ကၠအ်ထၜိုတ်သ္ၚောဲကြပ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဒးပါ်ပရအ်ကဵု သၟာကမၠောန်ခွါတ်ထၜိုတ်တအ် ကဝက်ဖအိုတ်ကီုလေဝ် ဇၟာပ်စိုပ်အခိၚ်ဂၠာဲသၟာကမၠောန်ခွာတ်ထၜိုတ်ဂှ် ဂၠာဲရဲ ခွါတ်ထၜိုတ်ဝါတ်တိုန်မံၚ်ဇၟာပ်သၞာံရောၚ် တၠကၠအ်ထၜိုတ်တအ် ဟီုရ။

“ကောန်ကမၠောန်ခွာတ်ထၜိုတ်ဂှ် ဂၠာဲဝါတ်မံၚ်အရိုဟ်ရိုဟ်သၞာံရ၊ လအ်တိုန် ဂၠာဲဝါတ်တိုန်ခ္ဍၚ်၊ သၞာံဏံပၠန် သာတုဲ ဂၠာဲဝါတ်တိုန်ခ္ဍၚ်၊ ရဲနူပလုၚ်လေဝ် အောန်စှေ်၊ ရဲဒေသဇကုဏံလေဝ် ရဲလိၚ်ခွါတ်ထၜိုတ်တအ်ဂှ် စိုပ်အာသေံအိုတ်၊ ဂၠာဲမၞိဟ်ဝါတ် ကွေံကွေံ” သာ်ဝွံ တၠကၠအ်ထၜိုတ် နာဲသဵုတုၚ် နူပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗုဂှ် ဟီုရ။

ကၠာကၠာတေံ တုဲကၠုၚ်အကြာ (၅) သၞာံတေံ ကၠအ်ထၜိုတ်ခိုဟ် ကြပ်ကဵုကွာန်ညိမ္ဂး အကြာတၠကၠအ်ကဵု ရဲလိၚ်ခွာတ်ဂှ် ပါ်ပရအ် (၆-၄) နွံ၊ ကၠအ်လ္ၚဵုဂှ် ကဵုစရိတ်ဂိတုနွံကီုလေဝ် လက္ကရဴဏံ ဂၠာဲမၞိဟ်လိၚ်ခွါတ်ထၜိုတ်ဂှ် ဝါတ်ကၠုၚ်တုဲ ကၠအ်ကြပ်ကီု ကၠအ် သ္ၚောဲကီုဖအိုတ်ဂှ် ပါ်ပရအ်ကဝက် (၅-၅) ဖအိုတ်ရ။

“ဠတေံတှေ် ကၠအ်ကြပ်ညိ ကၠအ်ခိုဟ်ညိတှေ် တၠကၠအ်ကေတ်ဂၠိုၚ်ညိ၊ ရဲခွာတ်ဂွံအောန်ညိ ပရအ်မံၚ် (၆-၄) ဗီုဍုၚ်သေံကီု၊ လၟုဟ်တှေ် ကၠအ်သ္ၚောဲဒှ်ဒှ် ကၠအ်ကြပ်ဒှ်ဒှ် ပရအ်ကဝက်ဖအိုတ်ရ၊ ဣဇှ်မှဂှ် ကၠအ်လ္ၚဵု ဂၠာဲကောန်လိၚ်ဟွံဂွံ ဒးထောံလဝ် ကၠအ်အတိုၚ်ဂှ်လေဝ်နွံ၊ အခေတ်ဍုၚ်ကွာန်ပရေံဏံ ရဲလိၚ်ခွာတ်ထၜိုတ်တအ် အာထောံဍုၚ်သေံအိုတ်၊ ပ္ဍဲဍုၚ်ဏံ ဂၠာဲကောန်လိၚ်ဝါတ်” သာ်ဝွံ တၠကၠအ်ဂှ် ဆက်ဟီုရ။

ဒေသဍုၚ်မန်ဝွံ နူကဵုပၞာန်သီအဝဵု သၞာံ (၂၀၂၁) တုဲဂှ် ဂၠာဲသၟာကမၠောန်ဝါတ်စှေ်ကၠုၚ်တုဲ ကြဴနူကဵုပၞာန်ဗၟာတအ် ပ္တိတ်ကၠုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေ ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ဒးယိုက်ဂၠေၚ်ဝန်ပၞာန်တုဲဂှ်မ္ဂး သာတုဲ ဒှ်ကၠုၚ်ခက်ခုဲကဵု သၟာကမၠောန်ရ။

ဟိုတ်နူဂၠာဲသၟာကမၠောန်ဝါတ်ကၠုၚ်ဂှ်တုဲ တၠကမၠောန်တအ် ဒးလိၚ်ကၠုၚ် စရိတ်ၚုဟ်က္ဍၚ်က္ဍၚ်တုဲ သၟာကမၠောန်လိၚ်ခွာတ်ထၜိုတ်ဂှ်လေဝ် ဂၠာဲဝါတ်ကၠုၚ်ကီုရ။

ဟိုတ်နူဂၠာဲသၟာကမၠောန်လိၚ်ခွာတ်ထၜိုတ်တအ် ဝါတ်တိုန်ကၠုၚ်ဂှ်တုဲ ကၠအ်ထၜိုတ်ခိုဟ်ကီု ပရေံကီု၊ ကၠအ်ထၜိုတ် သ္ၚောဲကီု ကြပ်ကီုတအ်ဂှ် အကြာတၠကၠအ်ကဵု သၟာကမၠောန်တအ် ပါ်ပရအ်ကၠုၚ်ကဝက်ဖအိုတ်ရ။

ပ္ဍဲဍုၚ်မန်ဂှ် ကၠအ်ထၜိုတ်နွံ (၅) ကိုဋ်ဨကပြၚ်တုဲ အပ္ဍဲဂှ်မ္ဂး ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်ကဵု ပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗုသၟးဂှ် (၅) လက်ဨကပြၚ်နွံရ။ တၟော်ကဵုအလုံမွဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာမ္ဂး ကၠအ်ထၜိုတ်ပ္ဍဲဍုၚ်မန် နွံ (၃၇.၆ %) ဂှ် လၟိဟ်ဂၠိုၚ်အိုတ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။