ဂလာန်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်အဆက်က်ကေၚ်ဟီုလဝ်နွံ “မန်ညဳတှေ် သၞဖေက်” ညးညးအဲအဲ ကေၚ်မိၚ်လဝ် ကေၚ်ဟီုလဝ်သေဲသေဲရောၚ်။ သၞမန်ဂှ်ညးလဵုရော ယဝ်ရသၟာန်မ္ဂး “ရဲဟၟဲပၟိက်ကဵု မန်ညဳသာဂှ် သၞမန်ရဏောၚ်” ရဴသာ်ဝွံ ပ္ဍဲလိခ်ပရေၚ်ဏံ မိက်ဂွံသ္ဂး ဒုၚ်ထောံအရေဝ်ပၞၚ်ကိုပ်ကၠာရောၚ်။
အတိုၚ်လ္ၚပ်စိုတ်ကောန်ဂကူမန်ပိုဲ နွံပၟိက်ကဵုဓဝ်ညဳသာ၊ ပရေၚ်ညဳသၟဟ် ပံၚ်ကောံဒှ်မွဲဗော် လၟုဟ်ကောံကလိုအ်အာဟီုဂှ် တုဲကၠုၚ်သိပ်တမ်ပါ ၂၁ ဏံ ရဲဂွံကေၚ်တိုန်စိုပ်လဝ် ဒၞာဲ Royal Hinthar Hotel ဍုၚ်မတ်မလီုတေံမ္ဂး မုခ်ခဝါဇၟာပ်ညးအဲ ဗီုလဵုအီဂြာၚ်မံၚ်ညးသ္ကံ မိပ်စိုတ်အိုဟ်တၟိုဟ်ဒၟံၚ်ဂှ် ကလေၚ်စၟဳညာတ်အာမာန်ရောၚ်။
“
အသေအဟာန်ပရေၚ်ပံၚ်ကောံ ကေုာံ ဆက်မိတ်ယၟုဗော်တၟိ
ပ္ဍဲအသေအဟာန်ဏံ ဂလာန် ဥက္ကဌဗော်မန် နာဲတၠနန် ဟီုလဝ် “ ဗော်မန် ညံၚ်ဂွံဒှ်ကၠုၚ် လအ်ကဵုသၞာံ ကျာ်ဇၞော်အစာတၠ ကေုာံ ခမဳသၚ်တံဘိုၚ်ပညဳပညပ်ကၠုၚ်ကီု ကဵုကၠုၚ်လဝ် ကသပ်ဂၞန်နာနာကီု နတဲဘိုၚ်ကၠောန်လဝ် နာနာသာ်တံကီုဂှ် အဲဍိက်သ္ပဏာ စၟတ်သမ္တီ ဗွဲမဇြိုဟ်နက်တုဲ တၚ်ဏာဂုဏ် ဗွဲမလောန်ရကျာ်” ဂှ် ဂွံမိၚ်တုဲ စပ်ကဵုပရေၚ်ခမဳသၚ်မန်ဂမၠိုၚ် ဂစာန်ကၠုၚ်လဝ် ပရေၚ်ဗော်မန် ဂွံညဳသာ စပ္တံနူသၞာံ ၂၀၁၂တေံ ဒဵုကဵုစိုပ်လၟုဟ်ဏံဂှ်လေဝ် ကလေၚ်ဗှ်ဗၞုဟ်အာကီုရ။
ပရေၚ်ပံၚ်ကောံလၟုဟ် ဂွံအံၚ်ဇၞးစိုပ်အာတရဴဟီုဂှ် ခၟဳသၚ်တံသၟးဟွံက က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတံကီု သီုကောန်ဗော် AMDP,MNP ၂ လပါ်ကီု၊ ဇြဟတ်ရာမညကီု ဂကောံထမံက်ရုပ်ရဴဒက်ပတန်ဗော် သ္ပစၞးကောန်ဂကူမန်တံကီု က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဂကောံမဟာဇန်မန်ဂမၠိုၚ်၊ ပူဂဵုဆာန်ဂကူတံကီု ရဲပရိုၚ်မန်တံအ အခန်ညးကဵုညး လှေ်စှေ်ဒၞာဲအခိၚ်ဏံစိုပ်ဟဝါတုဲ ပရေၚ်ပံၚ်ကောံ ဗော်မန်ဂှ် အံၚ်ဇၞးအာ ဗွဲမအတိုၚ်ကၟိုဟ်ရ။
ဗော်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳအလုံရးမန် AMDP၊ ဗော်ကောန်ဂကူမန် MNP၊ ဇြဟတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်(ဝါ) ဂကောံထမံက်ရုပ်ရဴဒက်ပ္တိုန်ဗော်သ္ပစၞးဂကူမန် ၃ သွာၚ်ဏံ ပံၚ်ကောံဒက်ပ္တန် “ဗော်မန်” တၟိမာန်ကၠုၚ်တုဲ လၟုဟ်ညးတံ စကၠောန်အာကမၠောန်ရောၚ်။ ဗော်မန်တၟိဏံ အကြာပွိုၚ်မွဲဂိတုဏံ သွက်ဂွံကော်ကောံဓရီု ကမ္မတဳဗဟဵုအလန်ပထမတုဲ ပရေၚ်ကမၠောန်ဌာန်ဂတဂှ် ညးတံဆက်ဖျေံအာဏောၚ် ဂးလဝ်ရ။
ဖက်ဆောညးအုပ်ကာ(၁) နာဲလျးတၟးဟီုလဝ် ပ္ဍဲပေါဲသောၚ်ကလးလိခ်ပရိုၚ်ဂှ်တှေ် “စနူအခိၚ်လၟုဟ် အသေအဟာန်တုဲဒှ်အာဂှ် ဗော်တြေံ(AMDP, MNP) တံဟၟဲရပုဟ်၊ ကၠာဟွံဂွံကၠောန်အခန်ကၞာဏံဂှ် ညးစၞးဗော်သီုၜါလပါ်တံ အသေအဟာန်ပရေၚ်ပံၚ်ကောံဏံ ညံၚ်ဂွံစိုပ်ဒတုဲအာမာန် ဂစာန်ကၠောန်ကဵုလဝ်ရ၊ စနူတ္ၚဲယးတေံတုဲ ပရေၚ်ကမၠောန်ဌာန်ဂတတေံအဂှ် ဒးဆက်အာကဵု ဗော်မန်တၟိရဏောၚ်၊ ဗော်မန်တၟိဂှ် ဆက်ရေၚ်တၠုၚ်ဏောၚ်၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပရေၚ်ကမၠောန်အဓါန်ဂတတေံဂှ် ခြာဟွံလံ ကမ္မတဳဗဟဵုကောံဓရီုဏံတှေ် ညးတံဆက်ဖျေံအာကဵုသ္ဂုတ်သွာတ်ဏောၚ်” ဟီုလဴကလးလဝ်နွံရ။
အပ္ဍဲဖျေံအာပရေၚ်ကမၠောန်အဓါန်ဂတတေံမ္ဂး သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဥပဒေဒက်ပ္တန်ဗော်မန် Mon Party ဂှ် ညံၚ်ဂွံသ္ပအာဒတန်ဗွဲမပြဟ်မာန်ကီု အပ္ဍဲဂှ်မ္ဂး တၚ်ရန်တၟံပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ပရေၚ်ဒက်ပ္တန်ဓဝ်ညဳသာအပ္ဍဲဗော်၊ မူဝါဒစေဝ်ပၞောန်ဗော် ခိုၚ်ၚ်ကၠိုက်က် ဂွံဖျေံအာမာန် ညံၚ်ဂွံဒှ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် အာဂတပၠတရဴ ကောန်ဂကူမန်မာန်ဂှ် လကျှန်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်မွဲ ဂစာန်အာရောၚ်ဂှ် စှေ်မံၚ်စိုတ်ရ။
တုဲပၠန်ဂၠံၚ်တရဴဗော်လးပၠးလဝ်ဂှ် ဒဵုကဵုကောန်ဗော်သ္ဇိုၚ်သၟဝ်အိုတ်တေံ ညံၚ်ဂွံကၠးမးကၠိုဟ်ခၠၚ် ပံက်အာတန်ဗတောန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် တ္ၚဲအခိၚ်ဇမၠိတုဲ ကၠောန်အာထေက်ညာတ်ရ။ မွဲအခိၚ်ဓဝ် ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵုပရေၚ်ဒက်ပ္တန်ဗော်တုဲ ဇၟာပ်ဒၞာဲပွိုၚ်ဍုၚ်ညးကဵုညး တန်ဗတောန်သၠုၚ်စရာဲကောန်ဗော်ဂမၠိုၚ်ကေုာံ Workshop ပံက်ဂမြၚ်သၠုၚ်လညာတ်နာနာ ကေုာံ ကမၠောန်ပတုဲဖဵုညးဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပံၚ်တောဲကဵုမွဲကရောံ ဂကောံမဟာဇန်မန်နာနာတံတုဲ စေအ်အ်ပေါတ်တ် မ္ဒးကၠောန်အာထေက်ကီုရောၚ်။
ကောန်ဗော်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်နူသွာၚ်တေံသွာၚ်ဏံ မၞိဟ်ညးမၞိဟ်အဲ အခိၚ်လၟုဟ်စောဲစပ်ဟီုဂးမံၚ်နွံကီုလေဝ် နကဵုတာလျိုၚ်ကမၠောန် အရာပတုဲဖဵုကောန်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ နတဲနဇိုၚ် ပံၚ်ကၠောန်မွဲကရောံမာန်ကၠုၚ် ဂၠိုၚ်ၚ်ကဵုအလန်မ္ဂး ပရေၚ်ဆာန်ကၟိန်ကောန်ဗော်ကဵုကောန်ဗော် ဇြိုဟ်နက်တိုန် ပရေၚ်ရှေ်သှေ်စွံအဲပရဲ လ္တူညးဇၞော်ညးဍောတ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲဓဝ်ပတှေ်စှေ်စိုတ်ဂၠိုၚ်တိုန်တုဲ ပရေၚ်ညဳသာအပ္ဍဲဗော်ဂှ် ပဵုတုဲခိုၚ်ဗိုန်တိုန်ဏောၚ် ညာတ်ရ။ နူဂှ်မွဲကဆံၚ် ဗော်ကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် ညံၚ်မွဲဖျုန် ဒှ်ကၠုၚ်မာန်ရောၚ် စၟဳစကီုရ။
ပ္ဍဲကဵုပေါဲသောၚ်ကလးလိခ်ပရိုၚ် တ္ၚဲဆက်မိတ်ယၟုဗော်တၟိဂှ် ညးအခေါၚ်ဟီုဂးနွံ ကမ္မတဳရေၚ်တၠုၚ်ကေၚ်ကာဗဟဵု နာဲလျးဟံမန် ဂှ်တှေ် “ဗော်မန်ပိုဲတုဲတုဲတေံတှေ် စွံပဓါန်စကဵုမာဲကောန်ဂကူမန်ပိုဲဟေၚ်ရ၊ ဂကူတၞဟ် ကၠုၚ်စုတ်ကဵုပိုဲမာဲညိဂှ် ဆလံမှ ကေၚ်ဟွံစန်ဒက်ကၠုၚ်ဟၟဲလးလးပုဟ်၊ ပတေဟ်မာဲကောန်ဂကူမန်ဇကု စှေ်ကၠုၚ်ပရေၚ်စန်ဒက် အကြာကောန်ဂကူမန်ဇကုသၟးရ၊ ဆဂး ဂတဏံ ပေါဲရုဲမာဲ ၂၀၂၀ ဏံမ္ဂး ဆန္ဒ မာဲကောန်ဂကူမန်ပိုဲသၟးဟွံသေၚ် မာဲကောန်ဍုၚ်အရၚ်ပိုဲလေဝ် ပိုဲညံၚ်သ္ဂောံဂွံ၊ ညံၚ်ဂွံပတှေ်ဗော်ပိုဲမာန်ဂှ် ပိုဲဒးစှေ်စန်ဒက်အာ” သောၚ်ကလးဟီုဂးဏာလဝ်ဂှ် မတ်ပိုဲညးတံ ထောၚ်တၟးအာမွဲသာ်ကီုရ။
ဟိုတ်ဂှ်တုဲ အပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ပိုဲဏံ ဗော်မန်ဂှ် ဗော်ဇြဟတ်ဇၞော်အိုတ် ညံၚ်ဂွံဒှ် ဒးသၠုၚ်ပတိုန်အသိၚ်အလိုန်ဏောၚ်။ ပေါဲရုဲမာန်ဂတဏံပၠန် မာဲမန်သၟး မန်တံလ္ပပတေဟ်ကေတ်ညိ၊ ပ္ဍဲတွဵုရးမန် တန်တဴမံၚ်စံၚ်မွဲစွံ မာဲကောန်ဂကူတၞဟ်ဟ် ကောဒေံမပ္တံ ဗမာ၊ ကရေၚ်၊ ပအိုဝ်၊ ကြုက်၊ ဂလာတံလေဝ် ညံၚ်သ္ဂောံဂွံ ပရေၚ်ထံက်ဂလာန်မာန် ဒးဖျေံအာ ပရေၚ်စန်ဒက်ကီုရောၚ်။
ဒၞာဲဗော်မန်တုဲတုဲကၠုၚ်တေံ ဟွံကေၚ်ပြိုၚ်လဝ်မာဲ၊ ပြိုၚ်မာဲလေဝ်ကျကၠုၚ်လဝ် ဒၞာဲဗီုလတူဍုၚ်မတ်မလီုကေုာံ လပါ်ဒေသသၟဝ်ကျာတွဵုရးဍုၚ်မန်တေံလေဝ် ညးစၞးဗော်မန်တံ ဗီုလဵုဂွံဖျေံအာသ္ဇိုၚ် ပရေၚ်စန်ဒက်မာန်၊ သာ်လဵုဂွံဇၞးမာဲမာန်၊ ပ္ဍဲဂကောံအလဵုအသဳမန်ဂှ် ဝန်ဇၞော်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ဂကူဗမာ၊ ကရေၚ်၊ ပအိုဝ်တံ နူကဵုညးစၞးဗော်မန်တံ ညံၚ်ဂွံဒုၚ်ရုဲစှ်ဇၞးမာဲမာန် မ္ဒးကူချပ် ဒးဖျေံအာဗီုကီုရောၚ်။
သရောပ်မ္ဂး အပ္ဍဲဍုၚ်ပိုဲဏံ ဗော်ဇြဟတ်ဇၞော်ၜါ NLD ကီု USDP ကီုဂှ် အခိၚ်လၟုဟ်ဏံ ပရေၚ်ထံက်ဂလာန်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ အောန်စှေ်ကၠုၚ်မံၚ်ဂှ် ညးညးအဲအဲ ဂွံမိၚ်ညာတ်မံၚ်သေဲသေဲ၊ သွက်ပေါဲရုဲမာဲ ၂၀၂၀ ဏံ အကာဲအရာတၠုၚ်လအာဗော်ဇၞော် ၂ ဗော်ဏံ ဟွံခိုဟ်ကွေံကွေံတုဲ နကဵုဗော်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ် ဒၞာဲဒေသညးကဵုညး ညံၚ်ဂွံဇၞးမာဲဂှ် နူအခိၚ်လၟုဟ် ဗွဲမဇိပ်ဂၠိပ်ဍိုဟ်ကေက် ပလေဝ်ပလေတ်စလဝ် ထေက်ရောၚ်။ မန်ပိုဲလေဝ်ဒှ်မွဲဗော် အကာဲအရာတၠုၚ်လအာအနာဂတ်တေံ ခိုဟ်ဗွဲမလောန်။ ဟိုတ်ဂှ်တုဲ အတိုၚ်လက်ျှန်ဂကူမန်မ္ဂး နွံဂကူမွဲ လိခ်ပတ်မွဲ အရေဝ်မွဲ လၟုဟ်ဗော်မွဲဟေၚ် ညဳသာကၠုၚ်ရဒှ်တုဲ “မန်ညဳတှေ် သၞဖေက်” ရောၚ် မိက်ဂွံသ္ဂး။