လၟုဟ်မ္ဂး ဟိုတ်နူကဵု ဒြဟတ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ပညဳပညပ်ခိုဟ်တၟိုဟ်ညးသကအ်တုဲ အတိုၚ်ခမဳသၚ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံ အာတ်မိက်ဒၟံၚ် ‘ဗော်မန် ဒးဒှ်မွဲဗော်’ ဟေၚ် ညောန်ဍေံကတဵုဒှ်ကၠုၚ်ရောၚ်။ ဗော်ဇၞော် (၂) ဗော်၊ ဗော်ကောန်ဂကူမန်ကဵု ဗော်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳအလုံရးမန်တံ ထောံကၠေံ ပဋိပက္ခညးတံ အတိက်တေံတုဲ က္လေၚ်ပံၚ်ညးသကအ် ဗီုတ္ၚဲဏံမာန်ဂှ် ဒှ်လက်သန်ခိုဟ်ရောၚ်။ ညးမအာက္ဍိုပ်တံ ဖျဝ်မာန ညးသကအ်တုဲ က္လေၚ်တက်ကျာညးသကအ်၊ ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ် သွက်ဂွံပံၚ်ဒှ်မွဲဗော်ဂှ် ခမဳသၚ်ကဵု ညးဍုၚ်ကွာန် ဒှ်အထိုၚ်အသးရ။

မွဲအခိၚ်ဓဝ် ဗော်သ္ပစၞးကောန်ဂကူမန်တံ ကြဴနူကဵု ဒက်ပတန်လဝ် ဂကောံဓမံက်ရုပ်ရဴတုဲ သွက်ဂွံပတိုန်ဗော်ညးတံ သ္ဂောံဒှ်အာ ဗဗွဲဓရ်ဂှ် ပလေဝ်စလဝ်တုဲတုဲရောၚ်။ ယဝ်ရ ဗော် (၂) ဗော်တံ ဟွံပံၚ်ကောံ ညးသကအ်ရောၚ် ဒှ်မ္ဂး ဂကောံဓမံက်ရုပ်ရဴဗော်သ္ပစၞးကောန်ဂကူမန်ဂှ် ညးတံ ပတိုန်ဏာ ဗော်ညးတံ သွက်ဂွံကလိဂွံအခေါၚ်ဒက်ပတန်ဗော် နူကဵုကမ္မယှေန်ပေဲါရုဲမာဲရောၚ်။ ဆဂး ဂကောံဓမံက်ရုပ်ရဴ ဗော်သ္ပစၞးကောန်ဂကူမန်ကီု၊ ညးမကဵုကသပ် ညးတံဂှ် သ္ဂောံဆဵုကေတ် ဗော် (၂) ဗော်ဂှ် ပံၚ်ကောံတုဲ လဇကၠုၚ်အခိၚ် ဟွံပတိုန်စရၚ်ကုကမ္မယှေန်တုဲ ဗော်တၟိဂှ် ဍေံဟွံံမံက်ကၠုၚ်ရ။ မုဒှ်ဒှ် ဟိုတ်နူကဵု ဒြဟတ်ဗော်တၟိလဇကဵု ဟွံဒှ်ပတိုန်စရၚ်ဂှ် ကုသဵုခိုဟ် သွက်ဂကူပိုဲတံရောၚ်။

MUC ကဵု ဂကောံထမံက်ရုပ်ရဴဗော်သ္ပစၞးဂကူတံ တက်ကျာသွက်ဂွံပံၚ်ကောံမွဲဗော်(MUC)

အခန်ပထမ – တ္ၚဲဏံ ဒြဟတ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဖအိုတ် ပံၚ်ကောံညးသကအ် ညံၚ်ဂွံဒှ်ဗော်မွဲဂှ် အဓိက သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံ ဒးစွံစိုတ်ကၠာဂှ် ‘ဓရ်လအေၚ်’ ရောၚ်။ ဒြဟတ်ပိဒြဟတ် တ္ၚဲဏံ ပံၚ်ကောံညးသကအ်တုဲ သွက်ဂွံဒက်ပ္တန်အာ ဗော်တၟိမွဲဂှ် ဒှ်ကမၠောန်ပရအ်စအာဲ ဟွံသေၚ်ရောၚ်။ အဓိက ကာလ ဒက်ဗော်တၟိဏံမ္ဂး ဒြဟတ်သီုညးဖအိုတ် ညံၚ်ဂွံပါလုပ်ဂှ် ပၟိက်ဇၞော်တုဲ သွက်ဂွံကဵုဒၞာဲ ပဲါကဵုဒၞာဲ ကဵုအခေါၚ်ကုညးဂမၠိုၚ် သွက်ဂွံပါလုပ်ကၠုၚ်ရောၚ်။

အခန်ဒုတိယ ပၟိက်ဇၞော်ဂှ် သွက်ဂွံသၠးအခေါၚ်ညးသကအ်တုဲ သွက်ဂွံဝိုတ်အတိက်တေံရောၚ်။ အခိၚ် သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံ ကၠောန်ၜုို်တ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲကဵုအကြာ (၂) ဗော်တေံ အောန်ကဵုဂၠိုၚ် ပဋိပက္ခအပ္ဍဲကေၚ်ဒှ်ကၠုၚ် နွံရောၚ်။ လ္ၚဵု ဒးဒုၚ်ပတိတ်နူဗော်နွံရောၚ်။ လ္ၚဵုတံဂှ် တိတ်အာ နူဗော်တုဲ ဒးဒုၚ်စောဲလဝ်ဂဗုတ်ရောၚ်။ ပရေၚ်ပရူတံဏံအိုဿီုဂှ် ထေက်ကဵုဒးဝိၚ်ထောံတုဲ လ္ပဂၠာဲဂလာန်ညးသကအ် ဗၟာဟီု ‘သၚ်ပုန်းချေ’ ထေက်ရောၚ်။ ယဝ်ရ ဂၠာဲဂလာန်ကေတ်မံၚ်ဒုဟ်ညးသကအ်ရောၚ် ဟီုတှေ်၊ သွက်ဂွံကလိဂွံပရေၚ်ညဳသၟဟ်ဂှ် ဒှ်ဝါတ်ရောၚ်။

အခန်တတိယ – သွက်ဂွံပတိုန်လိက် သွက်ဂွံဒက်ဗော် ဂွံဒှ်ဗဗွဲဓရ် နကဵုယၟုချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်မွဲရောၚ်။ ကမၠောန်တံဏံဂှ် ဒှ်ကမၠောန်သွက်ဂွံခက်ခုဲအာ ဟွံသေၚ်ရောၚ်။ အဓိက မၞိဟ်ကေတ်တာလျိုၚ်တံ ပံၚ်ကောံညးသကအ်တုဲ အတိုၚ်လညာတ်ဆန္ဒညးဍုၚ်ကွာန် ကေတ်ယၟုတၟိတုဲ ပတိုန်ဏာမ္ဂး ပြေပြံၚ်မာန်ရောၚ်တုဲ ယဝ်ရ ယၟုတၟိတၟိဏံ ဒှ်မ္ဂး ယၟုဗော်တြေံတြေံတံဂှ် ကၠေံအာကေတ်တ်ရောၚ်။

အခန်စတ္ထုထ – ဒှ်အခန် ဒက်ပတန်ဗော်ရောၚ်တုဲ ဒှ်အခန် ပၟိက်ဇၞော်အို်တ်ရ။ အခန်ဏံဂှ် ပၟိက်ဇၞော်ကွေံရောၚ်၊ ရံၚ်အာအကာဲအရာတ္ၚဲဏံမ္ဂး ဗော်ဒက်ပတန်တၟိဏံ ဒးပါလုပ်ဖအိုတ်တုဲ ဒးပံက်လဝ်ပါၚ်တြၚ်သၠဲသၠဲလးလးရောၚ်။ မွဲအခိၚ်ဓဝ်၊ ဗီုပြၚ်ဒက်ပတန်ဗော်ဏံဂှ် ဂကောံမွဲဂအုံဍောတ်ဓဝ် အုပ်ဓလီုဂွံဟွံသေၚ်၊ ထောံကၠေံ လညာတ်ဂိုန်ဂန ကေတ်လညာတ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳတုဲ လညာတ်ညးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒးရှေ်သှေ်အာရောၚ်။ သၞောတ်ဝ်ဗော်ဂှ် ဒးပံက်လဝ်ပါၚ်တြၚ် ကုညးသၟတ်တံ ညးနွံအာယုက်အဒေါဝ်တံတုဲ စပ်ကဵုပရေၚ်အာက္ဍိုပ် သွက်ဂွံသၠဲအာကဵုသိုက်က်ဂှ် ဒးဖျေံလဝ်ဗီုရောၚ်။

လက္ကရဴအိုတ်ဝွံ ဒက်ပတန်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် သွက်ဂွံဇၞးမာဲတုဲ သွက်ဂွံဒှ်အလဵုအသဳရောၚ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ဒးပ္လေဝ်လဝ် သွက်ဂွံဒှ်အလဵုအသဳရောၚ်။ ယဝ်ရ ဇကုအမာတ်ဟွံပေၚ် ဒက်အလဵုအသဳဟွံမာန်ရောၚ် ဟီုတှေ်၊ နဒဒှ်အလဵုအသဳသၞိၚ် (Shadow Government) ဒးဖျေံလဝ်ဗီုတုဲ ဒးသ္ပဒၟံၚ်ပရေၚ်ဒစဵုဒစးကု အလဵုအသဳရောၚ်။

ဟိုတ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကဵုသၞာံ (၂၀၁၈) ကၠာဟွံဂွံအိုတ်ဏံ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် သ္ပစၞးကဵု အလဵုဒြဟတ်ပရေၚ်ကွာန်သွာၚ်နာနာ၊ သီုကဵု ဗော်သ္ပစၞးအလုံဂကူ ဂွံဒှ်ဂှ် ဒးဆဝ်ဗ္ၚုဟ် ဒးဖန်က်အာရောၚ် ဇၟာပ်ဂကူမန်တံ ဒးလုပ်ဗိုၚ်ရောၚ် ပတိုန်ထ္ၜးဏာရအဴ။