ဝဏ္ဏမာန်၊ ဂိတုဇှေ် (၁၁) စွေက်
စပ်ကဵုပရေၚ်ဗ္တောန်လိက်မန် ပ္ဍဲဘာတန်အလဵုအသဳဂှ် ဟိုတ်နူအကာဲအရာခိုဟ် အခိၚ်ဒး ကျာဒးတုဲ ချူကၠုၚ်လိက်ပရေၚ်ဆဝ်မ္ၚုဟ် လၟေၚ်အဆက်ဆက်ရ။ သတ္တဟဏံလေဝ် ရန်ကဵု ဂွံနွံကဵုပရေၚ်ပလေဝ်ပလေတ် ပ္ဍဲဂကူမန်တုဲ ထပ်ချူပတိုန်ထ္ၜးဏာ ဒဒှ်ဆက်စပ်ဗွဲလက္ကရဴဏံ မွဲပိုဒ်ပၠန်ရ။
ပ္ဍဲဂကူမန် သွက်ဂွံပြုပြေၚ်ဆန်ၜန် လၟေၚ်ကမၠောန်ပရေၚ်ဗ္တောန်လိက်မန် ပ္ဍဲဘာတန်အလဵုအသဳဂှ် ကမ္မတဳရေၚ်တၠုၚ် (ဝါ) ကမ္မတဳရေၚ်တၠုၚ်ပရေၚ်ဗ္တောန်လိက်မန် ပ္ဍဲဘာတန် ဒးနွံမွဲဂကောံထေက်ရောၚ် စှေ်စိုတ်ရ။
ဗီုကဵုဌာနပရေၚ်ပညာကောန်ဂကူမန်၊ ဗီုပြၚ်ကမ္မတဳပရေၚ်ပညာကောန်ဂကူမန် ပြေၚ်ရေၚ်လဝ်လၟေၚ်ကမၠောန် အလုံမွဲစက်ယန်ကမၠောန်အိုတ်သီု ဂွံဆန်ၜန်ပြုပြေၚ်အာ ပရေၚ်အ္စာဘာ၊ ပရေၚ်ဗ္တောန်၊ ပရေၚ်ပတိုန်ထ္ၜး အကြာ အ္စာတအ်ကဵု ဌာနပရေၚ်ပညာ (အလဵုအသဳ)၊ ပရေၚ်ပညဳပညပ် အကြာဂကောံလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ကဵု အကြာအလဵုအသဳ စတမ် သွက်ဒးဆန်ၜန်ပြုပြေၚ်အာ လၟေၚ်ကမၠောန်သွာၚ်ဇဳသာ်ရ။
ပြဟ်ဟ်ဏံ ဒှ်ဒၟံၚ်ပရေၚ်ခက်ခုဲဇၞော်ဇၞော်မွဲတၚ်ဂှ် ပ္ဍဲကဵုဘာဗ္တောန်လိက်မန် ဘာတန်အလဵုအသဳဂှ် လိက်ဗွဟ်ဗ္တောန်ဟွံမွဲတုဲ ဂွံဗ္တောန်လိက်ဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ပရေၚ်ခက်ခုဲဇၞော်ဇၞော်မွဲရ၊ ကိစ္စဏံ ဂကောံလဵုကေတ်တာလျိုၚ်တုဲ ဂွံပတိုန်ထ္ၜးကဵု စၞးအ္စာတအ်ဂှ် ယုတ်ဒေက်ဒၟံၚ်ရ။
အကာဲအရာခိုဟ်ညိဂှ် တုဲကၠုၚ်မေ (၂၃-၂၅) ဂှ် စပ်ကဵုပရေၚ်ဗ္တောန်လိက်မန် ပ္ဍဲဘာတန်အလဵုအသဳဂှ် သဳကၠဳလဝ်နွံတုဲ တန်မူလ၊ တန်လ္ဒောဝ် သွက်ဂွံဖျေံဗီုဗ္တောန်ဂှ် သဳကၠဳလဝ်နွံရ၊ ဟိုတ်နူအသိၚ်အလိုန်ဏံတုဲ လိက်စၞောန်နူကဵုဌာနဝန် ဇၞော် ပရေၚ်ပညာအလဵုအသဳတအ် စပ်ကဵုခါန်ကၞက်အ္စာဘာတအ်ကီု၊ စပ်ကဵုဘာမိက်ဂွံဗ္တောန်လိက်မန်တအ်ဂှ်ကီု ဌာနပရေၚ်ပညာတအ် ပတိတ်ကၠုၚ်လိက်ရ။
တ္ၚဲဆဵုဂဗသဳကၠဳ ဂကောံဆက်စၠောံဗမံက်ရုပ်ရဴ ဂကောံပံၚ်ကောံဂကူမန် ဂျောန် (၂၃) ဂှ်လေဝ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိကီု၊ ဗော်ညဳသၟဟ်မန်ကီု၊ သွာၚ်ဂကောံမဟာဇန်ကီု သဳကၠဳစပ်ကဵုပရေၚ်ဗ္တောန်လိက်မန် ပ္ဍဲဘာတန်တုဲ သွာၚ်ကဆံၚ်လ္တူကဏ္ဍသဳကၠဳကဵု အလဵုအသဳ ဌာနမဆေၚ်စပ်တအ်ဂှ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တအ်သဳကၠဳ၊ ကာလပရေၚ်ကမၠောန်စှေ်ကၠုၚ် ဒးဗမံက်ရုပ်ရဴ စပ်ကဵုဒးချူခၞံလိက်ဗွဟ်ဗ္တောန်ကီု၊ ဂွံရေၚ်တၠုၚ်ဆက်စၠောံ အကြာအိုတ်သီုတအ်ကီု ပ္ဍဲဂကောံလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်ဂှ် ဒးပခိုၚ်ပလေဝ်လဝ်ဒတုဲဒတုဲရောၚ်ဂှ် သဳကၠဳလဝ်ရ။
ရံၚ်ကေတ်လၟုဟ်မ္ဂး ညးက္ဍိုက်ဍိုပ်ဂကောံဗ္တောန်လိက်ပတ်မန် ဥတုကညၚ်လ္ၚဵုတအ်ရ ရေၚ်တၠုၚ်ချဳဒရာၚ်ဒၟံၚ်နွံရ။ ဆ ဂး အလုံမွဲစက်ယန်ကမၠောန်ဂွံဂေတ်ဖအိုတ်ဂှ် ပ္ဍဲဂကူမန် ဂကောံဖန်ဇန်ကောပ်ကာဲ ဗွဲမစှေ်ကဵုသၞောတ်မွဲ ဟွံမွဲဏီရ။
စပ်ကဵုလိက်ဗွဟ်ဂှ် ချူခၞံလဝ် သွက်တန်မူလ တုဲဒှ်အာရ။ ယဝ်ရအခေါၚ်စှေ်ကၠုၚ်မ္ဂး သွက်တန်လ္ဒောဝ်ဂှ် ဒးချူခၞံပၠန်ရ။ အတိုၚ်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတအ် သဳကၠဳတက်ကျာ ကုကံၚ်ဇြဳပၞာန်တအ်မ္ဂး သွက်ဂွံဗမံက်ရုပ်ရဴသောဲသောဲဗြောဲ ဗြောဲဂှ် ဒးဆက်သဳကၠဳအာမံၚ်ဏီရ။
“ပ္ဍဲကွာန်ပိုဲ လၟိဟ်ကွးဘာပေၚ်မံၚ်ဖိုဟ် ပိုဲဟီုအာပတိုန်ထ္ၜးကဵု အ္စာဘာကေတ်လဝ်တာလျိုၚ်ဂအုပ်ဘာဂှ် ညးဟွံကဵုအ ခေါၚ်ဗ္တောန်ပုဟ်၊ ပိုဲဒှ်မံၚ်ခက်ခုဲဇၞော်ဇၞော် ရဲကွာန်ပိုဲကီု ကောန်ကွးဘာတအ်ကီု မိက်ဂွံဗ္တောန်လိက်မန် အိုတ်အစောန်၊ ဆဂး အ္စာဘာဂအုပ်ဘာဂှ် ညးဟွံကဵုအခေါၚ်တုဲတှေ် ပိုဲဂွံပတိုန်ထ္ၜးကဵုညးဂှ်လေဝ် ကေတ်ဟွံဒး” အ္စာ ဘာဗ္တောန်ဒၟံၚ်လိက်ဥတုကညၚ် ကွာန်ကြုၚ်စိၚ် (ကရပ်ဍုၚ်မတ်တၟ) မွဲတၠ ဟီုရ။
တုပ်သာ်ဂှ်ကီု ပရေၚ်တၚ်ခက်ခုဲ ပရေၚ်တၚ်ဆိုအ်ဗ ပ္ဍဲအရာပရေၚ်ကမၠောန်ဗ္တောန်လိက်မန် ပ္ဍဲဘာတန်အလဵုအသဳဂှ် အ္စာဘာတအ် ဘာကွာန်တအ် ဒှ်ဒၟံၚ်ပရေၚ်တၚ်ခက်ခုဲနွံနာနာသာ်ရ။
“အ္စာပ္ဍဲဒေသပိုဲလေဝ်ဟဂှ်ရ အ္စာတအ်ဒှ်မံၚ်ပရေၚ်ခက်ခုဲယျေယျေ ပရေၚ်ဗ္တောန်လိက်ကီု၊ ပရေၚ်ဂွံခါန်ကၞက်အ္စာကီု ဂွံအာကဵုညးဂှ်လေဝ်ဟွံတီပုဟ်၊ အာကဵုအ္စာဘာ ဘာအလဵုအသဳတအ်လေဝ် ဟွံပြေပြံၚ်ပုဟ်၊ ညးတအ်ဟီုတှေ် တာလျိုၚ်ညးတအ်ဟွံသေၚ် ဆေၚ်ကဵုဂကောံလိက်ပတ်ဏောၚ် ညးတအ်ဟီု၊ ဆေၚ်ကဵုလိက်ပတ်တှေ် အာကဵုလိက်ပတ်ကဆံၚ်ပွိုၚ်ဍုၚ် ညးတအ်လေဝ် ပသောၚ်ကဵုဟွံမာန် ပိုဲခက်မံၚ်ဖိုဟ်” ညးဘိုၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ပရေၚ်ဗ္တောန်လိက်မန် ပ္ဍဲဘာတန်ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ်မွဲတၠ ဟီုရ။
စိုပ်အခိၚ်ဗ္တောန်လိက်ဏံ လိက်ဗွဟ် လိက်သွက်ဂွံဗ္တောန်ဟွံမွဲ အရာဏံ ဒှ်တၚ်ခက်ခုဲဇၞော်ဇၞော်မွဲရ၊ တုဲပၠန် ပရေၚ်ဗ္တောန်ပါ်ပရအ်အခိၚ် မွဲဘာသာဂှ် မွဲဘာကဵုမွဲဘာ မွဲကွာန်ကဵုမွဲကွာန် မွဲဒေသကဵုမွဲဒေသ ဟွံတုပ်ညး သ္ကအ်အိုတ်ရ။ ပရေၚ်ပါ်ကဆံၚ် အကြာအ္စာဘာအလဵုအသဳတအ်ကဵု အ္စာဗ္တောန်လိက်မန်တအ်လေဝ် ဒေသလ္ၚဵုနွံရ။
ဘာလ္ၚဵုဂှ် ပြဟ်လဝ်အခိၚ်ကၠာဟွံကော်ဘာ နူဂယး (၈) နာဍဳနွံ၊ ဘာလ္ၚဵုဂှ်ပၠန် အခိၚ်(၃) နာဍဳတုဲ ဗ္တောန်လေဝ်နွံ ဗီုပြၚ်နာနာသာ် တၚ်ဆိုအ်ဗနွံရ။
သွက်ဂွံဗ္တောန်အာ လိက်ဘာကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်ဂှ် နူကဵုအလဵုအသဳတုဲတုဲကၠုၚ်တေံ ခါန်ကၞက်လဝ် အ္စာဘာဗ္တောန်လိက်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် နွံၜါဗီုရ။
ၜါဗီုဟီုဂှ် အ္စာဘာ/အ္စာဗြဴ ဗ္တောန်လိက်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် နကဵုၚုဟ်ကမၠောန်တ္ၚဲ ကဵုသြန်ဂိတု ဗတ်ဗၟာပေၚ်ပေၚ်မ္ဂး (တိုၚ်းရၚ်းသားဘာသာစကားစာပေသၚ်ကြားမည့် နေ႕စား လပေး ဆရာ/ဆရာ မများ) (Teaching Assistant – TA) ဂှ် ပွိုၚ်မွဲတ္ၚဲဂှ် ဇၟာပ်ဘာသာဗ္တောန်ဒၟံၚ်ဂှ် စတမ်နူလိက်ဗွဟ်ဗၟာ၊ လိက်သချာၚ်္၊ လိက်ပထဝဳ သိပ္ပံအိုတ်သီုဂှ် ဒးကေတ်တာလျိုၚ်ကၠာဲနကဵုဘာသာမန်ရ။
မွဲပၠန်ဂှ် အ္စာဘာ/အ္စာဗ္တောန်လိက်အရေဝ်ဘာသာကောန်ဍုၚ်အရၚ် (တိုၚ်းရၚ်းသားစာပေဘာသာစကား သၚ်ကြား မည့် ဆရာ/ဆရာမများ) (Language Teacher – LT) ဒးဗ္တောန်ကေတ်တာလျိုၚ် ပ္ဍဲမွဲတ္ၚဲ မွဲအခိၚ်မွဲဘာသာဟေၚ် ဒးဗ္တောန်ရ။
ခရိတ်အ္စာဘာ/အ္စာဘာဗြဴ ကေတ်တာလျိုၚ်ဗ္တောန်လိက်အရေဝ်ဘာသာကောန်ဍုၚ်အရၚ် နကဵုၚုဟ်ကမၠောန်တ္ၚဲကဵု သြန်ဂိတု (နေ႕စားလပေး) (Teaching Assistant – TA) ဂှ် မွဲဂိတု (၁၃၀၀၀၀) မွဲကိုဋ်ကဵုပိလက်ဒကေဝ် ဂွံဒုၚ်စ သိုၚ်တုဲ၊ အ္စာဘာ/အ္စာဗြဴဗ္တောန်လိက်ဘာသာမန် မွဲအခိၚ်မွဲဘာသာ (Language Teacher – LT) ဂှ် မွဲဂိတု (၆) လက် ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်ရ။
စရာဲဍာ်ဒကေဝ်အ္စာဘာ/အ္စာဗြဴ ဗ္တောန်လိက်ဘာသာကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂှ် အံၚ်လဝ် (၉) တန်တုဲ သၟဝ်အာယုက် (၃၀) ဒးဒှ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုဘာအလဵုအသဳမွဲမွဲဘာဂှ် လၟိဟ်ကွးဘာဗ္တောန်လိက်မန်ပေၚ် (၂၀) တၠမ္ဂး အခေါၚ်ဗ္တောန်လိက်မန်နွံရ။ နကဵုဗၞတ် ဗ္ၜတ်အလဵုအသဳမ္ဂး ကောန်ကွးဘာလၟိဟ် (၄၀) တၠမ္ဂး ဂွံအခေါၚ်ခါန်ကၞက်အ္စာဘာ/အ္စာဗြဴဗ္တောန်လိက်မန် (၁) တၠနွံရ။ ပ္ဍဲကဵုဘာမွဲဘာဂှ် တန်ပထမ၊ တန်ဒုတိယ၊ တန်တတိယ ပံၚ်တန်သီုဖအိုတ်ပေၚ် (၂၀) တၠမ္ဂး အခေါၚ်ဗ္တောန်လိက်မန်နွံရ။
အကာဲအရာဗ္တောန်လိက်မန်ဂှ် နူကဵုဂွံလဝ်အခေါၚ် KG+5 ဂှ် နူကဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ အာဆဵုလဝ်ကဵု ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တုဲ (+7 , + 9) သွက်ဂွံဆက်သဳကၠဳအာ တုဲကၠုၚ်မွဲၜါတ္ၚဲဂှ် လိက်တိတ်ကၠုၚ်မွဲတၞးပၠန်ရ။ အဓိပ္ပဲါဂှ် သွက်ဂွံဗ္တောန်အာ လိက်ဘာ သာမန်တန်လဒေါဝ်ဂှ် သွက်ဒးဆက်သဳကၠဳအာနွံရ။
ဂိတုဂျောန် (၉) တုဲကၠုၚ်ဏံဂှ် နူကဵုဌာနဝန်ဇၞော် ပရေၚ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ပလံၚ်ဗစိုပ်လဝ်လိက် ကုကမ္မတဳ လိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် တွဵုရးဍုၚ်မန် (မန်၊ ကရေၚ်၊ ပအိုဝ်) ဂှ် ဘာနွံပၟိက် မိက်ဂွံဗ္တောန်လိက်ဘာသာကောန်ဍုၚ် အရၚ်နွံမ္ဂး ဂိတုဂျောန် (၂၆) လက္ကရဴအိုတ် ညံၚ်ဂွံပတိုန်ဗစိုပ်လိက် ရုၚ်ဌာနကောန်ဍုၚ်အရၚ်ရ။
ဆက်ဂှ်တုဲ ဂိတုဂျောန် (၂၀) ဂှ် နူကဵုဌာနဝန်ဇၞော်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ပလံၚ်ဗစိုပ်လိက် ကုကမ္မတဳလိက်ပတ်ယေန် သၞာၚ်မန် တွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် ဂိတုဂျောန် (၃၀) စွံလက္ကရဴအိုတ် ရဲနွံပၟိက် မိက်ဂွံသ္ပအ္စာဘာ/အ္စာဗြဴ ဗ္တောန်လိက်ဘာသာ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်မ္ဂး အတိုၚ်တၞးဗပေၚ်ဂှ် ဗပေၚ်တုဲ ညံၚ်ဂွံပ္တိုန် လိက်စၞောန်တိတ်ကၠုၚ်နွံရ။
အခိၚ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်တအ် ဂွံအခေါၚ်သဳကၠဳ ကုအလဵုအသဳကံၚ်ဇြဳပၞာန်တအ်ဏံဂှ် ပ္ဍဲမန်တအ်လေဝ် ဂကောံကေတ်တာလျိုၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ကောပ်ကာဲ သွာၚ်ဗ္တောန်လိက်မန်ပ္ဍဲဘာတန် ဒးဖန်ဇန်ပလေဝ်ပလေတ်လဝ်ထေက်ရောၚ် ပတိုန်ထ္ၜးရ။