မာံသုတ – သဘၚ်သွဟ်လိခ် ဂကောံဂိုဏ်ရာမညနိကာယ အလန် ၃၀ ဝါဂှ် စနူဂိတုဖဝ်ရဂိုန်မွဲမံက်တုဲ စဵုအာစိုပ်ပိမံက်တေံ ကၠောန်ဗ္ဒျ်အာ ပ္ဍဲဘာလဒေါဝ်သာသနာ ၂၅၀၀ ဍုၚ်မတ်မလီုရောၚ် သာ်ဝွံဥက္ကဌကၠောန်ဗ္ဒျ် နာဲဗညာဂံၚ်(နာဲချေတ်ၚိုဲ) ဟီုရ။
ဗီုခမဳသၚ်မန်တံ သှ်ဒၟံၚ်လိခ်ပရိယတ္တိမန် ဗီု - IMNA
“သၞာံဏံတှေ် သီုသီလဗြဴမိန်တံလေဝ်ဂၠိုၚ်တိုန်ကီုတုဲ ၜိုတ် ၁၀၀ ဇကုပဵုတိုန်ဏောၚ် ပိုဲဂွံလဝ်စရၚ်” သာ်ဝွံ နာဲဗညာဂံၚ် ဟီုရ။
ပ္ဍဲကဵုသဘၚ်သွဟ်လိခ် ရာမညနိကာယသၞာံတုဲကၠုၚ်တေံဂှ် ခမဳသၚ် ၁၆၆၇ ဇကုကေုာံ သဳလၜိုတ် ၄၀ ဇကုတံ လုပ်သှ်လိခ် ဂွံတီရ။
“လိခ်ပရိုၚ်ဗၟာနူကၞေအ်ဏံ ချူလဝ်တ္ၚဲဗၠေတ်အာ၊ လၟုဟ်ပိုဲကဵုကလေၚ်ပလေဝ်လဝ် တ္ၚဲပၠန်ရ” သာ်ဝွံ နာဲဗညာဂံၚ် ဆက်ဟီုရ။
အပ္ဍဲလိခ်ပရိုၚ်အလဵုအသဳဗၟာဂှ် စနူဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၆ ဒဵုစိုပ် ၁၁ ဂှ် ကၠောန်ဗ္ဒျ်အာပေဲါသွဟ်လိခ် ပရိယတ္တိမန် ပွိုၚ် ၅ ရောၚ် ချူထမံက်ဗၠေတ်မှာရာလဝ်နွံရ။
“လကျာ်မန်တံဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတ်လ္ၚတ်လိခ်ပရိယတ္တိဘာသာမန်တံဟေၚ်ရ၊ ပ္ဍဲဌာနသွဟ်လိခ်အလဵုအသဳလေဝ် လုပ်သှ်ဒၟံၚ်နွံ သီုကဵုသဘၚ်သှ်လိခ် ရာမညနိကာယဏံလေဝ် ဇၟာပ်သၞာံလုပ်သှ်ဒၟံၚ်နွံ” သာ်ဝွံ အစာလိခ်ခေမာသာရ ဟီုမြော်ရ။
အပ္ဍဲသဘၚ်သွဟ်လိခ်ပရိယတ္တိမန်ဏံမ္ဂး တန်မူလ၊ တန်ဍောတ်၊ တန်လဒေါဝ်၊ တန်ဇၞော်၊ တန်ဓမ္မစရိယ သာ်ဝွံ ၅ ကဆံၚ်ပါလုပ်ရ။
ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၄၀၆ (1863) ဂှ် စဒက်ပ္တန်ကၠုၚ် ဂိုဏ်ရာမညနိကာယ ဒၞာဲသီကလျာဏဳ၊ ဍုၚ်ဗဂေါတေံရောၚ် သာ်ဝွံ လိခ်ဝၚ်စၟတ်သမ္တီလဝ်နွံကၠုၚ်ရ။
ဒက်ပ္တန်လဝ် ပ္ဍဲဘာတိုက်၊ ကွာန်ကံနှာတ်၊ ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠ ဘာပလိုက်၊ ကွာန်ပ္ၚ၊ ဒှ်ဥက္ကဌဂကောံ။
မိက်ဂွံကဵုကသပ်မွဲတၚ်ညိညိလေဝ် ပ္ဍဲကဵုပရိုၚ်အတိုၚ်ဂတဝွံ (http://www.youtube.com/watch?v=s00lWbQR4bs) တြးပတိတ်လဝ် နူဂကောံပရိုၚ်ဗၠးၜးမန်ရောၚ်ဂွံတီကေတ်လဝ်ရအဴ။
စပ်ကဵုပတိုန်ထ္ၜးပရိုၚ်ဂှ် ညံၚ်ဂွံချိုတ်ပၠိုတ်ဂှ် ပတိုန်ထ္ၜးညိ။ ညးလလောၚ်တြးပရိုၚ်ဂှ် ညံၚ်ကဵုပျုတ်ဗ္ဒေက်၊ ဟွံရှ်ေသှ်ေ ပိုယ်သၚ်သၟတ်တံ ညာတ်လဝ်သာ်ဝွံရ။ ဂကောံဝွံ ဂကောံရာမညနိကာယရောၚ်။ လလောၚ်တြးပရိုၚ်ဂှ် (သဘၚ်သွဟ်လိက် ခမဳသၚ်ရာမညနိယက)သာ်ဝွံရအဴ။ လလောၚ်တြးပရိုၚ်မ္ဂး နကဵုစေတနာဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်ဂှ် လလောၚ်တြးကဵုညိအဴ။
ညံၚ်ဟဂွံဒှ်ပျုတ်ဗ္ဒေက်ဂကောံ၊ ညံၚ်ဟဂွံဍဵုဍိုက်ဂကောံ၊ ညံၚ်ရှ်ေသှ်ေမအောန်ဂှ် လ္ပပတိုန်ထ္ၜးညိဂှ် အာတ်မိတ်ဏာရအဴ။
သၚ်သၟတ်မန်မွဲဇကု။