မာံပိုန် – ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုၚ် (၁၃၇၆) သၞာံ၊ ဂိတုပသာ် (၈) စွေက်၊ တ္ၚဲဗုဒ္ဓဝါ၊ စၟတ်တ္ၚဲ (၂၁-၅-၂၀၁၄) ဂှ် နူကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ် တ္ၚဲဟံသာဝတဳလီု ပွိုၚ်ဍုၚ်ကံကြိက်တံ က္ဍိုက်ပ်တုဲ ကၠောန်ဗဒှ် အသေအဟာန် ဗှ်ဗၞုဟ် တ္ၚဲဟံသာဝတဳလီု ပေၚ် (၂၅၇) သၞာံ ပ္ဍဲကွာန်ကအ်ကြောပ်ဂှ် ခမဳသၚ်၊ သၟတ် ကေုာံ မိမညးဍုၚ်ကွာန်တအ် တိုန်စိုပ်လၟိဟ် (၁၀၀၀) တၠပြၚ် ရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။

ပ္ဍဲအသေအဟာန်ဂှ် ကျာ်ဇၞော်အ္စာကေတုမာလာ ဘာကွာန်ကအ်ပလိုၚ်၊ ဥက္ကဋ္ဌခရိုၚ်သဓီု နာဲအေမန်စပ္တံတံ တိုန်စိုပ် နဒဒှ်သဘာပတိတုဲ ပွမဒ္ဂိုန်ဂိုၚ်ကေတ်ဍောၚ်ဓရ်သဳလမသုန် ဇရေၚ်ကျာ်ဇၞော်အ္စာတံကီု၊ ပွမဗှ်ထ္ၜးကဵုဝၚ်ဟံသာဝတဳ လီု ကေုာံ ပွမဇိုန်ပိုန်ပါ်ပရအ်ဖဵုကုသဵုကီု သီုကဵုကၠောန်သ္ပဏာပေဲါစၟတ်သမ္တီဒှ်လၞီ ဒၟံၚ်ညိၚ်ၚ်ပွိုၚ် (၂) ဗဳဇနာအိုတ် ရ။

“သွက်ပွိုၚ်ဍုၚ်ကံကြိက်ပိုဲဂှ် သၞာံဏံ မၞိဟ်တိုန်စိုပ်ဂၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ မွဲပၠန်ဂှ် နူကဵုကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ်တ္ၚဲဟံသာဝတဳလီုပိုဲတံ သီုပ္တိတ်ဏာလိက်လလောၚ်တြး မွဲတၞးကီုရောၚ်” သာ်ဝွံ ညးပါလုပ် ပ္ဍဲကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ်တ္ၚဲဟံသာဝတဳလီု ပေၚ် (၂၅၇) သၞာံ ပွိုၚ်ဍုၚ်ကံကြိက်မွဲတၠ နာဲအံၚ်ပိုန် လဴထ္ၜးရ။

အလုံဂကူမန်တံ ညံၚ်သ္ဂောံထိၚ်ဒဝ်မၚ်မွဲအာ အရေဝ်၊ လိက်ပတ်၊ ယေန်သၞာၚ် ကေုာံ ပြဝေဏဳ၊ ညံၚ်သ္ဂောံပခိုၚ် ပ္တိုန် စပ်ကဵုပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ကောန်ဂကူမန်၊ သီုကဵုဒးသၠုၚ်ပ္တိုန်အသိၚ်ဍာ်ဒ္ကေဝ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်တုဲ အလုံသၟတ်မန်တံ ကတ်ဗ္တောန်အာကွတ်ပၞာန်သ္ဇိုၚ်အိုတ်စိုအ် သာ်ဝွံ ဓမံက်ထ္ၜးလဝ် တၚ် (၄) တၚ် ပ္ဍဲလိက်လလောၚ်တြးတ္ၚဲဟံသာဝ တဳလီု ပေၚ် (၂၅၇) သၞာံ ပွိုၚ်ဍုၚ်ကံကြိက်ဂှ်ရ။

သာ်ဂှ်ကီု တ္ၚဲဟံသာဝတဳလီု ပေၚ် (၂၅၇) သၞာံဝွံ အလုံရးဒေသမန်မွဲဂှ် ခမဳသၚ်၊ သၟတ် ကေုာံ ဂကောံညးဍုၚ်ကွာန် နာနာတံ က္ဍိုက်ပ်တုဲ က္ဆံၚ်ပွိုၚ်ဍုၚ်၊ က္ဆံၚ်ပွိုၚ်တိုက်၊ က္ဆံၚ်ကွာန် ဗီုပြၚ်ညးကဵုညးဂှ် ကၠောန်ဗဒှ်အိုတ်ရ၊ ဂကူမန် စိုပ် ဋ္ဌာန်ဇမ္ၚောဲ မၞုံဍုၚ်မ္ၚးတံလေဝ် ဗွိုၚ်ညးကဵုညးဂှ် ကၠောန်ဗဒှ်အခန်ကၞာ ဗှ်ဗၞုဟ်တ္ၚဲဟံသာဝတဳလီု ဂြုဂြုဂြီုဂြီု အိုတ်ကီု ရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။

“တ္ၚဲဏံဂှ်တှေ် ဗီုပြၚ်ညးကဵုညး ဒေသ ဗွိုၚ်ညးကဵုညးဂှ် ကၠောန်မံၚ်ဒၞဲါဗွဲမဂၠိုၚ်ရောၚ်၊ ဒှ်ဂကူမွဲမွဲတုဲ ဝၚ်မဆက်စပ်ဂကူ ညးကုညးဂှ် ဒးတီလဝ်ထေက်ရောၚ်၊ ယဝ်ဟွံတီလဝ်ဝၚ်ဂကူဇကုပုဟ်တှေ် ဒးဒုၚ်လီဠာန်၊ ဒးဒုၚ်ဖျောန်အရံၚ်ကဵု ဂကူညးတၞဟ်တံမာန်ရောၚ်” သာ်ဝွံ ဖက်ဆောညးအုပ်ကာဋ္ဌာန်ကောံသၟတ်မန် နာဲဇာနဲဥူ ဟီုရ။
အခိၚ်ဍုၚ်မန်ဟံသာဝတဳလီု ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုၚ် (၁၁၁၉) သၞာံတေံဂှ် မပ္တံကဵုခမဳသၚ်၊ ညးဍုၚ်ကွာန်၊ တၠပညာ၊ ကွးဘာ၊ ကောန်္ၚော်၊ ညးဗြဴနွံယဲဒိုက် ကေုာံ သၟိၚ်အမာတ်ဒဴဗညာတံ လၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠၚ် ဒးဒုၚ်သ္ပကၠုၚ်လဝ်ကာဂစိုတ်နွံဂှ်ရ အလုံဂကူမန် မသှေ်သၟေဟ်မံၚ်တ္ၚဲဏံဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုသွက်ညးမဒးဒုၚ်ပူဇဴအိုတ်ကၠုၚ်လဝ်လမျီု အပ္ဍဲအခိၚ် ဍုၚ်ဟံ သာဝတဳလီုတေံတုဲ ချဳဒရာၚ်တဴနဒဒှ်တ္ၚဲတၟေၚ်မွဲတ္ၚဲအိုတ်ရ။

ဟိုတ်ဂှ်ရ အခန်ကၞာတ္ၚဲဟံသာဝတဳလီုဝွံ ကၠောန်ဗဒှ်အပ္ဍဲဋ္ဌာန်ဒ္တန်သာသနာကျာ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲအိုတ်တုဲ ပွမပူဇဴဍေန် ပၞာၚ်သ္ဍဴ၊ ဖျေံက္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်၊ ဗှ်ဗၞုဟ်၊ ရာဒၞါမိက်ဇရေၚ်ကျာ်စေတဳကီု၊ ပွမဇိုန်ပိုန်ပါ်ပရအ်ကုသဵုကီုစပ္တံသာ်ဂှ် ကၠောန်သ္ပတဴ ကေၚ်ကာကုသဵုအိုတ်ရ။