လတူကမ္မယှေန်ပေဲါရုဲမာဲကၟိန်ဍုၚ်တအ် ကော်သဳကၠဳလဝ် ကိစ္စသၞောတ်ပေဲါရုဲမာဲ (PR) ဂှ် နကဵုဗော်ညဳသၟဟ်မန် မုပတိုန်လဝ်ဟွံမွဲဏီ

မိလတိုပ်၊ နဝ်ဝေမ်ဗာ ၉၊ ၂၀၂၁

နူကဵုကမ္မယှေန်ပေဲါရုဲမာဲကၟိ်န်ဍုၚ်တအ် ကော်ဘိက်ဆဵုဂဗလဝ် ကုဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်တအ် သဳကၠဳကိစ္စ သၞောတ်ပေဲါရုဲမာဲ နကဵုဗၞတ်ဗ္ၜတ် (အချိုးကျစနစ်) (Proportional Representative-PR) တုဲကၠုၚ်နဝ်ဝေမ်ဗာ (၅-၆) ဂှ်မ္ဂး နကဵုဗော်ညဳသၟဟ်မန် မုလေဝ် သဳကၠဳဟွံမွဲ၊ ပတိုန်လဝ်လိက်စံၚ် ဟွံမွဲရောၚ် ဖက်ဆောညးအုပ်ကာ ဗော်ညဳသၟဟ်မန် နာဲသာန်တေန် ဟီုရ။
“နကဵုဗော်ညဳသၟဟ်မန်ပိုဲဂှ် ပိုဲတိုန်အာ ညးၜါ၊ မုလေဝ် ပရေၚ်သဳကၠဳ ပရေၚ်ပတိုန်ထ္ၜး ဟွံမွဲပုဟ်၊ နကဵုဗော်ပိုဲလေဝ် ပတိုန်လဝ် လိက်စံၚ်ဟွံမွဲပုဟ်၊ စိုပ်အတေံဂှ် ၜိုတ်ဆဗှ်လိက်စံၚ်ရ ပရေၚ်သဳကၠဳလေဝ် ဟွံမွဲပုဟ်” ဖက်ဆောညးအုပ်ကာ နာဲသာန်တေန် ဟီုထ္ၜးရ။
စပ်ကဵုသၞောတ်ပေဲါရုဲမာဲ ပဳအာ (Proportional Representative-PR) နူကဵုကမ္မယှေန်ပေဲါရုဲမာဲကၟိန်ဍုၚ်တအ် ပြုပြေၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ် ပေဲါရုဲမာဲဂတဏံ နကဵုဗော်ညဳသၟဟ်မန် ဒုၚ်တဲဟာ ဒစဵုဒစးဟာဂှ် ဟွံဟီုဓမံက်ဏီတုဲ သွက်ဒးသဳကၠဳအာ ပ္ဍဲကဵုကောံဓရီုကမ္မတဳဗဟဵု ဂတဏံနွံရောၚ် သ္ဂးရ။
“ကိစ္စသၞောတ်ပေဲါရုဲမာဲ ပဳအာဏံဂှ် နကဵုဗော်ညဳသၟဟ်မန်ပိုဲ မုလေဝ်ပတိတ်လဝ်လစွံစိုတ် ဟွံမွဲဏီပုဟ်၊ ခြာဟွံလံ ဏံ ကောံဓရီုကမ္မတဳဗဟဵု ပိုဲနွံမံၚ်ဏောၚ်၊ ကိစ္စဏံ ပိုဲသဳကၠဳအာ ပ္ဍဲကမ္မတဳဗဟဵုပိုဲဏောၚ်၊ အခိၚ်ဂှ်မှ ဗီုလဵုဗော်ပိုဲစွံစိုတ် ဂှ် ဟီုမာန်” နာဲသာန်တေန် ဆက်ဟီုရ။
လတူသၞောတ်ပေဲါရုဲမာဲ နကဵုသၞောတ်ဗ္ၜတ် (အချိုးကျစနစ်) ကမ္မယှေန်ပေဲါရုဲမာဲကၟိန်ဍုၚ်တအ် ချပ်ဇန်ဒၟံၚ် (Proportional Representative-PR) လၟုဟ်ဂှ် ဗော်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ် ဟွံစှေ်စိုတ်နွံတုဲ ရမျာၚ်ဒစဵုဒစးလေဝ် မံက်ကၠုၚ်မံၚ်နွံရ။
စပ်ကဵုကမ္မယှေန်ပေဲါရုဲမာဲကၟိန်ဍုၚ်တအ် ဖန်ဇန်ပြၚ်ပြေၚ်ဒၟံၚ် သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ်ပေဲါရုဲမာဲ ဂတဏံ (၂၀၂၃) ဂှ် ညးတအ် သွက်ဂွံပြံၚ်လှာဲအာ သၞောတ်ပေဲါရုဲမာဲ (Proportional Representative-PR) တွဵုရောၚ်ဂှ်လေဝ် ဖက်ဆောညးအုပ်ကာ ဗော်ညဳသၟဟ်မန်ဂှ် ဟီုရ။
ကမ္မယှေန်ပေဲါရုဲမာဲကၟိန်ဍုၚ် ဆဵုဂဗကုဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တအ်ဂှ် သွက်ဂွံသဳကၠဳပတိုန်ထ္ၜး လိက်စံၚ် စပ်ကဵုသၞောတ်ပေဲါရုဲမာဲ (Proportional Representative-PR) ဂှ်တုဲ ကၠောန်ဏာလဝ် ပ္ဍဲကဵုရုၚ်အလဵုအသဳ ရးလ္ဂုၚ် (ရန်ကုန်တိုၚ်းဒေသကြီး အစိုးရအဖွဲ႕ရုံး) ဂှ် ညးစၞး မွဲဗော် (၂) တၠ၊ ဘိက်လဝ်ဗော်သီုဖအိုတ် (၉၃) ဗော်ဂှ် (၅၀) ဗော်တိုန်စိုပ်တုဲ သၟေဟ်တံဂှ် ဟွံတိုန်စိုပ်ရ။
ပေဲါရုဲမာဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ မွဲဒမြိပ် စနူ (၂၀၁၀) ကီု၊ (၂၀၁၅) ကီု၊ (၂၀၂၀) ကီုဂှ် သုၚ်စောဲကၠုၚ်လဝ် သၞောတ်ပေဲါရုဲမာ ညးဂွံမာဲဂၠိုၚ် ညးဇၞး (First Past The Post) (FPTP) ရ။