နာဲခပဝ်

ရံၚ်အာ အကာဲအရာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် အခိၚ်တ္ၚဲဏံမ္ဂး အကာဲအရာ အပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာဂှ် ယှုက်ထုဲဒၟံၚ် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်တုဲ ပရေၚ်ဇီုကပိုက် လတူညးဍုၚ်ကွာန်တံနွံရ။ ကြဴနူဂှ် သွက်ညးဍုၚ်ကွာန် နူကဵုဍုၚ်ဗၟာတံ သွက်ဂွံဂြိပ်ဒဴဂှ် လပါ်အလဵုရော။ ကြပ်အိုတ်ဂှ် ဍုၚ်သေံရ။ ဍုၚ်ဗၟာကဵု ဍုၚ်သေံ နွံမံၚ်ပယျဵု ကြပ် (၂၄၀၀) ကဳလဵုမဳတာရောၚ်တုဲ ကောန်ဍုၚ်ကောန်ကွာန် နူကဵုဍုၚ်ဗၟာတံ လုပ်မံၚ်ဍုၚ်သေံ လၟိုန်ကာလရ။

ဍုၚ်သေံဂှ် ဍုၚ်သွဝ်ဟာ? ဟွံသေၚ်ရ။ ဆဂး သွက်ဂွံစမွဲဗုၚ်ကီု သွက်ဂွံထံက်ပၚ်ကဵု မိမကောဒေံ ပ္ဍဲသ္ၚိတေံဂှ် သၟာကမၠောန်ဍုၚ်ဗၟာတံ ဒးရုန်ဂစာန်ရ။ ၜိုန်ရအခိၚ်ယဲကပ်ကိုဝ်ဝေဒ်(၁၉) (Covid-19) ပြးဇးဒၟံၚ် အပ္ဍဲကဵုဍုၚ်သေံ ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ကီုလေဝ် ကောန်ဍုၚ်ဗၟာတံ ဂစာန်လုပ်မံၚ် တတ်ကၠောံပယျဵုဍုၚ်သေံ ဟွံမွဲကဵုဗဗွဲဓရ်ရ။ ဟိုတ်နူကဵု ယဲကပ်ကိုဝ်ဝေဒ် (၁၉) တုဲ ၜိုန်ရ အလဵုအသဳဍုၚ်သေံတံ ကၟာတ်လဝ်ပယျဵုညးတံ ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ကီုလေဝ် ရဲကၠတ်လုပ်ဍုၚ်တံ နွံမံၚ်ဖိုဟ်ရ။ ဗၠာဲသၟိၚ်သေံတံ ပၞာန်သေံတံ ညးတာလျိုၚ်သၟိၚ်သေံတံ ဗက်ရပ်ဒၟံၚ်လၟိုန်န်တုဲ မွဲမွဲတ္ၚဲမ္ဂး အောန်အိုတ် လၟိဟ်မၞိဟ် (၁၀၀) တၠ ရပ်ဂွံမံၚ်ရောၚ်။ အတိုၚ်လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် နူကဵုဗၠာဲသၟိၚ်သေံတံဂှ်တှေ် ပ္ဍဲကဵုပွိုၚ်မွဲသၞာံ (၂၀၂၁) အဃောကၟာတ်လဝ် ပယျဵုညးတံဂှ် ရပ်ဂွံမံၚ် ရဲကၠတ်လုပ်ဍုၚ်တံ နွံတဴဗွဲမဂၠိုၚ်တုဲ ညးတံ ရပ်ဂွံလဝ် ဗၞတ် (၅၀၀၀၀) တၠပြၚ်ကီုရ။

ပြသၞာ ကောန်ဍုၚ်ဗၟာတံ ဒးဂြိပ်လုပ် ပ္ဍဲဍုၚ်သေံဂှ် ဟိုတ်နူကဵု အကာဲအရာ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာရောၚ်။ မွဲအခိၚ်တေံ အခိၚ်အကာဲအရာဍုၚ်ဗၟာ ၜိုဟ်ဟ်သြိုဟ်ဟ်တေံဂှ်တှေ် သၟာကမၠောန် နူကဵုဍုၚ်ဗၟာတေံဂှ် လုပ်စိုပ်ဍုၚ်သေံ ၜိုဟ်ဟ်သြိုဟ်ဟ်ကီုရ။ ကၠောန်ပါတ်သပတ် သီုကဵုကေတ်တုပ်စိုတ် လိက် MOU နူကဵုကမ္ပဏဳ ပလံၚ်ပၠောပ်မၞိဟ်တံတုဲ လုပ်အာၜိုဟ်ဟ်သြိုဟ်ဟ်ရ။ ဂွံအခေါၚ်ကၠောန်ကမၠောန် ပွိုၚ်မွဲသၞာံတုဲ ဆက်အာယုက်ဂွံရ။

ဆဂး လၟုဟ်ဂှ် မုဟိုတ် ကောန်ဍုၚ်ဗၟာတံ ဒးဂြိပ်ဒဴလုပ်အာ ဍုၚ်သေံရော? ဟိုတ်နူကဵု ပၞာန်တံ သီကေတ်အဝဵုတုဲဗက် အကာဲအရာပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် အပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာဂှ် ဆုတ်ယောၚ်စှေ်ရ။ ပဋိပက္ခ ဂစိုတ်ဂယိုၚ်ညးသကအ်တံဂှ်လေဝ် နွံတဴတၟာဂလိုၚ်ကီုရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ညးဍုၚ်ကွာန် ဒးဖေက်ဂၟံက်တုဲ ဒးဂြိပ်ဒဴလေဝ်နွံရ။

ခြာဟွံလအ်ကၠုၚ်တေံ ပ္ဍဲဒေသပယျဵု မျဝတဳဂှ် ဒပ်ပၞာန်ဗၟာတံ ဗတိုက်ဍုၚ်ကရေၚ်မွဲဍုၚ်ဍောတ် လေဝ်ကေကဝ်တုဲ သီုကဵုထောံဗမ် နူလတူက္ၜၚ်ကျာရ။ ညးဍုၚ်ကွာန် (၁၀၀၀၀) တၠပြၚ်တံ ဒးဂြိပ်ဒဴလုပ် ပ္ဍဲဍုၚ်သေံနွံရ။ မံၚ်စံၚ်ဂွံ ပ္ဍဲဍုၚ်သေံ မွဲချိုန်ခဏတုဲ က္လေၚ်စဴအာရ။

သရုပ်မ္ဂး ပြသၞာမကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် အပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာတံဂှ် ဍေံဇီုကပိုက် အပ္ဍဲဍုၚ်သေံနွံရ။ ဆဂး မွဲအခိၚ်ဓဝ် ဟိုတ်နူကဵု သၟာကမၠောန်ဍုၚ်ဗၟာတုဲ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ဍုၚ်သေံ၊ ရုၚ်စက် ပ္ဍဲဍုၚ်သေံ တန်တဴမာန်ဒၟံၚ်ကီုတုဲ အကာဲအရာတံ ခိုဟ်ဒၟံၚ်ရောၚ် ဟီုစဂွံရ။ အလဵုအသဳသေံဂှ်တှေ် စပ်ကဵုကောန်ဍုၚ်ဗၟာ လုပ်ဍုၚ်သေံတုဲ ဒးချိၚ်ဆရပ်စပ်ဒၟံၚ်ရောၚ်။