှ် ဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳ အာလဝ်က္ဍိုပ် ဗော် NLD ဇၞးမာဲ ၁၉၉၀ တေံကီု ပၞာန်အပ္ဍဲဍုၚ်ညံၚ်သ္ဂောံသ္ၚိတ်ဇြအာမာန်ဂှ် ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံကီုကေုာံ သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန် ညံၚ်သ္ဂောံကၠေံကၠက်အာမာန်ဂှ် ဒပ်ပၞာန်အလဵုအသဳလေဝ် ညံၚ်ဂွံပါလုပ်အာကီု၊ သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန်ဆက်တန်ကြန်မံၚ်မ္ဂး ဍုၚ်ဒဳမဝ်ကရေသဳကီု သၞောတ်ဖိတ်ဒရေဝ်ကီု ဆလံမှဒက်ပတန်ဟွံဂွံ၊ ဒပ်ပၞာန်အလဵုအသဳပါလုပ်ကီုမှ သောၚ်ကလး သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန်မာန်ရောၚ် ညးဆက်ဟီုရ။
ရံၚ်သ္ၚဳဂၠိပ်အာ ဗီုပြၚ်မူပၞောန်သဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် Framework မ္ဂး ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵုလိခ်ကသုက် NCA တုဲလၟေၚ်ကမၠောန်ပြေၚ်ဇန်လဝ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဟွံဒှ်မံၚ်ပိသွာၚ်ရ။ ပ္ဍဲကဵု ကောံဓရီုပ္ညဳပ်ထမံက်ရုပ်ရဴ လက်ကသုက်တုပ်စိုတ်ပရေၚ်ဒေါအ်ပန်ပှော်အလုံဍုၚ် JICM မ္ဂး ကဏ္ဍလၟေၚ်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ကေုာံ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်နာနာတံဂှ် အဝဵုအာဏာသၠုၚ်အိုတ်ဒှ်တုဲ ဂကောံအလဵုအသဳကေုာံ ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ ၜါသွာၚ်ၜါက္ဍိုပ်ဟေၚ် ပါလုပ်မံၚ်ရ၊ ပ္ဍဲ JICM လၟုဟ်ဂှ် အလဵုအသဳ၊ ကၠတ်ထဝ်၊ ဒပ်ပၞာန် ၈ တၠကေုာံ ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ၈ တၠ အပံၚ်ဖအိုတ် ၁၆ တၠဟေၚ်ပါလုပ်မံၚ်ရောၚ်။
မွဲကဆံၚ်ပၠန် ပ္ဍဲကဏ္ဍအဓိကဒးသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် “ပ္ဍဲကဵုကမ္မတဳပံၚ်တောဲ သဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကၟိန်ဍုၚ် UPDJC ဂှ်မ္ဂး အလဵုအသဳ၊ ကၠတ်ထဝ်၊ ဒပ်ပၞာန်မွဲက္ဍိုပ်၊ ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်မွဲက္ဍိုပ်ကေုာံ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဗွိုၚ်သၞောဝ်မွဲက္ဍိုပ် ဒှ်မံၚ်ပိသွာၚ်ပိက္ဍိုပ်ရောၚ်။ ဒှ်ကမ္မတဳပံၚ်တောဲက္ဍိုက်ပ် ကၠောန်ဗဒှ် အသေအဟာန် ၂၁ ပေၚ်လုၚ်ဗွဝ်ကၠံရ။ အလဵုအသဳ ၉ တၠ၊ ကၠတ်ထဝ် ၂ တၠ၊ ဒပ်ပၞာန် ၅ တၠပံၚ် ၁၆ တၠ။ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ၁၆ တၠ၊ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဗွိုၚ်သၞောဝ် ၁၆ တၠ အပံၚ်ဖအိုတ် ၄၈ တၠ လၟိဟ်ညဳညဳပါလုပ်မံၚ်ရောၚ်။
ကဆံၚ်သၠုၚ်အိုတ် အသေအဟာန်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ကၟိန်ဍုၚ် UPC ဟီုဂှ် ဒှ်ဒၞာဲသ္ပဒတန် ပေါဲသဳကၠဳလဝ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကဆံၚ်ကောန်ဂကူနာနာကေုာံ တၚ်သဳကၠဳ UPDJC တံရ။ ပ္ဍဲလိခ်ကသုက် NCA ပိုဒ် ၂၂ (က) အပ္ဍဲကဵုပေါဲဆဵုဂဗသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကဆံၚ်ၚ်တံဂှ် ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်မူညးဂမၠိုၚ်ပါလုပ်အလုံသီုဖအိုတ်တုဲ ညးစၞး အလဵုအသဳ၊ ကၠတ်ထဝ်၊ ဒပ်ပၞာန်ဂမၠိုၚ်၊ ညးစၞး ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်၊ ညးစၞးဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဗွိုၚ်သၞောဝ်ဂမၠိုၚ်၊ ညးစၞးကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်ကေုာံ ညးစၞးပူဂဵုပါလုပ်ထေက်တံ ပါလုပ်ရောၚ် ချူလဝ်တုဲ ဒှ်မံၚ် မသုန်သွာၚ်မသုန်က္ဍိုပ်ရ။ နာဲဟံသာ ဟီုမံၚ် “မသုန်သွာၚ်” ဂှ် ထံက်ထ္ၜးလဝ်တၚ်နၚ်ဏံရောၚ် ခယျကေတ်ရ။
ၜိုန်ဂှ်လေဝ် လောန်ကၠုၚ် ၂၅ သၞာံပြၚ်ၚ် လက်ထက်အလဵုအသဳတၠအဝဵုပၞာန်တေံ အာတ်မိက်ကၠုၚ်လဝ် ပၞောဝ်ကဵု ပိသွာၚ်ပိက္ဍိုပ်မ္ဂး အဓိကဗော် NLD ဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳတံ ပါလုပ်ကၠုၚ်လဝ်တံဂှ် လၟုဟ်ဒှ်မံၚ်အလဵုအသဳဍုၚ်ဏံသၟးဟွံက ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်ကဆံၚ်ဆံၚ်တေံလေဝ် တ္ၚဲဏံကောန်ဗော်ညးတံကေတ်ကၠုၚ်လဝ်ဒၞာဲ ဗွဲမဂၠိုၚ်တုဲ အကာဲအရာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဍုၚ်ပိုဲလၟုဟ်ဏံ ဒှ်မံၚ်အပြံၚ်သၠာဲဗီုပြၚ်တၟိမွဲဂှ်လေဝ် ထေက်ကဵုဒးဗစာကီုရောၚ်။
ဟိုတ်ဂှ်တုဲ ရံၚ်အာဂလာန်ဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳ ဟီုဂးဏာလဝ်ပ္ဍဲအသေအဟာန်ဇၞော် ပေၚ်လုံ ၂၁ ဗွဝ်ကၠံတုဲကၠုၚ်ဏံမ္ဂး ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်တံ ဂွံပါလုပ်အပ္ဍဲလၟေၚ်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်မာန် ဒးထပက်စၟတ်တဲ NCA ရောၚ် ဖတိုက်ဖအောဝ်ဏာလဝ်ဂှ် ထေက်ကဵုဒးစွံသတိမွဲသာ်၊ သွက်ဂွံဒက်ပတန် ကၟိန်ဍုၚ်ဖိတ်ဒရေဝ်ဒဳမဝ်ကရေသဳမာန် NCA ဂှ်ဒှ်လဂါံကိုပ်ကၠာအိုတ်ရ၊ ပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်နာနာတံဂှ် ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵု NCA တုဲရေၚ်တၠုၚ်အာရောၚ်။ ဂကောံဟွံဂွံထပက်စၟတ်တဲ NCA တံ ညံၚ်ဂွံပါလုပ်ကၠုၚ်မာန်ဂှ် ဗွဲတၟေၚ်ရေၚ်တၠုၚ်အာရောၚ် ဟီုလဝ်ရ။ အတိုၚ်ညးဂမၠိုၚ်တုပ်လဝ်စိုတ် သၟဝ်က္ဍိုၚ် NCA ဂှ် သီုဖအိုတ်ဂွံစိုပ်အာမာန် ဂစာန်အာရောၚ် သာ်ဝွံ ဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳ ဟီုဂးဏာလဝ်ရ။
“ဇၟာပ်ပ်တ္ၚဲဂှ် အခေါၚ်အရာခိုဟ်တံ မံက်တိုန်မံၚ်ရ၊ အခေါၚ်အရာတၟိဏောၚ်၊ လျးတၟိမံက်တိုန်ကၠုၚ် တ္ၚဲတၟးကၠုၚ်မွဲဝါပၠန်ဂှ် အခေါၚ်အရာတၟိ သွက်ဇကုမံက်တိုန်မံၚ်ဏောၚ်၊ အခေါၚ်အရာတံဏံဂှ် ၚုဟ်မးနွံနွံ စကာသုၚ်စောဲကဵုလေပ်ညိဂှ် အဲမိက်ဂွံဖတိုက်ဖအောဝ်ဏာရ၊ အခေါၚ်အရာတၟိဏံ ယဝ်ရသုၚ်စောဲလေပ်မ္ဂး တိုန်ပကဴပိုဲရန်တၟံလဝ်ဂှ် စိုပ်အာဏောၚ်”ပ္ဍဲသိပ်တေမ်ပါ ၃ တ္ၚဲကၟာတ်အသေအဟာန် ပေၚ်လုံ ၂၁ ဗွဝ်ကၠံ ဂလာန်ဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳ ဟီုဂးလဝ်ဂှ်လေဝ် လ္ၚတ်ကေတ်မာန်ကီုရောၚ်။
ၜိုန်ဂှ်လေဝ် ဂအုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှိုၚ် ဖျေံလဝ် “ဒးနွံပၟိက်ကဵု ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ဍာံဍာံ၊ အတိုၚ်တုပ်လဝ်စိုတ်ပ္ဍဲလိခ်ကသုက်ဂှ် ညံၚ်ဂွံဒဂေတ်ဗက်အာ၊ လ္တူတၚ်တုပ်စိုတ်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ဂှ် ညံၚ်ဟွံဂွံပတိတ်ပရဲ၊ လ္တူညးဍုၚ်ကွာန်တံ လျိုၚ်ဝန်ညံၚ်ဟွံဂွံဇြိုၚ်တိုန်၊ ညံၚ်ဂွံဒဂေတ်ဗက်အာ အတိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေဍုၚ်တန်ကြန်မံၚ်တံ၊ တာလျိုၚ်ပိုဲ ပိတၚ်ကေုာံ ကြက်ရှ်သာဒဳမဝ်ကရေသဳဂှ်ဒုၚ်တဲတုဲ နကဵုသ္ဇိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေ ၂၀၀၈ ဟေၚ် ရေၚ်တၠုၚ်ဒဂေတ်ဗက်ကွာ်အာဂၠံၚ်တရဴဒဳမဝ်ကရေသဳ” မူဝါဒဒပ်ပၞာန် ၆ တၚ်ဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲဂလာန်အသေအဟာန် ပေၚ်လုၚ် ၂၁ ဗွဝ်ကၠံ(ကောံဓရီုပထမ) ထပ်ဟီုလဝ်ပၠန်ဂှ် လညာတ်ဒပ်ပၞာန်အပြံၚ်အလှာဲဟၟဲလးလး ဒတူလာၚ်မံၚ်အတိုၚ်တြေံတေံဒှ်မံၚ်ပၠန်တုဲ သွက်ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ တၚ်နၚ်ထေက်ကဵုဒးချုပ်ဗစာ ဇြိုဟ်နက်မံၚ်ရောၚ်။
သရောပ်မ္ဂး အကြာဏံ ကဝ်မယှေန်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်အလဵုအသဳကဵု UNFC ပံက်လဝ် ဂကောံညးစၞးသဳကၠဳပ္ညဳပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် DPN တံ ထပ်ဆဵုဂဗသဳကၠဳရေၚ်သ္ကံပၠန်ရောၚ်၊ တုဲကၠုၚ်အဝ်ဂေတ်လဒေါဝ်ဂိတုဂှ်လေဝ် ကဝ်မယှေန်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်အလဵုအသဳကဵု DPN တံ ကာလဆဵုဂဗသဳကၠဳ ဗီုပြၚ်မူပၞောန်သဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် Framework ဂှ် “နကဵုအလဵုအသဳ ညံၚ်ဂွံလလောၚ်တြး ဒေါအ်ပန်ပှော်အလုံဍုၚ်” UNFC အာတ်မိက်ဏာကီုလေဝ် တၚ်တုပ်စိုတ်မွဲသာ်လေဝ်ဟွံဂွံကၠုၚ် အကြာၜါလပါ် ထပ်ကလေၚ်ဆိုအ်ဗအာ မွဲတၚ်ပၠန်တုဲ ဂကောံဗော်ပါလုပ်ထေက်တံ သွက်ဂွံထပက်စၟတ်တဲ NCA ဟီုဂှ် သွဟ်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်သ္ဂောံဂွံအာမာန် ဒးဆက်ဂၠိုက်ဂၠာဲအာမံၚ် ဂၠံၚ်ဍာန်နဲကဲနာနာသာ်ဖိုဟ်ဏီရောၚ် မိက်ဂွံသ္ဂးရအဴ။