မိလျးထဝ် – အပ္ဍဲဒေသပယျဵုသေံကဵုဗၟာ ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်ပိ ဒၞာဲတိဍာ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိအုပ်ဓုပ်လဝ် ပ္ဍဲကွာန်ဂူၜဴ ကောန်ၚာ်မွဲတၠ ဟိုတ်နူက္တဵုဒှ်ယဲကအ်ကၠေတ် (Diphtheriae)တုဲ ပ္ဍဲဂိတုဂျာန်နဝါရဳ ၂ နူကနေံတေံဂှ် နူကဵုဂကောံအ္စာဂဥုဲမန်တံကေုာံ ဂကောံစဵုဒၞာပရေၚ်ထတ်ယုက်အလဵုအသဳသေံတံ ပံၚ်တောဲကဵုပညာ ကေုာံ သီုထပက်ကဵုဂဥုဲစဵုဒၞာရသာ်ဝွံ ဂွံတီကေတ်ရ။
“နူကနေံဏံ ပိုဲအာစၟဳစၟတ်ယဲအပ္ဍဲကွာန်ဂူၜဴတုဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာပိုဲကဵုပညာစပ်ကဵုပရေၚ်စဵုဒၞာယဲဂှ်တုဲ သီုထပက်ကဵု ဂဥုဲစဵုဒၞာကဵုကောန်ၚာ်ကီုမၞိဟ်ဇၞော်ဇၞော်တံကီုရ၊ ဆဂးပြဟ်ဟ်ဏံ အတိုၚ်စၟဳစၟတ်လဝ်ဂှ်တှေ်လက်ျှန်ယဲဂှ် ဟွံဂွံထပ်ဆဵုဏီပုဟ်” သာ်ဏံအ္စာၝောံဂဥုဲညးမအာစၟဳစၟတ်လဝ်ယဲ ပ္ဍဲကွာန်ဂူၜဴဂှ်ဟီုရ။
ယဲကအ်ကၠေတ် (Diphtheriae) ဂှ်ဝွံ ဍေံမဒှ်စၟမွဲဂကူ မၞုံယၟု (Corynebacterium diphtheria) တုဲ ဍေံကၠောံစၞာံ နူသၠေဟ်၊ ဟမောဝ်၊ ဍာ်ပါၚ်၊ ခဍက်ကေုာံ သုၚ်စောဲကပေါတ်မွဲကရောံကဵု မၞိဟ်ယဲတံဂှ် ကၠောံစၞာံမာန်မံၚ် သာ်ဏံညးဆက်ဟီုရ။
လက်ျှန်ယဲကအ်ကၠေတ်ဂှ် မၞိဟ်ယဲဂမ္တဴသၠုၚ်တုဲ ဇကုဂီုဂီု ၜိုဟ်ဂတဝ် ၊ဒးဇျှာမ်၊ ကအ်ဂိ၊ ခ္ဍက်ရမျာၚ်အာတ်၊ ၚိတ်စၞစဝါတ်ဂါတ်တုဲ နူဂှ်မွဲကဆံၚ် ယီုဝါတ်ကၠုၚ် ကောန်တၟံချဳမြက်ကၠုၚ် က္တဵုဒှ်တိုန်မာန်ရ။
ယဲကၠောံစၞာံယဲကအ်ကၠေတ်ဏအ် စဆဵုနူကောန်မိပပဝေန် ကောန်ၚာ်ဗြဴ အယုက် ၅သၞာံ အပ္ဍဲကွာန်ဂူၜဴဂှ်တုဲ နူကဵုရုၚ်ဂဥုဲအပ္ဍဲဒေသဂှ်မွဲကဆံၚ် လၟုဟ်ပလံၚ်ဗစိုပ်ဏာရုၚ်ဂဥုဲဇၞော်ဍုၚ်ကာမ္မာရဳ ဍုၚ်သေံရ။
“အပ္ဍဲပါၚ်ဍေံဂှ်ခဍတ်တိုန်မမရ၊ ကြပ်သ္ၚိကောန်ၚာ်ဂှ်ကၠဵုယဲနွံမံၚ်မွဲ ကောန်ၚာ်တံဂှ်ဝေၚ်မံၚ်ကဵုကၠဵုဂှ် တွဵု ကၠောံနူကၠဵုဂှ်လေဝ်ဒှ်မာန် တုဲၝဲကောန်ၚာ်ဂှ်အယုက် ၁၅ သၞာံမွဲတၠဂှ်လေဝ် ကၠောံမံၚ်ကီုယျ” သာ်ဝွံ ညးမကြပ်မံၚ်ကဵု ကောန်ၚာ်ဒှ်ယဲမွဲတၠ ဟီုလဴကဵုရ။
နူကၠာဟွံဂွံထပက်ဂဥုဲစဵုဒၞာဏီဂှ် ကောန်ၚာ်နူကွာန်ဂူၜဴမတိုန်မံၚ်ဘာ (Children in the forest) တံဂှ် ဖေက်စၟယဲဏံ ကၠောံစၞာံအာကောန်ၚာ်တၞဟ်ဟ်ဂမၠိုၚ်တုဲ နူကဵုဌာနထတ်ယုက်သေံတံ ကဵုအခေါၚ်ဒေံါဇူထောံဘာ ပွိုၚ်မွဲၜါတ္ၚဲကီုရ ညးဒေသတံဟီုလဴကဵုရ။
ဟိုတ်နူယဲကအ်ကၠေတ်ဏံ ကၠောံစၞာံလောဲသွာမံၚ်ဂှ်ရ နူကဵုဌာနစဵုဒၞာပရေၚ် ထတ်ယုက်သေံတံလေဝ် ပံၚ်တောဲကၠုၚ် သွက်ဂွံစဵုဒၞာညံၚ်ယဲကအ်ကၠေတ်ကီုရ။
ယဲကအ်ကၠေတ်ဏံဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ် ဂွံဆဵုကေတ်အပ္ဍဲကောန်ၚာ် မၞုံအယုက်သၟဝ် ၁၀ သၞာံဂၠိုၚ်ရ၊ ကောန်ၚာ်အယုက်သၟဝ် ၆ ဂိတုတံဂှ်ဟွံဂွံဆဵုကေတ်ကီုလေဝ် ယဝ်ရဟွံဂွံထပက်လဝ် ဂဥုဲစဵုဒၞာမ္ဂး အပ္ဍဲကောန်ၚာ်အယုက်လ္တူ ၁၅ သၞာံစဵုကဵုအဝဲ မၞိဟ်ဇၞော်ဇၞော်တံဂှ်လေဝ်ကၠောံစၞာံမာန်မံၚ်ရ။