မိလျးထဝ်၊ဌာန်ပရိုၚ်ဗၠးၜးမန် – အတိုၚ်အစဳအဇန် အလဵုအသဳသေံ သွက်သ္ဂောံပလံၚ်ဖျဴ ရဲဒဒိုက် ကောန်ဍုၚ်မန်ဗၟာ မၞုံအပ္ဍဲဗဒိုပ် ပယျဵုသေံဂှ် ဟွံစိုပ်အခိၚ်ဏီရောၚ် က္ဍိုပ်သကိုပ် ဗော်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ အလုံရးမန် ဟီုရ။ 

ဗဒိုပ်ရဲဒဒိုက် Mae Ra Ma Luang (ဗီု - www.flickr.com/photos/christianbobst)

“အလဵုအသဳတၟိဏံဂှ် ဆဂွံခၞံပတိုန်လဝ်ညိကီု။ အယောၚ်အလာ ဒဳမဝ်ကရေဇြဳဟီုဂှ် ဟွံမံက်ဏီပုဟ်၊ အကာဲအရာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ပ္ဍဲဍုၚ်ပိုဲ စိုပ်မံၚ်ကဆံၚ်လဵုဂှ် ညးညးအဲအဲ တီမံၚ်ဖအိုတ်ရ” သာ်ဝွံ ဥက္ကဌ ဗော်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ အလုံရးမန် နာဲဇၞူမန် ကော် နာဲၚိုဲတိၚ် ဟီုရ။

ပ္ဍဲဂိတုအေဗရာ ၁၈ ဂှ် ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး အလဵုအသဳသေံ နာဲဖါနိတာန် ဝါတ်ထာနယျာဂေါန် ဟီု သကိုပ်ဝန်ဇၞော် အဖိသေတ် ဝေတ်ချာချဳဝ သွက်သ္ဂောံကလေၚ်သ္ၚဳဂၠိပ် ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ် ကၟာတ်ဗဒိုပ်ရဲဒဒိုက် ထေက် ဟွံထေက် နွံရောၚ်ဂှ် မဂ္ဂဇြေန် (TIME) ဓမံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။

မွဲဒမြိပ် ပယျဵုသေံ – ဗၟာဂှ် ဗဒိုပ်ရဲဒဒိုက် မၞုံ ၉ ဗဒိုပ်တုဲ ရဲဒဒိုက် မၞုံ ၁၄၀,၀၀၀ ပြၚ်ရ။ ပ္ဍဲဒေသကောန်ဂကူကရေၚ် မတန်တဴဂှ် ဒှ်မံၚ်ပေဲါဗတိုက်မွဲနှေံမွဲနှေံတုဲ ရဲဒဒိုက်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်ဂကူကရေၚ်အိုတ်ရ။

သွက်သ္ဂောံပလံၚ်ဖျဴ ရဲဒဒိုက်ဂှ် ပြဟ်မံၚ်ဏီရောၚ်။ အလဵုအသဳသေံတံ ထေက်ကဵု ဒးလ္ၚတ်ကျောဝ် အကာဲအရာ အပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာတေံတုဲမှ ဖျေံသ္ဂုတ်ထေက်ရောၚ်ဂှ် ဂကောံပံၚ်ကောံ မရီုဗၚ်မံၚ် မွဲဒမြိပ် ပယျဵုသေံဗၟာ TBBC  ကီု၊ ဂကောံအခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကရေၚ် KHRG တံကီု ဟီုအိုတ်ရ။

ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာ ဟိုတ်နူအလဵုအသဳ တိုန်လဝ်တၟိတၟိကီု ဟိုတ်နူဟွံဂွံတက်လဝ်ကျာကဵု ဂကောံပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်ဏီကီုတုဲ ပလံၚ်ဖျဴ ရဲဒဒိုက် ဟွံထေက်ဏီရောၚ်ဂှ် ဒါရာ်တာ ဂကောံဒက်ပတန် အခေါၚ်အရာမၞိဟ် အပ္ဍဲဍုၚ်မန် နာဲကသုမန် ဟီုရ။

“ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် အပ္ဍဲဍုၚ် ဒှ်ကၠုၚ်ချိုတ်ချိုတ်ပၠိုတ်ပၠိုတ်မှ ပၟိက်ဆန္ဒညးတံ မိက်ဂွံစဴတှေ် ပလံၚ်ဖျဴညးတံ ထေက်” သာ်ဝွံ ညးဟီုရ။

ဍုၚ်ဗၟာဝွံ အကြာဒပ်ပၞာန် အလဵုအသဳကဵု ဒပ်ပၞာန် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂှ် ကတဵုဒှ်မံၚ် ပဋိပက္ခတုဲ မဒှ်ဍုၚ် ပေဲါဗတိုက် အပ္ဍဲဍုၚ်ဂၠိုၚ်အိုတ် အပ္ဍဲသ္ဂုတ်အဂၞဲအေယှရ။

လောန်ကၠုၚ် ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၀၉ ဂှ်လေဝ် ရဲဒဒိုက် ဂကူမုၚ် (Hmong) မၞုံအပ္ဍဲဍုၚ်သေံ ၄၀၀၀ တၠဂှ် အလန်လက္ကရဴအိုတ် အလဵုအသဳသေံတံ ကလေၚ်ပလံၚ်ဖျဴလဝ် ဍုၚ်လဴကီုရ။

နူဂိတုအေဗရာ သၞာံတုဲကၠုၚ်ဂှ် ပရေၚ်တုပ်စိုတ် ဒေါံပန်ပှော်  အကြာအလဵုအသဳကဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတံ လီုကၠုၚ်တုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်မန် ဗွဲမဂၠိုၚ် ဂွိၚ်ဖေက်ကတဵုဒှ်ပၞာန်တုဲ ဂြိပ်ဒဴတိတ် လပါ်ဍုၚ်သေံကီုရ။