ဍုၚ်မွဲမွဲ ဂကူမွဲမွဲ ညံၚ်ဟွံဂွံဒှ်အန္တရာဲကီု ညးတၞဟ်တံ ညံၚ်ဟွံဂွံပၠံၚ်ၜးကေတ် တိဍာ်ဇကုကီု ဒြပ်ကသပ်ဇကုကီုဂှ် ဒပ်ပၞာန်တံ ဒုၚ်ကဵုလမျီုတုဲ စဵုဒၞာကဵုဍုၚ်ရ။ ဟိုတ်နူဂှ်ရ ပ္ဍဲကဵုဂၠးကဝ်ဏံမ္ဂး ဍုၚ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဗပေၚ်လဝ်ဇြဟတ် ဒပ်ပၞာန်ကီု၊ ရာန်လဝ် ကပေါတ်ကညောတ်ပၞာန် မပ္တံကဵု လွဟ်ကီု၊ မကံကီု၊ က္ၜၚ်ကျာကီု က္ၜၚ်ပၞာန်ကီုတုဲ ဒုၚ်ဖအိုတ်သြန် သွက်ပၞာန်ဂှ် ဂၠိုၚ်ကွေံရ။
ဆဂး အလဵုအသဳကၟိန်ဍုၚ်တံ ဗွဲမဂၠိုၚ် အလဵုအသဳပ္ဍဲဂၠးတိတံ ဗွဲမဂၠိုၚ် ဝိုတ်ဒၟံၚ် (ဝါ) ဟွံသ္ပကေၚ်ကာ အရာ ဂွံဖဍိုက်ဗပေၚ်ကဵု အာစာဂဥုဲတံ ညးမၚ်မွဲဲယဲ Nurse ညးတြုံ ညးဗြဴတံ၊ ညးပလံၚ်မၞိဟ်ယဲ ညးဒဳကွဳစက် သီုကဵုဂဥုဲဇဗ ဒးနွံထေက် ပ္ဍဲကဵုရုၚ်ဂဥုဲတံကီုရ။ တုဲပၠန် ကပေါတ်ကရိယျာ စမ်ၜတ်တံလေဝ် ဟွံဍိုက်ပေၚ်ရ။
ပူ္ဍဲကဵုကာလယဲကိုဝ်ဝေဒ် – ၁၉ လုက်စုက်ကၠုၚ်မ္ဂး ပေဲါဗတိုက်ကဵုယဲကပ်ဏံဂှ် စကာကောန်ပၞာန်တံတုဲ ကဵုဗတိုက်လေဝ်ဟွံဂွံ၊ စကာက္ၜၚ်ကျာပၞာန်တံတုဲ ကဵုအာပန်လေဝ် ဟွံဂွံရ။ စၟယဲကိုဝ်ဝေဒ်- ၁၉ ဂှ်လေဝ် ရံၚ်နကဵုမတ်လေဝ် ဟွံဆဵုတုဲ ပေဲါဗတိုက်ကုစၟယဲကပ်ဏံဂှ် ဝါတ်ဂါတ်တဴဗွဲမလောန်ရ။
ဆဂး သွက်ဂွံလုပ်ပေဲါဗတိုက် ကုစၟယဲကပ်ဏံဂှ် အာစာဂဥုဲတံကီု၊ ညးမရံၚ်စံၚ်မၞိဟ်ယဲတံကီု ဒုၚ်ကဵုလမျီုညးတံ ဒုၚ်ကဵုအခိၚ်ညးတံ ဒုၚ်သၠးဖဵုပူဂဵုညးတံ စွံစေတနာ လတူမၞိဟ်ယဲတံတုဲ အာစာဂဥုဲတံ ညးမၚ်ယဲမၞိ်ဟ်ယဲ Nurse တံကီု ညးပလံၚ်မၞိဟ်ယဲတံကီု ဒုၚ်ဂိကၠုၚ်ရ။
အတိုၚ်လဴထ္ၜးစလဝ်ကီုရ။ ယဲကိုဝ်ဝေဒ် – ၁၉ ဏံဂှ် ကၠောံစပ်လောဲသွာ ဗွဲမလောန်ရ။ ညးမွဲ နွံဒၟံၚ်ကဵု စၟယဲမွဲမွဲသာ် ယဝ်ရ ရပ်စုတ်လဝ် ကပေါတ်မွဲမွဲတုဲ ဇကုရပ်ဒးတှေ် စၟယဲဂှ် ကၠောံရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကဵု အခိၚ်ပရူယဲကိုဝ်ဝေဒ် – ၁၉ ဏံဂှ်တှေ် အာစာဂဥုဲတံကီု ညးမမၚ်မွဲမၞိဟ်ယဲ Nurse တံကီု ညးပလံၚ်မၞိဟ် ဒဳကွဳစက် Emergency တံကီု ညးဒရိုဟ်ကွဳခါတ် မၞိဟ်ယဲတံကီုဂှ် ဒှ်အန္တရာဲဇၞော်ကဵုဇြဟတ်ရ။
ပ္ဍဲဍုၚ်အမေရိကာန်မ္ဂး ဟိုတ်နူကဵုမၞိဟ်ယဲတံ ဒှ်ယဲဂၠိုၚ်တဴဗွဲမလောန်တုဲ အာစာဂဥုဲတံကီု Nurse တံကီု ဒးကဵုအခိၚ်ဝဳယဲဂၠိုၚ်ရ။ အခိၚ်ဂွံစဴပ္ဍဲသ္ၚိ အောန်ရ။ အပ္ဍဲကဵုဂှ် အာစာဂဥုဲ လၟိဟ်ဗၞတ် (၂၀၀၀) တၠတံဂှ် ဒးဒုၚ်ကၠောံစပ်ယဲရ။ ဟိုတ်ဍေံဂှ်တှေ် ဟိုတ်နူကဵု ကပေါတ်ဟွံဍိုက်ပေၚ်ကီု၊ မၞိဟ်ယဲဂၠိုၚ်တုဲ ရပ်စပ်ဟွံအိုတ်ကီုရ။ ပ္ဍဲကဵုလၟိဟ် ဒးအာယဲကပ်ဏံ (၂၀၀၀) တၠဂှ်တှေ် အာစာဂဥုဲ ကေုာံ Nurese ဗၞတ် (၃၀) တၠတံ ဒးကဵုဏာလမျီုရ။
အတိုၚ်အလုံမွဲဂၠးကဝ်ရောၚ်ဟီုမ္ဂး ပ္ဍဲကဵုသရုပ်ဂိတုမေအိုတ်ဂှ် အာစာဂဥုဲကီု Nurse တံကီု၊ ညးပလံၚ်မၞိဟ်ယဲ လုက်စုက်ကဵု မၞိဟ်ယဲတံကီု ဒးချိုတ်အာ ဗၞတ် (၅၆၀) တၠရောၚ် ဂွံတီကေတ်ကီုရ။
ပေဲါဗတိုက် ကုယဲကိုဝ်ဝေဒ်ဏံဂှ် ပူဂဵုဒးပတိုန်စရာဲထေက်ဂှ်တှေ် အာစာဂဥုဲကီု Nurse တံကီု၊ ညးပလံၚ်မၞိဟ်ယဲတံကီုရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကဵုကၟိန်ဍုၚ်လာတ်ဗဳယျာ (Latvia) ပ္ဍုဲကဵုဍုၚ်ဇၞော်ရဳဂါ (Riga) ဂှ် တၞဟ်နမိက်ဂွံပတိုန်စရာဲကဵု အာစာဂဥုဲတံတုဲ ညးတံကၠောန်လဝ် ရုပ်တို်ၚ်တၟအ် အာစာဂဥုဲတံ ဇၞော်ဇၞော်မွဲ အဒေါဝ်ဍုၚ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်အၚ်္ဂလိက်ပၠန်ဂှ် သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်ကဵု ညးဍုၚ်ကွာန်တံ တၞဟ်န မိက်ဂွံပတိုန်စရာဲ ကုအာစာဂဥုဲတံဂှ် ညးတံတက်တဲ ကဵုဇြဟတ် အတိုၚ်အလုံဍုၚ်မွဲဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ကီုရ။ သွက်အာစာဂဥုဲ ညးမဒးဒုၚ်ဂိ သွက်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ကၠောန်ဒၟံၚ်ကမၠောန် သွက်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဂွံဇြဟတ်စိုတ်ကီုရ။
ပ္ဍဲကဵုကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲတံလေဝ် တုပ်သၟဟ်ကဵု ဍုၚ်တၞဟ်ကီုရ။ ၜိုန်ရမၞိဟ်ယဲ ဒးယဲကပ်အောန်ကီုလေဝ် အာစာဂဥုဲတံဂှ် ဒးအာရံၚ်စံၚ် မၞိဟ်ယဲတံရ။ ဟိုတ်နူကဵုယဲကၠောံဒးတုဲ အာစာဂဥုဲဇၞော်မွဲ ဒးအာယဲကပ်တုဲ နကဵုဇကုဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳ အာဆဵုဂဗညး ပတိုန်စရာဲညးကီုရ။ ညးဍုၚ်ကွာန်တံလေဝ် ထေက်ကဵု ဒးပတိုန်စရာဲကီုရောၚ် ပတိုန်ထ္ၜးဏာရ။