ဌာန်ပရိုၚ်ဗၠးၜးမန် – ဗော်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ ပံၚ်ကောံတုဲ သွက်သ္ဂောံပတိုန်လိက်ကဵု အလဵုအသဳတၟိ သ္ဂောံဂွံအခေါၚ် ဗ္တောန်လိက်ဘာသာမိမ ပ္ဍဲဘာအလဵုအသဳ နွံရောၚ်ဂှ် က္ဍိုပ်သကိုပ် ဗော်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ အလုံရးမန် ဟီုရ။
ဒၞာဲကောန်ၚာ် ဟွံလေပ်အရေဝ်ဗၟာ ဒးဗတောန်မံၚ် လိက်ဗၟာတံဂှ် အကာဲအရာ သာ်လဵုနွံ၊ ဒၞာဲလေပ်အရေဝ်ဗၟာဂှ် အကာဲအရာ သာ်လဵုနွံ သ္ၚဳဂၠိပ်သဳကၠဳ ဂၠာဲအာသွဟ်တုဲ ပတိုန်ထ္ၜးကဵု အလဵုအသဳတၟိရောၚ်။
“ကာလတိုန်ကၠတ်ထဝ် ပ္ဍဲနေဗျဳဒဝ်တေံဂှ် ဗညာအံၚ်မောဝ် ပတိုန်ကၠုၚ်လဝ် မွဲဝါတုဲယျ။ ဆဂး အခိၚ်ဍေံ ကလေၚ်သၟာန်ဇကုဂှ် မုလေဝ် ဇကုကလေၚ်ဟီု ဟွံမာန်ပုဟ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ အလန်ဏံ ပိုဲပလေဝ်ပလေတ် ချိုတ်ချိုတ်ပၠိုတ်ပၠိုတ်တုဲမှ ပိုဲပတိုန်” သာ်ဝွံ ဥက္ကဌ ဗော်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ အလုံရးမန် နာဲဇၞူမန် ဟီုရ။
ကောန်ၚာ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံဂှ် ဟွံလေပ်အရေဝ်ဗၟာဂှ်ရ ဒးဗ္တောန်လိက်ဗၟာမ္ဂး ဒှ်အခက်အခုဲဂၠိုၚ်ရောၚ်၊ သွက်ကောန်ၚာ်တံဂှ် ဒးဗ္တောန်ကဵု လိက်ဘာသာမိမ ကိုပ်ကၠာထေက်ရောၚ်ဂှ် နာဲဇၞူမန် ဟီုရ။
“ဟွံလေပ်အရေဝ်ဗၟာမွဲသာ် ဗ္တောန်ကဵုလိက်ဗၟာအတေၚ်ဂှ် ပျဲပျာံမံၚ် ကောန်ၚာ်တံဏောၚ်။ ဣဏံဂှ် ဖံက်ဖကဝ် အခေါၚ်အရာမၞိဟ် မွဲသာ်ကီုဏောၚ်” သာ်ဝွံ ညးဟီုရ။
“လပါ်ပိုဲဏံဂှ် ခိုဟ်မံၚ်ညိဏီ၊ ကောန်ၚာ်ကချေၚ် လ္ၚဵုတံဂှ်တှေ် အရေဝ်ဗၟာ လ္ပဟီုဏီ၊ ဂကူဗၟာလေဝ် ဍေံတံ ဟွံကေၚ်ဆဵုမွဲလှေ်ပုဟ်၊ ဗ္တောန်ကဵုဍေံတံ လိက်ဗၟာအတေၚ်တှေ် ဒှ်အဟောသိကံဏောၚ်” သာ်ဝွံ ညးမလာဘ်ဒေံါဇူ သကိုပ်စၞောန်ပ္ညုၚ် ဌာနသဇိုၚ်ပရေၚ်ပညာ ဍုၚ်ဗၟာသကုတ်လတူ နာဲဇၞူမန် ဆက်ဟီုရ။
ကိုပ်ကၠာနူဟွံဂွံပတိုန်လိက်ဂှ် ဗော်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ ဒေသညးကဵုညး ကၠောန်ဗဒှ် ပေဲါသဳကၠဳ ပရေၚ်ကမၠောန် (workshop) စပ်ကဵုပရေၚ်ပညာတုဲ ကြဴအိုတ် ဗော်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဖအိုတ် ပံၚ်ကောံ ကၠောန် workshop လတူဍုၚ်လ္ဂုၚ်တုဲ ပတိုန်လိက်ကဵု အလဵုအသဳတၟိရ။
နကဵုဗော်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ အလုံရးမန် ကြဴနူဂိတုမေ ၁၄ ဂှ် စစှေ်ပရေၚ်စန်ဒက် စပ်ကဵုပရေၚ်ပညာတုဲ ဇၟာပ်ဇၟာပ်ပွိုၚ်ဍုၚ် ကၠောန်အာ workshop ရောၚ်၊ ကြဴအိုတ်ကလေၚ်ကၠောန် workshop ပ္ဍဲရုၚ်ဗဟဵုမွဲဝါပၠန်ရောၚ် က္ဍိုပ်သကိုပ်ဗော်ဂှ် ဆက်ဟီုရ။
ပ္ဍဲဂိတုမေဏံအိုတ်မ္ဂး လတူဍုၚ်လ္ဂုၚ် ဗော်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ၅ ဂကောံ သွက်သ္ဂောံကလေၚ်ဆဵုဂဗ တက်ကျာသဳကၠဳ ကိစ္စပရေၚ်ပညာနွံရ။
ပ္ဍဲဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဍုၚ်အရၚ် သွက်သ္ဂောံပံၚ်ကောံ ပတိုန်လိက်တံဂှ် ဗော်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ အလုံရးမန်၊ ဗော်ကရေၚ် ဖလုၚ်-သဝဝ် ဒဳမဝ်ကရက်တေတ်၊ ဗော်တဴတက် ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ယခေၚ်၊ ဗော်ဒဳမဝ်ကရက်တေတ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်သေံ ကေုာံ ဗော်ကောန်ဂကူချေၚ်တံ ပါလုပ်အိုတ်ရ။
ပ္ဍဲလက်ထက်အလဵုအသဳ ဖဆပလ တေံဂှ် ဂွံကၠုၚ်အခေါၚ်ဗ္တောန်လိက် ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ပ္ဍဲဘာတန်မူလ အလဵုအသဳ နဒဒှ်ဘာသာအပဵုမွဲကီုလေဝ် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၆၂ ပၞာန်သီအဝဵုဂှ် ဒးဒုၚ်ကၟာတ်ထောံအခေါၚ်ဂှ်ရ။ လက်ထက်အလဵုအသဳ မဆလ ဂှ် ခၞံဗဒှ်ကဵု လိက်ဗွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ကီုလေဝ် ဟွံဂွံဓမံက်ရုပ်ရဴဗ္တောန်လိက်ရ။