မိလျးထဝ် – ပ္ဍဲစၟတ်တ္ၚဲ ၃ ဂိတုဂတ ဒှ်ဂိတုဂျူလာၚ် ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၅၄ မ္ဂး ပ္ဍဲဍုၚ်သေံ သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ်ပေဲါရုဲမာဲ ရုဲစှ်အမာတ် အလုံဍုၚ်နွံတုဲ ဂကူမန်ဒှ်ကောန်ဍုၚ်သေံ ပ္ဍဲဒေသခရိုၚ်ကမ္မရဳတံ သွက်ဂွံကဵုမာဲ အလန်ကၠာအိုတ်တုဲ ကတိုၚ်ကၟဟ် ပ္ဍဲစိုတ်တေံအိုတ်ရ။
ပ္ဍဲဍုၚ်သေံဝွံ ၜိုန်ရ ဒက်ပ္တန်လဝ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂကူမန် အတိုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်မန်တေံ ဟွံမွဲကၠာလေဝ် ပ္ဍဲဒေသကမ္မရဳဏံမ္ဂး ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်သေံ မၞံုယၟု ဗော်ဖောဲထာဲ (Pheu Thai Party)၊ ဗော် ပရ္ၚာဓိပါတ် (Democrat Party) ကေုာံ ဗော်ဘုမ်ဇာဲထာဲ (Pheum Jai Thai Party) ပိဗော်တံ လုပ်ပြိုၚ်ဗကာန်တုဲ ဂကူမန်တံ ဂွံအခေါၚ် ရုဲစှ်ညးစၞးအမာတ် ညးတံမွဲတၠ နူကဵုမွဲမွဲဗော်ဂှ်ရောၚ်။
“နကဵုဆန္ဒအဲ သွက်ဂွံကဵုမာဲ ဂိတုဂတဏံဂှ် အဲပတှေ်ကေတ် ဗော်အဲရုဲစှ်ဏံဂှ် ညးတံ ရေၚ်တၠုၚ်ဒးရေၚ်တၠုၚ် အနာဂတ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံကဵု ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မာန်ရောၚ်၊ တုဲပၠန် နကဵု ဒ္စာံစှော်တၟအ်ကၠံ သွက်ဂွံဇၞးမာဲဂှ်လေဝ် အဲပတှေ်ကေတ်လဝ်ပေၚ်ၚ်ရ” သာ်ဝွံ မိယှေန် မၞိဟ်ဗြဴမၞံုအာယုက် ၄၀ မွဲတၠ ဟီုရ၊ ဆဂး ဗော်အလဵု ညးရုဲစှ်ရောဂှ် မိယှေန် ဟွံလဴထ္ၜးစရ။
ပ္ဍဲဍုၚ်သေံဝွံ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဟွံညိၚ်ဝတ်ကီု ဘဲကပ်ဍာ်ဇၞော် က္တဵုဒှ် လ္ပာ်ဍုၚ်သေံ သ္ကုတ်သၠုၚ်တေံကီုတုဲ ၚုဟ်မးကပေါတ်သၠုၚ်တိုန် ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဟွံညိၚ်ဝတ် ဒှ်ကၠုၚ်တုဲ ဂကူမန်ကီု အလုံဂကူသေံကီု နွံပၟိက်ကဵု က္ဍိုပ်သ္ကိုပ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဒက်ပ္တန် ပရေၚ်ညဳသာသၟဟ်သၟန် ကေုာံ ထိၚ်ဒဝ်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် သွက်ဂွံ ညိၚ်ဝတ်ရ။
“ရုဲမာဲဏံမ္ဂးတှေ် နကဵုပိုဲညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် နွံပၟိက်ကဵုအလဵုအသဳခိုဟ်ရလေဝ်၊ ဗော်လဵုမွဲ ညးတံ ဒုၚ်တီကေတ် ပရေၚ်မံၚ်စံၚ် ညးဍုၚ်ကွာန်၊ ထံက်ပၚ်ရီုဗၚ် ညးဍုၚ်ကွာန် ညးမဒိုက်ဝါတ်တံတုဲ ကၠောန်ညံၚ်ရဴ ဍုၚ်ကွာန်ဂွံတဴတက်ဂှ်တှေ် ကဵုအာမာဲဏောၚ်” သာ်ဝွံ မိဒိဨ ညးဗြဴမၞံုအာယုက် ၄၀ ပြၚ်ၚ်မွဲတၠ ဟီုရ။ ညးဗြဴဏံလေဝ် ဗော်လဵုညးကဵုမာဲရောဂှ် ဟွံလဴထ္ၜးရ။
ညးဍုၚ်ကွာန် မၞံုအခေါၚ်ကဵုမာဲတံဂှ် နကဵုဆန္ဒညးတံ ရုဲဗော်အလဵုရောဂှ် ဒှ်ပေရၚ်ပၞုက်ဒဒန် သွက်ပူဂဵုညးတံတုဲ ဟွံဂံၚ်ဟီုပတိတ်မွဲသာ်ရ၊ ဆဂး ရံၚ်ကေတ်အကာဲအရာ ညးဍုၚ်ကွာန် ဟီုမံၚ်မ္ဂး ညးရုဲစှ် ဗော်ပရ္ၚာဓိပါတ် သၟဝ်ပရေၚ်အာက္ဍိုပ် သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော် ပစ္စုပ္ပန် “နာဲအဘိသေတ် ဝဇ္ၚာဳဝ” ဂှ် အောန်ကွေဟ်ဟ်ရ။
ဟိုတ်နူဂဥုဲၜူမာဲတုဲ ကောန်ကွးဘာတံလေဝ် ဍောတ်တ်ဇၞော်ဇၞော် သုၚ်စောဲဒၟံၚ်ဂဥုဲၜူမာဲဂှ်တုဲ မိမယာဲတလေဝ် ဟီုဟွံမာန်၊ ဍုၚ်ကွာန်လေဝ် ရုသံၚ်ဒၟံၚ်ရောၚ် ဂကူမန်ပ္ဍဲဒေသ ကမ္မရဳတံ ဒုၚ်စသိုၚ် တုပ်သၟဟ်ကဵု ကောန်သေံတံရ။
ဂကူမန် ဒှ်ကောန်ဍုၚ်သေံ ညးလ္ၚတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် စိုတ်အိုတ်မံၚ်ကဵု ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဍုၚ်သေံရ၊ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် စလာဘ်သကာဂၠိုၚ်တုဲ ကၠောန်ၜိုတ်သွက်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ အောန်ကွေဟ်ရောၚ် ညးတံညာတ်ရ။
နာဲဟံသာ ညးမနွံအခေါၚ်ကဵုမာဲကွာန်ဝၚ်္က မွဲတၠဟီုဂှ်တှေ် “နကဵုအဲဂှ် ဗော်လဵုလေဝ် ဟွံမိက်ရုဲပုဟ်၊ မုဟိုတ်ရောဟီုတှေ် ဇၟာပ်ဗော်တံဂှ် ဒ္ဂေတ်ဟွံခိုဟ်စကွေဟ်ဟ်ပုဟ်၊ လၟုဟ်ဂှ် ၜိုန်ရ ဟွံမိက်ကဵုမာဲကီုလေဝ် သွက်တာလျိုၚ်ဂွံပြေတုဲ ဒးကဵုအာမာဲရ” သာ်ဝွံ ညးဟီုရ။
ပ္ဍဲဍုၚ်သေံဝွံ ဒက်ပ္တန်လဝ် သၞောတ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ သၟဝ်ပၠတရဴ တၠတိဨကရာဇ်သေံတုဲ ပန်သၞာံမ္ဂး မွဲဝါ ကၠောန်သ္ပပေဲါရုဲမာဲ ရုဲစှ်ပ္တိုန်အမာတ် ဗစိုပ်ကၠတ်ထဝ် (၅၀၀) တၠရ၊ ပၞောဝ်ကဵု (၅၀၀) တၠမ္ဂး (၃၇၅) တၠဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ရုဲစှ်ပတိုန် တိုက်ရိုက်နူကဵုဒေသရုဲမာဲ (၃၇၅) ဒေသတုဲ သၟေဟ် (၁၂၅) တၠဂှ် တၟော်လဝ် နူကဵုလၟိဟ်မာဲ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ကဵုလဝ်မာဲကဵုဗော် (Party List) နာနာတံရ။
သၞောတ်ဝ်ပေဲါရုဲမာဲ ဍုၚ်သေံဝွံ ပံၚ်ဖနှဴလဝ် ဗီုပြၚ်ရုဲစှ်ညးစၞးတိုက်ရိုက်(Direct Representative Vote) ကေုာံ ပါ်ပရအ်လၟိဟ်အမာတ် နူလၟိဟ်မာဲ (Proportional Vote) ညးဍုၚ်ကွာန်တံရောၚ်။