အခိင်ဒူရေန်တိတ်ဏံဂှ် ရဲသွံရာန်ဒူရေန်တအ် ထ္ၜးဟိုတ်ကဵု ဍာန်ဂၠံင်ဟွံက္လိတ်က္လောတ်ဂးတုဲ ဍဵုၚုဟ်တုဲ ရာန်မံင် ဒူရေန် ပ္ဍဲတၠကၠအ်တအ် နကဵုၚုဟ်သဝ်ဝ်ရောင် တၠကၠအ်ဒူရေန်တအ် ဟီုရ။

စရိတ်ကတ်ပညာတန်သၠုင်ဂှ် ၚုဟ်သၠုင်တိုန်မံင်ဂှ်တုဲ ဂွံပ္အပ်စွံဘာကဵု ကောန်ဇာတ်ဇကုဂှ် ဒှ်ဒၟံင်ဆိုအ်ဗကဵု ပရေင်ဩန်နွံရောင် မိမကွးဘာလ္ၚဵုတအ် ဟီုကရောတ်ဒၟံင်နွံရ။

မွဲကာလဒေသတိဍာ်ဍုင်မန် ကေတ်လဝ်ပရေင်ၜိုဟ်လလမ် ၁၉၉၅ တေံတုဲ ဍုင်ကွာန်မန် ၜိုဟ်ဩိုဟ်သာယာကီု၊ ဒေသတိဍာ်ဍုင်မန်ဂှ် ကၠောန်ပရေင်ပိုန်ဒြပ် ဗပေလဗုင်ဂၞဴဂီုခိုဟ် နူဒေသတၞဟ်တအ်ကီုတုဲ ဂကူညးသအာင် အဓိက ဂကူဗၟာဗွဲမဂၠိုင် ဍိုက်ဇွောဝ်စှ်ေကၠုင် ပ္ဍဲဍုင်/ပ္ဍဲကွာန်အရာပ်မန် ဇၟာပ်ဒေသ ဇၟာပ်ပွိုင်ဍုင် ကတဵုဒှ်ကၠုင်ရ။

ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာဇ်သာသနာ (၂၅၆၉)၊ သက္ကရာဇ်ဍုင် ၁၃၈၇ -သၞာံ ဂိတုပသာ် (၁) စွေက် တ္ရဲစန်၊ စၟတ်တ္ရဲ ၁၂၊ ဂိတုမေ သၞာံ ၂၀၂၅ နူကဏေံတေံဂှ် ရန်တၟံကဵုတ္ရဲဗုဒ္ဓတုဲ ကၠောန်ဗဒှ်သဘင်ကဝါ်ကျာ် လ္တူဍုင်ဇၞော်ကွာလာလာံဗူ ကၟိန်ဍုင်မလေဝ်ယှာရ၊

ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဝွံ စိုပ်ကၠုၚ်အခိၚ်မုတ်သုန်ဗြဲကျာ စလုပ်ရဒှ်တုဲ ဒးစွံသတိကဵု အန္တရာဲဘဲဒဏ်သဘာဝ က္တဵုဒှ်ရောၚ် ဌာနဗြဲကျာတအ် ကဵုလဝ်သတိရ။

“ပ္ဍဲဂကူမွဲမွဲ သွက်သ္ဂောံဖန်ဇန် ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ် စပ်ကဵုပရေင်နာနာ လ္တူဂကူဂှ် သ္အာင်အာနူကဵု ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်တုဲ ဂကောံ၊ ပူဂဵု၊ တၠပညာလဵုလေဝ် အခေါင်ဟွံမွဲ” ဂလာန်သာ်ဏံ ဂွံမိင်ကေတ်မံင် နူကဵုညးအာက္ဍိုပ် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန် မွဲဏှေံမွဲဏှေံရ။ ဇၟာပ်ပ်မိင်ဂှ် ဟွံကေင်သာယာကၠုင် ပ္ဍဲကတောဝ်မွဲလှ်ေရ။ မိင်တုဲ ချပ်မံင်ပ္ဍဲစိုတ်သ္ၚိတ်တ်လၟိုန်ဂှ် “ယဝ်အဲဒှ်ညးအာက္ဍိုပ် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မ္ဂး ဂလာန်မြဴသာ်ဏံ ဆလအ်လေဝ် အဲဟွံဟီုတုဲ မ္ဒးဗတိုက်သရိုဟ်ကၠေံ ဂလာန်သာ်ဝွံဏောင်”။

ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဝွံ ကံၚ်သဳပၞာန်တအ် ဖန်လဝ်ကာန်ထရိုက်ကဵု ကုမ္ပဏဳမွဲဟေၚ်တုဲ ဗီုပၟိက်စိုတ်ဂှ် သၠုၚ်လဝ်ၚုဟ်ဂှ်ရ မၞိဟ်ဂွံရာန်ဍိုက်ကွဳလာၚ်ဇြေန်မာန်ဂှ် အောန်မံၚ်ကွေံကွေံရောၚ် တၠဆေၚ်သွံရာန်ကွဳလတူဍုၚ်တအ် ဟီုရ။

တုဲကၠုၚ်ဂိတုအေပရဴ (၂၉-၃၀) ဂှ် ဂကောံက္ဍိုက်ပ် ဒိုအ်ပန်ပှော်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် (၇) ဂကောံတအ် သ္ပကောံဓရီုတုဲ လးဖျေံဏာလဝ် တၚ်ပ္တိုန်ဂလာန် သွက်ဂွံဒက်ပ္တန်ဍုၚ် သၞောတ်ဖေဝ်ဒရာဒဳမဵုကရေဇြဳ ၅ တၚ်ရ။

ပ္ဍဲအခိင်ကၟာတ်ဘာဏံ ကွးဘာတအ် ဂွံအခိင်ဇူအောန်

ဌာန်ပရိုင်ဗၠးၜးမန်၊ ဂိတုပသာ် (၁၄) မံက်၊ (၁၃၈၇) သၞာံ။

ပ္ဍဲအခိင်ကၟာတ်ဘာတန် ပွိုင်ၜါဂိတုဏံဂှ် ကွးဘာတအ် ဒးဂစာန်ကတ်ဒၟံင်ပညာသဇိုင် သွာင်နာနာနွံတုဲ ဂွံအခိင်ဇူအောန်ဗွဲမလောန်ရောင် ကွးဘာဗွဲမဂၠိုင်ဂှ် ဟီုကရောတ်မံင်နွံရ။

ကၟာတ်ဘာတန်တုဲမ္ဂး ဘာဥတုကညင်ဗ္တောန်လိက်မန်ကီု၊ ပရေင်ကတ်လ္ၚတ်အေန်ကလိက် ကေုာံ ကမ်ပျူတာကီု မိမကွးဘာတအ် ဗလးထဴကဵု ကောန်ဇာတ်တအ် ကတ်လ္ၚတ်ဒၟံင်သွာင်ဂၠိုင်မံင်တုဲ ကွးဘာဗွဲမဂၠိုင်ဂှ် ရိုဟ်ရေင်ကရောတ်တဴမံင်ရ။

“ကၟာတ်ဘာတုဲ ဂွံမွဲၜါတ္ၚဲဂှ် ဒးတိုန်ဘာဥတုကညင်၊ တုဲဂှ် ဒးတိုန်ဗ္တောန်လိက်အေန်ကလိက်ကဵု ကမ်ပျူတာပၠန်၊ ကၟာတ်ဘာၜါဂိတုဂှ် အခိင်ဇူဟွံမွဲဟဂှ်” သာ်ဝွံ ကွးဘာကောန်ဂကူမန် Grade 9 နူပွိုင်ဍုင်ဇြပ်ဗု မိသဇင် ဟီုရ။

ဘာဥတုကညင်ဂှ် ပွိုင်ဍုင်လ္ၚဵုမ္ဂး ကၟာတ်ဘာတန်တုဲဗက် ပံက်ကၠုင်တုဲ အတးတုဲဂှ် သွဟ်လေဝ်နွံ၊ ပွိုင်ဍုင်လ္ၚဵုဂှ် ဗ္တောန်ဒၟံင် စဵုကဵုအခိင်တ္ၚဲဏံလေဝ်နွံရ။

ဒေသလ္ၚဵု သွဟ်လိက်ဘာဥတုကညင်တုဲဂှ် မိမကွးဘာလ္ၚဵုတအ် ထဴကဵုကောန်ဇာတ်ဇကု အာတိုန်ကတ်လ္ၚတ်လိက် အေန်ကလိက်ကဵု ကမ်ပျူတာပၠန်တုဲ ခြာဟွံလအ် စိုပ်အခိင်ပံက်ဘာရဂှ် ကွးဘာဗွဲမဂၠိုင်တအ် မတ်ဗ္ၜူဒၟံင်ကဵု ပရေင်ကတ်လ္ၚတ်ပညာ မ္ၚးဘာအိုတ်ရ။

ဗီုဒဒှ်ကောန်ကွးဘာတအ် ဒးဂစာန်ကတ်ဒၟံင်ပညာသဇိုင်ဂှ် ကွးဘာ Grade 10 နူဘာတန် (အလဵုအသဳ) ပွိုင်ဍုင်မုဟ်ဍုင်မွဲတၠ ဟီုရိုဟ်ရေင် သာ်ဏံပၠန်ရ။

“လိက်မန်ဂှ် ၜိုတ်ဂွံဂှ် လေပ်မံၚ်ညိညိတုဲတှ်ေ ဘာဥတုကညင်ဂှ် ဟွံဒှ်မံင်ဟဂှ်၊ နူကၟာတ်ဘာဗက်ဂှ် တိုန်မံင်အေန်ကလိက်ကဵု ကမ်ပျူတာ၊ ပ္ဍဲဂှ်တှ်ေ လိက်မန်လေဝ် ပါမံင်မွဲအခိင်ကီု၊ ဟွံလအ်တှ်ေ သွဟ်လိက်ရ၊ ဆဂး မုဟွံလအ် စိုပ်အခိင် ပအပ်ဘာပၠန်ရတှ်ေ ကၟာတ်ဘာဟီုလေဝ် အခိင်ဇူဟွံမွဲဟဂှ်” သာ်ဝွံ ကွးဘာဂှ် ဟီုရ။

ပ္ဍဲဂကောံဗ္တောန်လိက်ပတ်မန် ကေုာံ ယေန်သၞာင်ဗုဒ္ဓဘာသာအလုံဒေသရးမန်ဂှ် ကၠာနူတ္ၚဲပအပ်ဘာ ၃ တ္ၚဲ၊ ဂိတုပသာ် (၁၁) စွေက်၊ (မေ ၂၂) ဂှ် သွဟ်လိက်တုဲ တ္ၚဲစှ်ေဘာဂှ် ဒှ်တ္ၚဲစပံက်ပံက်ဘာ ဂိတုဇှ်ေ (၆) မံက်၊ (ဂျောန် ၁) ဂှ်ရ။

ကွးဘာ အဆံင်တန်လ္ဒောဝ်၊ အဆံင်တန်သၠုင်ဗွဲမဂၠိုင်ဂှ် မတ်ဗ္ၜူဒၟံင်ကဵု မပ္တံဘာဥတုကညင်၊ ဘာအေန်ကလိက် ကေုာံ ကမ်ပျူတာ၊ ဂျူယှေန် ပရေင်ကတ်လ္ၚတ်ပညာမ္ၚးဘာအိုတ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။

သၟိက်မိက်ဂွံတီ ဒဒှ်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဍုင်ဗၟာမ္ဂး ပရေင်ဒက်ပတန်လဝ် ဍုင်တၠအဝဵုနေပျဳဒဝ်လေဝ် ဒးတီလဝ်ထေက်ကီုရောင်။ နူကဵုသၞာံ ၂၀၀၅ စပြံင်ပဆုဲဏာ သၞာဲဒဴနူကဵုဍုင်လ္ဂုင် စိုပ်အာ နေပျဳဒဝ်တေံ အပ္ဍဲပွိုင် ၂၀ သၞာံ ကျောဝ်သ္ၚဳရံင် ပ္ၚံက်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်မ္ဂး သ္ဂောံဆဵုညာတ်ကေတ် အဆံင် ၅ အဆံင်ရ။ အဆံင်မွဲဂှ် ဒက်ပတန်၊ ၜါဂှ် ပြံင်လှာဲ၊ ပိဂှ် တောတက်၊ ပန်ဂှ် ဆုတ်သဝ်စှ်ေ၊ မသုန်ဂှ် လီုလာ် သာ်ဝွံ ဂွံဆဵုကေတ်ရ။