နာဲမာန်-ဟိုတ်နူအလဵုအသဳပၞာန် ဝေၚ်မံၚ်ပၞာန်ကဵု ဗော်သွးကောန်ဂကူကရေၚ် (KNU) ဂှ်ရ လပါ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် အလဵုအသဳပၞာန်တံ ဟွံပံက်မုက်ပၞာန်ဏီရောၚ် ညးအုပ်ကာနာနာ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ နာဲဟံသာ ဟီုရ။ “အလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာဂှ် မွဲတ္ၚဲ ဍေံပန်တွဵုရ၊ ဆဂး လၟုဟ်ပြဟ်ဟ်ဏံ ဟိုတ်ဍေံဟွံပန်ဏီဂှ် မွဲလ္ပာ်ဂှ် ဍေံဝေၚ်မံၚ်ပၞာန်ကဵု ကရေၚ် (KNU) ကီု တုဲတှေ် မွဲသာ်ဂှ် အကာဲအရာတ္ၚဲဏံ ဒှ်မံၚ်အခိၚ်ပရေၚ်ပြံၚ်လှာဲ ကီု သောၚ်ဂှ်ရ ဍေံဒးကေတ်မံၚ်အခိၚ်ဏောဝ်” သာ်ဏံ နာဲဟံသာ သောၚ်ကလးကဵု ကာလဆဵုဂဗညး ပ္ဍဲဂိတုမာတ်ချ် ၁၂ ဏံရ။
ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိကဵု အလဵုအသဳပၞာန် ပရေၚ်ဒေံါပန်ပှော် လီုလာ်ကၠုၚ်ကီုလေဝ် စဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ် နူအလဵုအသဳပၞာန် ကဵုကၠုၚ်ဇြဟတ်ဓရိုဟ် လတူဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဟွံမွဲကၠုၚ်တုဲ ပေဲါဗတိုက်ရပ်လွဟ်လေဝ် ဟွံကတဵုဒှ်ကၠုၚ်ဏီဂှ်ရ ညးဍုၚ်ကွာန်ဗွဲဗဂၠိုၚ်တံ ဒှ်မံၚ်သၠေဟ်ပၟာ လတူကိစ္စဒေံါပန်ပှော်လီုရ။
လ္ၚဵုပၠန်ဂှ် အတိုၚ်အခိၚ်ကၠာတေံ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ အာတ်မိက်လဝ် အလဵုအသဳပၞာန် ကိစ္စတက်ကျာသဳကၠဳ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကဵု အလဵုအသဳတိုန်တၟိဂှ်ဒှ်ကၠုၚ်မာန်ဟာဂှ်လေဝ် စၟဳမၚ်မံၚ်အိုတ်ရ။
ၜိုန်ညးဂမၠိုၚ်တံညာတ်ကေတ်လဝ် သာ်ဂှ်ကီုလေဝ် လစွံစိုတ်အလဵုအသဳပၞာန်ဂှ် ဟွံပြံၚ်လှာဲတုဲ သွက်သ္ဂောံဖအိုတ်ဖအး ဂကောံရပ်လွဟ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂှ် ဂစာန်လွဳဒၟံၚ်လၟိုန်ရောၚ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ပတှေ်ကေတ်လဝ်ရ။“ဗော်ပိုဲကဵု ပၞာန်ဗၟာ ရမျှာၚ်လွဟ် ဟွံဗြုဏီဂှ် အကြာဏံ ဍေံဝေၚ်မံၚ် နဲကဲပြယာဲ ကဵုပိုဲဏောဝ်။ ဥပမာ နဲပါ်ကရေက်ဗော်ပိုဲဟာ၊ နူဂှ်မွဲကဆံၚ်တုဲမှ ဍေံကၠုၚ်ကဵု ပေဲါဗ္တိုက်လွဟ်ဏောဝ်၊ ကာလစိုပ်အခိၚ်ဂှ်တှေ် ဂကောံရဲချဳဒရာၚ်မံၚ် အပ္ဍဲဍုၚ်ဂမၠိုၚ်တအ်ဂှ် ဍေံကရေပ်ဓရတ်ကၠုၚ်ဏောဝ်” သာ်ဏံ နာဲဟံသာ ဆက်ဟီုရ။
လၟုဟ် ဌာန်ဂအုပ်ခရိုၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တန်တဴဒၟံၚ် အတိုၚ်တြေံတုဲ ဒပ်ပွိုၚ်ဍုၚ် ကေုာံ ရုၚ်ပွိုၚ်ဍုၚ်တံဂှ် ချဳဒရာၚ်မံၚ် နဲဒမၠုက်အိုတ်ရ။ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် ကောန်ဗော်တံ လုပ်တိတ် အပ္ဍဲဍုၚ် ဟွံဂွံရောၚ်ဂှ် ညးတာလျိုၚ် ဗဟဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတံ ပတိတ်လဝ်စၞောန်ရ။
လပါ်အလဵုအသဳပၞာန်ဂှ် ဟွံဂွံဆဵုကေတ် အယောၚ်အလာ ဝေၚ်ပၞာန်ကဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိကီုလေဝ် လပါ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် ပံၚ်ကောံကဵု ဗော်ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ၁၁ ဂကောံတံတုဲ သွက်သ္ဂောံတဝ်စၞေဟ်ကဵု အလဵုအသဳပၞာန် နကဵု ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ပရေၚ်ပၞာန်၊ ပရေၚ်ကလုတ်တမာန်တုဲ ပ္ဍဲဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁၆ ဏံဂှ် ဒက်ပ္တန်ကၠုၚ် “ကံၚ်ဇြဳ ဖေတ်ဒရေဝ် ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ် မသၟဟ်န်” ရ။
ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဝွံ စပ္တံနူသၞာံ ၁၉၉၅ ဂိတုဂျုန် ၂၉ ဂှ် ဒေံါကၠုၚ်ပန်ပှော်ကဵု အလဵုအသဳပၞာန် ပွိုၚ် ၁၅ သၞာံတုဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၀ ဂိတုသေပ်တေမ်ပါ ၁ ဂှ် ပရေၚ်ဒေံါပန်ပှော် လီုလာ်အာပၠန်ရ။