အခိၚ်ဒက်ပ္တန် အလဵုအသဳတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် နကဵုကဆံၚ်ဝန်ဇၞော်ဓာတ်လလဳဂှ် ညးမဒှ်ကောန်ဂကူမန် နာဲ ထေန်အံၚ်ဟာန် (မၚ်းထၚ်အောၚ်ဟန်) ဂွံဒုၚ်ခါန်ကၞက်လဝ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုပေဲါရုဲမာဲ (၂၀၁၅) ဂှ် သ္ပစၞးဗော် NLD တုဲ ဇၞးကၠုၚ်လဝ်မာဲ ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်တွဵုရးဍုၚ်မန် ဆန္ဒမာဲလၟိဟ် (၂) ပွိုၚ်ဍုၚ်မတ်မလီုရ။
သၟာန်။ ။ ဗွဲကိုပ်ကၠာ စပ်ကဵု တြးပၟတ် အလုံတွဵုရးဍုၚ်မန်ဏံ ဒေသ၊ ပွိုၚ်ဍုၚ်ဟွံဂွံပၟတ်တအ်ဏီဂှ် သွက် ဂွံဂွံအာ နကဵုအလဵုအသဳဂှ် စဳဇန်လဝ်နွံမံၚ်ဟာ?
သွဟ် ။ ။ အရၚ်ဂွံတြးဒၞာဲဟွံဂွံဏီဂှ်တှေ် ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ဒးပတိုန်ထ္ၜးဏောၚ်။ ကွာန်လဵုကွာန်လဵုဂှ် မုဒှ်ဟလဵုရောဟီုတှေ် အလဵုအသဳလၟုဟ်ဍေံကဵုဂှ် ၜိုတ် transformer ရ။ ရဲကွာန်ဂှ် မုဒးကဵုရောဟီုတှေ် ဒးကၠောန်ပ္ဍဲကွာန် တိုၚ်ဓာတ်တံဂှ် ဇုက်ပၟတ် ဇုက်ဓရိုတ်တံဂှ်လေဝ် အေဂှ်ရဲကွာန်ဂှ်ဒးစုတ်၊ အေရဲကွာန်ဂှ် ကၠောန်မာန်ဖအိုတ်သြန်မာန်တှေ် ပိုဲဖျေံကဵုဂွံဏောၚ်။ အလဵုအသဳဍေံဖျေံကဵုဂှ် (11 KV line) ဍေံတောဲကဵု ဏောၚ်။ တုဲတှေ် ဍေံစုတ်ကဵု ထၟာဲ transformer ၊ နူထၟာဲဂှ် ဂွံအာကဵုကွာန်ဂှ် ရဲကွာန်ဒးဒုၚ်ဏောၚ်။ ကွာန် လ္ၚဵုတအ် ယဝ်သြန်ပမာန်ကီုလေဝ် ကွာန်ဂှ်သ္ၚောဲဂၠိုၚ်မံၚ်တှေ် ဍေံဂွံစိုပ် ပြဟ်ဟ်ဏံ ဟွံလောဲပုဟ်။ လ္တူဍုၚ် ဏံတၟာကလှေ် အရၚ်ဂွံစုတ်ဇုက် စုတ်ထၟာဲနွံမံၚ်ဟလိုၚ်ဏီ။
သၟာန် ။ ။ ယွံ နူကဵုဓာတ်ပၟတ်ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် (ရုၚ်စက်ၚာၚ်ဒဵု)ဏံ ဓာတ်ပၟတ်ပဵုမံၚ် ၜိုတ်မုစိနွံ၊ တုဲတှေ် သုၚ်စောဲမံၚ်ၜိုတ်စိနွံရောဂှ် လဴစကဵုညိ?
သွဟ် ။ ။ ဍေံပတိတ်ကဵု ၜိုတ်စရၚ်စိုပ်ဂှ်တှေ် နွံမံၚ်ၜိုတ် (၂၀၀)၊ ပိုဲသုၚ်စောဲမံၚ်ဂှ်တှေ် နွံမံၚ်ရ။ အဲဟတီ ဟွံဒး၊ ပဵုဂှ်ပဵုမံၚ်ရ။ ဆပိုဲသၟးသုၚ်စောဲဟွံဂွံပုဟ်။ ဒးကဵုတၞဟ်ဟ်ဏီ။ ဒးစုတ်ကဵုလ္တူ grid (မဟာဓာတ်အား လိုၚ်း) ဏီ။ သီုမွဲဍုၚ်ဖၟိုတ် ဂွံသုၚ်စောဲ လိုၚ်ဂှ်နွံတှေ် သုၚ်စောဲဂွံဖအိုတ်၊ လ္ဂုၚ်လေဝ်သုၚ်စောဲဂွံမံၚ် အၚ်ဝ လေဝ် သုၚ်စောဲဂွံဏောၚ်။
သၟာန် ။ ။ နကဵုအလဵုအသဳ ဒးစုတ်ပ္ဍဲဂှ်ဏောၚ်တှေ် အရၚ်ဂွံကဵုပွိုၚ်ဍုၚ် ဟွံဂွံလဝ်ပၟတ် သှေ်မံၚ်မွဲ ဍုၚ် ရေဝ်ဂှ် ကဵုဟွံဂွံရ ဒှ်ဟဂှ်ဟာ?၊ အရၚ်ဂွံကဵုပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်ဂှ်ရော နကဵုအလဵုအသဳတအ် အစဳဇန်နွံဟာ?
သွဟ် ။ ။ အရၚ်ဍုၚ်ရေဝ်ဂှ် အလဵုအသဳဖျေံကဵုဏောၚ်။ လၟုဟ်ဂှ် ဍေံတံၚ်လိုၚ်ဏောၚ်။ အရၚ်ဍေံဂွံတံၚ် လိုၚ်ဂှ် ဂၠံၚ်ဍေံဂွံတံၚ်ဇုက်ဂှ် တၞံထၜိုတ်တအ်နွံမံၚ်တှေ် ဍေံဒးပသောၚ်မံၚ်တၞံထၜိုတ်တအ်ဏီ။ ပ္ဍဲပသောၚ်ဂှ် အရၚ်ကၠအ်ဒးအာတအ်ဂှ် ဍေံဒးလေဲကဵုဏောၚ်။ ဒးပညဳမံၚ်ညးသ္ကံဏီ၊ ဂၠံၚ်ဍေံဒးကေတ်ဂှ် (၁၅၀) ပေ နွံ မံၚ်၊ အေဂှ် သၞာံဏံ ဍေံစကၠောန်ဏောၚ်။
သၟာန် ။ ။ ယဝ်ဟဂှ်တှေ် သၞာံဂတဏံ ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ် နကဵုအစဳဇန်အလဵုအသဳ ဂွံပၟတ်မာန်ဟာ?
သွဟ် ။ ။ ယးသၞာံဏံ ဂွံဟွံမာန်ဏီပုဟ်။ မုပရောဟီုတှေ် သၞာံဏံဂှ် ဍေံဖံက်ဂၠံၚ်ဏောၚ်။ ယးသၞာံတှေ် ဍေံတံၚ်လိုၚ်ဏောၚ်တှေ် ၜိုဟ် (၂၀၁၈) တေံမှ ဂွံမာန်ဏောၚ် အဲရံၚ်ကေတ်တှေ်။
သၟာန် ။ ။ တုဲပၠန် လၟုဟ်ဏံ ဗီုရုၚ်စက် MCL တအ် ရုၚ်ဍေံဂွံဂေတ်မာန် ဍေံသုၚ်စောဲအာ တၟံချးဏောၚ် တုဲ နကဵုညးဒေသတအ်လေဝ်ဒစဵုဒစး၊ ကၠတ်ထဝ်တအ်လေဝ် စၟဳစၟတ်ဒၟံၚ်ယျတှေ် ဂတနူဏံ ယဝ်ရဍေံတံ ဟွံသုၚ်စောဲဇြဟတ်ချးတၟအ် စၞးဂှ်ဍေံအာတ်ကၠုၚ် ဓာတ်ပၟတ်ဏံဏောၚ်တှေ် နကဵုအလဵုအသဳတအ် ဗီုလဵု ချပ်ကဵုညးတအ်ရော?
သွဟ် ။ ။ အေဗီုဂှ် ပြဟ်ဟ်ဏံ ဟွံလောဲဏီပုဟ်။ မုဒှ်ဟလဵုရောတှေ် ပိုဲဟီုလဝ်ကဵုဍေံတအ်နွံမံၚ် ဍေံတံ ကၠောန်တၟအ်ချးတှေ် ညံၚ်ကဵုပွဳပွူသဘာဝ ဟွံဂွံဒှ်အန္တရာဲ ဂကောံစၟဳစၟတ်ဍုၚ်ပလိုတ် (ဍုၚ်သၟာၚ်)တံ နွံမံၚ် ပိဂိတုမွဲလန် ဍေံကၠုၚ်စၟဳစၟတ်မံၚ်၊ ဍေံစၟဳစၟတ်တုဲတှေ် သွက်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဟွံဒှ်ဒဒိုက်ပုဟ်၊ ညးတံဒုၚ်လျိုၚ် တှေ် ပိုဲကဵုဂေတ်ဂွံမံၚ်။ ဆကမ္ပဏဳဂှ် ဂွံကၠုၚ်ဂှ်လေဝ် သြန်အိုတ်တၟာဟလိုၚ်၊ ကမ္ပဏဳတိဗိလာတ်ဂှ် ညးတံ ဒးဒုၚ်ဏောၚ်၊ ညးတံလေဝ် ဒုၚ်မာန်ဏောၚ်။ ကဵုညးဍုၚ်ကွာန်လေဝ် ခက်ခုဲဟွံဒှ်ပုဟ်တှေ် အလဵုအသဳဂှ် ကဵုတှေ် ကဵုအခေါၚ်မာန်မံၚ်။
သၟာန်။ ။ စပ်ကဵုကိစ္စပၟတ်ပၠိုတ်ဆက်မံၚ်တုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် သၠေဟ်ပၟာဒၟံၚ်တအ်ဂှ် လ္တူဂှ် နကဵုအလဵု အသဳ မုမိက်ဂွံပသောၚ်ထ္ၜးကဵု ညးတအ်နွံရော?
သွဟ်။ ။ တဲကၠာဂှ် ပၟတ်ပၠိုတ်ဂှ် လ္တူတေံ ဒးဗိုတ်ကျာတုဲ တိုၚ်ပၟတ်တအ်ကဝ် ဟိုတ်ဂှ်တုဲ ပၟတ်ဟွံကၠုၚ်၊ လၟုဟ် ပၟတ်ပၠိုတ်မံၚ်ဂှ် အဏံပိုဲသၠာဲထောံ transformer နွံမံၚ်၊ သၠာဲလဝ်တုဲတှေ် လ္ပါ်ပိုဲဂှ် မုဟွံဒှ်ရ၊ ဟိုတ်ဍေံ ဂွံပၠိုတ်ဂှ် ဇြဟတ်ထၟာဲဂှ် ဍေံဟွံမာန်ရ။ လဆောဝ် ဍေံဟွံမာန်ရတှေ် ဒးယှအ်ဗက်မံၚ်ဂှ်ရ ဍေံပၠိုတ်အာ။
တၚ်ဂုဏ်ကဵု ဝန်ဇၞော်ဓာတ်လလဳတွဵုရးဍုၚ်မန် နာဲထေန်အံၚ်ဟာန် ဗွဲမလောန်ရ။