ပ္ဍဲကာလဒက်ပ္တန်ဖေဝ်ဒရေဝ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳဏံ ကဏ္ဍမဳဒဳယာကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ ညံၚ်ဂွံကၠးပြာကတ်တိုန်၊ ညံၚ်ဂွံနွံကဵုအခေါၚ်ကေတ်ပရိုၚ်ဗၠးဗၠးၜးၜး၊ ကမၠောန်ပရိုၚ်ညံၚ်ဂွံဖေါအ်ဗြေဝ်၊ ညံၚ်ဂွံတန်တဴအာ အဓာန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲမာန်ဂှ် ချူခၞံအာ မူဝါဒမဳဒဳယာကောန်ဍုၚ်အရၚ် (ဗွဲအပြောံ) ရောၚ် နူသ္ဘၚ်သဳကၠဳမဳဒဳယာကောန်ဍုၚ်အရၚ် အလန်ပဥ္စမဏံ ပ္တိတ်လဝ်လိက်လလောၚ်တြးရ။
သ္ဘၚ်သဳကၠဳမဳဒဳယာကောန်ဍုၚ်အရၚ် အလန်ပဥ္စမဝွံ နူဂိတုဂျောန် (၂၆) ဒဵုကဵု (၂၈) ကၠောန်ကၠုၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်လွာဲကဝ် တွဵုရးကယာတုဲ ညးစၞး (၁၇၆) တၠ နူကဵုဂကောံမဳဒဳယာကောန်ဍုၚ်အရၚ် (၇) တွဵုရးတံကီု၊ နူဂကောံမဳဒဳယာတိုၚ် (ဂကောံမဳဒဳယာဇၞော်) ဖျေံစွံသဇိုၚ် လ္ဂုၚ်/မာန္တလေဝ် တံဂှ်ကီု၊ နူဂကောံ ဍုၚ်နာနာ ကေုာံ အလဵုအသဳကီု တိုန်စိုပ်အိုတ်တုဲ ပ္တိတ်လဝ်လိက်လောၚ်တြး နွံကဵုတၚ် (၄) တၚ် ရ။
ဟိုတ်နူဟွံသေၚ်ကဵုသၞောတ်ဗဟဵုရပ်ဇုက်ဂှ်ရ အတိုၚ်လၟေၚ်မဳဒဳယာပရိုၚ် ဗၠးဗၠးၜးၜးဂှ်ဟေၚ် ညံၚ်ဂွံဗဗွဲ ဂပ်ဝ်ကဵု ဒေသတွဵုရးဇကုဂှ် ချူခၞံအာရောၚ် နာန်ဖအ်ဂေ ဂးရ။
“သွက်ဂွံက္လေၚ်သ္ၚဳဂၠိပ် ဥပဒေနွံဒၟံၚ်လၟုဟ်ဏံ။ အေအပ္ဍဲဂှ် ပြံက်စုတ်ဏာ ညးမသ္ပစၞးကဵုမဳဒဳယာ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံတုဲ သဳကၠဳအာဏောၚ်။ ဆက်ဗ္စပ်ကဵုကံၚ်ဇြဳမဳဒဳယာပရိုၚ်ဗၟာတုဲလေဝ် သွက်ဂွံကၠောန်အာနွံမံၚ်” နာန်ဖအ်ဂေ ဆက်ဟီုရ။
ပ္ဍဲသ္ဘၚ်သဳကၠဳမဳဒဳယာကောန်ဍုၚ်အရၚ် အလန်ပဥ္စမဏံ ဝန်ဇၞော်ကၟိန်ဍုၚ် ဒံက်တာဖေမျေအ် နူဌာနဝန်ဇၞော်ပရေၚ်လလောၚ်ပရိုၚ် တိုန်စိုပ်ပံက်ကဵုအသေအဟာန်တုဲ နူကဵုညးစၞးသ္ဘၚ်သဳကၠဳဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးအကာဲအရာမဳဒဳယာ တွဵုရးဇကု၊ သဳကၠဳအကာဲအရာ ပရေၚ်ဇၞော်မောဝ် မဳဒဳယာကောန်ဍုၚ်အရၚ်၊ ကဏ္ဍမဳဒဳယာကဵု ညးဗြဴ ကေုာံ ညးအဝဲခန္ဓကာယဟွံခံၚ် ၊ ကိစ္စပရေၚ်ဂီုကၠီု အ္စာပရိုၚ် မချဳဒရာၚ် ပ္ဍဲဗွိုၚ်ကမၠောန်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံ၊ ကိစ္စဥပဒေ အခေါၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ညးဍုၚ်ကွာန် ကေုာံကိစ္စကမၠောန် ချူခၞံမူဝါဒ မဳဒဳယာကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံလေဝ် သဳကၠဳကၠုၚ်လဝ်ကီု ဂွံဆဵုကေတ်ရ။
အဃောကၠောန်ဒၟံၚ်သ္ဘၚ်သဳကၠဳတ္ၚဲပထမဂှ်ရ သၟာပရိုၚ် နူဌာန်ပရိုၚ်ဨရာဝတဳ (၁) တၠ ကေုာံသၟာပရိုၚ် နူဌာန်ပရိုၚ်ဒဳဝဳဗဳ (၂) တၠ မစဴကၠုၚ် နူမအာကေတ်ပရိုၚ် ပ္ဍဲဝိုၚ် TNLA ကၠောန်သ္ပပေါဲဗ္တိုက်ပလီု (စံၚ်ပလီု) ဂဥုဲၜူမာဲဂှ် နူဒပ်အလဵုအသဳတံ မၚ်ကြတ်ရပ်ကေတ် အဒေါဝ်တရဴ – ဂွံမိက်ကေတ် သာ်ဏံတုဲ ညံၚ်ဂွံက္လေၚ်ဗလးကဵုပြဟ်ဟ်ကီု၊ သၞောဝ်ဥပဒေ ဍဵုဍိုက်ကၟာတ်ဒၞါလဝ် အခေါၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ကေုာံ အခေါၚ်ဟီုဂးချူချာဲဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဂွံရုပ်ကဵု- သာ်ဝွံ အာတ်မိက်ကၠုၚ်ကီုရ။
တုဲပၠန် ပ္ဍဲမဳဒဳယာကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံဏံ စရာဲဍာ်ဒကေဝ်ကီု၊နဲပညာကီု၊ ကပေါတ်ကြိယာကီု၊ ဗွဝ်ဖျာကီု ဍိုန်လျ နွံကဵုတၚ်ဝါတ်ဂါတ်တၟာဂလိုၚ်ဏီတုဲ ညံၚ်ဂွံတန်တဴ ဗွဲအဓာန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲမာန်ဂှ် တၠဒါန်ဍုၚ်နာနာတံကီု၊ ဂကောံနွံကဵုနဲပညာတံကီု၊ ဂကောံမဳဒဳယာတိုၚ် (ဂကောံမဳဒဳယာဇၞော်) ကီု သြဝ်ဗိုၚ်ကရိုၚ်ရီုဗၚ် ဖ္ဍိုက်ဗပေၚ်ကဵုကီုညိ နူသ္ဘၚ်သဳကၠဳပဥ္စမဏံ ဖ္တိုက်ဖၟောဝ် အာတ်မိက်လဝ်ကီု ဂွံတီကေတ်ရ။
သ္ဘၚ်သဳကၠဳမဳဒဳယာကောန်ဍုၚ်အရၚ် အလန်ဆဋ္ဌမ သၞာံ ၂၀၁၈ တေံဂှ် ဆက်ကၠောန်သ္ပ ပ္ဍဲတွဵုရးကရေၚ်ရောၚ် နူသ္ဘၚ်သဳကၠဳဏံ ဖျေံလဝ်သ္ဂုတ်သွာတ်ရ။