သၞံၚ်အီ (ဒူရာ) (၂၆၊ ၉၊ ၂၀၂၀)

နဝ်ဝေမ်ဗာ (၈)၊ သၞာံ (၂၀၂၀) ဏံမ္ဂး နူကဵုဂကောံကမ္မယှေန်ပေဲါရုဲမာဲတေံ လလောၚ်တြးလဝ်လိက်စၞောန် ဗော်စုၚ် ကောံညဳ သွက်ဂွံလုပ်ပေဲါပြိုၚ်ပ္ကာန်ရုဲမာဲအိုတ်ရ။ အတိုၚ်ညးတံစၞောန်လဝ်ဂှ် ဟွံတီဗော်ညးအဲ ပလေဝ်ပလေတ်စမံၚ် ရုဲစှ်ပ္တိုန် အလံၚ်မာတ် (လၟောဝ်အမာတ်) ကၠတ်ထဝ် (စၠတ်ထဝ်) ဂြုဂြုဂြီုဂြီု အလာံဗော်ညးကုညး မပ္တံကဵုရုၚ်ဗော်တံဂှ်အိုတ်ရ။
လဂွံကဵုသွာၚ်ဏံ ကဏ္ဍဏံမ္ဂး ကောန်ဂကူမန်ပိုဲလေဝ် တာလျိုၚ်နွံမံၚ်ပေၚ်ၚ် သွက်ဂွံဗပေၚ်စုတ်တၞးမာဲ ပ္ဍဲကဵုကဠာနမာဲ (မဲပုံး) တေံကီု၊ သီုကဵုဒးဒုၚ်ရုဲစှ် အမာတ်တံကီုရ။ ဗော်ညဳသၟဟ်မန်ပိုဲ ဒးပြိုၚ်ပ္ကာန်ကေတ်မာန်ဇေတ်တ်တံ ဗော် NLD မဒှ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုသၞာံ (၂၀၁၅) တေံ ဟိုတ်နူပတှေ်ဒး ဗော် NLD တုဲ အမာတ်မန်ပိုဲ ဒးကျအာဆန္ဒမာဲတုဲ အယာံအမာတ် အမာတ်ကၠတ်ထဝ် (၄) တၠဓဝ်ဟေၚ် ဂွံအာစိုပ်သ္ၚိကၠတ်ထဝ်တေံရ၊ ဣဏံဂှ် တၚ်ဍိုန်လျပ္ဍဲအတိက်တေံ မွဲအခန် ဍောတ်တ် မဒှ်တုဲ ဝဳညာဏ်အဲ ဟဳစိုပ်အာ ပ္ဍဲအတိက်မွဲလစုတ် …..။
လဂံါဇိုၚ်တ္ၚဲဏံကဵု သွပ်လ္ပအ်တ္ၚဲယးတေံ ကောန်ဂကူမန်ပိုဲ အာယုက်အာစိုပ် ပေၚ် (၁၈) သၞာံလ္ပာ်လ္တူမ္ဂး ဒးအာ စုတ်မာဲဟေၚ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးဍုၚ်မန် (ဍုၚ်မန်ရာမည) ဒၞာဲကၠတ်ထဝ် (Parliament) တေံ ခုၚ်နွံမံၚ် (၃၁) ခုၚ် မဒှ်တုဲ ဗော် MUP ယဝ်အံၚ်ဇၞးဆန္ဒမာဲ ဗၞတ် (၁၆) တၠမ္ဂး ဂွံအခေါၚ်သွက်ဂွံ အလဵုအသဳမန်ရ၊ ယအ်နူဂှ် ယဝ်ရဒှ်မ္ဂး ဒက်ဟွံဂွံ တုဲ ဒးပံၚ်ကောံကဵု ဗော်တၞဟ်ဟ်တံမှ ဂွံအခေါၚ်ဒက်ပ္တိုန် အလဵုအသဳရ။ အတိုၚ်မုက်လိခ်ဗစူတိတေံမ္ဂး “ဇက်ဂၠောဲ အာပ္ညုၚ် ကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရေဝ်” မဒှ်တုဲ ဂကူမကြပ်ညောန် တန်တဴဒၟံၚ် အကြာပွူဗွိုၚ်တိဍာ်ပိုဲဖအိုတ် မပ္တံကဵု ကရေၚ်၊ ဗၟာ၊ ပအိုဝ်တံဂှ်လေဝ် ပိုဲတံဟီုစန္ဒက် နဲကဲသွက်ဂွံပ္တိုန် ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရေဝ် ပ္ဍဲကဵုတိဍာ်ပိုဲတံရ၊ ဆဂး အဓိကဇၞော် မပ္တံကဵု သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်တံဂှ်လေဝ် ဒဒှ်ဂကူပိုဲ နူဗော်ပိုဲဟေၚ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုအဓိကဇၞော် အခိၚ်ကာလ လၟောဝ်အမာတ်ပိုဲ စှေ်ပရေၚ်စန္ဒက် ဆန္ဒမာဲမ္ဂး (Vote) တှေ် ပပ္တံနူကဵု ပရေၚ်ကျိုၚ်က ယျဝ်ကီု၊ စသုၚ်မံၚ်စံၚ်၊ အာကၠုၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဒးနွံသတိဇၞော်ဇၞော်ရ၊ ယဝ်ရ အဲဒှ်အမာတ်မ္ဂး လ္တူညးဍုၚ်ကွာန်တံ မုအဲကၠောန်ကဵု ညးဍုၚ်ကွာန်တံပၠန်လေဝ် မုမိက်ဂွံဒှ် အဲဖန်ကဵုဏောၚ် မပ္တံသာ်ဏံ ဒးဟီုဂးကဵု ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ရောၚ်။ လစှေ်နူဂှ် ဂကောံသၟတ်တံဂှ်လေဝ် စှေ်ပရေၚ်ကွေၚ်လဝ် ဗွိုၚ်ပန်ကၠၚ်ဂှ်ညိ၊ ရုပ်တေံရုပ်ဏံ တၞုၚ်တေံသ္ကဲဏံ လ္ပကဵုဒးညိ၊ ယဝ်ဒးမ္ဂး မာဲလီုဏောၚ် ဒးသောၚ်ကလးကဵုညးတံရ၊ ဒးဖျေံကိုန်အစဳဇန် နူကဵုလစှေ်ဂကောံ (Vote, MUP) တံရောၚ်။
ကၟိန်ဍုၚ်ဇၞော်ပံၚ်ကောံဗၟာဝွံ နကဵုဇၟောဝ်ဍာ်ဇွောဝ်စှေ်အဆက်က်တုဲ (fourth Burmese Emprie) စတုတ္ထအေန်ပါ ယာဗၟာဏံဝွံ ဂကူဗၟာမွဲဓဝ်ဟေၚ် ဂွံအခေါၚ်အုပ်ဓုပ်တဴတုဲ ဂကူဍောတ်တ် သှေ်နူဂှ် ဒးမံၚ်သၟဝ်တဲ အုပ်ဓုပ်ပ္ဍဲဂကူဗၟာ ဟေၚ်ရ။ ဝါဒဏံဝွံ နူကဵုတိတ်ဗၠးနူသၟဝ်တအၚ်္ဂလိက်တုဲ ဍေံတံဖျေံကၠုၚ်ဗီု မနှေံသၞောဝ် (၁၉၄၇) ခြာဟွံလအ်ပၠန်ဂှ် သၞောဝ် (၁၉၇၄)၊ ဂတးဏာဂတးနၚ်ဂှ် သၞောဝ် (၂၀၁၈) မံက်ကၠုၚ်ပၠန်ရ။ သၞောဝ်ဏံဝွံ သွက်ရဲဂွံအဝဵု ဒှ်အလဵုအသဳ တှေ် ခိုဟ်မံၚ် မေၚ်ပိက်မံၚ် ရဲနွံမံၚ်ဘုံသၟဝ်တှေ် ဒးဇီုကပိုက် ပရေၚ်ဒးဒုၚ်ဍဵုဍိုက် ဂၠိုၚ်တဴရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကောန်ဂကူလဵု မွဲလေဝ် ဟွံဟီုဂး က္ဍုဟ်မၠေံမံၚ် ဝါဒပၞာန်အိုတ်တုဲ ကောန်ဂကူသီုဖအိုတ်တံဂှ် အာတ်မိက်ကၠုၚ် ကၟိန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံ မပ္တံကဵု မန်၊ ဗၟာ၊ ကရေၚ်တံအိုတ်ရ။
ၜိုန်ဂှ်ကီုလေဝ် ဟိုတ်နူညးဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံသီုဖအိုတ် စၟဳလဝ်လ္ပအ်လဝ်ဂှ် ပ္ဍဲကဵုသၞာံ (၂၀၁၅) တေံ၊ ဂကောံဗော် NLD မာန်အာ ဇၞးအာဆန္ဒမာဲ သြၚ်လာ်ဒဵုသရိုဟ်တုဲ ဒက်ပ္တန်ထောံ အလဵုအသဳတွဵုရးကီု၊ သီုကဵုအလုံမွဲ ကၟိန်ဍုၚ်ရ၊ ဆဂး အတိုၚ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် အလုံမှာဇန် လ္ပအ်ညာတ်လဝ် အန္တိမတိုၚ်ပ္ကဴ မတွံဂး ကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရေဝ် ဒုၚ်စသိုၚ် သိုက်တုပ်ဝါတ်တုပ်တံဂှ် မုလေဝ်တၟေၚ်ကၠုၚ်ဟွံမွဲတုဲ ဗော် NLD တံဂှ် ဒှ်တဴဗော်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳကောန်ဂကူ ညးတံမွဲဓဝ်ယျ၊ အကာဲအရာတ္ၚဲဏံ ဗီုညးတံကြီုဟီုမံၚ် စပ်ကဵုပဲါဟီုတွံ ပရေၚ်ဂွံအံၚ်ဇၞးဆန္ဒမာဲဂှ် ဥုဇြဝ်ဝေန်မျေအ် ဟီုလဝ် ဘလဝ် ဓဇန်လဝ် လ္တူကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ “ကဵုမာဲကဵုဗော်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံဂှ် မုအခေါၚ်အရာလဵုမွဲလေဝ် ဟွံဂွံပုဟ်” ညးဂး၊ ကဵုဗော်လဵုမွဲလေဝ် ညးတံဟွံပံၚ်ပုဟ် ညးဂး၊ အေညအ်ဂှ် စေတနာညး စရိုတ်ညးတံ ညးတံ ထၟံက်မံၚ်ကဵု ဗော်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံဂှ် ဒဒှ်ရ ညးတံကၠောန်မံၚ် နဲအလီ ကၠတ်ပၞုက်မံၚ်ဆန္ဒမာဲဂှ် သက်သဳလေဝ် မံက်ဂတဝ်ပြာကတ်အာယျလေဝ်၊ မဂဳသုဂျဳဂှ်လေဝ် ဒုၚ်လဝ်ယၟု ညးကဵုကသပ်ကဵုဍုၚ် (Consultant) ညးမကဵုက သပ်ဂးရ။ ပြောဟိတ်ပ္ဍဲဝၚ်နန် ရဲနန်တးရံၚ်စဗေဒၚ်ဂှ် ရဲကဵုကသပ်ကဵု တၠညးဨကရာဇ်ရ။ သုဂျဳဏံလေဝ် ရဲကဵုက သပ်ဏောၚ်တှေ် ကိစ္စက္တဵုဒှ်မံၚ် ပ္ဍဍုၚ်အိုဿီုတံဂှ်လေဝ် ဒးကၠုၚ်ကဵုကသပ်ညးရ၊ ဝါဒးညးလေဝ် အာစိုပ်မံၚ်တၞုၚ်တၞး သွက်ညးမွဲဓဝ်ရ။ ဟီုအိုတ်တ်တှေ် တဆိပ်ကြာ (ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်) ဟွံထေက်တန်မံၚ်ရ၊ ဒၟာနူပၞာန်ဒှ်မံၚ် အပ္ဍဲဍုၚ် အရိုဟ်ဟ်တ္ၚဲရ။
အေညအ်ဂှ်ရ မန်ပိုဲကီု သီုကဵုကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဖအိုတ် စိုပ်မံၚ်အခိၚ်အကာဲအရာ ဒးညဳသာရေၚ်သ္ကံဟေၚ်ရ။ ဇြဟတ်နူဇကု ဇကုသ္ပပဓာန် ညာဏ်ဇကု ဇကုစကာညိ၊ ဗော် NLD ၜိုန်ရဍေံဘဏာ ဗီုပြၚ်နာနာသာ်ကီုလေဝ် က္တောဝ်လ္ပယံၚ်ညိ။ ကိစ္စဆေၚ်စပ်ကဵု ဆန္ဒမာဲဂှ် နူကဵုကျာ်ဗုဒ္ဓ နွံပြာကတ်မံၚ်တေံဂှ်လေဝ် ကေၚ်သုၚ်စောဲမံၚ် နဲကဲ ဏံကီုရ။ သွက်ဂွံစှေ်ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲကဵုဇရေၚ်သ္ၚိဒါယကာတံမွဲမွဲမ္ဂး ခမဳလိက်ဇြေဟ်မာဲဂှ်တှေ် က္ညစှေ်သ္ၚိဒါယကာတံ မဒှ်ရ၊ ရုဲစှ်ဆန္ဒမာဲဏံလေဝ် ပူဂဵုဇၞးမာဲ တၞးမာဲဂၠိုၚ်အိုတ်ဂှ် ဂွံအခေါၚ်အာဂတပၠတရဴ ဒုၚ်စကာကဵုကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံ ရ။ ဆက်စပ်တဴကဵု ပေဲါရုဲမာဲဝွံတုဲ ကလေၚ်သ္ပအာရီုကဵု သမ္မတကၟိန်ဍုၚ်အမေရိက မွဲဝါညိ၊ Abrahamlincoln လေန်ကောန် မွဲခဏဍောတ်စမ် ကာလညးလုပ်ပြိုၚ်မာဲ သွက်ဂွံသမ္မတဂှ် ဒဿနညးတေံ “The Ballot is stronger than the bullet”
ဆန္ဒမာဲ ပၞုက်ဓလုက်မွဲတၞးဂှ် ဒှ်တဴမကံဇြဟတ်ဇၞော်အိုတ် ခိုဟ်တဴအိုတ်ရ။ ညးတေံ ရုန်ဂ္စာန် သွက်ကၟိန်ဍုၚ်အမေရိက ဝါဒသၞောဝ် စကာသြန် ရာန်ကေတ်မၞိဟ် ရပ်ကဵုသ္ပဍိက်တံဂှ် ဝါဒဂှ် ညးတေံရုပ်သီထောံ စဵုကဵုစိုပ်တ္ၚဲဏံရ၊ တ္ၚဲဏံမ္ဂး ကၟိန်ဍုၚ်အမေရိကဂှ် မြဟ်အိုတ် သြဇာသၠုၚ်အိုတ် ပ္ဍဲကဵုဂၠးတိ တ္ၚဲဏံဝွံရ။ အခေါၚ်အရာဟီုဂှ် စပ်ကဵုသဘာဝဓရ်ဍာံဂှ် သၞောတ်ရုဲဆန္ဒမာဲရ၊ “Votting is the first duty democracy” ပွမကဵု ဆန္ဒမာဲဟီုဂှ် တာလျိုၚ်ပထမ သွက်ဂွံဒှ် ကလိဂွံသၞောတ်ဒဳမဵုကရေဇြဳ (အခေါၚ်အရာညးဍုၚ်ကွာန်) မဒှ်ရ။ ဘဝပိုဲ ဂွံသၠုၚ်တိုန်အာကီု၊ ကဆံၚ်ဂကူပိုဲ ဂွံနွံတဴကဵု ပရေၚ်ဗၠးၜးသၠးပွးလှဲလး အာကၠုၚ်မံၚ်စံၚ် ရံၚ်စံၚ် ဂီုကၠီု ပ္ဍဲလ္တူဘဝပိုဲဂှ် ဒှ်တဴသၞောတ်ဒဳမဵုကရေဇြဳဏံရ၊ ဒဳမဵုကရေဇြဳဟီုဂှ် ဂကောံမၞိဟ်စၞးအမာတ်တံ ရေၚ်တၠုၚ်တဴကဵု ညးဍုၚ်ကွာန်၊ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ အုပ်ဓုပ်လ္တူမၞိဟ်စၞးတံဂှ်ရ၊ ဆဂး အဝဵုဇၞော် မပ္တံကဵု အဝဵုအုပ်ဓုပ်၊ ကုတ်သၞောတ်ဒန်သၞောဝ်၊ ချူဓဇက်သၞောဝ်တံဂှ်လေဝ် နူကဵုဗော်မန်ပိုဲဟေၚ် ဂွံတဲအခေါၚ် သွက်ဂွံဗ္ဂေတ်စက်တံဂှ်ရောၚ်။
ဟိုတ်ဂှ်ရ ပိုဲတံမၞုံပၟိက်တဴကဵု သၞောတ်ဝ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကံကုသဵုဂကူပိုဲ ပိုဲဂွံဖန်က်ကေတ်တံဂှ် နကဵုအလဵုဇကုပိုဲ ဒးဂံၚ်ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ် ဒးဂံၚ်အာရုၚ်မာဲတံတုဲ ဒးစုတ်မာဲကဵု ဗော် MUP တံဂှ်ရောၚ်၊ အယာံပိုဲတံဂှ် ကဵုဇြဟတ်ဓရိုဟ်နာနာ မပ္တံကဵုအရီုဗၚ်သြန်ကီု၊ ကာယကီု၊ ဂေတ်ကွာန်တံကီုဂှ် ကိစ္စပိုဲတုဲဒှ်အာက္ဆံၚ်ဂှ်ဟွံသေၚ် တုဲဒှ်အာ ၜိုတ်ဂှ်ဓဝ်ဟွံသေၚ်ရ၊ အဓိကဇၞော်အိုတ်ဂှ် ပိုဲတံ ဒးအာရုၚ်မာဲတုဲ ဒးစုတ်မာဲဟေၚ်ရ၊ မမာဲနူကဵုဂၠံသြိုဟ်တေံမွဲတၞး က္ဍတ်ပါ်တိတ် ဗွဲမဗုအးကေဝ်ဇြုၚ်တံဂှ် ၚုဟ်မးဍေံနွံမံၚ် ကဆံၚ်သၠုၚ်ၚ်ဟေၚ်ရ၊ မမာဲနူကဵုကောန်တၟံပိုဲမွဲမ အနုသယသတၚ်မံၚ် ပ္ဍဲဖျုန်ဂြိုဟ်တေံဂှ် အစောံစရာဲဍေံ သတ္တိဗျတ္တိဍေံ ထတ်မြက်မံၚ် သ္ကာတ်မြဟ်မံၚ် လ္တူနူမကံဇြဟတ်ဇၞော်ဇၞော်မွဲမ ဟွံကဏီရ။ မမာဲနူခန္ဓကာယဝိညာဏ် ဗျဳဗျာပ်မံၚ် အလုံခန္ဓကာယပဥ္စကဏံဂှ် ရှ်သာဍေံ ၜိုတ်လဵုဍာတ်ကြောံမံၚ် ကဆံၚ်ဍေံ ၜိုတ်လဵုသၠုၚ်မံၚ်ရော? ဂှ် တော်ကေဝ် နကဵုဍာ်ဗ္ဒာ စိုတ်ဓါတ်ဆာန်ဂကူ ဆာန်ဗၠးၜး ဆာန်အခေါၚ်အရာမ္ဂး တီကေတ်မာန် ပေၚ်က္ဍိုပ်ကၠံဟေၚ်ရ၊ မမာဲမွဲတၞးဝွံ သွက်ဂွံအာစိုပ် ရုၚ်ကၠတ်ထဝ်တေံလေဝ် မာဲမွဲမဟေၚ်ရ။ သွက်ဂကူအခေါၚ်အရာ ဂွံဗၠိုက်စှေ်အာဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူမမာဲမွဲမဟေၚ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ဝွံ အကြာကြာဏံ အကာဲအရာဲမမာဲဂှ် ဒှ်မံၚ်အဓိက လမျီုအဓိကရ၊ ပိုဲဂကူမန်တှေ် တာလျိုၚ်သွက်ဂွံကဵုမာဲကဵု ဗော် MUP တံဂှ် နူကဵုစၜံၚ်သၠး ဂျိုၚ်ကၠုၚ်လမျီုတုဲမှ ပေၚ်စိုပ်အာယုက် (၁၈) သၞာံလ္ပာ်လ္တူမ္ဂး ဒးစုတ်မာဲကဵု ဗော် MUP ဟေၚ်ရ၊ ပ္ဍဲမွဲဘဝပိုဲဏံဝွံ အခေါၚ်အရာနွံ သွက်ဂွံရုဲမာဲဂှ် နွံမံၚ်ဗၞတ် (၁၂) ဝါရ၊ ဟီုဂၠေံဂၠေံတှေ် ဟိုတ်ဂှ်ရ အာစုတ်မာဲကဵု ဗော် MUP ညိ၊ ပ္ဍဲကဵုဗော် MUP ဂှ် မန်ပိုဲသၟးဟေၚ်ဟာ? ဒးစုတ်မာဲ ယဝ်ပ္တိုန်စောဒနာမ္ဂး ဟွံသၚ်ပုဟ် ကောန်ဂကူမတန်တဴမံၚ် ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးဍုၚ်မန် (ဍုၚ်မန်ရာမည) တံဂှ်လေဝ် ယဝ်ရဒှ်မာန်မ္ဂး ဒးစုတ်ကဵု ဗော် MUP ဖအိုတ်ရ၊ လဂွံကဵုတၚ်ဏံဝွံ (ဦးအောၚ်စိုး) ပါလုပ်ပြိုၚ်နူကဵု ဗော် MUP ဏံဂှ် ညးတေံဂှ် ဒှ်မံၚ်ဂကူဗၟာရောၚ်၊ လုပ်ပထုဲမန်ဏောၚ် ဍေံကဵုလီဠာန်ဂကူပိုဲဏောၚ် ရမျှာၚ်ပါ်ပဲါ ညးဒေသတံ မံက်ကၠုၚ်ရ၊ ညးတံ ဟိုတ်နူဟွံကၠးလဝ်ကီု ဟိုတ်နူကၠိုဟ်လဝ်ဟွံစိုပ်ဏီတုဲ ဟီုပါ်ပဲါဏာဂှ် ဒှ်ဓမ္မတာသဘာဝမွဲရ၊ ညးပါလုပ်ပြိုၚ်ဆန္ဒမာဲ နူကဵုစၞးဗော် MUP ဝွံ (ပရေၚ်ကောန်ဍုၚ်ဗၟာ၊ ဗမာတိုၚ်းရၚ်းရေးရာ) ဂကူဗၟာနွံမံၚ် ဒေသတိဍာ်မန်ပိုဲတံဂှ် ဍေံဟွံစုတ်မာဲကဵု အမာတ်မန်ပိုဲတှေ် ဍေံတံဂွံကဵုညး၊ ညးဂှ် ကၠုၚ်နူဗော်ပိုဲဟေၚ်ရ၊ မန်ပိုဲရ အာစုတ်မာဲကဵု ဗော်ညးတၞဟ်နွံရ။ လ္ပာ်ကဵုတွဵုရးကရေၚ်တေံဂှ်လေဝ် (မၚ်းထွန်းလွၚ်) (ဂကောံကောန်ဍုၚ်အရၚ်မန်၊ မွန်တိုၚ်းရၚ်းသားလူမျိုးစု) အမာတ်ကၠတ်ထဝ် အရၚ်ကောန်ဂကူမန် ပွို်ၚ်ဍုၚ်လှာဒကှ် မဒှ်ရ။ သွက်ရဂွံသီဗ္ၜောဝ် ကောန်ဂကူမန် မပြးဇးမံၚ် အကြာဂကူညးတၞဟ် အကြာကွာန်ကရေၚ် ဗအိုဝ်၊ ဗၟာတံတုဲ ဒးလုပ်ပြိုၚ်ရုဲမာဲရ။
သၞာံဏံ ဂွံဆဵုညာတ်ကေတ် ဗော်ညဳသၟဟ်မန်ပိုဲ နူကဵုလဂံါဇိုၚ်ပထမ စဵုကဵုစိုပ်ကဆံၚ်အန္တိမတိုၚ်ပ္ကဴ မပ္တံကဵုသၚ်၊ ညးဍုၚ်ကွာန်၊ သၟတ်တံ ကဵုဇြဟတ်ရေၚ်တၠုၚ်မံၚ်သွာၚ်နာနာတုဲ ဒှ်တဴတၚ်ကော်ဆဴ ပရေၚ်အံၚ်ဇၞး သွက်ဂွံစိုပ် ကၠတ်ထဝ် အဝဵုအုပ်ဓုပ်ပိုၚ်ပြဳတေံရ၊ အမာတ်မန် ညံၚ်ဂွံဂွံခုၚ် ဒၞာဲဂၠိုၚ်ၚ်ရ၊ တၟေၚ်မွဲသာ်ပၠန်ဂှ် နူကဵုရးဒေသဇၞော် ဗော် ညဳသၟဟ်မန်ပိုဲ လုပ်ပြိုၚ်ပ္ကာန်ရုဲမာဲကီုဂှ် ဍိုက်ပေၚ်ကဵု အယောဂုဏ်ဂကူကွေံရ၊ မိကျာ်သြဳ လၟောဝ်အမာတ်ကၠတ်ထဝ် ဆန္ဒမာဲ (၁)၊ ပွိုၚ်ဍုၚ်ယှိုဲဗျဳဒါ၊ ရးဒေသဇၞော်လ္ဂုၚ်ကီု၊ မာံဗညာညာဏ်ထဝ် လၟောဝ်အမာတ်ကၠတ်ထဝ် ဆန္ဒမာဲ (၁) ဗ္ဂော ဟံသာဝတဳ၊ ရးဒေသဇၞော်ဗ္ဂောကီု၊ မိအာဲသိံဂဳ (မိအေးစုမွန်) လၟောဝ်အမာတ်ကၠတ်ထဝ် ဆန္ဒမာဲ (၂)၊ ပွိုၚ်ဍုၚ် ပုလော၊ ရးဒေသဇၞော်ရးတၞၚ်သြဳတံဂှ်ကီု၊ မပ္တံကဵုရးဒေသဇၞော်ပိဒၞာဲ လုပ်ပြိုၚ်မာဲဗီုဏံဂှ် ကောန်ဂကူမန်ပိုဲ နွံမံၚ်လ္တူဂၠး တိဖအိုတ်တံ ထေက်ကဵုဒးမိပ်စိုတ် ကေတ်စရာဲ ဗွဲမလောန်ဟေၚ်ရ၊ ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးဍုၚ်မန်ပိုဲတေံဂှ် မန်ပိုဲဒးအံၚ်ဇၞးဟေၚ် ရ၊ ဗီုကဵုရးဒေသဇၞော်ဏံ ဗော်မန် အလန်ကၠာအိုတ်ရ လုပ်ရုဲမာဲ ဟီုစဟွံဗၠေတ်ရ၊ ကဏ္ဍဏံဝွံ ဒှ်တဴသဘဴဂွံပ္တိုန်ဍုၚ် သၞောတ်ဖေဝ်ဒရေဝ်ရ၊ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တံဝွံ ဟိုတ်နူမၞုံတဴကုဇြဟတ်ညာဏ်ပၠတရဴကီု၊ စာ်စ္ဍးအာနူ မပ္တံကဵုဝိသမလောဘ အတ္တမာနတံလေဝ် သၠးပွးပဲါကၠုၚ်မာန်ရ၊ လ္တူညးဍုၚ်ကွာန်တံလေဝ် ဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုဓရ်မေတ္တာ ကုသဵုစေတနာကီု သီုကဵုသစ္စမၞုံတဴမံၚ် ပ္ဍဲလ္တူကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရေဝ် ကေုာံ ဗော်ညဳသၟဟ်မန်ရောၚ်၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပိုဲတံက္လိဂွံအခေါၚ်အရာ မဍိုက်ပေၚ်တဴရှ်သာဘဝမၞိဟ် ဂွံတိတ်ဗၠးနူကဵု ဝါဒဘဲဒဏ်ပကီုပရာပ် ညးစကာသ္ပဍိက် ညံၚ်ရဴသတ်အဟိုတ်တိရ စ္ဆာန်တံဂှ် ပိုဲဒးကဵုစုတ်မာဲဟေၚ်ရ၊ အရေဝ်ညးတၞဟ်ဘပဠ ဗော်ညးတၞဟ်တံ မပ္တံကဵု NLD တံဂှ်လေဝ် ပိုဲတံက္လၚ်ဟွံဂွံ ရောၚ်၊ က္တောဝ်လ္ပကဵုယံၚ် လ္ပကဵုဇွောဝ်ဇာပ်လုပ် ဆီကောန်တၟံသြိုဟ်အပ္ဍဲတေံညိ၊ NLD ဂှ် အုပ်ဓလီုယုတ်မာကၠုၚ် ဂကူပိုဲ သီုကဵုကောန်ဍုၚ်အရၚ်တၞဟ်ဟ်တံရ၊ အကာဲအရာတ္ၚဲဏံ NLD ဂြဲကၠုၚ်တၞးမာဲတုဲ ထ္ၜးကၠုၚ်ဗီုပြၚ်နာနာ ယဝ်ရ ဗော်ညးတံ ဒှ်အလဵုအသဳတှေ် ပဠေဝ်ကဵုသၞောဝ် (၂၀၀၈) ရောၚ် ညးဂး။ တုဲကၠုၚ် (၂၀၁၅) ပွိုၚ် (၅) သၞာံ အတိက်တေံ ညးဂှ် ဒှ်အလဵုအသဳ ဗော်ညးတံရဟွံသေၚ်ဟာ? ကလေၚ်ချပ်ပါ်ပဲါရံၚ်စမ် ကြပ်ကၠုၚ်ကဵုပေဲါရုဲမာဲဏံ ဓလုကၠုၚ် ဝေၚ်ကၠုၚ် နဲကဲလီဠာန် သြန်အရၚ်ဂွံစကာ သွက်ကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် စကာကၠုၚ် သွက်စန္ဒက်မာဲတုဲ လိၚ်ကေတ်မၞိဟ်ဂှ်တၞဟ် စကာကဵုသြန်ဂှ်တၞဟ် သုၚ်စောဲကၠုၚ် နဲကဲပြယာဲနာနာရ၊ ဂကူမန်ပိုဲကီု သီုကဵုကောန်ဍုၚ် အရၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ထေက်ကဵုဒးစွံသတိ သ္ပအာရီုရ၊ ဍေံထပက်ကၠုၚ်ကၠာ် ၜတ်တ်ကြံၚ်ၚ်ယျ၊ ရဲချပ်ဂၠိမ္ဂး ဟွံစကာ ညာဏ်တုဲ အဵု မာဲအဲမွဲမရ ကဵုထောံဗော်ဍေံလေဝ် မုဟွံဒှ်မံၚ်ရဂး၊ သဘာဝမာဲဟီုဂှ် မာန်လေဝ်မွဲတၞး ကျဟောံဗြီု အခေါၚ်အရာ သွက်ဘဝဂကူဇကုလေဝ် မာဲမွဲမရ၊ သ္ဂုတ်သွာတ်ကဵုမံၚ် သွဟ်ဍာံစၟတ်ပေၚ်ဂှ် သၞောဝ်စှေ်လဒေါဝ် ဓဝ်ဝ်အိုတ်ဂှ် မတၞးမာဲရ၊ ဆဂး ရဲလီစ နွံမံၚ်ဏီရ၊ ပၟိက်ဆန္ဒ ကာလဇၞော်တိုန်ကွေံကွေံမ္ဂး နကဵုသြန်လ္ၚီဒကေဝ်ဓဝ်ကီု လေဝ် ညးတံပြံၚ်လှာဲထောံဘဝညးတံ ပ္ဍဲကဵုပေဲါရုဲမာဲလေပ်ရ၊ (ဝါ) ဂွံသြန်လ္ၚီဒကေဝ်ဓဝ် မာဲဇကုမွဲတၞး ပ္တိုန်ၚုဟ်မးဟွံမာန်ဂှ် လှာဲထောံမာန်မံၚ်ရ၊ ဗီုဏံ လညာတ်ဓဝ်သမ္တီ ပရေၚ်ဂတာပ်ခေတ် ကောန်ဇာတ်ဇကု ဂွံသုၚ်စောဲအာ ဂကူဇကု ဂွံသၠုၚ်တိုန်အာဂှ် ပ္ဍဲကဵုကၠေၚ်က္ဍဟ်တေံ ထီုဗးစိုတ်ပြဲ လ္တူညးဂမၠိုၚ်ဟွံမွဲရ ဒးဟီုစထေက်ဏောၚ်။
ဗီုလဵုဒှ်ဒှ်ရ လဂွံကဵုပေဲါရုဲမာဲတ္ၚဲဏံ ကောန်မန်ဍာံမ္ဂး ဒးစုတ်မာဲကဵု ဗော် MUP ဟေၚ်ရ၊ ကဵုဗော် MUP ဇကု စုတ်ဟွံ မာန်တှေ် မံၚ်ပ္ဍဲသ္ၚိ ဗော်လဵုလ္ပစုတ်ညိ၊ ယဝ်ရ စုတ်ကဵုဗော်တၞဟ်မ္ဂး တုပ်ညံၚ်ရဴဍဵုဖျေံမံၚ် ကဆံၚ်ဂကူဇကုဟေၚ်ရ၊ နကဵုလွဟ်ဆန္ဒမာဲ မၞုံတဴကဵုဇြဟတ်မဇၞော်ဂှ် ပန်ခၠၚ်ဗလးဏာ ဇရေၚ်တိုၚ်ပ္ကဴဖေဝ်ဒရေဝ်မသၠုၚ်ညိ၊ တာလျိုၚ်သ္ဇိုၚ်ဝန် ပထမကိုပ်ကၠာ သွက်ဂွံကလိဂွံမာန်ဂှ် ဂၠာဲသွဟ်နကဵုဆန္ဒမာဲတုဲ မမာဲနူဂၠံသြိုဟ် မဗုအးမွဲဂှ် ကဵုဂွံဂဵုတၟးအာ သွက်ဂကူ ဘာသာ သာသနာညိ။ လၟောဝ်အမာတ်ကၠတ်ထဝ်ဂှ် ကဵုဂွံအာစိုပ် ဒက်ပ္တန် အလဵုအသဳဍုၚ်မန်ညိအဴ။