Tag: ရူပါဗၠဲ

သွက်သၞာံဗ္တောန်ပညာ ၂၀၁၈-၂၀၁၉ ဏံ ဘာသာကွတ် (၉) ဂကူ သွက်တန်ဒုတိယဂှ် က္လေၚ်ပလေဝ်လဝ် ဇုတ်ဓရံၚ်ဍေံရောၚ် သာ်ဝွံ ဒဝ်နဝ်တေန်လှ ဂဒၚ်ဂြဳသ္ကိုပ်စၞောန်ပ္ညုၚ် နူဌာနက္ဍိုက်ပ်ပရေၚ်ပညာသဇိုၚ် တွဵုရးမန် ဟီုကဵုဌာန်ပရိုၚ်မန်ရ။

“ဘာသာ ဒးဗ္တောန်ဂှ် နွံ (၉) ဂကူ၊ အေ (၉) ဂကူဏံ စနူနဲဗ္တောန် CCA ပွမစွံအဓိကကဵု (သ္ပဗဟဵုကဵု) ကောန်ၚာ်တံကီု၊ ဗီုပြၚ်ဍေံကီု အခါစၟဳစၟတ်စံၜတ်ကီု ပြံၚ်လှာဲလဝ်ဖအိုတ်တုဲ ညံၚ်ဂွံခိုဟ်နူ သၞောတ်တုဲတုဲကၠုၚ်တေံဂှ် က္လေၚ်ပလေဝ်လဝ်” သာ်ဝွံ ဒဝ်နဝ်တေန်လှ ဆက်ဟီုရ။

ပ္ဍဲဇုတ်ဓရံၚ်ဗ္တောန်တၟိဏံ ကောန်ၚာ်တံ ကသပ်ညာဏ် သၠုၚ်တိုန်ဏောၚ်၊ ပံၚ်ကၠောန် ကရောံ အ္စာ အ္စာၝောံတံလေဝ် လေပ်ကၠုၚ်ဏောၚ်ဂှ် ညး ဆက်ဟီုထ္ၜးရ။

အ္စာ အ္စာၝောံ ဒးဗ္တောန်တန်ဒုတိယဏံဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဂွံချိုတ်ပၠိုတ်ဂှ် ဒးတိုန်တန်ဗ္တောန် ပ္ဍဲဘာ အဆံၚ် တွဵုရး၊ ခရိုၚ်၊ ပွိုၚ်ဍုၚ် ဆက်စပ်ကဵုဇကုတံဂှ်ပၠန်ဏောၚ် ဂွံတီကေတ်။

ဇုတ်ဓရံၚ်တၟိဏံ ဂွံဒှ်ကၠုၚ်ဂှ် ဂကောံ JICA ကဵု ဂကောံသုတေသဳ ပရေၚ်ပညာတံ ပံၚ်တောဲသ္ၚဳဂၠိပ်လဝ် ဇုတ်ဓရံၚ်တြေံတေံတုဲ က္လေၚ်ချူပလေဝ်လဝ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်။

မွဲသာ်ပၠန် “လိက်ပတ် ကဵု ကမၠောန်နတဲ ညံၚ်ဂွံဒးဗီု စှေ်သၞောတ်ဂှ် ချူစုတ်လဝ်နွံ၊ ကဏ္ဍဗ္တောန်လိက်ဂှ်လေဝ် ခိုဟ်စိုပ်မံၚ်တရဴ၊ကဏ္ဍနတဲဂှ်လေဝ် ခိုဟ်၊ အ္စာ ဗ္တောန်တံလေဝ် ပ္တိတ်ဇြဟတ်ဗ္တောန်အာမ္ဂး ၜိုတ်ပ္တိတ်ဇြဟတ်ဂှ် ကောန်ၚာ်တံ ကၠိုဟ်ခၠၚ်စိုပ်တရဴဂၠိုၚ်ၚ်မာန်ဏောၚ်” ဒဝ်နဝ်တေန်လှ ဂးရ။

သွက်ဂွံဗ္တောန် အတိုၚ်ဇုတ်ဓရံၚ်တၟိဏံဂှ် ဒးတိုန်တန်ဗ္တောန် ပ္ဍဲဍုၚ်ရေဝ်ဏောၚ် သာ်ဝွံ အ္စာၝောံ မိမူမူလွေန် ဗ္တောန်တန်ဒုတိယဂှ် ဂးရ။

“ပြံၚ်လှာဲဇုတ်ဓရံၚ်ဗ္တောန်ဏောၚ်ဂှ် မိၚ်မံၚ်ရ၊ ၜိုန်ဟွံကဵုနၚ်ပရိုၚ် ကဵုပိုဲကီုလေဝ် ပ္ဍဲတ္ၚဲပံက်ဘာတံဂှ်တှေ် ဒးတိုန်တန်ဗ္တောန် ပ္ဍဲရေဝ်ဏောၚ် ဂွံတီလဝ်” အ္စာၝောံဂှ် ဂးရ။

သၟာၚ်နူဂှ်ပၠန် ပ္ဍဲတန်မူလအဆံၚ်သၟဝ်ဂှ်မ္ဂး အရေဝ်ဘာသာ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်၊လိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်၊ အကာဲအရာ သဇိုၚ်ပိုန်ဂြပ်ဒေသ၊ ဆေၚ်ကဵုကမၠောန်တဵုလွဳ ကေုာံဘာသာ သဇိုၚ်ကမ်ပျူတာတံဂှ် နဒဒှ်ဇုတ်ဓရံၚ်ဒေသ ညံၚ်ဂွံဗ္တောန်မာန် စဳဇန်ဒၟံၚ်ကီု ဂွံတီကေတ်။

ကံကုသိုလ်ဂကူပိုဲ ပိုဲတံအခေါၚ်ဖန်က်ဟွံမွဲဏီမ္ဂး ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန် လုပ်ပေါဲရုဲမာဲဂှ် မွဲဗော်ဟေၚ်ရ နွံထေက်ဏောၚ် သာ်ဝွံ တ္ၚဲဂိတုမေ ၁၂ ဂှ် ကၠောန်သ္ပ ကောံဓရီုဇၞော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန် အလန်ဒုတိယ ပ္ဍဲလွဳမာန်သာသနာ ၂၅၀၀ ဍုၚ်မတ်မလီုတုဲ နာဲဟံသာ

ပ္ဍဲသၟတ်မန် သုၚ်စောဲဂဥုဲၜူမာဲ ၁၀၀ တၠမ္ဂး မၞိဟ်ဗြဴလေဝ် ပါလုပ် နူ ၁ တၠ ဒဵုကဵု ၁၀ တၠကီုရောၚ် ဂွံဆဵုကေတ် သာ်ဝွံဓမံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲလိက် “အန္တရာယ်သၟတ်” လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် တၚ်နၚ်ဂဥုဲၜူမာဲ ပ္ဍဲဒေသမန် သၞာံ (၂၀၁၈) ဂကောံသၟတ်မန်လညာတ်တၟိ (MYPO) ပ္တိတ်လဝ်နဘာသာမန်ဂှ်တုဲ ဂွံတီကေတ်ရ။

ဗွဲတၟေၚ် မၞိဟ်ဗြဴတံဂှ် ပ္ဍဲပေါဲသ္ဘၚ်တံကီု၊ ပ္ဍဲပေါဲကၠောန်သ္ပမိပ်ဇြိပ် (ပါတဳ) မွဲမွဲတံကီု လေပ်စကာကၠုၚ် ဂဥုဲၜူမာဲတံတုဲ လ္ၚဵုဂှ် သီုစောဲလာံအာ ဂဥုဲၜူမာဲရောၚ် ဂးလဝ် ပ္ဍဲလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ရ။

“ညးဗြဴလ္ၚဵုတံ အဟိန်အာကၠုၚ် ပေါဲသ္ဘၚ် ကရောံသ္ကံရဲ တြုံတြုံဂှ် သၟတ်တြုံတုဲ ထောတုဲ သုၚ်ဒးအာလေဝ်နွံ၊ ပ္ဍဲသ္ၚိဇကု ၜိုဟ်သုၚ်ဒၟံၚ်တၞးဘိၚ်ဘၚ် (ဘိန်းဇာရွက်) တုဲ သုၚ်စေပ်ရံၚ်လေဝ်နွံ၊ လ္ၚဵုပၠန် စိုတ်ယှုက်ကဵု ပရေၚ်ပ္ဍဲသ္ၚိတုဲ ဂၠာဲပၞော်တိတ် သုၚ်ဒးအာလေဝ် နွံ” မိရတ်ဆာန် ဥက္ကဌ MYPO ဂးရ။

သုၚ်စောဲနိဿဲဒး ဂဥုဲၜူမာဲမ္ဂး ပရေၚ်ထတ်ယုက် ပရေံစှေ်ဏောၚ်၊ ဇြဟတ်ခန္ဓ လဟုတ်စှေ်ဏောၚ်၊ တိက်ဟွံလှိၚ်၊ ဂွၚ်မတ်ပ္စံက်၊ရုပ်သာ်လီု၊ စိုတ်ပြး၊က္ဍဟ်ယောၚ်၊ စိုတ်ကၞုက်ကၞာဲ၊ ကြအ်၊ ဍောၚ်လောဲ၊ ဒ္ဂေတ်ပဋိပတ်လီု၊ လုတ်ဒုဟ်ရာဇဝတ် ဍေံဒှ်ကၠုၚ် ဒဵုအဆံၚ်ဏံမာန်ဒၟံၚ်တုဲ ဒးစိုပ်အချုက် ဒးလုပ်သ္ၚိစာတ် ဖဵုပရေံပရေံ မပ္တံဗီုဗီုတံဏံ ဂွံဒုၚ်စဏောၚ် မိရတ်ဆာန် ဂး။

ညးဗြဴလ္ၚဵုလ္ၚဵုပၠန် အတိုၚ်ဇကုရန်တၟံလဝ် ချပ်လဝ်ဂှ် ဟွံဂွံအခေါၚ်ရုဲစှ် ဗၠးဗၠးၜးၜးတုဲ စိုတ်ယှုက် နိဿဲကၠုၚ် (သုၚ်စောဲကၠုၚ်) ဂဥုဲၜူမာဲလေဝ်နွံ သာ်ဝွံ မိသုတဇဝ် Program Director ဂကောံစဳပျး ဖေါအ်ဗြေဝ်မဟာဇန် ဂးရ။

“မၞိဟ်ဗြဴတံလေဝ် သုၚ်စောဲကၠုၚ် ဂဥုဲၜူမာဲဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်၊ မူဒှ်ရောဟီုတှေ် အခေါၚ်အရာကီု ကမၠောန်ကၟိတ်ကီု သွက်သၟတ်တံဂှ်အောန်မံၚ်၊ တုဲတှေ် ဂဥုဲၜူမာဲဂှ် သွံရာန်စလောဲမံၚ်၊ ဒၟါနူဂှ်ရ မၞိဟ်ဗြဴတံ ကမၠောန်ကၟိတ်ဟွံမွဲတှေ် ကၠောန်ကၠုၚ် ကမၠောန်သွံရာန်ဂဥုဲ” မိသုတဇဝ် ဂး။

မၞိဟ်ဗြဴတံ တဴရဴကမၠောန်ဍေံတံစိုတ်လုပ်စ တဴရဴဝါသနာဍေံတံနွံဂှ် ဍေံတံညံၚ်ဂွံရုဲကေတ်တ်မာန် ဂှ် ပံက်ထ္ၜးကဵုဂၠံၚ်၊ သမၠုၚ်ကဵုလညာတ်သမ္တီ ဗဟုသုတ၊ ကမၠောန်ဂဥုဲၜူမာဲဂှ် ဒှ်ကမၠောန်ပရေံပရေံမွဲဏောၚ် ဍေံတံညံၚ်ဂွံတီကၠးဂှ် ဒၠေါအ်ဗ္တောန်ကဵုပညာ၊ မၞိဟ်သွံရာန်ဒၟံၚ်တံဂှ်လေဝ် ယဝ်ရပ်စပ်ကေတ်အရေဝ် ဗတ်တ်မာန်ကီုမ္ဂး ပွမသုၚ်စောဲ နိဿဲဂဥုဲၜူမာဲဂှ် အလဵုအလဵုဍေံတံဝေၚ်ပါဲကၠုၚ်မာန်- သာ်ဝွံ မိသုတဇဝ် ဆက်ဟီုရ။

အတိုၚ်ဓမံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ဂှ်မ္ဂး ပ္ဍဲဗွိုၚ်သၟတ်မန်တံ ညးသုၚ်စောဲဂဥုဲၜူမာဲ နွံ (၇၃%) ပြၚ်တုဲ အယုက် နူ ၂၁ ဒဵုကဵု ၃၀ ဂှ် နွံ ၄၈%၊ အယုက် နူ ၁၂ ဒဵုကဵု ၂၀ ဂှ် နွံ ၃၆% ၊ သၟာၚ်နူဂှ် ထပိုဲ ခမဳလ္ၚဵုတံလေဝ် နိဿဲမံၚ်ကီုဏောၚ် ဂးရ။

အတိုၚ်လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်မ္ဂး ပ္ဍဲအရာသုၚ်စောဲ နိဿဲဂဥုဲၜူမာဲဂှ် ဂဥုဲချေံယျာၜဂှ် ၅၂%၊ တၞးဘိၚ်ဘၚ်ဂှ် ၃၂%၊ ဘၚ်ဂှ် ၆%၊ဂဥုဲဖက် (စပ်ဆေး)ဂှ် ၂%၊ ဂဥုဲ ဂကူ (ice) ဂှ် ၅%၊ ဘိၚ် ၃% တံပါလုပ်တုဲ အကာဲအရာဂှ် ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်တှေ် ဂၠိုၚ်အိုတ်၊ ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ် ကဵု ဇြပ်ဗုဂှ် နွံအဆံၚ်ဒုတိယ ကဵု တတိယ၊ ပွိုၚ်ဍုၚ်တ္ကံခၟိုၚ်ဂှ် အောန်အိုတ် ဂး။

သ္ဂောံဒှ်လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ဂှ် ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၇ ၊ စနူဂိတုဂျူလာၚ် ဒဵုကဵု ဂိတုအံက်တဝ်ဗာ စှေ်ဂေတ်လ္ၚတ် ပ္ဍဲ (၉၃) ကွာန် ဒေသတွဵုရးမန် ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ပံၚ်၊ မတ်မလီု၊ တ္ကံခၟိုၚ်၊ ကျာ်မြဟ်၊ မုဟ်ဍုၚ်၊ ဇြပ်ဗု၊ ဍုၚ်ရေဝ် ကေုာံဒေသ တွဵုရးကရေၚ် ပွိုၚ်ဍုၚ်လှာဒကှ်၊ ပွိုၚ်ဍုၚ်ကအ်ကြိက်၊ ပွိုၚ်ဍုၚ်ဘာအၚ် သီုဖအိုတ် (၁၀) ပွိုၚ်ဍုၚ်တံတုဲ ကၠောန်ကၠုၚ် ပေါဲသဳကၠဳ (၂၅) ဝါ၊ တုဲတှေ် သၟာန်သၟုက်လဝ် ကောန်ဒေသ၊ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ၊ ဂကောံမဟာဇန်၊ သ္ကိုပ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ကွာန်၊က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်သၟတ် ကေုာံ ညးကေၚ်နိဿဲကၠုၚ်ဂဥုဲ (၂၁) တၠ၊ တုဲတှေ် ဗက်ကေတ်လဝ် Survey form နူမၞိဟ် (၅၀၀) တၠ ပ္ဍဲ (၁၀) ပွိုၚ်ဍုၚ်၊ ပံၚ်ဖအိုတ်မ္ဂး က္လိဂွံလဝ် တၚ်နၚ် နူမၞိဟ် (၁၀၇၀) တၠတံတုဲ ချူခၞံလဝ် လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ဏံရ။

ဂိတုမေ (၇) တ္ၚဲရုပ်အသေအဟာန် ပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဂကူမန်ဂှ် သီုဒှ်တ္ၚဲ ဍုၚ်ဟံသာဝတဳလီု ပေၚ် (၂၆၁) သၞာံတုဲ နူပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဂကူမန်ဏံ မွဲတဆံၚ် ရန်လဝ် သွက်ဂွံဂါံတိုန်အာ ဍုၚ်ပံၚ်ကောံ ဖေဝ်ဒရေဝ် ဒဳမဝ်ကရေဇြဳတေံဏောၚ် ဥက္ကဌ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ နာဲထဝ်မန် ဟီုမြော်ဏာ နဂလာန်ဘာသာမန်ရ။

“တ္ၚဲဏံ ဂိတုပသာ် (၈) စွေက်ဟီုဂှ် ဒှ်တ္ၚဲဍုၚ်ဟံသာဝတဳ မန်ပိုဲ ကျကမ် ဟုံဗြံရ၊ ပိုဲ ဝိုတ်ထောံ ဟွံဂွံပုဟ်၊ ဍုၚ်မန်ပိုဲ ဒးကျလေၚ်အာ၊ နူပေါဲသဳကၠဳဏံမွဲတဆံၚ် ရန်လဝ် သွက်ဂွံဒက်ပ္တန်အာ ဍုၚ်တၟိ သၞောတ်ဖေဝ်ဒရေဝ်ဏောၚ်၊ ကောန်ဍုၚ်အရၚ် အလုံဖအိုတ်တံလေဝ် ရန်လဝ် သွက်ဂွံဒက်ပ္တန် သၞောတ်ကၟိန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံ ဖေဝ်ဒရေဝ်ကီုရ၊ မွဲလ္ပာ်ဂှ် တ္ၚဲဟံသာဝတဳ လီုဏံ စၟတ်သမ္တီလဝ် ပ္ဍဲဂၠံစိုတ်တုဲ ညံၚ်ဂွံပ္တန်ဍုၚ်တၟိ မာန်ဂှ် ဂစာန်အာဏောၚ်” ဥက္ကဌဇၞော် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဂးရ။

လိက်စံၚ် တိတ်ကၠုၚ် နူပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဂကူမန်ဏံဂှ် ရန်လဝ် သွက်ဂွံပ္တိုန်ထ္ၜး ပ္ဍဲကောံဓရီု ပေန်လုၚ် ၂၁ ဗွဝ်ကၠံ အလန်တတိယတေံတုဲ ကၠောန်ကၠုၚ်လဝ်ရောၚ် သာ်ဝွံ အသေအဟာန် တုဲအာတုဲဂှ် မာံၚ်အံၚ်ထူ ညးအုပ်ကာ ကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ် ပေါဲသဳကၠဳ ဟီုလဴက္လးဏာ ပ္ဍဲပေါဲသောၚ်က္လး လိက်ပရိုၚ်ရ။

“ ထ္ပက်စၟတ်တဲ NCA တုဲအာတုဲ ကၠောန်ပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဂကူ၊ ပ္ဍဲပေါဲဏံ တၚ်တုပ်စိုတ်တံကီု၊ တၚ်ဒတဴလိုၚ်တံကီု၊ လညာတ် ဆေၚ်ကဵုမူဝါဒတံကီု၊ သရောပ်ပကောံလဝ်ဖအိုတ်ရ၊ အေပ္ဍဲဏံ တၚ်ဟွံတုပ်ညးသ္ကံ ဂှ်လေဝ်နွံ၊ တၚ်နၚ်တံဏံဂှ် ရန်ကဵု သွက်ဂွံဒက်ပ္တန် ဍုၚ်ပံၚ်ကောံဖေဝ်ဒရေဝ် အနာဂတ်၊ သွက်ပေါဲသဳကၠဳ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် နွံ ပ္ဍဲအဆံၚ်ကၟိန်ဍုၚ်တေံဂှ်တုဲ ကၠောန်သ္ပ ပေါဲသဳကၠဳဏံ ဏောၚ်” မာံအံၚ်ထူ ဂးရ။

ဒုၚ်သဇိုၚ်ကဵု အတိုၚ် မူပၞောန် ဖျေံလဝ် နူကမ္မတဳသဳကၠဳပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ကၟိန်ဍုၚ်တေံဂှ်တုဲ သဳကၠဳပကောံဂွံလဝ် မူသဇိုၚ်ဖေဝ်ဒရေဝ် ဆေၚ်ကဵုကဏ္ဍဇၞော် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ဂွံလဝ် (၆၇) တၚ်၊ သွက်ကဏ္ဍဇၞော် ပရေၚ်ပိုန်ဂြပ်ဂှ် မူသဇိုၚ်ပရေၚ်ပိုန်ဂြပ်၊ မူသဇိုၚ် ဆေၚ်ကဵုပရေၚ်ဘဏ္ဍာ ကေုာံ မူသဇိုၚ် ဆေၚ်ကဵုပရေၚ်ဖေါအ်ဗြေဝ် ဒေသန္တရ (၈၇) တၚ်၊ ပ္ဍဲကဏ္ဍပရေၚ်မၞိဟ်ဂှ်ပၠန် မူသဇိုၚ် ဆေၚ်ကဵု က္လေၚ်ဖျေံဒၞါဲဝါဲ၊ က္လေၚ်ပ္တန်ပ္တဴဘဝမၞိဟ် ကေုာံကိစ္စဖေါအ်ဗြေဝ် ပရေၚ်မၞိဟ်ဂှ် (၂၅) တၚ်၊ ပ္ဍဲကဏ္ဍဆေၚ်ကဵုတိဍာ် ကေုာံစဵုဒၞါမၚ်မွဲသဘာဝပွဳပွူဂှ်မ္ဂး မူဝါဒ (၅၁) တၚ်ကီု ပကောံဂွံလဝ်တုဲဣရရောၚ် သာ်ဝွံ ဂွံတီကေတ် နူကမ္မတဳ ကၠောန်ဗဒှ်ရ။

ပ္ဍဲပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဂကူမန် တ္ၚဲကြဴအိုတ်ဂှ် ညးစၞး နူခမဳသၚ်မန်တံကီု၊ နူဌာနဗဟဵု ပရေၚ်သၟဟ်သၟန် ကောန်ဂကူ ကေုာံပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် NRPC အလဵုအသဳတေံကီု၊ ကမ္မယှေန်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်၊ ကမ္မတဳပံၚ်တောဲ မၚ်ရံၚ် အရာဒိုအ်ပန်ပှော်တံကီု၊ ညးတာလျိုၚ်ဂမၠိုၚ် နူကမ္မတဳပံၚ်တောဲ သဳကၠဳပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် ကၟိန်ဍုၚ် UPDJC ကီု၊ သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော် ကေုာံ ဂကောံအလဵုအသဳ တွဵုရးမန်ကီု၊ သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်ကဵု ဂကောံအလဵုအသဳ ရးတနၚ်သဳကီု၊ ကမ္မတဳသ္ကိုပ်သ္က ပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် အဆံၚ်ကောန်ဂကူ တွဵုရးမန်ကီု၊ ဂကောံရပ်လွဟ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ် တံကီု၊ နူဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံကီု၊ နူဂကောံမဟာဇန် မန်တံကီု၊ တၠပညာ တီကၠိုဟ်စဳကၠးတံကဵု ညးဘိက်ထေက်တံကီု ပံၚ်ဖအိုတ်မ္ဂး တိုန်စိုပ် (၉၀၀) တၠပြၚ် ဂွံဆဵုကေတ်။

ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၁၁၉ ၊ ဂိတုပသာ် (၈) စွေက်တေံ ဥူအံၚ်ဇြေယျ ဗ္တိုက်သီကေတ် ဍုၚ်မန် ဟံသာဝတဳရ၊ သ္ပဟိုတ်ကဵုတ္ၚဲဂှ်တုဲ ကောန်ဂကူမန်တံ စၟတ်သမ္တီကၠုၚ် တ္ၚဲဍုၚ်ဟံသာဝတဳလီုရ။

ဗော်တောတက်ကရေၚ်ဍာဲ KNPP အေန်ထ္ပက်မံၚ် စၟတ်တဲ NCA ဂှ်လေဝ် စပ်ကဵုကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရေဝ်တုဲ မူသဇိုၚ် ဒးနွံထေက် မပ္တံ ကဏ္ဍအဝဵု၊ အခေါၚ်ဖန်ဖက်ကံကုသိုလ်ဂကူဇကု၊ သၞောဝ်ဥပဒေ ဗီုဒက်ပ္တန်တွဵုရး၊ အခေါၚ်တုပ်သၟဟ် ကဏ္ဍပရေၚ်ကောန်ဂကူတံဂှ်မ္ဂး ညံၚ်ကောန်ဂကူမန်တံကီု တုပ်သၟဟ်ဒၟံၚ်ရောၚ် ဥူယှိုဲမျဵုတ ညးအုပ်ကာ ဗော် KNPP ဂးရ။

“စပ်ကဵုမူ ဒက်ပ္တန်ကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရေဝ်တုဲ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ပိုဲတံ နူဝါဒိတေံရ အကြာပိုဲကဵုပိုဲ ညံၚ်ဂွံနွံကဵုသဘာဝ နတဲဂှ် ပံၚ်ကောံချပ်ဂၞန် ကၠောန်ၜိုတ်လဝ်တုဲဒှ်မံၚ်ရ၊ ကိစ္စသၞောတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဖေဝ်ဒရေဝ် ကိစ္စသၞောဝ်ဥပဒေ ဒက်ပ္တန်တွဵုရး တံဂှ် နူကၠာကၠာတေံရ ပိုဲကဵုပိုဲ ကတ်ကၠုၚ်လဝ် လ္ၚတ်ကၠုၚ်လဝ် ပံၚ်ကၠောန်ကၠုၚ်လဝ် မွဲစွံ နွံမံၚ်ရရ၊ ရံၚ်ကေတ် သဳကၠဳလဝ် ပ္ဍဲဏံမ္ဂး ဂွံဗၠေတ်ဗၠေၚ်ကဵုပိုဲကွေံကွေံဂှ် ဟွံမွဲပုဟ်၊ အဓိက သဇိုၚ်ဍေံဂှ် တုပ်ဒၟံၚ်ဖအိုတ်ရ” ညးအုပ်ကာ ယှိုဲမျဵုတ ဂးရ။

အတိုၚ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံနွံပၟိက် ညံၚ်ဂွံစိုပ်သၞောတ်ကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရေဝ်တေံဂှ် နူကဵုပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် လၟုဟ်ဏံ ပိုဲဒးတိုန်သဳကၠဳ ပ္ဍဲသ္ဘၚ်သဳကၠဳကၟိန်ဍုၚ် ကောံဓရီုပေန်လုၚ် ၂၁ ဗွဝ်ကၠံတေံဏောၚ်ဒှ်တုဲ အကြာကောန်ဍုၚ်အရၚ် ပိုဲကဵုပိုဲ မူသဇိုၚ် သၞောတ်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရေဝ် ဂွိၚ်ဖေက်ဗၠေၚ်အာညးသ္ကအ်ဂှ်ရ ဒးကၠုၚ်တိုန်လ္ၚတ် ပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကေါန်ဂကူမန်ဏံ ညးအုပ်ကာဂှ် ဂးရ။

ဒပ်ပံၚ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် UNFC အာတ်မိက်လဝ် (၉) တၚ်ဂှ် ဂွံတၚ်တုပ်စိုတ် (၈) မ္ဂး ဗော်ကရေၚ်ဍာဲ KNPP လေဝ် ဆက်လုပ်သဳကၠဳအာ အတိုၚ်ဂၠံၚ် NCA ကီုဏောၚ် ဂွံတီလဝ်ဗီုဂှ်တုဲ ပိုဲလေဝ် ကၠုၚ်လ္ၚတ် ပ္ဍဲပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဂကူမန်ဏံကီု သာ်ဝွံ ဥူကျဝ်ထေန်အံၚ် LAIN Technical Director ဂကောံမှာဇန် တွဵုရးကယာ ဂးရ။

“ပ္ဍဲတွဵုရးပိုဲတှေ် KNPP ဂှ် နူကဵုလၟေၚ် NCA Process ဂှ်ရ ဆက်ဂစာန်အာ ကိစ္စပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ဏောၚ်၊ ဆ္ဂး ပ္ဍဲ NCA ဂှ် တၚ်နၚ်ဍေံလေဝ် ဟွံဍိုက်ပေၚ်တှေ် ဓဝ်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် ဂွံတန်တဴအာအဓာန်လအ်လအ်ဂှ် နူ UNFC ဒးပ္တိုန်ထ္ၜး တၚ်အာမိက် (၉) တၚ်ရ၊ အေပ္ဍဲဏံ ယဝ်ဂွံတၚ်တုပ်စိုတ် (၈) တၚ်တှေ် ဘိုအ်ဂွံထ္ပက်စၟတ်တဲ နွံမံၚ်၊ ဟိုတ်နူ ပိုဲဂွံတီကေတ် အကာဲအရာ ဗော် KNPP သွက်ဂွံအာဂၠံၚ် NCA နွံဂှ်ရ ပ္ဍဲပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ကွာန် ကောန်ဂကူမန် ကၠောန်ဒၟံၚ် သွက်ကောံဓရီုပေန်လုၚ် ၂၁ ဗွဝ်ကၠံ အလန်တတိယတေံ ပိုဲလေဝ် တိုန်လ္ၚတ်ကီု” ဥူကျဝ်ထေန်အံၚ် ဂးရ။

ပ္ဍဲပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကောန်ဂကူမန် ကၠောန်ကၠုၚ်လဝ် ပ္ဍဲဍုၚ်ရေဝ်ဂှ် ညးစၞး နူကဵု ဂကောံရပ်လွဟ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ကေုာံ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ဂကောံမှာဇန် နူတွဵုရးကယာတေံလေဝ် ကၠုၚ်တိုန်လ္ၚတ် ၜိုတ် (၃၀) တၠကီု ဂွံတီကေတ်။

ထ္ပက်စၟတ်တဲလိက်ကသုက် တုပ်စိုတ်ဒိုအ်ပန်ပှော် အလုံဍုၚ် NCA တုဲကီုလေဝ် အကြာ ဂကောံရပ်လွဟ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ် EAO လ္ၚဵု ကဵု ဒပ်ပၞာန်ဂှ် ဂွံမိၚ်ဒၟံၚ်ဗရုလွဟ်ဖိုဟ်ဏီရောၚ် သာ်ဝွံ ပ္ဍဲပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဂကူမန် မကၠောန်သ္ပဒၟံၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်ရေဝ် တ္ၚဲဏံဂှ် ဥက္ကဌဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ နာဲထဝ်မန် ဟီုမြော်ဏာ ပ္ဍဲဂလာန်ပံက်အသေအဟာန်ရ။

“အကြာ ဂကောံရပ်လွဟ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ထ္ပက်စၟတ်တဲတုဲ လ္ၚဵုလ္ၚဵု ကဵု ဒပ်ပၞာန်ဂှ် ဒးမိၚ်ဒၟံၚ်ဗရုလွဟ်ဏီဖိုဟ်၊ ဟွံပြေပြံၚ်တှေ် ဒးဆက်သဳကၠဳ ဒးဆက်ဂၠာဲသွဟ်ဏောၚ်၊ အလုံမွဲဍုၚ် ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် ညံၚ်အဓာန်ဂွံဂၠိၚ်သ္ၚောဲဂှ် မွဲလ္ပာ်ကဵုမွဲလ္ပာ် သဳကၠဳတုဲ ဒးပ္တန်အာဓဝ်ပတှေ်ညးသ္ကံဏောၚ်၊ ပ္ဍဲအရာဒက်ပ္တန် ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ဂှ် စွံဓဝ်ပတှေ်ညးသ္ကံတုဲ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် ဂွံနွံအဓာန်လအ်အ်ဂှ် ဒးဆက်ဂၠာဲသွဟ်ဏောၚ်”သာ်ဝွံ ဥက္ကဌ နာဲထဝ်မန် ဟီုဏာ နဘာသာမန်ရ။

နကဵုတရဴဂၠံၚ် NCA ဏံ ဒက်ပ္တန်ဖေဝ်ဒရေဝ်ဇေတ်တ် ကဵု ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ မာန်မ္ဂး ဍုၚ်ဗၟာဏံ ဒှ်ဍုၚ်ဇၞော်မောဝ် ဖေါအ်ဗြေဝ်မွဲမာန်ဏောၚ် ညးဆက်ဟီုဏာရ။

သာ်ဂှ်ကီု သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော် တွဵုရးမန် ဒံက်တာအေဇြာန် လေဝ် “ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ထ္ပက်စၟတ်တဲ NCA မာန်ဂှ် ဒှ်တမ် လၟေၚ်ဒဒှ်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်၊ ဒှ်တမ် ပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ဒှ်တမ် ဖအောန်ဖျေံပဋိပက္ခလွဟ်၊ နူကဵုဆဵုဂဗသဳကၠဳမွဲတဆံၚ် ဒးပ္ညဳပ္ညပ်ဂၠာဲအာသွဟ် ပြသၞာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဏောၚ်ဒှ်တုဲ သီုဒှ်တမ် လၟေၚ်ဒဒှ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကီုရ” သာ်ဝွံ ဟီုဏာ ပ္ဍဲဂလာန်ပံက်ပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဂကူမန်ဂှ်ကီုရ။

တၚ်နၚ် သွက်ဂွံဒက်ပ္တန်သၞောတ်ကၟိန်ဍုၚ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳဖေဝ်ဒရေဝ်ကီု၊ သွက်ဂွံချူမူပၞောန် ပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကီု၊ သ္ဂောံဖျေံရိုဟ်ကၞက်ဖေဝ်ဒရေဝ် သွက်ကၟိန်ဍုၚ်ကီုဂှ် နူပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်လၟုဟ်ဏံ က္လိဂွံမာန်ဏောၚ် စၟဳတဴ သာ်ဝွံ ညးဆက်ဟီုရ။

ပ္ဍဲပယျာံဖါနူဂယးဂှ် ပံက်အသေအဟာန်တုဲ သွက်က္ဍိုပ်လိက် ကဏ္ဍဇၞော် (၄ ) ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ပရေၚ်ပိုန်ဂြပ်၊ ပရေၚ်မၞိဟ်၊ ပရေၚ်တိဍာ်ကေုာံသယံဇာတ တံဂှ် ညးစၞးတိုန်စိုပ်တံ နအလိုက်ကဏ္ဍညးကဵုညး ပါ် ၄ က္ဍိုပ်တုဲ ဆက်သဳကၠဳအာ ပွိုၚ် ၃ တ္ၚဲရောၚ် ဂွံတီကေတ် နူအစဳဇန် အသေအဟာန်ရ။

ပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဂကူမန်ဝွံ တ္ၚဲဏံ ဖါနူဂယး စနူအခိၚ် ၉ နာဍဳ ကၠောန်သ္ပကၠုၚ် ပ္ဍဲရုၚ်ဝေၚ်ဇြဟတ်ဍုၚ်ရေဝ် တွဵုရးမန်ဂှ်တုဲ ခမဳသၚ်မန်ဂမၠိုၚ် မဒှ်အဓိကာရတံကီု၊ ဒံက်တာတေန်မျဵုဝေန် ဒုဥက္ကဌ ကေုာံညးတာလျိုၚ် နူဌာနဗဟဵု NRPC တေံကီု၊ ဥက္ကဌဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ နာဲထဝ်မန် ကေုာံဂကောံတံကီု၊ သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်တွဵုရးမန် ဒံက်တာအေဇြာန် ကေုာံဝန်ဇၞော်ဂကောံအလဵုအသဳရးမန်ကီု၊ ပ္ဍဲကမ္မတဳပံၚ်တောဲ သဳကၠဳပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ကၟိန်ဍုၚ် UPDJC ဂှ် ညးစၞး လ္ပာ်အလဵုအသဳ၊ လ္ပာ်ဂကောံရပ်လွဟ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်၊လ္ပာ်ဂကောံဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံကီု၊ ညးစၞး နူဗော်ကောန်ဂကူမန် MNP ကဵု ဗော်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ အလုံရးမန် AMDP တံကီု၊ ဂကောံမဟာဇန်မန်တံကီု၊ ညးဘိက်ထေက်တံကီု၊ ညးဇၞော်ဌာနနာနာ လ္တူဍုၚ်ရေဝ်ကီု၊ မှာဇန်လ္တူဍုၚ်ရေဝ်တံကီု တိုန်စိုပ်တုဲ သီုဖအိုတ် နွံၜိုတ် ၈၀၀ တၠ ဂွံဆဵုညာတ်လဝ်ရ။

ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်တံ ၜိုန်နွံပၟိက်ကဵု သၞောတ်ဖေဝ်ဒရေဝ်မဍာံစၟတ်ကီုလေဝ် လ္တူအလဵုအသဳဗၟာလၟုဟ် မစကာဒၟံၚ်သၞောတ်ဒဳမဝ်ကရေဝ်ဇြဳ ဖေဝ်ဒရေဝ်ဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိလေဝ် ဒုၚ်တဲဗွဲယာယဳကီုရောၚ် သာ်ဝွံ နာဲအံၚ်မေန် ညးအုပ်ကာနာနာ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဟီုရ။

“ပ္ဍဲကိစ္စဒက်ပ္တန်ကၟိန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံဂှ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ပိုဲတံ ဒုၚ်လဝ်တဲ သၞောတ်ဖေဝ်ဒရေဝ် ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ၊ အလဵုအသဳဂှ် အာသၞောတ် ဒီမဝ်ကရေဇြီဖေဝ်ဒရေဝ်၊ပ္ဍဲ UNFC လေဝ် ပြဟ်ဟ်ဏံ ဒီမဝ်ကရေဇြဳဖေဝ်ဒရေဝ်ဂှ် ဒုၚ်တဲဂွံမံၚ်ကီုဏောၚ် ဂကောံဒုၚ်ကေတ်လညာတ် ဏံလေဝ် နွံမံၚ်၊ ရံၚ်လ္တူဏံတုဲ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိပိုဲ ဒုၚ်လဝ်တဲ ယာယဳရောၚ်” နာဲအံၚ်မေန် ဂး။

ဂလာန်ဏံဂှ် ပ္ဍဲအေဗရဴ ၂၆ တုဲကၠုၚ်ဏံ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ အဃောကၠောန် ပေါဲသောၚ်က္လး လၟေၚ်ကမၠောန် NCA အလန်ဒုတိယ ပ္ဍဲဗ္ဒိုပ်ဝါဇြေန် ဒေသၜဳရေဝ် ဒၞါဲတိဍာ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် ဟီုဂးဏာ ပ္ဍဲဂလာန် ပံက်အသေအဟာန်ရ။

ပ္ဍဲအရာဓမံက်ရုပ်ရဴ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံဏံ လိက်ကသုက်တုပ်စိုတ် ဒိုအ်ပန်ပှော်အလုံမွဲကၟိန်ဍုၚ် (NCA) ဂှ် ၜိုန်ဟွံဒှ် အရာမစိုပ်တရဴမွဲကီုလေဝ် နကဵုအလဵုအသဳ၊ ဒပ်ပၞာန်၊ ဂကောံရပ်လွဟ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ ပံၚ်တောဲ ဆက်ပ္ညဳအာညးသ္ကံမ္ဂး ပြေပြံၚ်မာန်ဏောၚ် စှေ်စိုတ် နာဲအံၚ်မေန် ဂး။

“လၟေၚ်ဒဒှ်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံလၟုဟ်ဏံ ဍေံတုဲဒှ်အာ ဆပ္ဍဲပေန်လုၚ် (၂၁) ဗွဝ်ကၠံဏံ ဟွံသေၚ်ရ၊ၜိုန်ဂှ်လေဝ် သွက်ဂွံ ပသောၚ်ပြသၞာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂှ် ဒုၚ်သဇိုၚ်ကဵု လၟေၚ်ကမၠောန် မဖျေံလဝ်လၟုဟ်တံဂှ်တုဲ နဲခိုဟ်ဟ်မွဲ က္လိဂွံမာန်ဏောၚ်” နာဲအံၚ်မေန် ဆက်ဟီုရ။

ပ္ဍဲပေါဲသောၚ်က္လး လၟေၚ်ကမၠောန် NCA ဂှ် ပါ်ဂကောံ သဳကၠဳကၠုၚ် ကဏ္ဍဇၞော် (၅) မတွံဂး ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ပရေၚ်ပိုန်ဂြပ်၊ ပရေၚ်မၞိဟ်၊ ပရေၚ်ဂီုကၠီု၊ ပရေၚ်တိဍာ် ကေုာံသယံဇာတ တံတုဲ သဇိုၚ်မူဝါဒ ဂွံနၚ်နူဝိုၚ်သဳကၠဳဂှ် က္လေၚ်ပ္တိုန်ထ္ၜး ပ္ဍဲပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် အဆံၚ်ကောန်ဂကူ သွက်ဂကူမန်တေံရောၚ်၊ နူဂှ်မွဲတဆံၚ် ဆက်ပ္တိုန်ကဵု သ္ဘၚ်သဳကၠဳ ၜိုဟ်လလံဍုၚ် ကောံဓရီုပေန်လုၚ် (၂၁) ဗွဝ်ကၠံ အလန်တတိယတေံပၠန်ရောၚ် သာ်ဝွံ နာဲအံၚ်မ္ၚဵု နူကမ္မတဳသ္ကိုပ်သ္က ပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် အဆံၚ်ကောန်ဂကူ တွဵုရမန် ဟီုရ။

ဂြိုပ်ကရး (၁၉၀) ဨကပြၚ် ပ္ဍဲခတှေ်ကွာန်အၚ်ဒၚ် ဒေသဖါလိန် ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်ဂှ် တဵုဗဒှ်လဝ် တုဲကီုလေဝ် ညံၚ်ဂွံဒှ်ဂြပ်ကောန်ဒေသပိုၚ်ဂှ် နူသၟိၚ်တၠမဆေၚ်စပ်တံ ဟွံသ္ပကဵုသမ္တီ ဗဗွဲသၞောဝ်ဏီ သာ်ဝွံ တၠဂုန်အ္စာနန္ဒ ဘာအၚ်ဒၚ် ဟီုကဵုဌာန်ပရိုၚ်မန်ရ။

“ဍာ်ဓတ်ဇကုကဵုဇကု တဵုဗဒှ်လဝ် ဂြိုပ်ကရးတံဏံတုဲဒှ်အာယျတှေ် စေတနာ ကောန်ဒေသတံ မၚ်မွဲထိၚ်ဒဝ်သဘာဝပွဳပွူဂှ် အလဵုအသဳတွဵုရးမန် သ္ပသမ္တီထေက်ရောၚ်” တၠဂုန်အ္စာ ဂးရ။

ပ္ဍဲဂြိုပ်ကရး က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်သဘာဝဂှ် သွက်ဂွံက္လေၚ်ထပ်တဵုဗပေၚ်စုတ်ကီု၊ သွက်ဂွံထိၚ်ဒဝ်အာ နဒဒှ်ဂြိုပ်ဆု ကောန်ဒေသတံကီု ရန်တၟံသာ်ဏံတုဲ နူ(လယ်ယာမြေ စီမံခန့်ခွဲရေးနှၚ့် စားရၚ်းအၚ်းဦးစီဌာန) ၜတ်ကဵုလဝ်တိ ဨက (၁၉၀) ပြၚ်တုဲ ပ္တိတ်ကဵုလဝ်ဗီုတိ သွက်ဂွံတဵုဗဒှ်ဂြိုပ်ကရး ရ။

ၜိုန်ဂှ်လေဝ် လိက်ပတ်ပရေၚ်ဂြိုပ်ကရးဏံ နူဌာနက္ဍိုက်စရၚ်အၚ် ဟိုတ်နူဟဂွံပ္တိုန်လဝ်ကဵု အလဵုအသဳ တွဵုရးမန်တေံဂှ်ရ စၟတ်တဲသ္ပသမ္တီ ဂြိုပ်ကရးညးဍုၚ်ကွာန်ပိုၚ်ဂှ် ဖန်ပ္တိတ်ကဵုဟွံဂွံဏီ သာ်ဝွံ ဒံက်တာမာံကျဳဝေန် ဝန်ဇၞော်ထိၚ်ဒဝ်သဘာဝ ကေုာံသယံဇာတ တွဵုရးမန် ဂးရ။

“တိဂှ် တိဂကူလဵုလေဝ် ဂွိုအ်တီဏီပုဟ်၊ တိအရိုၚ် တိသၠးလေဝ် ဒှ်မာန်၊ ဂွံထ္ပက်ကဵုစၟတ်တဲ သွက်ညးဍုၚ်ကွာန်ပၠန်ဂှ် တၞးလိက်စပ်ကဵုဂြိုပ်ကရး နူဌာနက္ဍိုက်ပ်ၜတ်တိတေံ စိုပ်ကၠုၚ်မှ ပ္တိတ်ကဵုဂွံဏောၚ်” ဒံက်တာမာံကျဳဝေန် ဂးရ။

ၜိုန်ဟဂွံပ္တိတ်ကဵုစၟတ်တဲဗဗွဲသၞောဝ်ဏီကီုလေဝ် သွက်ကောန်ဒေသတံ သ္ဂောံထပ်တဵုပၠန်ဂှ် အလဵုအသဳတွဵုရးမန် ဂၠာဲပကောံလဝ်ကဵု တၞံမ သွက်ဂွံတဵုတံတုဲဣရ ဒံက်တာကျဳဝေန် ဂး။

ဂြိုပ်ကရး အၚ်ဒၚ် ဒေသဖါလိန်ဂှ် ညးတာလျိုၚ် နူဌာနက္ဍိုက်ပ်ဂြိုပ်ဆု ပွိုၚ်ဍုၚ်ကီု၊ခမဳသၚ် နူဂအုံကွာန်အၚ်ဒၚ်ကီု၊ သ္ကိုပ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ကွာန် ကေုာံကောန်ဂကောံတံကီု၊ညးဇၞော် နွံသမာဓိတံကီု၊ကွးဘာ တြုံတြုံဗြဴဗြဴ ကေုာံကောန်ဒေသတံကီု ဂြုဂြုဂြီုဂြီု တဵုပလုမ်ကၠုၚ်တုဲ နူသၞာံ ၂၀၁၆ ဖဒဵုကဵု ၂၀၁၇ ဂှ် တဵုဂွံလၟိဟ်တၞံ မွဲဠက်ပြၚ်၊ လၟိဟ်ဂကူ နွံၜိုတ်(၁၀) ဂကူကီုရောၚ် သာ်ဝွံ ဓမံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲလိက်အုပ် (၂၀၁၈ ခုနှစ် ဖာလိန်ဒေသခံများ၏ ဒီရေတော ပြန်လည်ထူထောၚ်ခြၚ်း အတွေ႕အကြုံများ စာအုပ်) ရ။