လညာတ်ညးတံ လ္တူပရိုၚ်အလီ၊ ပရိုၚ်ဗတောံ – ဆဵုဂဗလဝ်ကဵု မိပိုန်ဉာဏ်ဆာဲ

by | Dec 1, 2020 | ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking, ပရိုၚ် | 0 comments

ဆေၚ်စပ်ကဵုပရိုၚ်အလီ၊ ပရိုၚ်ပ္တောံဏံတုဲတှ်ေ ပွဳပွူပိုယ်ဂှ် ဒှ်မံၚ်သၞတၟာဟလိုၚ်ဏောၚ်၊ ဇၟာပ်မၞိဟ်ပိုယ်တအ် ထိၚ်မၚ်မွဲညးသ္ကအ်တဲုဲတှ်ေ ပိုယ်တအ်ဖန်ဗဒှ် ပွဳပွူပိုယ်ညံၚ်ဂွံၜိုဟ်သြိုဟ်စိုအ်ဂှ် မိပိုန်ဉာဏ်ဆာဲ ဟီုသွဟ်လဝ်ကဵု ဌာန်ပရိုၚ်မန်ဂှ် ပတိုန်ထ္ၜးဏာရ။

သၟာန်။ ပရိုၚ်အလီ၊ ပရိုၚ်ပ္တောံဟီုဂှ် မုရော ဟီုလဴထ္ၜးကဵုညိ။

သွဟ်။ ပရိုၚ်အလီ၊ ပရိုၚ်ပ္တောံဟီုမ္ဂးဂှ် ဗွဲတၟေၚ်တှ်ေ ပ္ဍဲကဵုအခိၚ်အခါတအ်ဏံတှ်ေ သ္ပအဓိကကဵု ပ္ဍဲကဵု Social Media လေဝ်၊ ပရိုၚ်ဗၠေတ်တ်၊ ပရိုၚ်ပ္တောံဂှ် ပရိုၚ်ဟွံဒးပုဟ်နဝ်၊ မွဲပၠန်ဂှ် နကဵုတၚ်ရန်တၟံမွဲမွဲသာ်တုဲ ကၠောန်လဝ်ပရိုၚ်ဂှ်လေဝ်နွံမံၚ်ကီု တုဲတှ်ေ တမ်ရိုဟ်ပရိုၚ်ဏံ ကၠုၚ်နူကဵုလဵုဟီုဂှ် ပိုယ်တအ်ဟွံတီမံၚ်ပုဟ် ပိုယ်တအ်သုၚ်စောဲဏါဏောၚ် ဟွံသေၚ်တှ်ေ မိက်ဂွံပတိတ်ပရဲမွဲမွဲသာ် မိက်ဂွံဂွံဂုဏ်ဖဵုမွဲမွဲသာ်တုဲ ပိုယ်တအ်ကၠောန်ဗဒှ်လဝ်ပရိုၚ်တအ်ဏံဂှ်တှ်ေ ဇေတ်တ်ဂှ်တှ်ေ ဟွံသေၚ်ပုဟ်၊ ဟွံဒှ်မံၚ်ပုဟ် ဟိုတ်ဂှ်ရ ပိုယ်တအ်ဟီုစ ပရိုၚ်ဗၠေတ်တ်၊ ဆဠဆဠတှ်ေ မိက်ဂွံဂွံဂုဏ်ဖဵုမွဲမွဲ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ် မိက်ဂွံဖျေံမံၚ်မၞိဟ်မွဲမွဲတုဲတှ်ေ ကၠောန်ထောံပရိုၚ်မွဲမွဲ ညံၚ်ညးတၞဟ်စိုတ်ဂွံလုပ်စတှ်ေ ဒးဗၠေတ်ဟီုဂှ် ပိုယ်မၞိဟ်တအ်ဏံဟွံပါ်ပဲါရပုဟ် မၞိဟ်ပိုယ်တအ်ဏံ ဒးဒုၚ်ဂေတ်အာမံၚ် ဖအိုတ်ဏံ ပိုယ်ကလေၚ်သရောပ်ထောံတှ်ေ ပရိုၚ်ဒးဒးဟွံသေၚ်ပုဟ် သုၚ်စောဲလေဝ်ဟွံဂွံပုဟ် ပိုယ်တအ်ပတှ်ေစလေဝ်ဟွံဂွံပုဟ်။

သၟာန်။ သၟတ်တံဗွဲမဂၠိုၚ် သုၚ်စောဲမံၚ် Social Media မပ္တံကဵု Facebook ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ — ဆ္ဂး ယဝ်ခါရ ပိုယ်တအ် ဗှ်ဒးပရူပရာ – ပရိုၚ် မွဲမွဲတုဲ ကၠာဟွံဂွံ တြးပတိတ် (share) ဏီဂှ် ဗီုလဵုပိုယ်တအ် ဒးစွံသတိထေက် ဒးဝေၚ်ပဲါထေက်ရော?

သွဟ်။ ဗွဲတၟေၚ်တှ်ေ သၟတ်တအ် မွဲပၠန်ဂှ် ညးဗြဴတအ် ယဝ်ခါရပိုယ်တအ် ဗှ်ဒးပရိုၚ်တုဲတှ်ေ ပရိုၚ်ဏံဟွံဒးပုဟ် ပရိုၚ်ဏံဗၠေတ်မံၚ်ဏောၚ်ဟီုတှ်ေ ဗီုလဵုဒးစွံသတိရောဟီုတှ်ေ (၁) လ္တူ Social medial တအ်ဏံဂှ် ပိုယ်တအ်တြးဏာဟွံထေက်ပုဟ်၊ (၂) ပ္ဍဲကဵုပရိုၚ်ပိုယ်တအ်ဗှ်ဂှ်တှ်ေ ပိုယ်တအ်ကလေၚ်ရံၚ်စမ်ရံၚ်တှ်ေ ဗီုလဵုဒးစွံသတိရောဟီုတှ်ေ ပရိုၚ်ဏံဒှ်မံၚ်ကွေံကွေံဟာ၊ ညံၚ်ဂွံဒှ်သၞတုဲချူလဝ်ဟာ၊ ဆဝ်မ္ၚုဟ်လဝ် မွဲနဲမွဲဗီုဟာ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပိုယ်တအ်ဗှ်စမ်ရံၚ်ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်တုဲတှ်ေ ဒၞာဲပရိုၚ်ဂှ်လေဝ် ပိုယ်ရံၚ်ကီု မၞိဟ်ချူလဝ်ပရိုၚ်တအ်ဂှ် ညးဂှ်ရော၊ သၟတ်ပိုယ်တအ် စွံသတိတုဲတှ်ေ ကလေၚ်ပါ်ပြးဏာမွဲက္ဆံၚ်ဂှ် ဟွံထေက်ပုဟ်နဝ်၊ ပရေၚ်တအ်ဏံဂှ် ဒးစွံသတိဏောၚ်၊ ဇီုကပိုယ်မံၚ်ကဵုပွဳပွူသဘာဝကဵု သၟတ်ပိုယ်တအ်ဏောၚ်ဟီုတှ်ေ စွံသတိညံၚ်ဟွံ Share ဏာဂှ် ရံၚ်ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ် ပရိုၚ်ဏံဂှ် တမ်ရိုအ်ဍေံကၠုၚ်နူကဵုလဵုရော။

သၟာန်။ ပရူပရာ ပရိုၚ်ပိုယ်တအ် ချူပတိုန်ဏာဂှ် ညံၚ်ဟွံဂွံဒှ် ပရိုၚ်အလီ/ပရိုၚ်ပ္တောံကီု ညံၚ်ဟွံဂွံဇီုကပိုက်ဒး ညးတၞဟ်တအ်ကီုဂှ် ဗီုလဵုပိုယ်တအ် ဒးဝေၚ်ပဲါထေက်ရော?

သွဟ်။ ယဝ်ခါရပိုယ်တအ်ချူဏာမွဲမွဲဏောၚ်တှ်ေ ပိုယ်ပါ်ပဲါစမ်ရံၚ်ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ် ပိုယ်ချူဏာဆဠဆဠပရိုၚ်ဂှ်တ်ေ ဇကုမိက်ဂွံဟီုဂှ် ညိညိရ ဆ္ဂး ပိုယ်သုၚ်စောဲလဝ်မအရေဝ်ပရေံရေံ အဍေံဒှ်မံၚ် (negative) ဏောၚ်တှ်ေ မၞိဟ်ဒးဗှ်ဂှ်လေဝ် ဒးဒုၚ်သုၚ်စောဲဏာ မွဲလ္ပာ် (ဍေံဒုၚ် အသုၚ်) မွဲဗီုဏောၚ် ၊ ဗီုတအ်ဂှ်တှ်ေ ပ္ဍဲဇကုချူမံၚ်ဂှ်တှ်ေ ညးတၞဟ်ညံၚ်ဂွံအရီု ညးတၞဟ်ညံၚ်ဒှ်လ္ၚတ်ဂှ်လေဝ် ပိုယ်တအ် ဒးစွံအရီုတုဲ ပိုယ်တအ် ဒးချူဏောၚ်၊ မွဲပၠန်ဂှ်တှ်ေ ဟွံဒှ်မွဲသာ် ဇကုခယျ ဇကုချိၚ်တုဲတှ်ေ ဟိုတ်နူအဲခယျဗီုဏအ် အဲချူဏာတုဲတှ်ေ ပိုယ်ချူဏာမလိက်ဏံတှ်ေ ညးဂှ်စိုတ်လုပ်စရောဂှ် ညးတအ်တီမံၚ်ဏောၚ်၊ ပိုယ်ဒှ်မံၚ်သၞဏောၚ် အရၚ်ပိုယ်ဂုဏ်ဖဵုဟွံမွဲပုဟ် ညးဍုၚ်ကွာန်ပိုယ်ဂုဏ်ဖဵုဟွံမွဲပုဟ် သၟတ်ပိုယ်ဂုဏ်ဖဵုဟွံမွဲတှ်ေ ပိုယ်တအ်ချူဟွံထေက်ပုဟ်၊ ဇီုမံၚ်ပိုယ်မွဲနဲမွဲဗီုဏောၚ်တှ်ေ စွံသတိတုဲ ချူညိ၊ တုဲတှ်ေ ချူသၟးဟွံကပုဟ် ဇကုဟွံသေၚ်ပုဟ်ချူလဝ် ဆ္ဂးတှ်ေ ကလေၚ် တြးဏာ ပ္ဍဲ Facebook မွဲက္ဆံၚ်ပၠန် အေဇှ်လေဝ် ဍေံဇီုကပိုက်မံၚ်ပိုယ်ကီုဏောၚ်၊ ပိုယ်၊ ပွဳပွူပိုယ်၊ သၟတ်ပိုယ်လေဝ် အေဇှ်လေဝ် စွံသတိ။

သၟာန်။ ယဝ်ခါရ ပိုယ်တအ် ဆဵုဒး သ္ကအ်ရဲပိုယ် ပတိုန်ဒး၊ တြးပတိတ်ဒး (ပရူပရာ-ပရိုၚ်အလီယျဟီုတှ်ေ မုပိုယ်တအ် သ္ဒးပထေက် မုဒးကဵုကသပ်ထေက်ရော?

သွဟ်။ ယဝ်ခါရဆဵုရဲပိုယ်တအ်တှ်ေ မၞိဟ်ဇကုဍုက်ကေဝ်မံၚ်ကီုဒှ် ပ္ဍဲ Facebook ကီုဒှ် ကၠာအိုတ်ဂှ်တှ်ေ ယဝ်ခါရ ပရိုၚ်ဂှ် ဟွံဒးမံၚ်ဟီုတှ်ေ ဍေံဒှ်မံၚ်ကဵုအန္တရာယ်သွက််ပွဳပွူပိုယ်ဟီုတှ်ေ ကၠာအိုတ်ဂှ် ပိုယ်ဒးကဵုသတိကဵုညးတအ်ရ၊ ပရိုၚ်ဏံဂှ် ဟွံဒးပုဟ်၊ ပရိုၚ်ဏံ ဍေံဒှ်မံၚ်အန္တရာယ်အရၚ်ပိုယ်ဏောၚ်တှ်ေ ကၠာအိုတ်ဂှ် ကဵုသတိကဵုရဲပိုယ်ညိ၊ ဍေံဟွံဒှ်ဂုဏ်ဖဵုဏောၚ်ဟီုတှ်ေ ဇၟာပ်မၞိဟ်ရ ရဲပိုယ်သၟးဟွံကပုဟ် မၞိဟ်တအ်လေဝ် ဒးကလေၚ်လဴကဵုညးတံရ၊ ယဝ်ပိုယ်ဗဒေံါဟွံဂွံပုဟ်တှ်ေ မၞိဟ်ဏံ page ဏံ ညံၚ်ဂွံစှ်ေဂှ် ပိုယ်ဖျေံထောံဂွံမံၚ် ပိုယ်ပတိုန်လိက် ဇဳရေၚ်ပ္ဍဲကဵုကုမ္မဏဳ Facebook လေဝ် ဗီုဏံလေဝ် ဂွံမွဲနဲမွဲဗီုလေဝ်၊ ယဝ်ခါရဆဵုဒးပရိုၚ်ဗၠေတ်တ်ဏောၚ်တှ်ေ ပိုယ်တအ် ဒးကၠောန်ထေက်မံၚ်ဏောၚ်လေဝ်။

သၟာန်။ ပရိုၚ်အလီညံၚ်ဂွံအိုတ်အာမာန်ဂှ် မုပိုယ်တံ ဒးဘိုၚ်ကၠောန်ပတုဲ ထေက်ရော?

သွဟ်။ ပွဳပွူပိုယ်ဂှ်တှ်ေ ဇၟာပ်မၞိဟ်မိက်ဂွံမံၚ်ၜိုဟ်ဟ်သြိုဟ်ဟ်ဖအိုတ်ရ၊ လၟုဟ်လေဝ်ပိုယ်တအ်အာတ်မိက်မံၚ် ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံလေဝ် ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံဟီုဂှ် ဥပမာဍေံ ဒၞဲါဇကုဆဵုမံၚ်ဂှ် ဒးဒှ်မံၚ်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံဏောၚ်၊ facebook ပိုယ်သုၚ်စောဲမံၚ်ဏာ မွဲချိၚ်ခဏဂှ်လေဝ် ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံဍေံနွံမံၚ်ပ္ဍဲကဵုစိုတ်ပိုယ်မှ ဘဝပိုယ်ၜိုဟ်သြိုဟ်ဏောၚ်ဟီုတှ်ေ ဇၟာပ်မၞိဟ် ဂုဏ်နူဇကုတုဲတှ်ေ ပွဳပွူပိုယ်ညံၚ်ဂွံၜိုဟ်သြိုဟ်ဂှ်လေဝ် ပိုယ်တအ်ကၠောန်ဂွံမံၚ်၊ အေဇှ်လေဝ် ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံမွဲသာ်ကီုရ၊ ဗီုဂှ် ဘိုၚ်မၚ်မွဲကဵုဂွံနဝ်၊ တုဲတှ်ေ ဘိုၚ်ကဵုကသပ်ကဵု ရဲဇကု ဥပမာဍေံ ယဝ်ဇကုဆဵု ရဲဇကု ကြပ်ဒှ်မံၚ်ဗီုတအ်ဏံဏောၚ်တှ်ေ ချူမံၚ်ပရိုၚ်ဗၠေတ်တ်ဏောၚ် ကြပ်ချူမံၚ်ဏောၚ်တှ်ေ ကဵုထောံသတိကဵုရဲဇကု၊ ဆဠဆဠတှ်ေ ပိုယ်မၞိဟ်တအ် ကၠောန်ဗၠေတ်မံၚ်ဂှ် ပိုယ်တအ်ဟွံတီပုဟ်၊ ဟို်တ်နူဂှ်ရ မၞိဟ်ဗ္ဒဲါဇကုကဵုသတိတုဲ ဂွံအာသတိဏောၚ်လေဝ်၊ မၞိဟ်တအ်ဏံဂှ်တှ်ေ သုၚ်စောဲမံၚ် Social media ကဵု facebook တအ်ဂှ် စေဝ်ပၞောန်ဟွံမွဲပုဟ်၊ ဇကုဆဵုဇကုကၠောန်ဏာဏောၚ် ဗီုဇကုဒးဒုၚ်စသုၚ်ဂှ် ချူဏာဟီုတှ်ေ မၞိဟ်ဒးဒုၚ်ဇီုကပိုက် ဟိုတ်နူမအရေဝ်ဇကုဂှ်လေဝ် ဒးစွံသတိကီုဏောၚ်၊ မိက်ဂွံကဵုဏာကသပ်ဂှ်ဏောၚ်တှ်ေ ဇၟာပ်မၞိဟ်လေဝ် ပွဳပွူဇကုဂွံၜိုဟ်သြိုဟ်ဂှ်တှ်ေ လတူ Facebook ဂှ်လေဝ် ပိုယ်တအ်ချိၚ်တုဲ ဒးသုၚ်ဏောၚ်၊ စနူဇကုတုဲတှ်ေ ညံၚ်ဟွံဂွံသုၚ်ဏာ မအရေဝ်ရုန်မဵု၊ ယဝ်ခါဆဵုဒးဏောၚ်လေဝ် ဒးဗတိုက်ဖအောဝ်ညးတအ်ဏောၚ် ညံၚ်ဟွံဂွံသုၚ်စောဲဒး နဲကဲဗီုဂှ်။

သၟာန်။ လက္ကရဴအိုတ်ဏံ မုမိက်ဂွံကဵု message ဟီုပ္ကန်ကဵုပရိသာတ်တအ် နွံရော?

သွဟ်။ ဆေၚ်စပ်ကဵုပရိုၚ်အလီ၊ ပရိုၚ်ပ္တောံဏံတုဲတှ်ေ ပွဳပွူပိုယ်ဂှ် ဒှ်မံၚ်သၞတၟာဟလိုၚ်ဏောၚ်၊ ပြဟ်ဟ်ဏံဆေၚ်ကဵုပေဲါရုဲမာဲလေဝ် ပိုယ်တအ်ဆဵုကၠုၚ်မံၚ် ဒှ်ဟွံဒှ်ဂှ် ပိုယ်တအ်ဟွံကလေၚ်ပါ်ပဲါပုဟ်လေဝ် ကလေၚ်ပြးဏာပရိုၚ်မွဲက္ဆံၚ်တုဲမွဲက္ဆံၚ်ဂှ်တှ်ေ ပ္ဍဲကဵုကွာန်ဇကုဂှ်မှ ဗ္ဒဲါသ္ၚိဇကုရဂှ် ဒှ်သၞညးသ္ကအ်နွံမံၚ်၊ ဇၟာပ်မၞိဟ်ပိုယ်တအ် မုမိက်ဂွံဟီုရောဟီုတှ်ေ ပွဳပွူပိုယ်တအ် ဂွံၜိုဟ်သြိုဟ်မာန်ဂှ်တှ်ေ မၞိဟ်လ္တူတေံသၟးဟွံသေၚ်ပုဟ် နူကဵုစပိုယ်လေဝ် ဂ္စါန်ကၠောန်အာညးသ္ကအ်မွဲစွံဏောၚ်တှ်ေ ညံၚ်ဟွံဂွံသုၚ်စောဲဒး မအရေဝ်နဲကဲသ္ပသၞတုဲတှ်ေ ညံၚ်ဟွံဂွံချူဒး မအရေဝ်သ္ပသၞညးသ္ကအ်ဂှ် ဇၟာပ်မၞိဟ်ပိုယ်တအ် ထိၚ်မၚ်မွဲညးသ္ကအ်တဲုဲတှ်ေ ပိုယ်တအ်ဖန်ဗဒှ် ပွဳပွူပိုယ်ညံၚ်ဂွံၜိုဟ်သြိုဟ်စိုအ်ဂှ် မိက်ဂွံဆဝ်မ္ၚုဟ်ဏာ သၟတ်တအ်ရ။

Written by

Related Posts

အလာံကၟိန်ဍုင် ကဵု အလာံကောန်ဂကူဗၟာ ဗီုလဵုတၞဟ်ခြာရော

အလာံကၟိန်ဍုင် ကဵု အလာံကောန်ဂကူဗၟာ ဗီုလဵုတၞဟ်ခြာရော

ပ္ဍဲစင်အသေအဟာန်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန် လ္ဒောဝ်တပ်တပ်ဂှ် ဒးပစူသၠုင်လဝ်အလာံကၟိန်ဍုင်ရောင် ဂျာန်နဝါရဳ ၃ တုဲ ကၠုင်ဂှ် နူကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန် ဗဟဵုတအ် ပတိတ်ကၠုင်လိက်စေဝ်ပၞောန် စပ်ကဵုအလာံတုဲ မၞိဟ်လ္ၚဵုဟွံ ပေင်စိုတ်ရ။

ပ္ဍဲသၞာံဏံ ညံၚ်ဂွံတြးအာ (Mon E-book)မွဲမာန်ဂှ် နကဵုဘာကဝ်လိက်ကောန်ဂကူမန် ဂစာန်ကၠောန်မံၚ်နွံ

ပ္ဍဲသၞာံဏံ ညံၚ်ဂွံတြးအာ (Mon E-book)မွဲမာန်ဂှ် နကဵုဘာကဝ်လိက်ကောန်ဂကူမန် ဂစာန်ကၠောန်မံၚ်နွံ

ပ္ဍဲကဵုသၞာံ ၂၀၂၅ ဏံ ညံၚ်မိမညးဍုၚ်ကွာန် ကေုာံ သၟတ်ကွးဘာမန်တအ် သ္ဂောံစကာအာ လိခ်ပတ်မန် လတူလပှ်ကျာမာန်ဂှ် နကဵုညးတာလျိုၚ်ဌာနကမၠောန်ပတိုန်လိခ်ပတ်မန် လတူဓါတ်လပှ်ကျာ ဘာကဝ်လိက်မန်တအ် ဂစာန်ကၠောန်မံၚ် (Mon E-book project) မွဲနွံဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။

စပ်ကဵုကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ်တ္ရဲကောန်ဂကူမန် ဗဟဵု ပတိတ်လိက် စေဝ်ပၞောန်အလာံတုဲ ညးဂမၠိုင် ပါ်ပါဲ

စပ်ကဵုကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ်တ္ရဲကောန်ဂကူမန် ဗဟဵု ပတိတ်လိက် စေဝ်ပၞောန်အလာံတုဲ ညးဂမၠိုင် ပါ်ပါဲ

ကြဴနူကဵု ကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ်တ္ရဲကောန်ဂကူမန် မရနုက်ကဵု (၇၈)ဝါ ဗဟဵုတံ ပတိတ်ကၠုင်လိက် စေဝ် ပၞောန် အလာံပ္ဍဲတ္ရဲကောန်ဂကူမန်ဂှ်တုဲ ညးဂမၠိုင် ဟီုပါ်ပါဲကၠုင်နွံရ။

0 Comments

Submit a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.