ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ထ္ပက်ညိဂှ် ကျာ်ဇၞော်အ္စာပလံၚ်ဗစိုပ်လဝ်လိက်ကုဥက္ကဋ္ဌဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ပ္ဍဲကဵုဂိတုအံက်တဝ်ဗာ (၁၀)၊ သၞာံ (၂၀၁၅) ဏံရ။
ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠ ဘဒ္ဒန္တပါလိတမှာထေရ် ဘာဓါတ်ကျာ်ဍုၚ်ကၟာဝက်ကဵု တၠဂုဏ်အ္စာ စန္ဒကုမာရ ဘာဇာဒိသိုၚ်ဍုၚ် ကၟာဝက် ထပက်လဝ်စၟတ်တဲတုဲ နကဵုစၟတ်တ္ၚဲ (၅) ဂိတုအံက်တဝ်ဗါ၊ သၞာံ ၂၀၁၅ ဂှ် လိက်မချူဗစိုပ် ဖ္တိုက်ဖ်ေအာဝ် လဝ် ကုဥက္ကဋ္ဌဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ သွက်ဂွံထမံက်ကဵုရုပ်ရဴ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ဂှ် မံက်တိတ်ကၠုၚ်လ္တူမုက်လိက််ပှ်ကျာ မွဲတၞးရ။
စပ်ကဵုကိစ္စလိက်ဂှ်တုဲ ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠ ဘဒ္ဒန္တပါလိတ မှာထေရ်ဂှ် “ကမၠောန်ဇၞော်ဇၞော်ဗီုဏံဂှ် ပတှေ်ပြဟ်လေဝ်ဟွံဂွံ၊ ချပ်ဇြိုဟ်ဟ်နက်က်တုဲ ကၠောန်ညိ။ မွဲဂကောံ/ၜါဂကောံဓဝ် ထ္ပက်စၟတ်တဲဂှ် ဍေံဟွံဒှ်ကမၠောန်ပုဟ်။ ဒးကၠုၚ်မံၚ်အလီ ထပ်ကဵုထပ်ရ။ လၟုဟ်လေဝ် ဖေက်ဒးအလီပၠန်တုဲ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ထာဝရလၟုဟ်ဂှ် အဲစိုတ်ဟွံလုပ်စပုဟ်။ ဟိုတ် ဂှ်ရ ကလေၚ်ဏာလိက်ပရိုၚ် ပဲါထောံလိက်ကၠာတေံညိ” သာ်ဝွံ ညးဟီုမြော်ရ။
ပ္ဍဲကဵုလိက်တၞးချူဗစိုပ်လဝ်အံက်တဝ်ဗါ (၅) ဂှ်မ္ဂး လွဟ်သ္ကံတဲတံဂှ် ဟိုတ်နူမၞုံပ္ဍဲတဲဇကုကီု၊ ခမဳသၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု၊ မဟာဇန်မန်ဂမၠိုၚ်ကီု ဗွဲမဂၠိုၚ် မၞုံပၟိက် ဓရ်ၜိုဟ်လလမ်ကီု၊ လမျီုကတေၚ်ဆီဓရ်ၜိုဟ်လလမ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် မၞုံပ္ဍဲတဲ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဟေၚ်မဒှ်တုဲ သွက်ဂကူမန်ပိုဲ ဂွံမံၚ်အာၜိုဟ်ဟ်သြိုဟ်ဟ်ကီု စပ္တံချူသာ်ချူဓမံက်လဝ်တုဲ ကိစ္စၜိုဟ် လလမ်ထာဝရတံဂှ် ညံၚ်ဂွံဒှ်မာန် ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ သြဝ်ထ်ၜးကဵုရုပ်ရဴညိအဴဂှှ်လေဝ် ပါလုပ်ရ။
“ပိုဲတံဂှ် နွံမံၚ်ပၟိက်ကဵုပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ဗီုဏံ။ ပိုဲတံဂှ် ချူပတိတ်လဝ်တုဲတှေ် ကာလဥက္ကဋ္ဌဇၞော်ကၠုၚ်တှေ် ပိုဲတံဂွံ ထ်ၜးကဵုညး။ ဗီုလဵုပိုဲတံနွံမံၚ်ပၟိက်၊ ဗီုညးဍုၚ်ကွာန်ကဵု ဂကောံမှာဇန်တံနွံပၟိက်ဂှ်တှေ် သွက်ဂွံလဴစကဵုညးသၟးရ။ သှေ် လက်ကရဴဂှ် ဒှ်ပရေၚ်ကမၠောန်ညးရဏောၚ်” သာ်ဝွံ တၠဂုဏ်အ္စာစန္ဒကုမာရ ဘာဇာဒိသိုၚ် ဍုၚ်ကၟာဝက် ဟီုမြော်ကဵု သၞံၚ်တိုၚ် ဂိတုအံက်တဝ်ဗာ (၁၂) ဏံရ။
ပ္ဍဲကဵုလိက်ကသုက်ထ္ပက်စၟတ်တဲ NCA ဂှ် ကိစ္စဖျေံလွဟ်လနက်တုဲမှ တက်ကျာဟီုဂှ်ဟွံပါပုဟ်။ ကိစ္စထ္ပက်စၟတ်တဲ ၜိုဟ်လလမ်ဂှ်တုဲအာမှ ကိစ္စလဂံါဒုတိယ၊ တတိယဂှ်ဆက်ကၠောန်အာဂွံဏောၚ်။ အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် လမျီု-လတေၚ် ဆီၜိုဟ်လလမ်ဂှ် နွံမံၚ်ပ္ဍဲတဲဗော်ဍုၚ်မန်တၟိရ။ ပိုဲတံဂှ် ကာလဥက္ကဋ္ဌဇၞော်ကၠုၚ်တှေ် သွက်ဂွံဖတိုက်ဖအောဝ်ညး ဗီု ကဵုပိုဲနွံပၟိက်ဏံတုဲတှေ် ပိုဲဒှ်ချူလဝ်လိက်ဏံရောၚ်။ လိက်ဏံဂှ် ပိုဲဟွံဂွံပလံၚ်ဗစိုပ်လဝ်ကဵု ဥက္ကဋ္ဌဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဏီ ပုဟ်ဂှ်လေဝ် ညးဆက်မြော်လဝ်ရ။
“ဗော်ပၠတရဴဍုၚ်မန် လုပ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာဇ် (၁၃၂၀) တေံ ကောန်ပၞာန်လ္ၚဳပြၚ် သီုကဵုလွဟ် ဖျေံလွဟ် ပ္ဍဲဍုၚ်မတ်မ လီု၊ (၁၃၂၁) ဂှ်လုပ်ရုဲမာဲ ဇၞးဂွံမာဲ ဍုၚ်ရေဝ်မွဲတၠ၊ မုဟ်ဍုၚ်မွဲတၠ၊ ကျာ်ခမဳမွဲတၠ ဂွံပိရ။ ဂွံပိ မုလေဝ်ကၠောန် ကမၠောန် ဟွံဂွံပုဟ်။ (၁၃၂၃) ဂှ် ဒပ်ပၞာန်သီထောံအဝဵု သီုရပ်ထောံအမာတ်မန်။ လၟုဟ်လေဝ် ဂွိၚ်ဖေက်ဒးအလီပၠန်ဏောၚ်” သာ်ဝွံ ကျာ်ဇၞော်အ္စာပါလိတ ဗှ်ထ်ၜးကဵုလိက်ညးပ္တိုန်လဝ်ဂှ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုဂိတုဂျာန္နဝါရဳ (၂၈)၊ သၞာံ (၂၀၁၅) တေံ အဃောသ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်တွဵုရးဍုၚ်မန် ဥူအုမ်မျေအ် အာစိုပ်တ္ၚဲစၟတ်သမ္တီ ဘာဇာဒိသိုၚ် ဍုၚ်ကၟာဝက် ပေၚ် (၁၂၀) သၞာံဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန် ဗၞတ် (၄၀၀) တၠတံ ဓမံက်ထ်ၜးဆန္ဒ ပ္ဍဲဍုၚ်ကၟာဝက် နကဵုရမျာၚ်ကရေဲ ‘ညံၚ်ဂွံဒေံါကဵု ပရေၚ်ပန်ပှော်အလုံဍုၚ်’၊ ‘ညံၚ်ဂွံထ္ပက်စၟတ်တဲ ဒေံါပန်ပှော်အလုံဍုၚ် ဗွဲမပြဟ်’၊ ‘ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် ကေုာံ ပရေၚ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ’ တံ နဒဒှ်အလန်ကၠာအိုတ် နွံကၠုၚ်လဝ်ရ။