နာဲမာန် – ပ္ဍဲကဵုစၟတ်တ္ၚဲ (၆) ဂိတုဂျောန်ဂှ် ပ္ဍဲကဵုသဘၚ်ကောံဓရီုဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံရးမန် (ပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗု) လၟေၚ်ပေၚ်သၞာံဂှ် အမတ်စၠတ်ထဝ်မန် ပိတၠ သီုသ္ပဏာ ပေဲါသောၚ်ကလးတုဲ သှ်ခၠေဝ်ဏာ ပရေၚ်သွာၚ်ကမၠောန်နာနာ ကုဂကောံမဟာဇန် ညးတိုန်စိုပ်ဂမၠိုၚ် ဗၞတ် (၁၆၀) တၠကီုရ။
ဂိတုပသာ် (၁၃) စွေက် ပေဲါကောံဓရီုလၟေၚ်ပေၚ်သၞာံ ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံရးမန်ပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗုဂှ် ကၠောန်ဗဒှ်ဏာပ္ဍဲကဵုဇြပ်မန်ဍုၚ်ဇြပ်ဗုတုဲ အမာတ်စၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူ နာဲတိၚ်အံၚ်၊ အမာတ်စၠတ်ထဝ်ညးဍုၚ်ကွာန် နာဲထဝ်အုမ် ကဵု စၠတ်ထဝ်တွဵုရးဍုၚ်မန် နာဲတၠဆာန် (အံၚ်နာၚ်ဥူ) ပိတၠတံ သောၚ်ကလးကဵု လၟေၚ်သွာၚ်ကမၠောန်ညးတံ နာနာရ။
ပဲါနူဂှ် ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံရးမန် ကဆံၚ်ဗဟဵု ဖက်ဆောညးအုပ်ကာ (၁) အမာတ်စၠတ်ထဝ်တွဵုရးဍုၚ်မန် နာဲသာန်တေန်၊ ဥက္ကဌဗော် ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ် (တစည) ဥက္ကဌ ဥူသာန်တိုၚ်၊ ညးအုပ်ကာ ဥူထောန်အံၚ် ကေုာံ ဂကောံကမ္မတဳကေၚ်ကာ ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံရးမန် ကဆံၚ်ပွိုၚ်ဍုၚ်ဂမၠိုၚ်တံကီု ညးစၞးကဆံၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ် ကီု ဂကောံမဟာဇန်လၟိဟ်ဖအိုတ် (၁၆၀) တၠတံ တိုန်စိုပ်ရ။
ကိုပ်ကၠာအိုတ်ဂှ် စၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူ နာဲတိၚ်အံၚ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵု ပရေၚ်ကမၠောန်စၠတ်ထဝ် မွဲသာ်ဂှ် စပ်အာကဵု ပရေၚ်ပတိုန်လိက်ကဵုသမတတုဲ လိက်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ဟွံစိုပ်တဲသမတ စိုပ်အာရဲသၟဝ်တဲညးတအ်ရောၚ်၊ လိက်တအ် ပတိုန်နူကဵုမွဲကဆံၚ် အမာတ်စၠတ်ထဝ် (ဝါ) ဥက္ကဌဗော်မွဲမွဲမ္ဂး ပရူပရာလိက်တအ်ဂှ် စိုပ်ကဆံၚ်လတူမာန်ရောၚ်။
အတိုၚ်နာဲထောန်အုမ် ဟီုမ္ဂး စပ်ကဵုပရေၚ်ဗၠေတ်သၞောဝ်တအ်သၟး ဂကူမန်တအ် ကၠုၚ်တေၚ်မံၚ်ကဵု အမာတ်တအ်ဂှ် ဟွံဒးရးတုဲ စပ်ကဵု ကောန်ၚာ်အာယုက်ဟွံပေၚ်တအ် ဍိုက်မံၚ်ကွဳလိုန်ဓာတ်ဂှ် အန္တရာဲဇၞော်ကွေံရောၚ် ထံက်ထ္ၜ့းဏာရ။
＂ကောန်ဍုၚ်ကောန်ကွာန်မုဒှ်ဒဒိုက် ကုမ္မဏဳ သီတိဍာ်ဇကုဟာ ပၞာန်သီတိဍာ်ဟာ ဗီုကဵုကၠောန်ဂၠံၚ် ကၠောန်ရုၚ်ဂဥုဲ ကၠောန်ပရေၚ်ဖောအ်ဗြေဝ် မွဲမွဲသာ်တံဂှ် ကၠုၚ်လဴကဵုပိုဲညိ” သာ်ဏံ စၠတ်ထဝ်နာဲထဝ်အုမ် ဟီုရ။
တၚ်လက္ကရဴအိုတ်ဂှ် စပ်ကဵုပရေၚ်ဗော်မန်ၜါဗော် ခမဳသၚ်တံဂစာန်မံၚ်ဂှ်လေဝ် ညးသဳကၠဳဏာကီုရ၊ ဗော်ၜါဏံ ညံၚ်ဂွံဒှ်မွဲဗော်ဂှ် ကောန်ဍုၚ်ကောန်ကွာန်တံလေဝ် ဘိုၚ်ဗ္တိုက်ဖၟောဝ်ညိကီုဂှ် သာ်ဏံ နာဲထဝ်အုမ် ဗ္တိုက်ဖၟောဝ်ဏာကီုရ။
စၠတ်ထဝ်တွဵုရးမန် နာဲတၠဆာန် (ကော်) နာဲအံၚ်နာၚ်ဥူဂှ် သောၚ်ကလး စပ်ကဵု သၞောဝ်ဥပဒေ (၆) တၚ် ချူဓဇက်လဝ် ပ္ဍဲစၠတ်ထဝ် တွဵုရးဍုၚ်မန်ရ။ ပ္ဍဲကဵုသၞောဝ်ဥပဒေတအ်ဝွံ ဆက်စပ်မံၚ်ကဵု ပရေၚ်ဖောအ်ဗြေဝ်ဍုၚ်ကွာန်၊ အခေါန်အကံက်၊ ပရေၚ်ကွဳစက်၊ ပရေၚ်ဘဲအန္တရာဲပၟတ်ကဵု သဘာဝ တအ် ပါလုပ်ရောၚ် ဗွဲအပြောံ ဟီုဂးရ။
ပ္ဍဲကဵုပေဲါကောံဓရီု လၟေၚ်ပေၚ်သၞာံဗော် ကေုာံ ပေဲါသောၚ်ကလးစၠတ်ထဝ်ဂှ် သီုကဵုသ္ပဏာပရေၚ်သၟာန်သှ် စပ်ကဵုပရေၚ်ပညာကောန်ဂကူမန် ကဵု ပရေၚ်ပညာ ဂွံအခေါၚ်ဗ္တောန်လိက်မန် ပ္ဍဲဘာတန်အလဵုအသဳရ။
စပ်ကဵုကိစ္စဝွံတုဲ ဖက်ဆောညးအုပ်ကာ (၁) အမာတ်စၠတ်ထဝ်တွဵုရးမန် ‘နာဲသာန်တေန်’ သောၚ်ကလးဏာဝွံ “ပရေၚ်ဗ္တောန်လိက်မန် ပ္ဍဲဘာကောန်ဂကူမန်ဂှ် သွက်ဂွံဒးဒိုအ်ထောံဟွံမွဲ၊ ဒးဆက်ဗ္တောန်မံၚ်ရ၊ ပရေၚ်ဗ္တောန်လိက်မန် ပ္ဍဲဘာတန်အလဵုအသဳဟီုဂှ် ဒဵုတ္ၚဲဏံ မုဟွံစှေ်ကၠုၚ်ဏီ ပိုဲသ္ပကောံဓရီုတုဲယျ ခြာဟွံလံ ပိုဲသွက်ဂွံဆက်ပ္တိုန်အာ ညံၚ်ဂွံဂွံအပ္ဍဲအခိၚ်ဘာဂှ်တွဵုရောၚ်” ရဴဝွံ ဟီုဂးဏာရ။
လ္တူစၠတ်ထဝ်ပိတၠ သောၚ်ကလးဏာ သွာၚ်ပရေၚ်ကမၠောန်ညးတံဂှ် ဗီုလဵုစှေ်စိုတ်ရော သၟာန်ဏာ ညးတိုန် စိုပ်ပေဲါကောံဓရီုဂှ်ရ။ – “ အဝ် ၝတံပ္တိုန်ထ္ၜးဏာ ပရေၚ်ကမၠောန်ညးတံဂှ် ကၠးမံၚ်တၟာဂလိုၚ်ရောၚ် ပရေၚ်ဏံဂှ် ဍေံအာ ဗီုဏံရရောၚ် ညးလ္ၚဵု ဗီုဇကုမိက်ဂွံဒှ်ပြဟ်ဟ် ဍေံဒှ်ကၠုၚ်ဟွံမာန်တုဲ ဟွံပေၚ်စိုတ်တံဂှ် ဒးအေၚ်ဒုၚ်ရောၚ် ဍေံဒှ်ကၠုၚ်သိုက်က်ရောၚ်လေဝ် ဒးကေတ်အခိၚ်ရောၚ် ပရေၚ်ပညာဂှ်ကီု ပရေၚ်သီတိဍာ်ဂှ်ကီု ဒးကေတ်အခိၚ်ညိရောၚ် ညးတံ ဆက်ဒးဂစာန်အာ မံၚ်ဏီရောၚ်” သာ်ဏံ ညးကေတ်လဝ် (ပေန်ဇြေန်) ပရေၚ်တဵုလွဳ မာန်နေဂျာ ပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗု ‘နာဲယှိုဲလူ’ ညာတ်ရ။
ပေဲါကောံဓရီု ကေုာံ ပေဲါသောၚ်ကလးဝွံ နူကဵု မေ ၁၉ တုဲကၠုၚ်တေံ နကဵုဗော်ညးတံ ရုဲစှ်လဝ်ကမ္မတဳကေၚ် ကာတုဲ ပ္ဍဲကဵုပေဲါကောံဓရီုလၟေၚ်သၞာံဏံ ကလေၚ်သ္ပဏာဒတန်ရ၊ ပ္ဍဲဂှ် ကၠောန်လဝ်မတၞးမာဲ သွက်သြန်ဂအုံ ဗော်ညးတံ လၟိဟ်တၞး (၅၀၀၀) တၞးတုဲ သီုကဵုသ္ပဏာ သဘၚ်ပံက်မာဲ ပ္ဍဲအခိၚ်ကောံဓရီုဂှ်ကီုရ။