အစေဝ်ဍောတ် (ဍုၚ်ကၟာဝက် ရးဇြာ)
အိုတ်ကဵုညးကၠောန်ဗ္ၚဂမၠိုၚ် တိဇကုဇၞော်လောန်တုဲ ကၠောန်ကေတ်ဟွံမာန်မ္ဂး ဒးလိၚ်ကောန်ကမၠောန် သွက်ဘိုၚ်ကၠောန်ဂှ် ကော်စကောန်ရဲဖအိုတ်ရ၊ ကောန်ကမၠောန်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ၜိုန်ဒှ်ညးစလိၚ် နူဇကုကီုလေဝ် စွံလဝ်စိုတ်ဗီုကောန် ဗီုရဲမိဿဟာဲဇကုတုဲ ရုဲစှ်လဝ်ဝေါဟာဍေံ မၞုံလအာ ဟွံဍဵုဍိုက် ဟွံကေတ်ဇၞး မံၚ်တုပ်ပ်မွဲဂၠးကဵု ကောန်ဇာတ်၊ မိဿဟာဲဇကုမာန်တုဲ တၠကမၠောန်တှေ် ၝောံရဲ၊ ညးလိၚ်ကၠောန်တှေ် ကောန်ရဲဂှ် နွံကဵုစရာဲကျာ်သြဳကွေံရ။ မၚ်ဗၠာဲတၠဗ္ၚဏံလေဝ် ဒှ်ဒၟံၚ်တၠကမၠောန်မွဲ ကီုတုဲ ဒးလိၚ်ကောန်ရဲပၠန်ရ။ မၚ်ဗၠာဲဝွံ အခိၚ်လၟုဟ် ၜိုန်ဒှ်ကၠုၚ် ညးတၠဗ္ၚမွဲကီုလေဝ် တိညးနွံမံၚ်ဝါလဵု ဒးအာဇမ္ၚောဲလဵု၊ ပယျဵုတိဇကု ဗီုလဵုဒှ်မံၚ်၊ တိဇကု နွံမူစိခံက်ဂှ် ညံၚ်ဂွံတီလေဝ် ဟွံသ္ပလွဳ၊ စိုတ်ဟွံလုပ်စ၊ ကမၠောန်ဗ္ၚဂွံတုဲအာမွဲမွဲသၞာံ ဗီုလဵုဂွံဇိက် ဗီုလဵုဂွံပ္တံ ဗီုလဵုဂွံကဵုဝါဲ ဗီုလဵုဂွံရတ် ဂွံပၠိုန် ဂွံခရဳတံဂှ် ညိလေဝ်ဟွံကၠိုဟ်လဝ်၊ စိုပ်အခိၚ်မုဟ်ကျာ ကာလစှေ်ဗဵုဝေၚ် သြောံဂၞၚ်တှေ်လေဝ် ညာတ်ဂအုံသြောံတုဲ တိတ်မူစိနမာန်တံဂှ် ချိၚ်ဆဟွံဒး၊ ကောန်ရဲတံ ဖျုၚ်ကဵုဍာ်တာ တောံကဵု သွကကၠု၊ သွကၞိ၊ သွဂတာံတှေ် စသုၚ်ဖဲလဲတုဲ တ္ၚဲသဝ် ကဝံက်စဴကအ်ဟေၚ် အိုတ်ကၠုၚ်အခိၚ်ရ။
ညးဝွံ ကံကုသိုလ်အတိက်ကဵုဖဵုတုဲ ကၠုၚ်ဒှ်ကောန်ဗၠာဲသေဋ္ဌဳတၠဗ္ၚမွဲ ပိုၚ်လဝ်တိကၠံဨကရ။ မိမတံ ကလိဂွံလဝ်ကောန်ဗၠာဲဏံ မွဲဓဝ်ရတုဲ ဆာန်လဝ်အိုတ်သၞောတ်ရ၊ ဂွိၚ်ဖေက်ယဲဒိုက်တုဲ ဟွံကဵု အခေါၚ်ဝေၚ် အကြာတ္ၚဲဗြဲသၟးဟွံက ယဝ်အာစွံဘာမ္ဂး ဖေက်ကောန်ၚာ်သ္ကံရဲတံ ဍဵုဍိုက်ပျဲပျာံတုဲ ဘာလေဝ်ဟွံကဵုမံၚ်၊ ဆာန်ဒးဂၠံၚ်ဗၠေတ်ရ၊ ကောန်ၚာ်ဝွံ ဟွံကေၚ်ပံၚ်ဖက်လဝ်ကဵုသ္ကံရဲမွဲလှေ်တုဲ ပညာဆက်ဆောံကုညးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံကၠိုဟ်၊ ထေၚ်မံၚ် ဇကုခိုဟ်အိုတ်၊ ဇၞးအိုတ် လောဲအိုတ်တုဲ ပံၚ်ကဵုညးတၞဟ်ဟွံဂွံ၊ မ္ၚးနူဟွံလေပ်လိက်ဂှ် လမိၚ်လညာတ်လေဝ်အောန်၊ ဒှ်အာဇကုမွဲဓဝ် က္ဍိုပ်မွဲမရ၊ အခိၚ်မိမတံ နွံမံၚ်သီုၜါတေံ တၚ်ဝါတ်ဂါတ် ၜိုန်ဟၟဲကဵုလေဝ် လၟုဟ်မိမတံလောန်စဴအာတုဲ လျိုၚ်အိုဿီု ကာလစိုပ်ကၠုၚ်လ္တူပၞးဇကုဂှ် မုလေဝ်ဖန်ဖက်ဟွံလေပ် ဒှ်အာဒဒိုက်ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်ရ။ အရာအရာဂှ်ဟွံကၠိုဟ်လဝ်တုဲ ဒးပတှေ်ကောန်ရဲအပါဇကု သုၚ်စောဲလဝ်တြေံတေံရ။ ဆ္ဂး ပရေၚ်ဆက်ဆောံဇကုပရေံမံၚ်တုဲ ကောန်ရဲတံ စိုတ်ဂၠိၚ်ဟွံမာန်၊ ဒှ်တိုန်ပြဿနာညိညိရ။ ညးမဒှ်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တံ အစောန်စရာဲဟၟဲဂှ် ကောန်ရဲတံတီအာတုဲ ယဝ်ဒှ်ဒၟံၚ်မၞိဟ် မၞုံကဵုစိုတ်စၞုက်စၞာဲမ္ဂး ဍေံတံဟွံသ္ပကာ လ္တူတၠကမၠောန်၊ လ္တူကမၠောန်ရ။ ၜိုတ်ဍေံတံဟီု ၜိုတ်ဍေံတံလီဠာန်ဂှ် ဒးဒုၚ်တဲဖအိုတ်တုဲ ပိုန်ဒြပ်တံ ဟုတ်ယုတ်ဍိုန်လျကၠုၚ်သိုက်က်၊ ကၞောတ်တဲ ဆဵုဂဗကၠုၚ် ဒဒိုက်ဇၞော်ဇၞော်ရ။
ပ္ဍဲလောကဝွံ ယှုက်ထုဲအိုတ်၊ လၟိဟ်ဂၠိုၚ်အိုတ်ဂှ် ကေၚ်ကာမၞိဟ်၊ ပၟိက်မၞိဟ်ရ၊ ကေၚ်ကာအိုဿီုတံ ဂွံပြေပြံၚ်ဂှ် ဇကုမွဲဓဝ် ကာလလဵုလေဝ် ရေၚ်တၠုၚ်ကေတ်ဟွံမာန်တုဲ မ္ဒးကေတ်အရီုအဗၚ် ညးစိစောန် လ္တူကမၠောန်၊ ညးကၠောန်မာန် ပ္ဍဲသွာၚ်ကမၠောန်နာနာတံပၠန်ရ၊ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ညးကေတ်လဝ် တာလျိုၚ်ဖန်ဖက်ကေၚ်ကာဍုၚ် မတွံဂး အလဵုအသဳတံမ္ဂး ရံၚ်ကဵုလအာကေၚ်ကာ မၞိဟ်တံဂှ်တုဲ ၜိုတ်ဍေံတုပ်ညးသ္ကံ စုက်ညးသ္ကံမာန်ဂှ် ပံၚ်သရုပ်ထောံ ဂအုံညးကဵုညး၊ လ္တူမွဲမွဲဂအုံဂှ် ကဵုတာလျိုၚ် ကုဝန်ဇၞော်မွဲမွဲတၠ သွက်ဖန်ဖက်ကမၠောန် ဒဵုပြေပြံၚ်အိုတ်ရ၊ သၟဝ်ဝန်ဇၞော်ဂှ်မ္ဂး ပါ်ပ္တိတ်ကၞာၚ်ဗာၚ် ၜိုတ်နွံထေက်တံတုဲ က္ဍိုပ်ကၞာၚ်ဗာၚ်လေဝ် ဒးခါန်ကၞက်ကဵုပၠန်ရ၊ သၟဝ်သ္ကိုပ်ကၞာၚ်ဗာၚ်ဂှ်ပၠန်မှ မ္ဒးလိၚ်စုတ်လဝ် ကောန်ကမၠောန်ဌာနန္တရအဆံၚ်ၚ် ဒဵုစိုပ်သၟာမၚ်တြၚ်ရ၊ ဣဏံဂှ် ဗီုပြၚ်လၟေၚ်ကမၠောန် အလဵုအသဳကဵု ကောန်ကမၠောန် ညးဒုၚ်ကာအဆံၚ်ၚ်တံရောၚ်။ ဟီုမွဲနဲပၠန်မ္ဂး ဝန်ဇၞော်ဂှ် ဒှ်ညးတၠကမၠောန် စၞးညးဍုၚ်ကွာန်တံတုဲ ပါဲနူဂှ်မ္ဂး ညးဍုၚ်ကွာန်တံ လိၚ်စုတ်လဝ် ကောန်ကမၠောန် စလိၚ်သြန်ဂိတု သွက်ဒုၚ်ကာညးတံဖအိုတ်ရ။ ယဝ်သုၚ်စောဲ ဝေါဟာသၟာဗ္ၚတံမ္ဂး ဝန်ဇၞော်ဝွံ ဒှ်ၝောံရဲကမၠောန်တုဲ သၟာၚ်နူဂှ်မ္ဂး ကောန်ရဲကမၠောန်ဖအိုတ် ဒးဟီုရ၊ သၟဝ်ဝန်ဇၞော်မွဲမွဲတၠမ္ဂး ကောန်ကမၠောန်ဍောတ်/ဇၞော် အဆံၚ်သၠုၚ်/သဝ်တံ နွံလၟိဟ်ကဵုလ္ၚီ ကဵုဠက်ဖအိုတ်တုဲ သွက်ဂွံရပ်စပ် ထိၚ်လ္ဒပ် ညးတံ ၜိုဟ်ဟ်သိုဟ်ဟ် မွဲသၠောမ်တုပ်ပ်မာန်မ္ဂး မ္ဒးပ္တိတ်လဝ်သၞောဝ် ဗွဲမဗိုန်ဗတ်ခိုၚ်ကၠိုက် ဟေၚ်ရ၊ ကောန်ကမၠောန်ဂမၠိုၚ်လေဝ် အတိုၚ်ပၟိက်စိုတ်ဇကု ကၠောန်ဟွံဂွံ၊ မ္ဒးကၠောန်ဒၟံၚ်ကမၠောန် သၟဝ်သၞောဝ်ဌာန၊ သၟဝ်ပၟိၚ်၊ သၟဝ်လိက်စၞောန် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဇကုဇကုတံဖအိုတ်ရ။
ဒဒှ်ဏံဂှ် ကောန်ကွာန်အလၚ်အလး မွဲဟွံတီလဝ်ရောၚ်။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ကာလညးတံ အာကၠောန်ကမၠောန် ဆေၚ်ကဵုဌာနတံမ္ဂး တၚ်ခက်ခုဲနာနာ က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ရ။ ဗီုပၟိက်ကောန်ကွာန်တံနွံဂှ် ယဝ်ဟွံလုပ်သၞောဝ်ဌာနညးမ္ဂး ညးတံကၠောန်ကဵုလွာဲဂှ် ဟွံဂွံ၊ ဗီုဂွံလုပ်သၞောဝ် နဲကဲကၠောန်ကမၠောန်ဂှ် ဒးလဴပၠိုဟ်ပၠးကဵုစိုတ်ဂၠိၚ်ၚ်၊ လဆောဝ်မ္ဂး ၜိုတ်လဴထ္ၜးမံၚ်ဂှ် ကၠာတ်ဒၟံၚ်ကတောဝ် ဟွံကၠိုဟ်လောဲ လောဲတှေ် စိုတ်ဟွံဂၠိၚ် တဟုက်တဟောန်ဒးလေဝ် နွံကီုတုဲ ရဲဒးဒုၚ်တံ ဖေက်အာရုၚ်ဂှ် ဒှ်ကၠုၚ်ရ၊ ကောန်ကွာန်တံ အာရုၚ်ဟီုဂှ် အာစကာကောန်ရဲဇကု၊ သွက်ရေၚ်တၠုၚ်ကဵုကာဇကုရ၊ ဆ္ဂး လၟေၚ်ကမၠောန်ရုၚ်ဂှ် ဒၟါနူဟွံကၠိုဟ်လဝ်တုဲ ဒးဒုၚ်ဗျိဒေါန် နူကောန်ကမၠောန်ဇကုဂှ် ဒှ်ကၠုၚ်နကဵုအခိုက် ရ။ အခိုက်ဏံ ဒှ်ကၠုၚ်လဝ် လအ်လောန်မံၚ်တုဲ ဓဝ်ဍာံဂှ် ဂတးအာဂၠံၚ်ဗၠေတ်၊ ဓဝ်ဗၠေတ်ဂှ် ဒှ်အာဓဝ်ဍာံ၊ တၠကမၠောန် ဒးဒုၚ်၊ ကောန်ရဲဇကုဂှ် ထေၚ်ဒၟံၚ် ၝောံရဲဇကု၊ တၠဇကု၊ အ္စာဇကုအိုတ်ရ။ နူသၟန်ပါၚ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဟီုဒၟံၚ် “အာရုၚ် ဆဵုကဵုသၟိၚ်တၠ” သီုဖအိုတ်တုဲ ကောန်ကမၠောန် နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲရုၚ်တေံလေဝ် အထေၚ်စိုပ်အာ ဇကုတံဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်သၟိၚ်တၠညးဍုၚ်ကွာန်တံ ကွေံကွေံအိုတ်ရ။ ဍာံဍာံတေံဂှ် လစွံစိုတ် ဒၞါဲဓၟံၚ် ညးကောန်ရဲ၊ အဲၝောံရဲဂှ် ပဓာနဟွံသေၚ်၊ ကမၠောန်တံ ကလိတ်ကလောတ် တုဲဒှ်အာ ခိုဟ်ဟ် မိုဟ်ဟ်ဟေၚ် ဒှ်အဓိကရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ညးနွံတာလျိုၚ် ကမၠောန်ရုၚ်ဂမၠိုၚ် စွံစေတနာ ကေတ်တာလျိုၚ် အတိုၚ်မအရေဝ် ဖ္ဍောတ်လဝ်သစ္စအဓိဋ္ဌာန် ပ္ဍဲဘာပကတ်ပကေၚ် ဇၟာပ်အခိၚ် ရှေ်သှေ်အလာံ ဇၟာပ်အခိၚ်စပုၚ် မပ္တံ “အဲဝွံ ဟိုတ်ဂွံစလဝ်ပုၚ် နူမိမညးဍုၚ်ကွာန်တံတုဲ လ္တူယိုက်ဂၠေၚ် ကေၚ်ကာညးတံမ္ဂး ဂစာန်ကဵုလမျီုတၞုၚ်သော်၊ ဆီကှ်ကှ်၊ ဇုတ်သၠေက်က်ရောၚ်” ဍာံဍာံတုဲ ဒၞါဲညးဟွံကၠိုဟ်ဂှ်လဴထ္ၜး၊ ဒၞါဲညးဗၠေတ် ဍေံဟွံလုပ်သၞောဝ်ဌာနဇကုဂှ် ဗက်ဗ္ဒးကဵု ရဴသာ်ဝွံ မွဲလ္ပာ်ကဵုမွဲလ္ပာ် ရီုဗၚ်ဆက်တဲအာညးသ္ကံမ္ဂး မုပြဿနာလေဝ် သွက်ဒှ်ကၠုၚ်ဟၟဲရ၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ် ဗက်ဂၠာဲဒၟံၚ်ဒုဟ် လ္တူညးဟွံကၠိုဟ် လၟေၚ်ကမၠောန်ဌာနဇကုဂှ်သၟးတှေ် ဒှ်အာကောန်ခၞုက် မၚ်ဒုက်ဒၟံၚ်ယာဲအပၠိတ်ရောၚ်။
ခြာဟွံလံ ဂိတုၜါဏံမံက်တှေ် စိုပ်ကၠုၚ်တ္ၚဲ အမာတ်ဇၞးလဝ်မာဲတံ တိုန်သ္ဘၚ်ကၠတ်ထဝ် အလန်တတိယ မရနုက်ကဵုမွဲဝါရောၚ်၊ တိုန်ကၠတ်ထဝ် နဒဒှ်စၞးညးဍုၚ်ကွာန်တှေ် ညးတံဂှ် တၠကမၠောန် ဆေၚ်ကဵုအလုံမွဲဍုၚ် ဒးဟီုရ။ အဝဵုဍုၚ်ပိတၚ် မတွံဂး အဝဵုအုပ်ဓုပ်၊ အဝဵုချူသၞောဝ်၊ အဝဵုဖန်ဂဗုတ်တံဂှ် နွံပ္ဍဲတဲညးတံဖအိုတ်ရ၊ အခိၚ်သွဟ်မာဲ နူကမ္မယှေန်ဗဟိုဝ် တိတ်ကၠုၚ်လဝ် တၟိတၟိတေံ ရံၚ်ကဵုညးဂွံဒုၚ်ရုဲလဝ် နဒဒှ်အမာတ်လ္ၚဵုတံတုဲ သၟာပါ်ပါဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်လ္ၚဵုတံ ဟီုပ္တိတ်လဝ် လညာတ်ညးတံနာနာသာ် နွံကၠုၚ်ရ။ အပ္ဍဲဂှ်မ္ဂး “အမာတ်တၟိအလန်ဏံ ယိုက်ဂၠေၚ်ဏာ တာလျိုၚ်ညးတံ ပြေပြေပြံၚ်ၚ် ဖအိုတ်မာန်ညိဟာ?” လေဝ် ပါကီုရ။ ဂလာန်ဏံဝွံ စေတနာဟွံပါမွဲသာ် ပျုတ်ဗ္ဒေက်ဝေၚ်သက်က်ဟာ? ဟွံသေၚ်မ္ဂး ဂွိၚ်ဖေက်ဍုၚ် ထပ်ဂိအာ မသုန်သၞာံပၠန်ဟာ? ဂှ် ညးတံဟေၚ် တီမာန်ရ။ ဆ္ဂး ကလေၚ်ရံၚ်အာ ကၠတ်ထဝ်တုဲကၠုၚ်လဝ် ၜါအဆက်တေံမ္ဂး ဂလာန်ညးတံ ဗၠေတ်ဖအိုတ်ဟွံသေၚ်ဂှ် ဂွံဆဵုလဝ်ရ။ အမာတ်လ္ၚဵုတံ ၜိုတ်ကၠောန်လဝ် က္တိုၚ်က္တိုၚ် ကၟဟ်ဟ်ဂှ် အမာတ်လ္ၚဵုတံ ဟွံဂံၚ်ချဳဓရာၚ်မွဲသာ် တုဲအာမွဲအဆက်ကီုဂှ်လေဝ် ဂွံဆဵုလဝ်ရ။ သမ္မတ ဥူထေန်ကျဝ် ဒေါံဇူတုဲ အခိၚ်သမ္မတဥူဝေန်မျေအ် တိုန်ကၠုၚ်တၟိတၟိတေံဂှ် ညးလေဝ် သမ္မတ က္တိုၚ်ကၟဟ်မွဲကီု ဒးဟီုရ။ လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်လၟေၚ်ဂိတု သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော် နူတွဵုရး ကေုာံ ဒေသရးဇၞော်တံဂှ် ညးဗှ်လ္ၚတ်ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ် ဇၟာပ်ဂိတုဖအိုတ်ရ။ အပ္ဍဲဂှ်မ္ဂး လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် နူသ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်ရးလ္ၚဵုတံ ကလေၚ်သုၚ်စောဲလဝ် လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ဂိတုတုဲတုဲကၠုၚ်တေံ (ပြံၚ်လဝ်ဆက္ဍိုပ်လိက် ကေုာံ စၟတ်တ္ၚဲသၟး) လေဝ်နွံ ညးဟီုပ္တိတ်တုဲ ကဵုသတိ ပ္ဍဲပေါဲဆဵုဂဗ ကုညးတာလျိုၚ် အဆံၚ်ရးဒေသဇၞော်မွဲဒၞါဲဂှ် ဂွံကေၚ်ဗှ်လဝ်ရ။
လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ဝွံ သ္ကိုပ်တခဳရုၚ်တံဟေၚ် ဒးချူရ၊ မုချူလဝ်ရောဂှ် သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော် ဗှ်/စၟတ် ဒၞါဲဗၠေတ်/ဗၠေၚ်နွံဂှ် ကဵုထပ်ပလေဝ်တုဲအိုတ် ကြိုက်စိုတ်မှ ထ္ပက်စၟတ်တဲ တက်တဆိပ်ရ။ ဣဏံဂှ် လၟေၚ်ကမၠောန်၊ ဆ္ဂး သၞောဝ်ကမၠောန်ဌာနဝန်ဇၞော်ဇကုအုပ်ဓုပ်ဖအိုတ်ဂှ် ညိလေဝ်ဟွံကၠိုဟ်လဝ်မ္ဂး လ္တူဍေံတံချူနၚ်ဂှ် ဟွံဂံၚ်ပါ်ပါဲဗၠေတ်/ဒးလေဝ် ဒှ်မာန်ရ။ ဟွံသေၚ်မ္ဂး ဟွံထပ်ဗှ်မွဲသာ် ထ္ပက်ဏာ စၟတ်တဲလေဝ် ဒှ်မာန်ရ။ ဒဒှ်ဗီုဏံဂှ် ဆေၚ်ကဵုသိက္ခာသြဇာပူဂဵုသၟးဟွံသေၚ်၊ ကောန်ဍုၚ်ကွာန် အလုံမွဲရးတံ ဒးဂိအာ ပွိုၚ်မသုန်သၞာံဖအိုတ်ရောၚ်။ သၞောဝ်ရုၚ်ဝန်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်တံ သွက်ဒ္ဂေတ်ဗက်ဂှ် တန်တဴကဵုကမၠောန် သွက်ဒးကၠောန်ဂှ်တုဲ ဟွံတုပ်ညးသ္ကံ နွံတၟာဂလိုၚ်ရ။ သောဲသောဲဗြောဲဗြောဲတံ ကေတ်ဟွံမာန်တှေ်လေဝ် တၚ်ဍေံမဒှ်လတေၚ်ဆီဇၞော်၊ ၜဝ်ဇုတ်ဇၞော်၊ လတေၚ်ရေဲဍေံတံဂှ် တီလဝ်မှ ဂွံရပ်လတေၚ်ဍေံ ဒးရောၚ်။ ဣဏံဂှ် ဒှ်ကၠုၚ်လဝ် ကၠတ်ထဝ်တုဲကၠုၚ်တေံရောၚ်။
ဒဒှ်ဏံဂှ် ရဲလ္ၚတ်ဒၟံၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ရဲကၠောန်ဒၟံၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် သီုရန်တၟံလဝ် သွက်လုပ်ဒုၚ်ရုဲ နဒဒှ်အမာတ်မွဲကီုတံ ဂွံလဝ်ခန်လ္ၚတ်ခိုဟ်ဟ် တုဲကၠုၚ်ရ။ တာလျိုၚ်သာ်ဏံ စိုပ်ကၠုၚ်ပၞးဇကုမ္ဂး လ္တူသွာၚ်လဵုလေဝ် ညံၚ်ဂွိုအ်ယုတ်ဒေက် ဍိုန်လျအာဂှ် ညးတံကြတ်လ္ၚတ်လဝ် ဒဵုပြဵုတုဲမှ လုပ်ဒုၚ်ရုဲလဝ်ရောၚ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ လ္တူအမာတ်ညးစၞးပိုဲဏံ ညိလေဝ်ဟွံဒှ်သံသယရ၊ သွက်ဒးဂွိၚ်နွံမ္ဂး ဒးဂွိၚ်လ္တူညးဍုၚ်ကွာန်တံရ၊ သမ္တီညးတံ ဂတးဒၟံၚ်ဗီုလၟုဟ်တုဲ မၞိဟ်ဍာံ ဒၞါဲဍာံဂှ် စွံဟွံလေပ်၊ ကေတ်ဟွံဒးဏံ ညံၚ်ဂွိုအ်ဆက်ဒှ်အာဂှ် ဒးဂၠာဲနဲကဲထေက်ရ။ ဒၞါဲကဵုပညာခိုဟ်အိုတ်ဂှ် ပ္ဍဲဘာဗ္တောန်လိက်အဆံၚ်ၚ် အလဵုအသဳတံရ။ နူဘဝကောန်ၚာ်တေံ တီလဝ်လၟေၚ်ကမၠောန်ဍုၚ်ဏံ ကၠးကၠးဖအိုတ်မ္ဂး ကာလဍေံတံစိုပ်အာ ဒၞါဲညးဒုၚ်ကာဍုၚ် (ကောန်ရဲညးဍုၚ်ကွာန်) ဒှ်ဒှ်၊ နကဵုညးဍုၚ်ကွာန်သက်က်မွဲကဵုဒှ်၊ တီလဝ်ဒၞါဲဇကု ဘဝဇကု သီုၜါကရေက်မ္ဂး ပြဿနာဍေံ မက္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် အကြာညးဒုၚ်ကာဍုၚ်ကဵု ကောန်ကွာန်တံ ဗီုလၟုဟ်ဂှ် ပြေပြံၚ်အာ ချိုတ်ပၠိုတ်ရ။ လုပ်အာဗွိုၚ်ရုၚ်မ္ဂး ပွမ္ဒးဖအောဝ်လဝ်မုက်မတ် ဖေက်က်ဂံၚ်ၚ်တံ၊ ဟွံဂံၚ်ဟီုအရေဝ်ပၞးတုပ်တံ၊ ပွမ္ဒးခစဒၟံၚ်တံဂှ် ကၠေံအာရောၚ်။ ကာလစှေ်ကၠုၚ်ကွာန်ဂှ် ဒုၚ်ယၟု ကၠုၚ်ဒုၚ်စဳရေၚ် ကုညးဍုၚ်ကွာန်တံရ။ သဘာဝ ဒုၚ်စဳရေၚ်ဍာံဍာံမ္ဂးဂှ် မၞိဟ်ဒုၚ်စဳရေၚ်ဂှ် မ္ဒးနွံဓၟံၚ်သဝ်ဝ်တုဲ မၞိဟ်ကၠုၚ်ပၚ်မှိၚ်တံ မ္ဒးနွံဓၟံၚ်သၠုၚ်သၠုၚ်ရောၚ်။ မၞိဟ်ကၠုၚ်ဒုၚ်စဳရေၚ်တံ တိုန်ပၚ်လဝ်မုက် လ္တူခုၚ်တုဲ ရဲကၠုၚ်ပၚ်မှိၚ် အဝဲဗျု သော်ဗု စးကုန်တံ မာသၠာပ်ဒၟံၚ် ဗီုလၟုဟ်တံဂှ်လေဝ် ကၠေံအာရောၚ်။ လောကပိုဲဂွံကျေဝ် လောကမၞုံကဵုစရာဲကျာ်သြဳ ဂွံဒှ်ဂှ် လ္တူညးမွဲကဵုမွဲ ပွမကေတ်ဒၟံၚ်ဇၞး ဍဵုဍိုက်ရေၚ်သ္ကံဟၟဲဏံမွဲ ခိုၚ်ဗိုန်ကၠုၚ် နဒဒှ်အခိုက်မွဲမ္ဂး ပိုဲဂွံမံၚ်အာ ၜိုဟ်ဟ်သိုဟ်ဟ် သာသာယျာယျာမာန်ရောၚ်။
တေကၠာကၠာတေံ ပ္ဍဲဂဝေၚ်တၞံဇြဲ မၞုံဒၟံၚ်ဗ္ဒါဲကွာန်မွဲဂှ် ဇြုံဂျိမွဲ မၞုံကဵုဂျိသ္ကာတ် ဒေါသဇၞော် နွံတဴရ။ အိုတ်ကဵုသတ် မပ္တံမၞိဟ် ကေုာံ တိရစ္ဆာန် ပြေၚ်ဂၠဴတံ စိုပ်ကၠုၚ်ဗ္ဒါဲတၞံဇြဲမ္ဂး မွဲလေဝ်ဟွံဗၠး ၜံက်ဂစိုတ်မံၚ် တွဵုတုဲ ဟွံဂံၚ်အာ ကရပ်ဂှ်အိုတ်ရ။ ဒးကာလမွဲတ္ၚဲ ရသိနူပလုၚ်မွဲ စိုပ်ကၠုၚ်ကွာန်ဂှ်တုဲ ဍေမ်တတ်အာ ဂၠံၚ်ဇြုံဂျိနွံတေံရ။ ကောန်ကွာန်ဂမၠိုၚ် ညာတ်တုဲ ဟီုဗဒေါံ ရသိရ။ ရသိတီဟိုတ်ဍေံ နူကောန်ကွာန် တံတုဲ “မၞးတံ ဂွံဗၠးဘဲဂှ် စွံလျိုၚ်အဲ” သ္ဂးရ။ ဇြုံဂျိ ညာတ်မနုဿမွဲ ညောန်ကၠုၚ်ကဵု တၞံဇြဲဇကုဂှ် ဒှ်ဒေါသ ခဵုကၠုၚ်ဗွဲမပြဟ်ရ။ သွက်ဂွံၜံက်ရသိ မၞုံကဵုဣဓိဗလဂှ် ဟွံသၟဟ်တုဲ ရသိတွံကဵုဓဝ်၊ ညံၚ်ဂွံမၚ်သဳတုဲ ဇြုံဂှ် ဒှ်အာဇြုံ နွံကဵုသဳလ ယျဵုလ္ဂူအာရ။ ကောန်ကွာန်တံလေဝ် ဒှ်တသိုက်ရ။ တီအာဒဒှ်ဇြုံဏံ ဟွံသ္ပဘဲ ကဵုဇကုဣရဂှ် ကောန်ကွာန်လ္ၚဵုတံ စပျဲပျာံတိုန် ဇြုံမၚ်သဳ ဒဵုကဵုဒုၚ်ဟွံမာန် ဒှ်ကၠုၚ်တုဲ ဇြုံပြာပ်အာ ဇရေၚ်ရသိ၊ ဟီုလဴထ္ၜး ပရောဇကု ဒှ်မံၚ်ဒဒိုက်ရ။ “ယွံသၟိၚ်ဇြုံ လ္ပၜံက်ဂစိုတ်သတ်တံ နကဵုဂျိဟေၚ် အဲဆေဝ်တာရ၊ လ္ပယိုက်ထ္ၜးဝေၚ်နော်ဂှ် အဲဟွံဗဒေါံလဝ်နာဲပုဟ်၊ ဒဒှ်အစောန်နွံမံၚ်ဏီဂှ် ကာလစိုပ်ကၠုၚ် အခိၚ်ဒးထ္ၜးတှေ် ထ္ၜးကဵုမံၚ်ကီုမှ မၞးဒှ်တသိုက်ရောၚ်” ရသိ ဂးရ။
