ပရေၚ်သၟာန်သွဟ်လိက်မန်ဥတုက္ညၚ်တံဂှ် အလဵုအသဳ ညံၚ်ဂွံစၟတ်သမ္တီကီု ဂွံကဵုအရီုအဗၚ်အတိုၚ်သၞောဝ်မာန်တံကီု ဂှ် နူကဵုဂကောံဗ္တောန်လိက်ပတ်မန် ကေုာံ ယေန်သၞာၚ်ဗုဒ္ဓဘာသာ အလုံဒေသရးမန်တံ ပ္တိုန်လိက်ကုသ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော် တွဵုရးဍုၚ်မန်တုဲ အာတ်မိက်လဝ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။
“စပ်ကဵုဗ္တောန်လိက် ဥတုက္ညၚ်ဂှ် က္ဆံၚ်သ္ပစၟတ်သမ္တီဂှ် ဍေံဟွံမွဲပုဟ်။ ပိုဲပ္တဝ်က္ဍိုပ်ကဵုဥတုက္ညၚ် အလုံဒေသရးမန်တုဲတှေ် ပိုဲအာတ်မိက်အလဵုအသဳ၊ တ္ၚဲဏံ ပိုဲပ္တိုန်လိက်ကဵုသ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်ဏောၚ်။ အခေါၚ်အရာပိုဲ ဘိုအ်ဂွံဂွံဂှ်တှေ် ညံၚ်ဂွံရေၚ် တၠုၚ်ကဵု၊ ကိစ္စဏံဂှ် နကဵုအလဵုအသဳကဆံၚ်ၚ်ဂှ် ဂွံသ္ပစၟတ်သမ္တီ၊ ဂွံရီုဗၚ်ထံက်ပၚ်ကီု ဂွံလုပ်သၞောဝ်တံ ပိုဲမိက်ဂွံဂွံဗီုဂှ်” သာ်ဝွံ နူဂကောံဗ္တောန်လိက်ပတ်မန်ကေုာံ ယေန်သၞာၚ်ဗုဒ္ဓဘာသာ အလုံဒေသရးမန် ညးအုပ်ကာ (ခရှ်) နာဲမန် ရာဇာ ဟီုကဵုသၞံၚ်တိုၚ် ပ္ဍဲဂိတုမေ (၂၃) ဂှ်ရ။
နကဵုစၟတ်တဲဥက္ကဋ္ဌ၊ ညးရေၚ်တၠုၚ်ဖဵုတံဂှ် ချူဗ္စိုပ်လဝ်လိက်အာမိက်ဂှ်တုဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာဏံဂှ် ချူဗ္စိုပ်လဝ်သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်တွဵု ရးဍုၚ်မန်ကၠာတုဲ ညံၚ်ဂွံစိုပ်အာဌာနဝန်ဇၞော်ကေၚ်ကာကောန်ဍုၚ်အရၚ် ဇရေၚ်ဝန်ဇၞော်ကၟိန်ဍုၚ်နာဲသိုက်လောန်ဂှ် ရေၚ်တၠုၚ်အာပၠန်ရောၚ် ညးဆက်ဟီုရ။
ပ္ဍဲကဵုသၞောဝ်ဒက်ပ္တန်ဍုၚ် (၂၀၀၈) ၝောံပိုဒ် ၂၂ ပိုဒ် (က) ဂှ်“ကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် အရေဝ်၊ လိက်ပတ်၊ အနုပညာ၊ ယေန်သၞာၚ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံဂှ် ရီုဗၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ရောၚ်” သာ်ဝွံ ဂးလဝ်ရ။
ဝန်ဇၞော်တွဵုရးဍုၚ်မန် အ္စာသဝ်နာဲဟံၚ်ဍုၚ်ဂှ် “ဆေၚ်ကဵုထိၚ်ဒဝ်လိက်ပတ်ကောန်ဂကူကီု သွက်ဂွံဗ္တောန်အာလိက် ပတ်ကောန်ဂကူ ပဵုတုဲဂွံဓမံက်အာရုပ်ရဴမာန်ဏောၚ်။ ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးဍုၚ်မန်ဏံ ဆေၚ်စပ်ကဵုလိက်ပတ် ဗ္တောန်လဝ်တံ ကၠုၚ်သွဟ်ဗီုဗီုဏံဂှ် နကဵုအစဳဇန်အလဵုအသဳ စွံစိုတ်သၠုၚ်သၠုၚ်ပြဲပြဲတုဲတှေ် သ္ပတၟေၚ်ကဵု စၟတ်သမ္တီကဵုမွဲမွဲတုဲ ကၠောန် ဗဒှ်အာကဵုညိ” သာ်ဝွံ ညးဟီုဂး ဗတိုက်ဖအောဝ်လဝ် ပ္ဍဲကဵုသဘၚ်သွဟ်လိက်အလုံဒေသရးမန်ဂှ်ရောၚ်။
ပ္ဍဲကဵုဂိတုမေ (၂၂) ပ္ဍဲကဵုပေဲါသၟာန်သွဟ်လိက် ကဆံၚ်အလုံဒေသရးမန် မရနုက်ကဵု (၁၇) ဝါဂှ် မွဲမွဲပွိုၚ်ဍုၚ်မ္ဂး ဇၟာပ် တန်ဂှ် ကွးဘာ (၁၅) တၠဇဳ လုပ်ပြိုၚ်မာန်တုဲ ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်၊ ပံၚ်၊ ကျာ်မြဟ်၊ ဇြပ်ဗု၊ တကအ်ခၟိုၚ်၊ မုဟ် ဍုၚ်၊ မတ်မလီု၊ သဓီု၊ ခေါဇာ၊ လၟိုၚ်တံကီု တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ် ပွိုၚ်ဍုၚ်ကအ်ကြိက်၊ လှာဒကှ်၊ ဘာအၚ်၊ လိုုၚ်ဗၠဲတံကီု နူကဵုရးတၞၚ်သဳ ပွိုၚ်ဍုၚ်ဍာ်ဗု ကေုာံ နူကဵုရးဗ္ဂောတံလေဝ် ကၠုၚ်စိုပ်သွဟ်လဝ်ကီုရောၚ်။
ပ္ဍဲကဵုကဆံၚ်အလုံဒေသရးမန်ဂှ် တန်ဝၚ်ဍုၚ်သဓီု၊ ဝၚ်ဍုၚ်ဟံသာဝတဳ၊ ဝၚ်ဍုၚ်မုဟ်တၟအ်၊ ဝၚ်လိက်ပတ်မန်၊ လိက် အခိုက်ကၞာမန် ကေုာံ ဘာသာအဘိဓရ်တံ ပါလုပ်ရောၚ်။ ကွးဘာအံၚ်လိက်ကလိဂွံလာဘ်တံဂှ် ဂိတုပသာ် (၇) စွေက်ဏံမ္ဂး ပ္တိုန်ဂုဏ်စရာဲ ပ္ဍဲကဵုဘာဟံသာထဝ် ဍုၚ်ဇြပ်ဗုရောၚ်။
နူကဵုသၞာံ (၁၃၆၀) သၞာံတေံ ဒက်ပ္တန်ကၠုၚ်လဝ် ဂကောံဗ္တောန်လိက်ပတ်မန် ကေုာံ ယေန်သၞာၚ်ဗုဒ္ဓဘာသာ အလုံ ဒေသရးမန်ဂှ် ဒၞာဲဗ္တောန်မံၚ် လိက်ပတ်မန် ဥတုကညၚ်တံဂှ် မပ္တံကဵု တွဵုရးမန်၊ တွဵုရး ကရေၚ်၊ ရးဗဂေါ၊ ရးလ္ဂုၚ်၊ ရး တနၚ်္သဳ ကေုာံ ဒၞာဲကောန်ဂကူမန် တန်တဴမံၚ်တံဂှ် ဗ္တောန်မံၚ်တုဲ လၟိဟ်ကွးဘာ (၆၀၀၀၀) ပြၚ်နွံမံၚ်ရောၚ် ဂွံတီ ကေတ်ရ။