ဗွဲကြဴနူကဵုဂကောံပၠန်ဂတးမန်ဂမၠိုင် ပံင်တောဲချဳဒရာင်သၠုင်တိုန်အသိင်ပေါဲပၞာန်ဂှ်တုဲ လ္ပာ်ဒပ်ပၞာန်ဗၟာကံင်ဇြဳပၞာန်တံ ဒပ်သၞေဟ်ကင်ဂမၠိုင်၊ ဗဒိုပ်ယာယဳဖျေံလဝ်တၟိဂမၠိုင် သိုင်ခၞံပခိုင်ကၟောန်ပတိုန်တုဲ ဗက်ကေတ်မံင် ကပေါတ်သိုင်ခၞံ နူ ညးဍုင်ကွာန်တံရောင် ညးဒေသတံဟီုရ။

ပ္ဍဲစင်အသေအဟာန်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန် လ္ဒောဝ်တပ်တပ်ဂှ် ဒးပစူသၠုင်လဝ်အလာံကၟိန်ဍုင်ရောင် ဂျာန်နဝါရဳ ၃ တုဲ ကၠုင်ဂှ် နူကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန် ဗဟဵုတအ် ပတိတ်ကၠုင်လိက်စေဝ်ပၞောန် စပ်ကဵုအလာံတုဲ မၞိဟ်လ္ၚဵုဟွံ ပေင်စိုတ်ရ။

ပ္ဍဲကဵုသၞာံ ၂၀၂၅ ဏံ ညံၚ်မိမညးဍုၚ်ကွာန် ကေုာံ သၟတ်ကွးဘာမန်တအ် သ္ဂောံစကာအာ လိခ်ပတ်မန် လတူလပှ်ကျာမာန်ဂှ် နကဵုညးတာလျိုၚ်ဌာနကမၠောန်ပတိုန်လိခ်ပတ်မန် လတူဓါတ်လပှ်ကျာ ဘာကဝ်လိက်မန်တအ် ဂစာန်ကၠောန်မံၚ် (Mon E-book project) မွဲနွံဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။

ကြဴနူကဵု ကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ်တ္ရဲကောန်ဂကူမန် မရနုက်ကဵု (၇၈)ဝါ ဗဟဵုတံ ပတိတ်ကၠုင်လိက် စေဝ် ပၞောန် အလာံပ္ဍဲတ္ရဲကောန်ဂကူမန်ဂှ်တုဲ ညးဂမၠိုင် ဟီုပါ်ပါဲကၠုင်နွံရ။

နူကဵုပွဳပွူကွာန်ကြုင်လံင် မၞုံဗၟံက်ဍုင်ရေဝ် တွဵုရးဍုင်မန်ဂှ်ဝွံ လ္ပာ်ဒပ်ပၠန်ဂတးတအ် က္လေင်ဆုတ်တိတ်အိုတ်ကီုလေဝ် နူကဵုဒပ်ကံင်ဇြဳပၞာန်ဗၟာတအ်ဂှ် ဆက်နွံမံင် အကြာကွာန်အာဲဗိုတ်ဂှ်ဖိုဟ်တုဲ ထပ်ဗပေင်လဝ်ဇြဟတ်ရောင် ဂွံတီကေတ် နူတမ်ရိုဟ်ပရိုင်ဒေသတအ်ရ။

အဝဵုဟီုမ္ဂးဂှ် ဒဒှ်မၞုံကဵု အစောမ်မပ္ကင်ရင် ဟိုတ်နူမၞုံကဵုသြဇာ (ဟွံသေင်မ္ဂး) မၞုံကဵုအခေါင် သာ်ဝွံ ဂွံအဓိပ္ပါဲရ။ ထံက်ကဵုသာဓကမ္ဂး “ဗြဴဂှ် ဍေံဂွံ အဝဵု ပ္ဍဲသ္ၚိဂှ် သီုဖအိုတ်ရ” (ဇာတ် ၄၁၇၊ အစွောအ်)။ “ဆညးမလုပ်ကၠုင် သၟဝ်တၞံဇြဲသုံဝွံဂှ် အဲဂွံစဂှ် ဒှ်အဝဵုအဲရောင်” ကလော်ဂှ် ဂး။ (ဇာတ် ၃၉၈၊ အစွောအ်) သာ်ဏံ ချူထမံက်ထ္ၜးလဝ် အဓိပ္ပါဲအဝဵု ပ္ဍဲကဵု Wikipedia ဘာသာမန်ဂှ် ဂွံဗှ်လ္ရတ်ကေတ်ရ။

ကြဴနူကဵုပေါဲဗတိုက် ဗ္ဒါဲကွာန်ကြုင်လံင်ကတဵုဒှ်တုဲ ကံင်ဇြဳပၞာန်တံ တံင်ရပ်သၟတ်အကြာဂၠံင်ဍာန်ဂၠိုင်ကၠုင်ဂှ်တုဲ ညးဍုင်ကွာန်တံ တိတ်မ္ၚးအာကၠုင်အောန်စှ်ေကၠုင်မံင်ရောင် ညးဒေသတံဟီုရ။

ပ္ဍဲပွိုင်ဍုင်ရေဝ် (သၟဝ်ကျာ) ဂှ် မွဲကာလဏံ ကံင်ဇြဳပၞာန်တံ ဗက်ရပ်မံင်သၟတ်တံ နွံဗွဲမဂၠိုင်တုဲ ကော်ဏာကဵုသ္ပကောန်ပၞာန် (ဗၟာ) ဟာဂှ် ညးမဒှ်မိမသၟတ်တအ် ဖေက်လကိုတ်ဒှ်မံင် ဂဝိင်အိုတ်ရောင် ညးဒေသရေဝ်သၟဝ်ကျာမွဲတၠ ဟီုလဴထ္ၜးရ။

ဗွဲကြဴနူကဵု ဂကောံပၠန်ဂတးမန် ၄ ဒပ်တံ ပံင်ကောံတုဲ ဒက်ပတန်ဏာ “ကရောင်ပၞာန်ပံင်တောဲရာမည” တုဲဂှ် ဒဒှ်ရ ဂကောံပၠန်ဂတးမန်တံ သွက်ဂွံသၠုင်ပတိုန်အသိင်ပေါဲပၞာန် ပ္ဍဲဒေသတိဍာ်ဍုင်မန်ရောင်ဂှ် အခါတ်အကာဲဒးရ။

ပ္ဍဲဒေသရးကီု ဒေသတိဍာ်ကောန်ဂကူဂမၠိုင်တံကီု ဒေသမုက်ပၞာန်သၠဲလးတိုန်ဒၟံင်ဂှ်တုဲ ပေါဲရုဲမာဲကံင်ဇြဳပၞာန် မချပ်ဇန်လဝ်ဂှ် ဂွံဒှ်ကၠောန်ဟွံလောဲရောင် သၟာပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်လ္ရဵု သ္ၚဳဂၠိပ်ရ။