အပ္ဍဲကဵုဂကောံပံၚ်ကောံပရေၚ်ဂကူမန် အာမ်အေယူ (MAU-Mon Affair Union) ဂှ် ရံၚ်ကဵုအကာဲအရာ ပရေၚ် ဍုၚ်ကွာန်ကၟိန်ဍုၚ် မံက်ဒှ်ကၠုၚ်ဒၟံၚအခိၚ်တ္ၚဲဏံဂှ်တုဲ အလုံကောန်ဂကူမန် သ္ဂောံပါလုပ်ကၠုၚ်မာန် ပြံၚ်သၠာဲဒက်ပ္တန် အာ နကဵုဗီု ပြၚ်တၟိရောၚ် နူကဵုကောံဓရီုဇၞော်ပရေၚ်ဂကူမန် သၞာံ ၂၀၁၆ သ္ဂုတ်သွာတ်လဝ်ရ။
ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာဏံ ဟိုတ်နူဟိုတ်နာနာ မပ္တံကဵု ဘဲပၞာန်၊ ဘဲဒးဒုၚ်သီ တိဗ္ၚကၠံသွဝ်၊ ဘဲဒးဒုၚ်ဝးပလီုအခေါၚ်အရာမၞိဟ် တံတုဲ ညးဒးလသာထောံသ္ၚိဌာန် အာဲဒဳပဳ (IDP) ဗၞတ် ၃၅၀၀၀ ပြၚ် လုပ်ဗ္ဒမံၚ် ပ္ဍဲဒေသတိဍာ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတံ သွက်ဂွံက္လေၚ်စဴ ဌာန်ဒေသဇကုဂှ် အကာဲအရာဟွံကဵုဏီ သာ်ဝွံ ညးချဳဒရာၚ်ပရေၚ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ် မပ္တိတ်လဝ်လိက် ဒုၚ်စဳရေၚ် ‘ဘဝ ညးမွဲဟွံတီ’ (လူမသိသူမသိဘဝများ) တံ ဂးရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ကာလ လ္ဂာံပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ပြံၚ်လှာဲမံၚ်လၟုဟ်ဏံ ပရေၚ်ၜို်ဟ်လလံအပ္ဍဲဍုၚ်၊ ပရေၚ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ်၊ ပရေၚ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ ကေုာံ အခေါၚ်အဝဵုကောန်ဂကူတံ ညံၚ်ဂွံမံက်ဂတဝ် ဗြေဝ်ဗြော်တိုန်ဂှ် ဇၟာပ်ညးဍုၚ်ကွာန် လျိုၚ်ညး လျိုၚ်အဲ ဒးဂစာန်အာ နကဵုလွဳဇဲရောၚ်ဒှ်တုဲ နကဵုအစောဲဗော်၊ အစောဲပူဂဵု၊ အစောဲဂိုဏ်ဂနအးအး သၠးလုပ်အာပေါဲဗ္တိုက် ညဳညဳသာသာအိုတ်ညိ သာ်ဝွံ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဟီုဆဝ်မ္ၚုဟ်ဏာ ပ္ဍဲဂိတုခ္ဍဲသဳပေၚ် (အဝ်ဂါတ် ၁၈) တ္ၚဲပၠန်ဂတးမန် မရနုက်ကဵု ၆၉ ဝါ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ်ရ။
သွက်ဂွံသဳကၠဳပ္ညဳပ္ညပ် သရောပ် လညာတ်လစွံစိုတ် အ္ၚပ်ဆန္ဒကောန်ဂကူမန်တံဂှ် ဂိတုအဝ်ဂါတ် (၂၂ ) မ္ဂး ကၠောန်အာ ကောံဓရီုဇၞော်ပရေၚ်ဂကူမန်ရောၚ်တုဲ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မသ္ပစၞးကဵုကောန်ဂကူမန်တံကီု၊ ဂကောံမှာဇန်မန်နာနာတံကီု၊ ခမဳသၚ်မန် ကေုာံ တၠပညာ တၠကွတ်တံကီု ညံၚ်ဂွံပါလုပ်တိုန်စိုပ်မာန် ဘိက်ပၟိၚ်ကသေံကၟဝ်ဏာရ သာ်ဝွံဂွံဆဵုကေတ် ပ္ဍဲလိက်လလောၚ်တြး တ္ၚဲပၠန်ဂတးမန် မရနုက်ကဵု (၆၉) ဝါ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိရ။
ပ္ဍဲသ္ဘၚ်သဳကၠဳပေန်လုၚ်၂၁ ဗွဝ်ကၠံ (သ္ဘၚ်သဳကၠဳပရေၚ်ၜိုဟ်လလံဍုၚ်) မကၠောန်နကဵုပရေၚ်ပၠတရဴ ဒဝ်အံၚ်သုကျဳဂှ် ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ထ္ပက်စၟတ်တဲလိက်ကသုက်ဒေါံပန်ပှော်အလုံဍုၚ် (NCA) တုဲတုဲ ဟွံတုဲတုဲ သီုဖအိုတ် နူကဵုဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံဂှ် ဂွံအခေါၚ်တိုန် ဗၞတ် ၂၀၀ တၠရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။
နကဵုဗဟဵု (ဗော်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳအလုံရးမန် AMDP) ဗ္စာကဵုဂုဏ်ဖဵုကောန်ဂကူမန်တုဲ နကဵုလညာတ်ဇြိုဟ်ဟ်နက်က် ထေက်ကဵုဂပ်ဝ်တိုန် ကောံဓရီုဇၞော်ပရေၚ်ဂကူမန်ရောၚ် သာ်ဝွံ ကောန်ဗော် AMDP ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ် ချူလိက်ဖ္တိုက်ဖၟောဝ် ပလံၚ်ဗ္စိုပ်လညာတ် ကုဌာန်ဂအုပ်ဗဟဵု ပ္ဍဲစၟတ်တ္ၚဲ အဝ်ဂါတ် ၁၄ ရ။
ပ္ဍဲအဝ်ဂါတ် ၁၃ တုဲကၠုၚ်ဏံ ရပ်ဂွံလဝ်မၞိဟ် သီုလွဟ် သီုဂဥုဲၜူမာဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ကျာ်ပိဂှ် ဟွံဆေၚ်ဆက်ကဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိရ သာ်ဝွံ ညးလျိုၚ်ရုၚ်ဆက်ဆောံကျာ်ပိ (ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ) ဟီုရ။
နူဌာန်ဂအုပ်ဗဟဵု ဗော်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳအလုံရးမန် AMDP ဖျေံကၠုၚ်လဝ်သ္ဂုတ်သွာတ် ဟွံတိုန်ကောံဓရီုဇၞော် ပရေၚ်ဂကူမန်တေံကီုလေဝ် ကောန်ဗော်ညးတံ နွံပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ၜါသွာၚ် (တ္ကံခၟိုၚ်) ဂှ် ယဝ်ဒးဒုၚ်ဘိက်နကဵုပူဂဵုမ္ဂး အာတိုန်ကီုဏောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။
တုဲကၠုၚ်မွဲၜါတ္ၚဲဏံ ကၠောန်လဝ် ပေါဲကောံဓရီု သ္ၚဳဂၠိပ်သဳကၠဳ မူပၞောန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ပ္ဍဲဍုၚ်လ္ဂုၚ်တုဲ တၚ်နၚ်သ္ဂုတ်သွာတ်မဂွံလဝ်တံဂှ် ဆက်ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵု ကောံဓရီု UPDJC (ကမ္မတဳပံၚ်တောဲ ဓမံက်ရုပ်ရဴ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံကၟိန်ဍုၚ်) ကြက်ကၠောန်သ္ပ ပ္ဍဲနေပျဳဒဝ် နစၟတ်တ္ၚဲ အဝ်ဂါတ် ၁၅ ဂှ်ဏောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။
သွက်ဂွံပါလုပ် ပ္ဍဲပရေၚ်ၜိုဟ်လလံဍုၚ်ကီုဂှ် ကမ္မယှေန်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံ အလဵုအသဳကဵု က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်မဟာမိတ်ပိဂကောံ မတွံဂး ရခေၚ် AA၊ ပလံၚ် TNLA၊ ကဝ်က MNDAA တံ ပ္ဍဲဂိတုအဝ်ဂါတ် (၉) ၜိုန်ဆဵုဂဗသဳကၠဳလဝ် ပ္ဍဲဍုၚ်မာၚ်ဠာ ရးသေံသ္ကုတ်ဗၟံက်ဂှ်ကီုလေဝ် စပ်ကဵု ဂလာန်မ္ဂး “ဂၠံၚ်တရဴရပ်လွဟ်ကဵုပဋိပက္ခရပ်လွဟ်” ဂှ်တုဲ ပ္ညဳပ္ညပ်သဳကၠဳညးသ္ကံဟွံ ရဴဝွံ ဂွံတီကေတ်ရ။