Categories
ကဗျ ပရိုၚ်

ဂလာန်ကျာတ်အိုတ်ဂှ်

သဘဴကောန်ၚာ်တအ်
နွံပၟိက်ကဵု ကပေါတ်ဝေၚ်မွဲမွဲမ္ဂး
ယာဲဣတ ဟွံရာန်ကဵုမ္ဂး လရိုအ်ဟေၚ်ရတီ
မိမဝါတ်လောဲ ကောန်ၚာ်လဵုမွဲ ဗ္စာဟွံဒးဂှ်
ဒှ်ဂလာန်ကျာတ်အိုတ် ပ္ဍဲမိမတအ်ရ။

သ္ဘဴမၞိဟ်ရပ်သြန် ဂိုၚ်သြန်တအ်ဂှ်
အခိၚ်ရပ်စပ်သုၚ်စောဲ မိပ်မြဟ်အီဂြိုၚ်
ကာလဒးပ္တိတ်သြန်မ္ဂး ဂၠာဲဒုဟ်သ္ပသၞ
စိုတ်ကၠလေဝ်က္တဵု ဖိုလ်အိုတ်ဇဳဝိ ဂိဒှ်ဍိက်မာန်
ဒှ်ဂလာန်ကျာတ်အိုတ် ပ္ဍဲညးဂိုၚ်သြန်တအ်ရ။

သ္ဘဴလကျာ် ယိုက်ဂၠေၚ်လဝ်သိက္ခာပိုဒ်
စွံစိုတ်စေတနာဗုအး တွံထ္ၜးကဵုဓရ်
ဂၠံၚ်နိဗ္ဗာန်ဟေၚ် ရေၚ်တၠုၚ်သွက်ဒါယကာ
ဒၞာဲညးနွံပၟိက်ပ္ဍဲဘာ ယဝ်ပ္တုဲဝတ်ဟွံမာန်မ္ဂး
ဒှ်ဂလာန်ကျာတ်အိုတ် ပ္ဍဲဒါယကာဘာတအ်ရ။

သ္ဘဴတၠပညာ အစောန်စရာဲဒးနွံ
ညာတ်မၞိဟ်ဒှ်ဒဒိုက် ရီုဗၚ်ဟံၚ်ပြာ်
ဗောဓိသတ်သၟိၚ်ကၞုဲ ဂွိၚ်ဖေက်ဂကူကၠက်
ဒက်ဇုက်ပ္ဍဲဂၞိၚ် လွိၚ်ကၠောံသၚ်တေံ
ကၞုဲဒေဝဒတ်ယုတ် ဓယောတ်ကၠောံကေတ်မာန်
ဒှ်ဂလာန်ကျာတ်အိုတ် လ္တူညးသပ္ပုရိုဟ်တအ်ရ။

သ္ဘဴသၟိၚ်တအ် ဍုၚ်လဵုမွဲဟွံဟီု
ဂွံလဝ်အလဵုသဳ ဗီုနွံပၟိက်ဂှ် ဖန်ဖက်ဂွံ
သၟိၚ်သမာဓိခိုဟ် ဍုၚ်ကွာန်ၜိုဟ်လဟိၚ်
သၟိၚ်စိုတ်ဟိန္ဏ ပါမလေပ်ကၠုၚ် ဍုၚ်ကွာန်သံၚ်ဗြံၚ်
ရံၚ်ဍုၚ်ညးလ္ၚဵု တဴတက်ပြာကတ် ဟိုတ်သၟိၚ်နွံညာဏ်
ဒှ်ဂလာန်ကျာတ်အိုတ် လ္တူညးအုပ်ဓုပ်ဍုၚ်တအ်ရ။

ရာမည ဆီမန်တၠ
ဇီုပရိုက်

Categories
ပရိုၚ်

လိက်အဘိဓာန်မန် ဂွံစိုပ်ပ္ဍဲကွတ်စက် (အာၚ်တဳ) မာန် ဂကောံရေၚ်တၠုၚ် ကဏ္ဍလိက်ပတ်ဂမၠိုၚ် ဒးရေၚ်တၠုၚ်အာ

ဝဏ္ဏမာန်၊ ဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ ၁၄၊ ၂၀၂၂

လိက်အဘိဓာန်မန်မန် ဂွံစိုပ်ပ္ဍဲကွတ်စက် (အာၚ်တဳ) မာန်ဂှ် ဂကောံရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ် ကဏ္ဍလိက်ပတ်ဂမၠိုၚ်တအ် ဒးရေၚ်တၠုၚ်အာထေက်ရောၚ် နူကဵုဝိုၚ်သဳကၠဳ အဘိဓာန်မန် ကေုာံ လိက်ပတ်မန်ဂှ် သဳကၠဳလဝ်ရ။
တုဲကၠုၚ်ဂိတုဘတ် (၃) စွေက် (သေပ်တေမ်ဗာ ၁၂) ဂှ် နူဂကောံအ္စာကၞေဟ်မန် သ္ပသ္ကိုပ်သ္ကတုဲ ကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ဝိုၚ်သဳကၠဳ နကဵုက္ဍိုပ်လိက် အဘိဓာန်မန် ကေုာံ လိက်ပတ်မန် ပ္ဍဲဘာရမညနိကာယ ဘာဇၞော်၊ ကွာန်မုဟ်ဒုန်၊ တ္ကံခၟိုၚ်ရ။
ဝိုၚ်သဳကၠဳဂှ် “လိက်အဘိဓာန်မန် နူကဵုလိက်အုပ်ဂှ် ညံၚ်ဂွံဖန်ဗဒှ် အဘိဓာန် နကဵုကွတ်စက် (အာၚ်တဳ) ဂွံစကာအာ နကဵုဖုၚ်၊ ကမ်ပျူတာမာန်ဂှ် ဂကောံရေၚ်တၠုၚ် ကဏ္ဍလိက်ပတ်မန်ဂမၠိုၚ်တအ် ဒးရေၚ်တၠုၚ်အာရောၚ်” ရဴသာ်ဝွံ အ္စာသဳကၠဳတအ် သဳကၠဳပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ်ရ။
ဝိုၚ်သဳကၠဳ အဘိဓာန်မန် ကေုာံ လိက်ပတ်မန်ဂှ် ကျာ်ဇၞော်အ္စာဝရဝံသ (ဂကောံလိက်ပတ်တ္ကံခၟိုၚ်)၊ အ္စာကၞေဟ်နာဲအံၚ်ဇၞး (ဂကောံအ္စာကၞေဟ်မန်၊ နာဲမန်ရာဇာ (ဂကောံဗ္တောန်လိက်ပတ်မန်အလုံဒေသရးမန်)၊ အ္စာဇြေ (ကမ္မတဳပညာ) တံ သဳကၠဳ ပ္တိုန်ထ္ၜးရေၚ်သ္ကအ်ရ။
လိက်အဘိဓာန်မန် နူအ္စာထောန်ဝဵုကီု လိက်အဘိဓာန် နူအ္စာချူခၞံလဝ်တၞဟ်တၞဟ်တအ်ကီု ပကောံတုဲ ညံၚ်ရဴလိက်အဘိဓာန်သ္ပတိုၚ်ခဳကဵု လိက်ပတ်မန် (မူသ္ပအစာံ) မွဲ ဂွံတိတ်ကၠုၚ်မာန်ကီု၊ နူကဵုလိက်အဘိဓာန်မန် တိုၚ်ခဳ (မူသ္ပအစာံ) မွဲတိတ်ကၠုၚ်တုဲ သွက်ဂွံဗှ်ပ္ဍဲကွတ်စက် (အာၚ်တဳ) နကဵုဖုၚ်၊ နကဵုကမ်ပျူတာမာန်ဂှ်လေဝ် ဒးခၞံဗဒှ်ပ္တိုန်ရောၚ် အ္စာသဳကၠဳတအ် သဳကၠဳဏာရ။
လိက်အဘိဓာန်တိုၚ်ခဳ (မူသ္ပအစာံ) ဂွံတိတ်ကၠုၚ်ကီု၊ လိက်အဘိက်ဓာန် ကွတ်စက် (အာၚ်တဳ) ဂွံသုၚ်စောဲမာန်ကီု ဂကောံရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ် ကဏ္ဍလိက်ပတ် မပ္တံကဵုဂကောံဗ္တောန်လိက်ပတ်မန် ကေုာံ ယေန်သၞာၚ်ဗုဒ္ဓဘာသာအလုံဒေသရးမန်၊ ကမ္မတဳပရေၚ်ပညာကောန်ဂကူမန်၊ ဂကောံအ္စာကၞေဟ်မန် ကေုာံ ဂကောံရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ် စပ်ကဵုကဏ္ဍလိက်ပတ်တအ် ပံၚ်ကောံတုဲ ဒးရေၚ်တၠုၚ်အာရောၚ် အ္စာဇြေ သဳကၠဳပ္တိုန်ထ္ၜးရ။

Categories
ပရိုၚ်

ၚုဟ်ထၜိုတ်ကဵု ၚုဟ်ဗွဝ်ဖျာတိုန် ဟွံညဳကွေံတုဲ ညးတၠကၠအ်ထၜိုတ်တအ် ဒှ်ခက်ခုဲဂၠိုၚ်

မာံသုခ၊ ဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ ၁၃၊ ၂၀၂၂

ပ္ဍဲကဵုအခိၚ်စပံက်ထၜိုတ်ဏံ ဟိုတ်နူၚုဟ်ဗွဝ်ဖျာနာနာ တိုန်သၠုၚ်မံၚ်ဖအိုတ်တုဲ ၚုဟ်ထၜိုတ်ဟွံပဵုတိုန်ကွေံဂှ်ရ ဇီုကပိုက်အာကဵု ပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ် ပ္ဍဲညးတၠကၠအ်ထၜိုတ်တအ် ဂၠိုၚ်မံၚ်ရောၚ်ဂှ် ညးကၠအ်ထၜိုတ်တအ် ဟီုရ။
“ဇကုဂှ် ကၠအ်နွံမံၚ်ၜါကၠအ် အရိုဟ်သၞာံတှေ် မွဲကၠအ်ဂှ် ကဵုထောံကောန်လိၚ် သှေ်မွဲကၠအ်ဂှ်တှေ် ဇကုခွာတ်၊ က္လေၚ်မွဲနာဍဳကတဵုတှေ်တုဲ၊ သၞာံဏံ ဒးအာနူဇိုၚ်သဝ်တ္ၚဲဟဍေံရ ၜါကၠအ် ဇကုဒးခွာတ်ကေတ်သီုၜါကၠအ်ရ၊ မုပရောတှေ် ဠဂှ်မှ ကောန်ဇာတ် သမ္ဘာဇကု ဂွံစရုံ၊ ဒးဂ္စါန်ကေတ်ညိလေဝ် ပဟလဵု၊ ယဝ်ကဵုထောံကောန်လိၚ် မွဲကၠအ်တှေ်ပၠန်လေဝ် အရၚ်ဇကုဂွံအောန်အာ၊ ကဵုၚုဟ်ဗွဝ်ဖျာတိုန်မံၚ်လမုဟ်တှေ် ကြေပ်ရဲထၜိုတ်” သာ်ဝွံ ညးတၠကၠအ်ထၜိုတ် နူကွာန်သံၚ်သၟဴတ္ၚေက်မွဲတၠ ဟီုရ။
ညးတၠကၠအ်ထၜိုတ်တအ် လၟေၚ်သၞာံမ္ဂး လိၚ်ကေတ်ကောန်ရဲ ပါ်ပရအ်ထောံကဝက်ဂှ်ဂၠိုၚ်တုဲ သၞာံဏံ ပါ်ကဵုကောန်ရဲမ္ဂး စသုၚ်ဟွံရုံဂပ်ဂှ်ရ အလဵုဇကုတၠကၠအ်တအ် ဒုၚ်ကေတ်ဒဒိုက်တုဲ ဒးခွာတ်မံၚ်နွံရ၊ သွက်ညးကၠအ်ထၜိုတ်သ္ၚောဲ ဒးအာကဵုကွဳလိုန်ဓါတ်တအ် ဒးစုတ်ကၠေၚ်ကွဳကဵု ၚုဟ်ဂွံထၜိုတ်ဂှ် တော်မ္ဂး ပဵုတုဲခက်ခုဲဂၠိုၚ် ညးဆက်ဟီုလဝ်ရ။
ၚုဟ်ထၜိုတ်သၞာံတုဲတေံ အခိၚ်စပံက်ထၜိုတ်ဏံဝွံ တီုတီု ၚုဟ်နွံအကြာ (၈၀၀)၊ ကြဳကြဳ ၚုဟ်နွံအကြာ (၁၁၀၀)၊ သၞာံဏံ တီုတီု ဂွံၚုဟ် (၁၁၀၀)၊ ကြဳကြဳ (၁၅၀၀) ရ။ တော်ကဵုၚုဟ်ဗွဝ်ဖျာတၞဟ်တၞဟ် ၚုဟ်ဝါဲတဆိပ်ချေံတံတုဲ ၚုဟ်မးထၜိုတ်ပဵုတိုန်ဟွံဂၠိုၚ်ဂှ်ရ သွက်ညးကၠအ်ထၜိုတ်တအ် တော်စဟွံကိတ်ဒှ်မံၚ်ရ။
ပ္ဍဲဒေသလှာဒကှ်ဝွံ ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵု ကမၠောန်ထၜိုတ်တုဲ ဂယိုၚ်မံၚ်လမျိုဂၠိုၚ်၊ ပၞော်ဩန်လုပ်ကမၠောန်တၞဟ်ဟွံမွဲဂှ်ရ ၚုဟ်ထၜိုတ်ဟွံထပ်တိုန်မ္ဂး ဆက်တုဲဇီုကပိုက်အာကဵု ပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ် ညးဒေသတအ်ဂၠိုၚ်မံၚ်ရ။

Categories
ပရိုၚ်

အပ္ဍဲအခိၚ်လိုက်ဝှ်တိကှ်ဏံ ဂကောံပေဲါဇာတ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် သွက်ဂွံလှေ်လဟိၚ်မာန်ဂှ် စဳဇန်ဒၟံၚ်

သၞံၚ်တိုၚ်၊ ဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ ၁၂၊ ၂၀၂၂

အပ္ဍဲအခိၚ်လိုက်ဝှ်တိကှ်ဏံ ပေဲါဇာတ်မၞုံပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂမၠိုၚ် သွက်ဂွံလှေ်ဒယှေ်လဟိၚ်အာမာန်ဂှ် စပ္တံစဳဇန်ဒၟံၚ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ် နူကဵုဂကောံပေဲါဇာတ်တအ်ရ။
လၟုဟ်ဏံဝွံ ဂကောံပေဲါဇာတ်ဂမၠိုၚ် ဗီုညးကဵုညး ကတ်လ္ၚတ် ပ္ကတ်ပ္ကေၚ် တေက်မံၚ်ဇာတ်တုဲ ညံၚ်ပေဲါဇာတ်တံ ဂွံကလေၚ်ဂျိုၚ်တိုန်မွဲဝါပၠန်ဂှ် စဳဇန်မံၚ်ဖိုဟ်ရောၚ်ဂှ်လေဝ် ဥက္ကဌ ဂကောံပေဲါဇာတ် နာဲသာန်ဠေန် ဟီုရ။
“ပ္ဍဲကဵုပိုဲဂှ် ဂကောံပေဲါဇာတ် ပ္တိုန်လဝ်အခေါၚ်လှေ် နွံ (၃၈) ဇာတ်ရ။ သီုမန် သီုဗၟာရ။ နူကဵုဂကောံပေဲါဇာတ်ဗဟဵုဂှ်လေဝ် ဖျေံလဝ်ကဵုတုဲမံၚ်ရ။ သွက်ဂွံဆက်ကၠောန်ဟေၚ်နွံရ။ အခိၚ်ယဲကိုဝ်ဝေဒ်သ္ကာတ်မြဟ် ဒးဒေံါဇူလဝ် ကြပ် (၃) သၞာံဏောၚ်ဟီုတှေ် သၟာအနုသုခုမသီုဖအိုတ်တံ ဒှ်အခက်ခုဲကဵု ပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ်ရ။ နကဵုလၟေၚ်ကမၠောန်ဂတ ညံၚ်ဂွံဒှ်ဂှ် ဒးကၠောန်ဟေၚ်” သာ်ဝွံ ဂးရ။
ဟိုတ်နူကဵု အကာဲအရာ ယဲကိုဝ်ဝေဒ်ကဵု အကာအရာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဟွံညိၚ်ဝတ်ဂှ်ရ ပေဲါဇာတ်ဂမၠိုၚ် ဒးဒေါံဇူလဝ်အိုတ်တုဲ လၟုဟ်ကာလဂွံအခေါၚ် ကလေၚ်လှေ်ပၠန်ဂှ် ဂွံလဝ်သြန်ထံက်ပၚ်တံနွံကီု ညးဆက်ဟီုရ။
ပ္ဍဲဂိတုသေပ်တေမ်ဏံအိုတ်မ္ဂး ပေဲါဇာတ်ဗၟာဂမၠိုၚ်တံ စလှေ်အာ လ္ပာ်တွဵုကရေၚ်တေံကၠာတုဲ ပေဲါဇာတ်မန်တံဝွံ သွက်ဂွံလှေ်အာ လ္ပာ်ဒေသမန်တံဂှ် ဟိုတ်နူကဵုပရေၚ်ဂီုကၠီုတုဲ ဒးလဇလဝ်အခိၚ်ညိရောၚ် ညးက္ဍိုက်ပ်ပေဲါဇာတ် နာဲဒိုၚ်နာ ဟီုရ။
“ပေဲါဇာတ်မန်ပိုဲတံဂှ်တှေ် ဒးပမံၚ်ဇြဟတ်၊ ဒးဗ္ဒဗ္ဒဲါမံၚ် ပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗု၊ ရေဝ်၊ မုဟ်ဍုၚ်ဏောၚ်ဟီုတှေ် ပြဟ်ပြဟ်ဏံ နကဵုအကာဲအရာ ပရေၚ်ဂီုကၠီုဂှ် ပိုဲတံ ချဳဓရာၚ်ဟွံဂွံဏီပုဟ်။ ဆဂး ပေဲါဇာတ်မၞုံဒၟံၚ် ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် သီုဖအိုတ် ညံၚ်ဂွံလှေ်မာန်ဂှ်တှေ် ပိုဲတံ စဳဇန်လဝ်တုဲရ” သာ်ဝွံ ညးဟီုရ။
နကဵုပေဲါဇာတ်ဂမၠိုၚ်တံဝွံ ၜိုန်ရဂွံအခေါၚ်လှေ်ကီုလေဝ် ဟိုတ်နူကဵု ကပေါတ်မဆေၚ်စပ်ကဵုပေဲါဇာတ်တံ ၚုဟ်မးသၠုၚ်တိုန်မံၚ်ကီု၊ ဒးဒှ်မံၚ်ဓဝိၚ်ကဵု အကာဲအရာ ပရေၚ်ဂီုကၠီုဂှ်ရ သွက်ပေဲါဇာတ်တံဂှ် ဒှ်မံၚ်တၚ်ကော်ဆဴမွဲရောၚ် နာဲဒိုၚ်နာ ဆက်ဟီုလဝ်ရ။
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဝွံ ဂကောံပေဲါဇာတ် ကလိဂွံလဝ် အခေါၚ်လှေ်လဟိၚ် အပံၚ်သီုဖအိုတ် နွံဒၟံၚ် (၃၀) ဇာတ်ပြၚ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။

Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ်

ရဲနွံမံၚ်ဍုၚ်မ္ရးတအ်ဂှ် သုၚ်စောဲ KBZ pay ဟွံဂွံဟီုဂှ် ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ပတောံ

မၞိဟ်နွံမံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်သ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်တအ် သုၚ်စောဲ Kpay ဟွံဂွံရဂှ် နူကဵဵုဌာနရၚ်တၠုၚ်သြန် KBZ pay တအ် လလောၚ်တြးထောံယျဂးတုဲ ပရိုၚ်ပတောံမွဲပိုဒ်ဂှ် မံက်ပြးတိတ်ကၠုၚ် အကြာညးသုၚ်စောဲ social media တအ်  ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ်ရ။ ပရိုၚ်ပတိုန်ထ္ၜးလဝ်ဏံဂှ်တှေ် ညံၚ်မၞိဟ်တအ် ဂွံထေၚ်မှာရာအာလ္တူပရိုၚ်တအ်မာန်ဂှ် ပတောံပတန်လဝ် ပရိုၚ်ပတောံမွဲပိုဒ်ဟေၚ်ရ။

ပရိုၚ်ပြးတိတ်ကၠုၚ်မံၚ်တအ်ဂှ်တှေ် မၞိဟ်စိုပ်မံၚ်ဍုၚ်မ္ရးတအ်ဂှ် သုၚ်စောဲအာ KBZ pay ဟွံဂွံတုဲ အခိၚ်ညးတအ် ကလေၚ်စိုပ်ကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲတအ်မှ ကလေၚ်သုၚ်စောဲဂွံဏောၚ်ဂှ်လေဝ် ချူပတောံပတန် ထမံက်ထ္ၜးလဝ်သာ်ဏံကီုရ။

ဗီုပြၚ်ချူပတိုန်လဝ်ဂှ်တှေ် “ ရဲလိုက်အာဍုၚ်မ္ရးညးဂမၠိုၚ်တအ်ဂှ် သုၚ်စောဲအာ KBZ pay ဂှ် ဟွံဂွံရတုဲ ကလေၚ်စဴစိုပ်ဍုၚ်ဇကုမှ ကလေၚ်သုၚ်စောဲ login ဂွံဂှ် နူကဵုဌာနရၚ်တၠုၚ်သြန် KBZ pay တအ် လလောၚ်တြးပတိတ်လဝ်ယျ” ဂးတုဲ ပရိုၚ်ပတောံမွဲပိုဒ်ဂှ် နူကဵုအကံက် “ရဲရၚ့်” ဂှ်မွဲကဆံၚ် ဂိတုသေမ်တေမ်ဗာ စၟတ်တ္ရဲ ၁၅ ဂှ် ပတိုန်လဝ်ပရိုၚ်ဂှ်ရ။ ပရိုၚ်ဂှ် ပြးတိတ်အာတုဲ မၞိဟ်ကလေၚ်ပါ်ပရအ်လဝ် လၟိဟ်(၁၀၀)ပြၚ် ဒှ်ကၠုၚ်ရ။

ပရိုၚ်ဂှ် နူကဵုဂကောံစၟဳစၟတ်ပရိုၚ် ဒး၊ ဟွံဒး၊ ဒးချပ်ပိုဲတအ် ကလေၚ်စၟဳစၟတ်ရံၚ်တုဲ ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ပတောံမွဲဂှ် ပိုဲစၟတ်သ္တီလဝ်ရ။ မုဟိုတ်ရောဟီုတှေ်စပ်ကဵုပရောပရာ ဒဒှ်ရ သုၚ်စောဲအာ KBZ pay ဟွံဂွံရပုဟ်ဂှ် နူကဵုဌာနမဳဒဳယာမွဲလဵဵု​လေဝ် ဟွံဂွံထံက်ထမံက်ထ္ၜးလဝ်ဏီရ။ တုဲပၠန် ရဲစိုပ်မံၚ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တအ် သုၚ်စောဲဂွံမံၚ်ဖိုဟ်ဂှ်လေဝ် ​နူဌာနရေၚ်တၠုၚ်သြန် Kplay တအ်ဂှ်မွဲကဆံၚ် ညးတအ် ကလေၚ်သောၚ်ကလးလဝ်နွံရ။ ပရိုၚ် ဒဒှ်ရ ရဲစိုပ်မံၚ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တအ် သုၚ်စောဲ Kpay ဟွံဟီုဂှ် ပရိုၚ်ဒဒှ်ဍာံမွဲဟွံသေၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။ ဟုတ်ဂှ်ရ ပရိုၚ်ဏံဂှ် ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ပဗၠေတ်တ် ပရိုၚ်ကောလဟာလမွဲဂှ် ပိုဲဂွံစၟတ်သ္တီလဝ်ရ။

ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲတအ်ဝွံ စပ်ကိစ္စပရေၚ်ရၚ်တၠုၚ်သြန် လ္တူလပှ်ကျာတအ်တုဲ ရဲကၠောန်ဗဒှ်ပရိုၚ်ပတောံတအ် ဗီုပြၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် နဲကဲဗွဲမဂၠိုၚ် ဖန်ဇန်ပတောံပတန်မံၚ်ဂှ် ပိုဲဂွံဆဵဵုကေတ်မံၚ် မွဲဆေၚ်ခဏကီုရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ဆဵုတမ်ရိုဟ်ပရိုၚ်မွဲမွဲမ္ဂး လ္ပပတှေ်စှေ်စိုတ်ပြဟ်ဏီညိ။ တုဲပၠန် ယဝ်ခါရ ဒှ်မံၚ်သံသယလ္တူပရိုၚ်ဂှ်မ္ဂး ဗက်အာပကိတ်ပညဳရံၚ်ကဵုဌာနမဳဒဳယာတအ်ဂှ်ကီု ဟွံသေၚ်တှေ်ဂၠိုက်ဂၠာဲစၟဳစၟတ်ရံၚ်ချိုတ်တ်ဗၠိုတ်တ်ကၠာတုဲ တီစဳကၠးတုဲမှ ပတေဟ်စှေ်စိုတ်ပါ်ပရအ်ညိဂှ် မိက်ဂွံဗတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာကဵုကီုရ။

Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ်

သွံထောံကၟက်ဂြိုဟ်ဇကုမွဲကရေက်တုဲ ရာန် Iphone ဂးတုဲ ပရိုၚ်ဗီုပတောံမံက်ကၠုၚ်

သွက်ဂွံရာန် Iphone တိတ်တၟိမာန်ဂှ် သွံထောံကပေါတ်ခန္ဓ ကၟက်ဂြိုဟ်ပ္ဍဲဇကုဂှ်ဂးတုဲ ဗီုပတောံမွဲဗီုဂှ် မံက်ပြးတိတ်ကၠုၚ်မံၚ် အကြာညးသုၚ်စောဲ social media တအ် ဗွဲမဂတာပ်အခိၚ်ကီုရ။ ပ္ဍဲကဵုဂှ်တှေ်ဗီုရုပ်မၞိဟ်ပိ(၃)တၠဂှ် ရပ်လဝ် Iphone တိတ်တၟိမွဲမွဲမဂှ်တုဲ သီုကဵုထ္ၜးလဝ်ဒဒှ်ရ ဗီုပြၚ်ကရေက်လဝ်ဗုၚ်ညးတအ်ဂှ်လေဝ် ဂွံဆဵုကေတ်မာန်ရ။

ဗီုနူတမ်ဏံဂှ်တှေ်ပြးတိတ်ကၠုၚ် နူကၟိန်ဍုၚ်လော(လာအို)တေံတုဲ မၞိဟ်ပ္ဍဲဗီုပိဂှ် ရန်တၟံကဵုသွက်ဟရိုၚ်တုဲ ပတိုန်လဝ်ဗီုဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။ ဆဂှ်သၟဟွံက သီုကဵုချူတောဲပတိုန်လဝ် လိက်ပရိုၚ်ဂှ်လေဝ် ပိုဲတအ် ဂွံညာတ်ကေတ်ရ။

ဗီုပြၚ်ချူတြးပတိတ်မံၚ်ပရိုၚ်ဂှ်တှေ် “ သွက်ဂွံရာန် Iphone တိတ်တၟိမာန်ဂှ် ကရေက်သွံထောံ ကပေါတ်ခန္ဓကၟက်ဂြိုဟ်ညးတအ်ယျ။ ပ္ဍဲကဵဵုညးပိဂှ်တှေ်တဲမွဲလ္ပာ်ဂှ်ရပ်လဝ်ဖုန် တဲမွဲလ္ပာ်ဂှ်ပၠန်ထ္ၜးလဝ် ဒၞာဲညးတအ် ကရေက်လဝ်ကၟက်ဂြိုလ်ညးတအ်” ဂးတုဲ နူကဵုအကံက် “Ko Khin Mg Kyi” ဂှ်မွဲကဆံၚ် ပ္ဍဲဂိတု သေမ်တေမ်ဗာ စၟတ်တ္ရဲ ၁၂ ဂှ် ပတိုန်လဝ်ပရိုၚ်ရ။

ပရိုၚ်ဂှ် နူကဵုဂကောံစၟဳစၟတ်ပရိုၚ် ဒး၊ ဟွံဒး၊ ဒးချပ်ပိုဲတအ် ကလေၚ်စၟဳစၟတ်ရံၚ်တုဲ ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ဗီုပတောံမွဲဂှ် ပိုဲစၟတ်သ္တီလဝ်ရ။ မုဟိုတ်ဂွံစၟတ်သ္တီလဝ်ပရိုၚ်ဗီုပတောံမွဲဂှ်တှေ်ဗီုပတိုန်လဝ်ဏံဂှ် ပ္ဍဲဂိတုသေမ်တေမ်ဗာ စၟတ်တ္ရဲ ၈ ဂှ် နူကဵုရုၚ် “Nith Beauty Center” ကၟိန်ဍုၚ်လော(လာအို)တေံ မၞိဟ်ပိတၠဏံဂှ် ဒဒှ်ရ ရန်ကဵုသွက်ဂွံဒှ်အာဟရိုၚ်တုဲ ပတိုန်ထ္ၜးလဝ်ဂှ် မၞိဟ်တအ်ထေၚ်ဗၠေတ်တုဲ ဗီုပြၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ချူပတိုန်ထ္ၜးလဝ်မံၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။ တုဲပၠန် စပ်ကဵုဗီုရုပ်မၞိဟ်ပိဏံဂှ်တုဲ လ္ပာ်ကၟိန်ဍုၚ်သေံတေံလေဝ် မြဟ်တိတ်ကၠုၚ်ဗက်ဟွံဂတာပ်ဂှ် “ဒဒှ်ရ သွံစကပေါတ်ကညောတ်ခန္ဓမၞိဟ်တအ်ဂှ် ဟွံလုပ်အဝေါၚ်ကဵုသၞောဝ်ပုဟ်” ဂှ် နူကဵုဂကောံပရေၚ်ထတ်ယုက်ခမှၚ်ဍာဲ ကၟိန်ဍုၚ်သေံတအ် ဟီုပတိုန်ဒုဟ်ပရဂဟီ(ဝေဖန်)လဝ်ကဵုဗီုဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။

ဗီုပြးတိတ်ကၠုၚ်မံၚ်လၟုဟ်ဏံဂှ် ညံၚ်မၞိဟ်တအ်ဂွံထေၚ်မှာရာအာမာန်ဂှ် ချူပတောံပတန်လဝ်ဂှ်ရ ဗီုတောဲပတိုန်လဝ်ကဵုပရိုၚ်ဏံဂှ် ဒှ်မံၚ်ဗီုပတောံမွဲဏောၚ် ပိုဲစှေ်စိုတ်ရ။ ရံၚ်ကဵုတၚ်နၚ်ပရိုၚ်ဗွဲလ္တူဏံတုဲ ပုရိသာတ်ညးမဗှ်မံၚ်လိက်ပရိုၚ်တအ်လေဝ် ဆဵုတမ်ရိုဟ်ပရိုၚ်မွဲမွဲကဵုဒှ်၊ ဆဵဵုဗီုတောဲပတိုန်လဝ်ကဵဵုပရိုၚ်တအ်ဂှ်ကီုကဵုဒှ် လ္ပပတှေ်စှေ်စိုတ်ပြဟ်ဏီညိ။ တုဲပၠန် ယဝ်ခါရ ဒှ်မံၚ်သံသယ လ္တူတမ်ရိုဟ်ဗီု ဇကုဆဵုလဝ်တအ်ဂှ်မ္ဂး အာဗက်ဂၠိုက်ဂၠာဲရံၚ် နကဵဵုနဲကဲစၟဳစၟတ်ဗီုပ္ဍဲ google တအ်ဂှ်ကၠာညိ။ ဗီုဇကုဆဵုလဝ်တအ်ဂှ် ကၠုၚ်နူလဵဵု၊ အခိၚ်လဵုပတိုန်လဝ် စၟတ်တ္ရဲပတိုန်လဝ်တအ်ဂှ်အခိၚ်လဵုရောဂှ် ဗက်ဂၠာဲစၟဳစၟတ်ရံၚ်ချိုတ်တ်ဗၠိုတ်တ်ကၠာတုဲ တီကၠးတုဲမှ ပတေဟ်စှေ်စိုတ်ညိဂှ်လေဝ် မိက်ဂွံဗတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာကီုရ။

Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ်

ဒပ်ပၞာန်AAတအ် ဟတိုဟ်မခတိုဟ် ပ္ဍဲဍုၚ်တြေံ နန်မြောၚ်းမြဟီုဂှ် ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ပတောံ

နူကဵုဒပ်ပၞာန် AA တအ် ဒဒှ်ရ ဂကောံဒပ်ပၞာန်ညးတအ် အာဗတိုဟ်လဝ်မခတိုဟ် ပ္ဍဲဍုၚ်တြေံ ကုန်နန်မြဟ်မြ(မြောၚ်းမြ)ဂှ်ဂးတုဲ ပရိုၚ်ပတောံမွဲပိုဒ်ဂှ် မံက်ပြးတိတ်ကၠုၚ်မံၚ် အကြာညးသုၚ်စောဲ မုက်လိက် Facebookတအ်ရ။

Postတြးပတိတ်မံၚ်လၟုဟ်ဏံဂှ် ဒှ်မံၚ်postတြးသြဝါဒမွဲတုဲ ဒဒှ်ရ ဒပ်ပၞာန် AA တအ် အာဗတိုဟ်လဝ် မခတိုဟ်တအ်ဂှ်ကီု နဲကဲဗွဲမဂၠိုၚ် ချူပတိုန်လဝ် ပရောပရာညးတအ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်မာန်ရ။ အတိုၚ်တၚ်နၚ်ချူပတိုန်လဝ် ပ္ဍဲပရိုၚ်ပတောံတအ်ဂှ် ပိုဲတအ်ကံက်ကေတ်တုဲ ပတိုန်ထ္ၜးဏာကဵု အတိုၚ်ဗွဲသၟဝ်ဏံကီုရ။

ဗီုပြၚ်ချူပတိုန်လဝ်ဂှ်တှေ် “ ဒပ်ပၞာန် AA တအ်ဝွံ ပ္ဍဲကဵဵုအခိၚ်နူဂယး ၉ နာဍဳကဵု ၂၅ မိနေတ်ဂှ် ကၠုၚ်ဗတိုဟ်လဝ်မခတိုဟ် ပ္ဍဲဍုၚ်တြေံ နန်မြဟ်မြ(မြောၚ်းမြ)ဂှ်ယျ။ ညးတအ် ကၠုၚ်ကဵုဒြဟတ်ပၞာန်ဂၠိုၚ်ၚ်တုဲ ညးတအ် သွက်ဂွံစံၚ်အာနွံမံၚ်ဏီ” သာ်ဝွံ နူကဵုအကံက် “ကို နေ ဝၚ်” ဂှ်မွဲကဆံၚ် ဗီုပြၚ်နာနာသာ် ချူတြးမံၚ်သြဝါဒဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။

ပရိုၚ်ဂှ် နူကဵုဂကောံစၟဳစၟတ်ပရိုၚ် ဒး၊ ဟွံဒး၊ ဒးချပ် ပိုဲတအ် ကလေၚ်စၟဳစၟတ်ရံၚ်တုဲ ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်တြးသြဝါဒ ပရိုၚ်ပတောံမွဲဂှ် ပိုဲစၟတ်သ္တီလဝ်ရ။ မုဟိုတ်ဂွံစၟတ်သ္တီလဝ်ပရိုၚ်ပတောံမွဲဂှ်တှေ် ပ္ဍဲဂိတုသေမ်တေမ်ဗာ စၟတ်တ္ရဲ ၆ ဂှ် လ္ပာ်ကုန်ဍုၚ်တြေံ နန်မြဟ်မြ(မြောၚ်းမြ)ဂှ် မခတိုဟ်ကေၚ်ခတိုဟ်လဝ်နွံမံၚ်ကီုလေဝ် အခိၚ်မခတိုဟ် ဟတိုဟ်လဝ်ဂှ် ညးမွဲမွဲလဵုလေဝ် ဟွံဒးလဝ်ဘဲမခတိုဟ်ဂှ်ပုဟ်ဂှ် နူကဵုညးတာလျိုၚ် ဌာနဂၠိုက်ဂၠာဲသုတေသနတြေံတအ် လဴထ္ၜးလဝ်ကဵုဌာနပရိုၚ် “Yongan Media Group”ဂှ် နွံမံၚ်ဂှ်ဂွံဆဵုကေတ်ရ။ တုဲပၠန် စပ်ကဵုပရောပရာဏံဂှ်တုဲ နူကဵုဂကောံလဵုမွဲ အာဗတိုဟ်လဝ်ရောဂှ် ဟွံဂွံထမံက်ထ္ၜးလဝ်ဏီရ။ ပရိုၚ်ဒဒှ်ရ နူကဵုဒပ်ပၞာန် AA တအ် အာဗတိုဟ်လဝ်မခတိုဟ် ပ္ဍဲဍုၚ်တြေံ နန်မြောၚ်မြဟီုဂှ် တမ်နၚ်ပရိုၚ်လေဝ်ဟွံဍာံပြတုဲ ပရိုၚ်ဏံဂှ် ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်တြးသြဝါဒ၊ ပရိုၚ်ပတောံမွဲဂှ် ပိုဲဂွံစၟတ်သ္တီလဝ်ရ။  

ရံၚ်ကဵုတၚ်နၚ်ပရိုၚ်ဗွဲလ္တူဏံတုဲ ရဲကၠောန်ဗဒှ်ပရိုၚ်ပတောံတအ်လေဝ် ကေတ်နၚ်လဝ် တၚ်နၚ်ပရိုၚ် နူဌာနပရိုၚ်တအ်မွဲမွဲတုဲ ဗီုပြၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်၊ နဲကဲဗွဲမဂၠိုၚ် ဖန်ဇန်ကၠောန်သ္ပစလေပ်မံၚ်ဂှ်ရ ပိုဲတအ်ဒးစွံသတိ ဗွဲမဇြိုဟ်နက်ထေက်ရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ် ပုရိသာတ်ညးမဗှ်မံၚ်လိက်ပရိုၚ်တအ်ကီု၊ ညးမသုၚ်စောဲမံၚ် social media တအ်ကီုဂှ် ဆဵုတမ်ရိုဟ်ပရိုၚ်မွဲမွဲမ္ဂး လ္ပပတေဟ်စှေ်စိုတ်ပြဟ်ဏီတုဲ ဗက်ဂၠာဲစၟဳစၟတ်ရံၚ် ချိုတ်တ်ဗၠိုတ်တ်တုဲ တီစဳကၠးတုဲမှ ပတေဟ်စှေ်စိုတ်ညိဂှ်လေဝ် မိက်ဂွံဗတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာကဵုကီုရ။

Categories
ဂလာန်ညးဒါန်လိက် ပရိုၚ်

လိုက်ဝှ်တိကှ်ဏံ စွံသတိတုဲ ကၠောန်ပေဲါသဘၚ်အိုတ်ညိ

လိုက်ကၠုၚ်ဝှ်မ္ဂး သဘၚ်အခိုက်ကၞာ၊ သဘၚ်ကျာ်၊ သဘၚ်ဒေသညးကဵုညး၊ အခိုက်ဒေသညးကဵုညး ကၠောန်တဴသ သဘၚ်အိုတ်ရ။ သၞာံတုဲကၠုၚ်တေံဂှ် ဟိုတ်နူအသိၚ်ဘဲယဲကပ်တုဲ ပရေၚ်သဘၚ်ပေဲါတအ်ဂှ် ဒးဒေံါဇူလဝ်တုဲ အခိၚ် လိုက်ဝှ်ဏံ ညးတာလျိုၚ်တအ် ပံက်ကဵုအခေါၚ်ဗဒှ်ပေဲါရ။
သ္ပဟိုတ်ကဵု ပရေၚ်ဗွဝ်ဖျာဂၠးတိကီု၊ ဟိုတ်အသိၚ်အလိုန် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကီုတုဲ သြန်ဖေါဝ်၊ ကပေါတ်အရပ်စပ်မၞိဟ် တအ်က္ဍၚ်၊ ကပေါတ်ဗၞိက်ဖျာ မပ္တံကဵုစၞစသုၚ်နာနာ ၚုဟ်က္ဍၚ်သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ် ၜါဆ၊ ပိဆရ။
ဟိုတ်နူဗွဝ်ဖျာက္ဍၚ် စၞစသုၚ်က္ဍၚ်တုဲ သြန်လုပ် သြန်တိတ် ဟွံသၟဟ်ဒှ်ကၠုၚ်၊ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဂြတ်ကၠုၚ်၊ ခက်ခုဲကၠုၚ်ကဵု ပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ်ရ။
နကဵုပရေၚ်အခိုက်ကၞာဒေသတုဲ ကၠောန်ကာကုသဵုဂှ် မုဟွံဒှ်ရ။ ဆဂး ဒုၚ်ယၟု ကၠောန်ၜိုတ်ကာကုသဵု၊ ဒုၚ်ဒၞန်ကဵု ကာကုသဵုတုဲ ကၠောန်ဗဒှ်ပေဲါသဘၚ်ဂှ် အခိၚ်တ္ၚဲဏံ ၜိုတ်ဖအောန်ဂွံဂှ် ဒးဖအောန်ဖျေံထေက်ရ။
အခိၚ်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်စှေ် အခိၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်က္ဍန်ဂြက်ဒၟံၚ်ဏံ သုၚ်စောဲဖအိုတ်သြန် လ္ၚီကိုဋ်၊ လက်ကိုဋ်တုဲ ကၠောန်ဗဒှ် သဘၚ်မိပ်မိပ်မြဟ်မြဟ်ဂှ် ဒှ်ဟွံထေက်ရောၚ် မိက်ဂွံဖ္တိုက်ဖၟောဝ်ဏာရ။

Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ်

ရဲဖုၚ်ကၠေံလဝ်တအ် ဖုၚ်ဇကုအလဵဵုနွံဂွံတီမာန်ဂှ် ဒးပလံၚ်ဏာကဵဵုဂၞန်IMEIဇကု ကဵု[email protected]ဂှ်ဂးတုဲ တၚ်နၚ်ပတောံမံက်ကၠုၚ်

ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲတအ်ဝွံ ရဲဖုၚ်ကၠေံအာတအ်ဂှ် ဖုၚ်ဇကုအလဵုနွံမံၚ်ဒၞာဲလဵဵု ဒေသလဵဵုမွဲ ညံၚ်ဂွံတီကေတ်မာန်ဂှ် ရန်ကဵုသွက်ရဲဖုၚ်ကၠေံတအ်ဂှ်တုဲ ဂၞန်ပ္ဍဲဖုၚ် IMEI ဇကုဂှ် ပလံၚ်ဏာကဵု[email protected]ဏံမ္ဂး ဂွံတီကေတ်မာန်တုဲ သွက်ရဲဖုၚ်ကၠေံညးဂမၠိုၚ်တအ် ဒှ်အထံက်အပၚ်ရောၚ်ဂးတုဲ post ပရိုၚ်ပတောံမွဲပိုဒ်ဂှ် မံက်ပြးတိတ်ကၠုၚ်မံၚ် အကြာညးသုၚ်စောဲ social media တအ်ပၠန်ရ။

ပရိုၚ်ဂှ် သီုကဵုဗီုလိက်မွဲတၞး တောဲပတိုန်လဝ်တုဲ ပတိုန်ထ္ၜးလဝ်ပရိုၚ်ပတောံဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။

ဗီုပြၚ်ချူပတိုန်လဝ်ဂှ်တှေ် “အခိၚ်ဇကုဍိုက်ဗက်အာ Bus ကာမ္ဂး ပလတ်ကၠတ်ဏာဖုၚ်ဇကုကီုကဵုဒှ်၊ ဝိုတ်တလိၚ်စအာဖုၚ်ဇကု ပ္ဍဲမွဲမွဲဒၞာဲကဵုဒှ်၊ Save ဂိုတ်စွံလဝ် post ဏံ သွက်ကိစ္စဇကုညိ” သာ်ဝွံ ကဵုလဝ် Credit တုဲ နူကဵု page “Cooking & News”ဂှ်မွဲကဆံၚ် ပတိုန်လဝ်ပရိုၚ်ပတောံဂှ်ရ။ ပရိုၚ်ဂှ် တိုန်အာတုဲ ညးကလေၚ်ပါ်ပရအ်လဝ် လၟိဟ်(၇၈၈)တၠ ဒှ်ကၠုၚ်ရ။

ပရိုၚ်ဂှ် နူကဵုဂကောံစၟဳစၟတ်ပရိုၚ် ဒး၊ ဟွံးဒး၊ ဒးချပ်ပိုဲတအ် ကလေၚ်စၟဳစၟတ်ရံၚ်တုဲ ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ပတောံမွဲဂှ် ပိုဲစၟတ်သ္တီလဝ်ကီုရ။ မုဟိုတ်ဂွံစၟတ်သတီလဝ်ပရိုၚ်ပတောံမွဲဂှ်တှေ်gmail([email protected])ကဵဵုလဝ်ဏံဂှ် ဒှ်မံၚ် gmail ရုၚ်ဗၠာဲသၟိၚ် နူဍုၚ်အိန္ဒိယတေံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲသၞာံ၂၀၁၇ ဂှ် ဟိုတ်နူကဵု gmail ညးတအ် ဒဒုၚ်ၜံက်သာဲဗောပ်(hack)ထောံဂှ်ရ ညးတအ်ကဵုကၟတ်ထောံလဝ်ဂှ်လေဝ် ဂွံတီကေတ်ရ။

ပရိုၚ်ပြးတိတ်ကၠုၚ်မံၚ်ဗီုလၟုဟ်ဏံဂှ် နူကဵုဍုၚ်အိန္ဒိယတေံလေဝ် တုဲကၠုၚ်သၞာံ၂၀၁၅ ဂှ်လေဝ် ကေၚ်မံက်ပြးတိတ်ကၠုၚ်လဝ်တုဲရ။ တုဲပၠန် ကိစ္စပရောပရာဏံဂှ်တုဲ ဒဒှ်ရ တၚ်နၚ်ပရိုၚ်ဗၠေတ်တ်မွဲဂှ် ညးတအ်ကလေၚ်သောၚ်ကလးလဝ်နွံရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ပရိုၚ်ပြးတိတ်ကၠုၚ်မံၚ်လၟုဟ်ဏံဂှ် တၚ်နၚ်ပရိုၚ်လေဝ်ဟွံဍာံပြ ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်လဝ်ကဵုဍုၚ်သ္အာၚ်တအ်ဂှ်တုဲ ဖန်ဇန်ပတောံပတိုန်မံၚ်ဂှ်ရ ပရိုၚ်ဏံဂှ် ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ပတောံမွဲရောၚ် ပိုဲဂွံစၟတ်သ္တီလဝ်ကီုရ။

ပုရိသာတ် ညးမဗှ်မံၚ်လိက်ပရိုၚ်တအ်လေဝ် ဆဵုတမ်ရိုဟ်ပရိုၚ်မွဲမွဲမ္ဂးလ္ပပတှေ်စှေ်စိုတ်ပြဟ်ဏီတုဲ ဗက်ဂၠာဲစၟဳစၟတ်ရံၚ် နူကဵဵုဌာနပရိုၚ်တအ်ဂှ်ကၠာညိ။ တုဲပၠန် တၚ်နၚ်ပရိုၚ်ဇကုဆဵုလဝ်တအ်ဂှ် ဒှ်မာန်မံၚ်ရဟာ ပရိုၚ်ဖန်ဇန်ကေတ်လဝ်ဟာဂှ် ဗက်ဂၠာဲစၟဳစၟတ်ရံၚ်ချိုတ်တ်ဗၠိုတ်တ်တုဲမှ ပတှေ်စှေ်စိုတ်ပါ်ပရအ်ညိဂှ်လေဝ် မိက်ဂွံဗတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာကီုရ။

Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ်

ဗြဲမတၟံဂူမံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်အီတလီဟီုဂှ် ဒှ်ပရိုၚ်ပတောံ

ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်အုတလု(အီတလီ)တအ် ဒဒှ်ရဗြဲမတၟံဂူဇှေ်မံၚ်ဂးတုဲ ဗဳဒဳယဳုမွဲပိုဒ်ဂှ် မံက်ပြးတိတ်ကၠုၚ်မံၚ် အကြာညးသုၚ်စောဲ social media တအ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုဗဳဒဳယဳုဂှ်တှေ် မတၟံဇဂှ် ပြဟ်ဒတုံဇှေ်မံၚ်လ္တူကာ(ကား)တအ်ဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်ရ။ ဍာံဍာံဂှ်တှေ် ဗဳဒဳယဳုနူတမ်ဍေံဂှ်တှေ် ဒှ်မံၚ်ဗဳဒဳယဳု အဃောဗြဲမပၠဳဂူလဝ် ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ရဝ်မေနဳယာ(ရိုမေးနီးယား)တေံဟေၚ်ရ။

ပ္ဍဲကဵု Post ဂှ်တှေ်သီုလိက် သီုဗဳဒဳယဳုတောဲပတိုန်ထ္ၜးလဝ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။ ဗီုပြၚ်ချူပတိုန်လဝ်ဂှ်တှေ် “ဟွံလအ်ရပုဟ် ဒးဘဲကပ်ညးသ္ကအ်ရဏောၚ်။” တုဲပၠန် သီုကဵုချူလဝ် “တ္ရဲဗုဒ္ဓဝါဂှ် ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်အုတလု(အီတလီ)တေံ ဗြဲမတၟံဂူမံၚ် ဗွဲမဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရောၚ်” ဂးတုဲ နူကဵု page “သတၚ်းဘုရၚ်” ဂှ်မွဲကဆံၚ် ပ္ဍဲဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ စၟတ်တ္ရဲ ၃ အခိၚ်ၜိုတ် ၁၁ နာဍဳဗ္တံပြၚ်ပြၚ်ဂှ် ပတိုန်လဝ်ပရိုၚ်ဂှ်ရ။ ပရိုၚ်ဂှ် တိုန်အာတုဲ မၞိဟ်ကလေၚ်ပါ်ပရအ်မံၚ်ညးသ္ကအ် ၜိုတ် (၇၀၀)တၠပြၚ် ဒှ်ကၠုၚ်ရ။

ပရိုၚ်ဂှ် နူကဵဵုဂကောံစၟဳစၟတ်ပရိုၚ် ဒး၊ ဟွံဒး၊ ဒးချပ်ပိုဲတအ် ကလေၚ်စၟဳစၟတ်ရံၚ်တုဲ ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ပတောံမွဲဂှ် ပိုဲစၟတ်သ္တီလဝ်ရ။ မုဟိုတ်ဂွံစၟတ်သ္တီလဝ်ပရိုၚ်ပတောံမွဲဂှ်တှေ်  ပ္ဍဲသၞာံ၂၀၁၉ တေံလေဝ် ဗဳဒဳယဳုဏံ ကေၚ်ပြးတိတ်ကၠုၚ်လဝ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ပိုဲဂွံတီကေတ်ကီုရ။ ဗဳဒဳယဳုဏံဂှ် တုဲကၠုၚ်သၞာံ ၂၀၁၉ တေံ အဃောဗြဲပၠဳဂူလဝ်ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ရဝ်မေနဳယာ (ရိုမေးနီးယား)တေံဟေၚ်ရ။ တုဲပၠန် စပ်ကဵဵုပရောပရာ ဗြဲမပၠဳဂူလဝ်ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ရဝ်မေနဳယာတူရကု(ရိုမေးနီးယား)တေံဂှ်တုဲ ဌာနပရိုၚ်နူ(တူရဂီ) “TRT News” တအ်ဂှ်မွဲကဆံၚ် ထ္ၜးမံက်ထ္ၜးလဝ်နွံရ။

ပရိုၚ်ဒဒှ်ရ ဗြဲမတၟံဂူဇှေ်မံၚ်ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်(အီတလီ)တအ်ဂှ် ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ပတောံမွဲတုဲ ပရိုၚ်နူတမ်ရိုဟ်ဂှ်တှေ် ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်နူကၟိန်ဍုၚ်ရဝ်မေနဳယာတအ် အဃောဗြဲမပၠဳဂူလဝ် ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၉တေံဟေၚ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပရိုၚ်ဏံဂှ် ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ပတောံမွဲဂှ် ပိုဲဂွံစၟတ်သ္တီလဝ်ကီုရ။

ရံၚ်ကဵုတၚ်နၚ်ပရိုၚ်ဗွဲလ္တူဏံတုဲ ပုရိသာတ်ညးမဗဵုမံၚ်ပရိုၚ်တအ်လေဝ် ဆဵုတမ်ရိုဟ်ပရိုၚ်ဗဳဒဳယဳုမွဲမွဲမ္ဂး လ္ပပတေဟ်စှေ်စိုတ်ပြဟ်ဏီညိ။ တုဲပၠန် ယဝ်ခါရ ဒှ်မံၚ်သံသယ လ္တူပရိုၚ်ဇကုဆဵုလဝ်တအ်ဂှ်မ္ဂး လ္ပပါ်ပရအ်ကၠာဏီတုဲ ဗက်ဂၠာဲပကိတ်ပညဳရံၚ်ကဵုနူဌာနပရိုၚ်တအ်ဂှ်ကဵုဒှ်၊ စၟဳစၟတ်ရံၚ်ချိုတ်တ်ဗၠိုတ်တ်ကၠာတုဲမှ ပတှေ်စှေ်စိုတ်ညိဂှ် မိက်ဂွံဗတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာကဵုကီုရ။