ကောန်ဒုဟ်မွဲတၠ ဂြိပ်တိတ်နူဍုၚ်သေံတုဲ လုပ်ဇူဒီုမံၚ် ပ္ဍဲရာမညဟိုဝ်တေဝ် ဍုၚ်မတ်မလီုဂှ် ရပ်ဂွံပ္ဍဲဖါသဝ်တ္ၚဲ စၟတ်တ္ၚဲဒိဇြေမ်ဗာ ၁၈ ဂှ်တုဲ လုပ်ဇူဒီု ဟိုတ်နူဟွံမွဲကဵုလိ်က်ဒၟုက်သက်သဳ မမိက်ကဵုမွဲမွဲဂှ်ရ နူလဝက ပွိုၚ်ဍုၚ် ပံက်လဝ်အမှု ပ္ဍဲဗ္ဒိုပ်ဗၠာဲသၟိၚ်မုဟ်ပန်ရ ဂွံတီကေတ်။
ပ္ဍဲစၟတ်တ္ၚဲဒဳဇြေမ်ဗာ ၂၀၊ အခိၚ်ဒေါဝ်တ္ၚဲ ၜိုတ် ၁၂ နာဍဳဂှ် ပ္ဍဲဝါဂြၚ်အေက် ကရပ်ကွာန်ဌာန်ဇၞူ (အလယ်စခန်း) ၊ ပွိုၚ်ဍုၚ်ဍာ်ဗု၊ ရးဒေသဇၞော်တၞၚ်သဳ တေံ ဒပ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ကေုာံ ဒပ်ကရေၚ် KNU တံ ဒှ်ပန်ညးသ္ကအ် မွဲလ္စုတ် ပၠန်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်နူညးတာလျိုၚ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ကေုာံ ရဲဒေသတံဂှ်ရ။
အနာဂတ်ကာလဒက်ပ္တန်ကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရေဝ်တေံမ္ဂး အပ္ဍဲကဵုတွဵုရးဍုၚ်မန်ဝွံ သွက်ဂွံရပ်စပ်သုၚ်စောဲအာ ဘာသာမိ (ဘာသာမန်)ဂှ် သ္ပတိုၚ်တုဲ သှေ်ဘာသာဂကူတၞဟ် မပ္တံကဵု ဘာသာဗၟာ၊ ဘာသာကရေၚ်၊ ဘာသာပအိုဝ်ကဵုတၞဟ် ဟ်တံမ္ဂး သ္ပအာဘာသာပံၚ်တောဲရောၚ်ဂှ် ဖျေံသ္ပဏာဒတန် ပ္ဍဲကဵုသဘၚ်သဳကၠဳ သၠာဲဂတးလညာတ်ပရေၚ်ပညာ ကောန်ဂကူမန် ကၠောန်ဏာပွိုၚ်ၜါတ္ၚဲ (၁၇-၁၈/၁၂/၂၀၁၆)ဒၞာဲ ဍုၚ်ပါ်လၟိုၚ် ဇြပ်သုဓမ္မာဂှ်ရ။
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် ပွိုၚ်ဍုၚ်ၜဳကလေၚ်တေံ တိဒိုဟ်တိုန်တၟိ နွံ(၁၄၀၀၀) ဨကတုဲ ပံက်ကဵုအခေါၚ်ကၠောန် ကုညးဟွံမွဲကဵု တိဗ္ၚတံ နကဵုသၞောတ်လၟေၚ်အလန်ညးကဵုညးရောၚ် သာ်ဝွံ ဝန်ဇၞော် ပရေၚ်တဵုလွဳ၊ ဝဳဝတ် ကေုာံပရေၚ်ဆက်စၠောံ ပလံၚ်ဗ္စိုပ် တွဵုရး ဟီုရ။
ပ္ဍဲလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် ပထမ (၆) ဂိတု၊သၞာံဘဏ္ဍာ ၂၀၁၆-၂၀၁၇ အလဵုအသဳတွဵုရးမန်ဂှ် တၚ်နၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် မဓမံက်ထ္ၜးလဝ်တံဂှ် ဗၠေတ်ၚ်ဒၟံၚ်ရောၚ် ညးစၞးကၠတ်ထဝ်တံ သ္ၚဳဂၠိပ်ညာတ်ကေတ်သာ်ဂှ်တုဲ ဒးကလေၚ် စၟဳစၟတ်ချူပဠေဝ်ကဵုရောၚ် တုဲမ္ဂး ကလေၚ်ပ္တိုန်ထ္ၜးပၠန်- သာ်ဝွံ ပ္ဍဲကောံဓရီုလၟေၚ်ဍာံအလန်စတုတ္ထ ကၠတ်ထဝ်တွဵုရးမန်အလန်ဒုတိယ တ္ၚဲဒဳဇြေမ်ဗာ ၁၄ ဂှ် ကၠတ်ထဝ်ဖျေံလဝ် သ္ဂုတ်သွာတ်ရ။
ပ္ဍဲတွဵုရးမန် ကိုန်အစဳဇန် မလေပ်ပလီုပလာ် သဘာဝပွဳပွူ နွံ ၂၆ တုဲ ကမၠောန်ဒးစၟဳစၟတ်ပွဳပွူဗွဲကိုပ်ကၠာ (IEE) ဂှ် ဟွံဂွံကၠောန်လဝ်ဏီ သာ်ဝွံ ဒံက်တာဟံၚ်ဍုၚ် (ဝန်ဇၞော်ထိၚ်ဒဝ်မၚ်မွဲ သဘာဝ ပွဳပွူ ကေုာံ ပရေၚ်သယံဇာတ) နူဂကောံအလဵုအသဳတွဵုရးမန် ဟီုဂးပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲကောံဓရီုကၠတ်ထဝ်တွဵုရးမန် အလန်ဒုတိယ တ္ၚဲဒဳဇြေမ်ဗာ ၁၃ ဂှ်ရ။
ဟိုတ်နူၜက်ၜေတ်ဒစဵုဒစးဂၠံၚ်တရဴဗော် ကေုာံ ပရေၚ်ကမၠောန်ဗော်ဂးတုဲ နူကဵုကောံဓရီုကမ္မတဳဗဟဵု ဗော်ကောန် ဂကူမန် ကၠောန်လဝ်ပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေမ်ဗါ (၁၃) ဂှ် သ္ဂုတ်သွာတ် နူက်ပ္တိတ်ထောံကောန်ဗော် (၂) တၠရောၚ် ညးအုပ်ကာ နာနာဗော် နာဲလျးတၟး ဟီုရ။
ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်တွဵုရးသေံတေံ စၟတ်ထောံ ကုဂကောံရပ်လွဟ်လ္ၚဵုလ္ၚဵု မဒှ်ကောန်ဂကောံ EAO’s တံ နဒဒှ်ဂကောံ ပကီုပရာပ် (ဂကောံကဵုဒဒိုက်ပရိုက် ကုညးဍုၚ်ကွာန်) ဂှ် ဒှ်ကမၠောန်ပလီုပလာ် တရဴၜိုဟ်လလံ အလဵုအသဳ NLD မဂစာန်ပ္တန်ဒၟံၚ် ဂှ်ရောၚ် သာ်ဝွံ ချူဓမံက်လဝ် ပ္ဍဲလိက်လလောၚ်တြး ဂကောံ UNFC မပ္တိတ်လဝ် နစၟတ်တ္ၚဲဒဳဇြေန်ဗာ ၁၃၊ သၞာံ ၂၀၁၆ ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။
ပေါဲသှ်လိက်စှ်တန် သၞာံဏံဂှ် စကၠောန်အာ ပ္ဍဲဂိတုမာတ်(၈) သၞာံ ၂၀၁၇ တေံရောၚ်ဂှ် နူဌာနက္ဍိုက်ပ်စၟတ်လိက် ဍုၚ်ဗၟာ၊ ဌာနဝန်ဇၞော်ပရေၚ်ပညာ လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာ ၁၀ ၊ သၞာံ၂၀၁၆ ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။
သ္ဘၚ်သဳကၠဳပေန်လုၚ် ၂၁ ဗွဝ်ကၠံ အလန်ဒုတိယ သွက်ဂွံကၠောန်ပ္ဍဲဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ သၞာံ ၂၀၁၇ ဂှ် ယဝ်ဖန်ကၠောန်အာ ကေုာံဂကောံရပ်လွဟ် ထ္ပက်စၟတ်တဲ NCA ၈ ဂကောံဂှ်ရမ္ဂး ဍေံဇီုကပိုက်ကဵု ကမၠောန် NCA ကဵု ကမၠောန်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံဍုၚ်ရောၚ် သာ်ဝွံ ဓမံက်လဝ် ပ္ဍဲလိက်လလောၚ်တြး သောၚ်က္လးလဝ် စပ်ကဵုဒက်ပ္တန်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံဍုၚ် နူUNFC ပ္တိတ်လဝ် ပ္ဍဲဒဳဇြေမ်ဗာ ၁၃ ဂှ်ရ။