လိက်ပရေင်၊ မယံင် (ဍုင်မန်)

နူကဵုတၠအဝဵုပၞာန်ဗမာတံ ပ္ကင်ရင်သီကေတ်လဝ်အဝဵုအုပ်ဓုပ်ဍုင် နူသၞာံ ၂၀၂၁ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳတေံတုဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ဂှ် ဒေသရးဇၞော်လ္ၚဵုကီု၊ ဒေသကောန်ဂကူကောန်ဍုင်အရၚ်သကုတ်သၠုၚ်ကျာ သေံသၟဝ်ကျာတံကီု၊ ဒေသရခေင်ကီု၊ ဒေသချေင် ကေုာံ ကချေင်၊ ကရေင်ဍာဲတံကီု ပေါဲပၞာန်သီတမ်ဒပ် သီဍုင်ကတဵုဒှ်တုဲ ဂကောံပၠန်ဂတးတံ သီုကဵုသီကၠုင် ဌာန်ဂအုပ်ပၞာန် ၂ ဒၞါဲကီု ကတဵုဒှ်ကၠုင်ရ။

အခိင်ပေါဲပၞာန်ထတ်သ္ကာတ်တုဲ သီတမ်ဒပ်၊ သီဌာန်ဂအုပ်ပၞာန်၊ သီဍုင် ကတဵုဒှ်ကၠုင်ဗီုဏံဂှ် နူလ္ပာ်တၠအဝဵုပၞာန်ဗမာတံ ဟီုပညုင်ကော်ဘိက်ကၠုင် ဂကောံပၠန်ဂတးတံ ညံၚ်ဂွံသောင်ကလးအာ ပဋိပက္ခ ဆဵုဂဗသဳကၠဳကီု၊ နူလ္ပာ်ဂကောံ ပၠန်ဂတးကောန်ဍုင်အရင် ကောံဒေံပိ ပၞာန်ကိုဝ်က (MNDAA)၊ ပၞာန်တအာင်ပလံင် (TNLA)၊ ဒပ်ပၞာန်ရခေင် (AA) နွံပၟိက်မိက်ဂွံသောင်ကလးအာ ပဋိပက္ခ နနဲပရေင်ဍုင်ကွာန်ကီု ရဴသာ်ဝွံ ပတိတ်ကၠုင်လိက်ရ။

လ္ပာ်ကံင်သဳပၞာန်တံကီု၊ လ္ပာ်ဂကောံပၠန်ဂတး ကောဒေံပိ (MNDAA၊ TNLA၊ AA) တံကီု မွဲလ္ပာ်ကဵု မွဲလ္ပာ် ပတိတ်လိက် ဟီုပညုင်ကၠုင် သွက်ဂွံသောင်ကလးအာ ပဋိပက္ခပရေင်ဍုင်ကွာန် နနဲဆဵုဂဗ သဳကၠဳတက်ကျာၜိုဟ်လလမ်ဂှ်မ္ဂး ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၅ ဏံ ပၞော်ပါင်တြင် ပေါဲသဳကၠဳပရေင်ၜိုဟ်လလမ် ပံက်တိုန်မာန်ဟာဂှ် ပါ်ရံင် သွာၚ်ဂအုံညး ဂအုံညးတုဲ သ္ၚဳဂၠိပ်အာ လညာတ်လစွံစိုတ် မွဲဂအုံညး ဂအုံညးရောင်။

∆ ဂကောံကောဒေံပိ ပ္တိတ်ကၠုင်လိက်လစွံစိုတ် သွက်ဂွံသောင်က္လးအာ ပဋိပက္ခ နဲဆဵုဂဗတက်ကျာ

ဒေသတွဵုရးသေံသၟဝ်ကျာဂှ် ဒပ်ကိုဝ်က (MNDAA) ကေုာံ ဒပ်တအာၚ် (TNLA) ၜါဒပ်ဝွံ တုဲကၠုင်သၞာံ ၂၀၂၄ ကၠာဟွံအိုတ်က္ဍင်ဂှ် သီကၠုင်လဝ်ဍုင် သဇိုင်ဒေသညးကဵုညးတုဲ လက္ကရဴအိုတ်ဏံ ပ္ဍဲကဵု သီလဝ်ဍုင်လာယှိုဝ် ကေုာံ ဌာန်ဂအုပ်ပၞာန်ရးဨသာန် (ရမခ) ပ္ဍဲဂိတုအဝ်ဂေတ် ၅၊ ၂၀၂၄ တုဲဂှ် နကဵုအသိၚ်ဇြဟတ်ဓရိုဟ်အလဵုအသဳဍုင်ကြုက်တုဲ ဒးဒေါံကၠုင်ပေါဲပၞာန်ကီု သီုကဵုဒးပတိတ် ကၠုင်လိက် လစွံစိုတ် ဒဒှ်ရ နွံပၟိက်ဆဵုဂဗသဳကၠဳသောင်ကလးအာ နနဲပရေင်ဍုင်ကွာန်ရောင် မ္ဒးလလောင်ကၠုင်ရ။

ပရေင်ပညဳပညပ်အလဵုအသဳဍုင်ကြုက်ဂှ်တုဲ ဂိတုဂျာန္နဝါရဳ ၁၅ (၂၀၂၅) ဏံမ္ဂး ကံင်ဇြဳပၞာန်ကဵု ဒပ်ကိုဝ်ကတံ သွက်ဂွံဆဵုဂဗသဳကၠဳညးသ္ကံနွံ ပရိုင်မံက်မံင်ရ။ တုဲကၠုင် ၂၀၂၄ ကၠာဟွံအိုတ်တေံလေဝ် အစဳဇန်အလဵုအသဳဍုင်ကြုက်တုဲ ဆဵုဂဗ သဳကၠဳကၠုင်လဝ်နွံတုဲ နူလ္ပာ်ကံင်ဇြဳပၞာန်တံ အာတ်မိက်ကၠုင် ဍုင်လာယှိုဝ် ညံၚ်ဂွံကလေင်အပ်ကဵု ဂးတုဲ ဒပ်ကိုဝ်က ဟွံဒုင်တဲဂှ်ရ ဝိုၚ်သဳကၠဳ ဆက်ဆိုအ်ဗအာနွံ ပရိုင်ဂမၠိုင် ချူဓမံက်လဝ်ရ။

ဒပ်ရခေင်တံဂှ် သီဂွံလဝ်ဍုၚ်ရခေင် သှ်ေဆ ၃ ပွိုၚ်ဍုၚ် (စစ်တွေ၊ မာန်အောၚ်၊ ကျောက်ဖြူ) ဂှ် ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၅ မံက်ဏံ ပတိတ်လိက်လစွံစိုတ် သွက်ဂွံသောင်ကလးအာပဋိပက္ခပရေင်ဍုင်ကွာန် နဲဆဵုဂဗတက်ကျာကီု သ္ဂးရ။

လ္ပာ်ဒပ်ရခေင်တံ ပ္တိတ်ကၠုင်လစွံစိုတ်တုဲ လ္ပာ်ကံင်ဇြဳပၞာန်တံလေဝ် သွက်ဂွံဆဵုဂဗသဳကၠဳအာ နနဲပရေင်ၜိုဟ်လလမ်ဂှ် ပံက်လဝ်တြင်လၟိုန်ရရောင် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဗမာ ဟီုကၠုင် ပ္ဍဲတ္ၚဲကၟိန်ဍုင်ဗၟာသၠးပွး တုဲကၠုင်ဂျာန်နဝါရဳ ၄ ဂှ်ကီုရ။

လ္ပာ်ဂကောံကောဒေံပိတံကီု၊ လ္ပာ်ကံင်ဇြဳပၞာန်ဂှ်ကီု ဟီုလလောင်ကၠုင် သွက်ဂွံဆဵုဂဗသဳကၠဳ ကိစ္စပရေင်ၜိုဟ်လလမ် နွံကၠုင်ရ။ ပ္ဍဲကဵုဟီုလလောင်ကၠုင် ကိစ္စသဳကၠဳပရေင်ၜိုဟ်လလမ်ဏံဂှ် ဒပ်ကိုဝ်ကမွဲဟေင် အစဳဇန်အလဵုအသဳကြုက်တုဲ သွက်ဂွံဆဵုဂဗသဳကၠဳအာ ပ္ဍဲဍုင်ကြုက်နွံရ။ သှ်ေ ဒပ်တအာင်ပလံင် ကဵု ဒပ်ရခေင် ၜါဂကောံဏံဂှ် ပေါဲဆဵုဂဗသဳ ကၠဳပရေင်ၜိုဟ်လလမ် ဒှ်မာန် ဒှ်ဟွံမာန် ဂွံပါ်ပါဲဂှ် ပြဟ်မံင်ညိဏီရ။

လတူဒပ်ရခေင် (အေအေ) တံ ပတိတ်ကၠုင်ရမျှာင် သွက်ဂွံဆဵုဂဗသဳကၠဳအာပရေင်ၜိုဟ်လလမ် နနဲပရေင်ဍုင်ကွာန်ဟီုဂှ် တွဵုရးဍုင်ရခေင် ဍုင်ဗွဲမဂၠိုင်ဂှ် သီဂွံလဝ်ကြပ်အိုတ်မံင်ရတုဲ ယဝ်ခါရ ပေါဲသဳကၠဳပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂှ် ဒှ်လေဝ် ဒပ်ရခေင်တံ သွက်ဂွံဖန်ဇန်ဖျေံဗီုပရေင်အုပ်ဓုပ်ဍုင်တုဲ ဒေါံပေါဲပၞာန်မှ ပတန်ပရေင်အုပ်ဓုပ်၊ ပတန်အဝဵုဂွံရ။ ဟိုတ်နူဂှ်ရ ဒပ်ရခေင် တံ ကေတ်အခေါင်လတူ ဇၞးမံင်ပေါဲပၞာန်ဂှ်တုဲ ပတိတ်ကၠုင်လစွံစိုတ် သွက်ဂွံတက်ကျာသဳကၠဳပရေင်ဍုင်ကွာန် နနဲလ္တူခုင်ရောင် သၟာသ္ၚဳဂၠိပ်ပရေင်ဍုင်ကွာန်လ္ၚဵုသ္ၚဳဂၠိပ်ရ။

ဆဂး ပေါဲပၞာန်ဂှ် ပါဲနူတွဵုရးရခေင်တုဲ ဒပ်အေအေတံ ပံၚ်တောဲ ဒပ် PDF ဒေသတံတုဲ ဂစာန်သၠဲဗတိုက်လုပ်ကၠုင် ဒေသရးမဂွေ၊ ရးဨရာဝတဳ ပၠန်နွံရ။

ရံင်အခါတ်အကာဲကေတ်ပေါဲပၞာန်ဒေသရခေင်ဂှ် ဗွိုၚ်ဆက်သၠဲအာမံင်ဏီတုဲ အခိင်အောန်အောန်ဏံ ဂွံစိုပ်ကဆံၚ် ဗွိုင်သဳကၠဳပရေင်ဍုင်ကွာန်မာန်ဂှ် ဂၠံၚ်ဍာန်ဟွံဆဵုဏီရ။

∆ ဗွိုင်ဇြဟတ်လ္ဒောဝ်တံ ရုန်ဂစာန်မံင် ပေါဲသဳကၠဳပရေင်ဍုင်ကွာန်

ဇြဟတ်လ္ဒောဝ်ဏံဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်လ္ၚဵု၊ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်ကောန်ဍုင်အရင်လ္ၚဵု၊ သၟာပရေင်ဍုင်ကွာန် နွံမ္ၚး ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်လ္ၚဵုတံ ချပ်သဳကၠဳဒၟံင် သွက်ဂွံသောင်ကလးအာ ပဋိပက္ခပရေင်ဍုင်ကွာန် နွံရ။ ပေါဲဆဵုဂဗ ‘ၚိုဲသံၚ်’ (ငွေဆောင်းသဘောတူညီချက်) ကၠောန်ဗဒှ်ဆဵုဂဗသဳကၠဳလဝ်ကာပၞုက် နူဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ ၂၀၂၄ တုဲကၠုင်တေံဂှ် ပ္ဍဲသၞာံ မံက် ၂၀၂၅ ဏံ မံက်တိတ်ကၠုင်ရ။

တင်လစွံစိုတ်ပ္ဍဲဆဵုဂဗဂှ် ပတိတ်လဝ်လညာတ်(၇)တင်နွံရ၊ ပ္ဍဲကဵု(၇)တင်ဏံဂှ် တင်အဓိကကဵုလဝ်က္ဍိုပ်ဂှ် နူကၠာဟွံဂွံ ကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲဏီဏံ ညံင်ဂွံဗလးကဵု ဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳ တုဲ ညးဒးပါလုပ်ထေက်သီုဖအိုတ်တံ ညံင်ဂွံကၠောန်ဗဒှ်အာ ပေါဲသဳကၠဳပရေင်ဍုင်ကွာန်မွဲ၊ သွဟ်တိတ်နူပေါဲသဳကၠဳပရေင်ဍုင်ကွာန်ဏံတုဲမှ ကၠောန်အာပေါဲရုဲမာဲထေက်ရောင် လိက်ဂှ် ချူဗမံက်လဝ်ရ။

အတိုင်လစွံစိုတ် ဇြဟတ်လ္ဒောဝ်ဏံ ချဳဒရာင်ရေင်တၠုင်မံင်ဂှ်မ္ဂး ယဝ်ကၠောန်အာပေါဲရုဲမာဲ အတိုင်နူပကတိဒှ်မံင်လၟုဟ်ဂှ် ပေါဲပၞာန်သွက်ဂွံထပ်ထၞာန်သ္ကာတ်မြဟ်တိုန်နွံတုဲ ညံင်ဂွံထိင်အာ ပေါဲပၞာန်ကီု၊ သွဟ်ပဋိပက္ခပရေင်ဍုင်ကွာန် လ္ပာ်ကံင်ဇြဳပၞာန်ကီု၊ သီုလ္ပာ်ဂကောံပၠန်ဂတး ဒစဵုဒစးတံကီု သဳကၠဳဂၠာဲအာ ပ္ဍဲပေါဲသဳကၠဳပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂှ်တုဲ အတိုင်ဂွံနင်တင်တုပ်စိုတ်ဂှ် ဆက်ရေင်တၠုင်ဗမံက်အာရုပ်ရဴ ပရေင်ဍုင်ကွာန်အနာဂတ်မ္ဂး ပေါဲပၞာန်လေဝ် သက်သာတိုန်၊ ပဋိပက္ခပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂှ် ဂွံသောင်ကလးအာနဲၜိုဟ်လလမ်မာန် ဇြဟတ်လ္ဒောဝ်ဏံ ရန်ချပ်လဝ်ရ။

ဆဂးဂှ် လတူရဲဇြဟတ်လ္ဒောဝ်တံ ချပ်ဖန်ရုန်ဂစာန်မံင်ဂှ် ၜိုတ်လဵုပကောံဇြဟတ်ဂွံမာန်၊ ၜိုတ်လဵုသီဗ္ၜောဝ်ဇြဟတ် ဒပ်ပၞာန်ဗမာ ကေုာံ ဇြဟတ်ရဲပၠန်ဂတးတအ်မာန်ဂှ် ဒးမင်ရံင်မံင်ဏီရ။ ပြဟ်ပြဟ်ဏံမ္ဂး ရဲဇြဟတ်လ္ဒောဝ်တံ ဂစာန်မံင်ဂှ် ရုပ်ရဴပြာပြာကတ်ကတ် ဗွိုင်ဂလိုင်ဂွံဘိုင်ပါလုပ် သီုစိုတ်သီုစရိုတ်ဂှ် ဟွံဆဵုဏီရ။

∆ ပၞော်ယီုပေါဲရုဲမာဲ ဂကောံကံင်ဇြဳပၞာန် မေန်အံင်လှာင်

ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၅ ဏံ ညံင်ဂွံဒှ်ကၠောန်အာပေါဲရုဲမာဲဂှ် ဂကောံကံင်ဇြဳပၞာန် မေန်အံင်လှာင်တံ လးဖျေံဒၟံင် အစဳဇန်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ဆက်ဆက်ရ။ ပရေင်ကံက်စရင်ကီု၊ နဲကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲကီု ဂွံလဝ်ပရေင်ထံက်ပင်ရီုဗင်ကွတ် နူဍုင်ဇိုၚ်ဝုတ်ဒိုဟ်လ္ၚဵုတုဲ ပေါဲရုဲမာဲဂှ် ဟွံဒှ် ညံင်ဒှ် ကံင်ဇြဳပၞာန်တံ ဂစာန်ဖန်မံင်ရ။

ရံင်အာလ္ပာ်ဒေသပေါဲပၞာန်ကတဵုဒှ်မံင်တ္ၚဲဏံမ္ဂး ဗီုကဵုဒေသကချေင်၊ ချေင်၊ ကရေင်ဍာဲ၊ ရခေင်၊ ရးလ္ၚဵုလ္ၚဵုဂှ်မ္ဂး ဂွံကၠောန် ပေါဲရုဲမာဲၜိုဟ်ၜိုဟ်ဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်ရ။ ရးပေါဲပၞာန်ဟွံစိုပ် ဍုၚ်ဇၞော်လ္ၚဵုကဵု ဒေသတွဵုရး ပေါဲပၞာန်ဟွံဒှ်လ္ၚဵုတံဟေင် ကၠောန်မာန်ရ။

ပေါဲရုဲမာဲဏံဂှ် တၟော်ကဵုအလုံမွဲဍုၚ်မ္ဂး ဗော်မဒှ်ဇြဟတ်ဒပ်ပၞာန်ဗမာတံ ဗော်ကျဖောအ်ဂှ် သွက်ဂွံတိုန်ဒှ်အလဵုအသဳ ညးသ္ကိုပ်သ္ကဍုင်ဂှ် သွဟ်တိတ်လဝ်တုဲတုဲရ။ ဆဂး ရံင်အာကဵုဗွိုင်ဍုင်ဇိုင်ဝုတ်ဒိုဟ်လ္ၚဵု ဍုင်အာဇြဳယာန်လ္ၚဵု ကဵု ဍုင်ပလိုတ်လ္ၚဵုတံ ပေါဲရုဲမာဲဒှ်အာတုဲ ဗီုပြင်အယောင်အလာ အလဵုအသဳ မွဲတိုန်ကၠုင်မ္ဂး ဍုင်ထံက်ဂလာန် ကံင်ဇြဳပၞာန်တံကီု၊ ဍုင်ထ္ၜမ်လဝ် ဍာ်တံကီု ဒှ်အာအထံက်သက်သဳမွဲတုဲ ရမျှာင်ဒစဵုဒစး သာစှ်ေအာမွဲတင်၊ မွဲတင်ပၠန်ဂှ် အကြာ ရဲဇြဟတ်ဒစဵုဒစးတံ လညာတ်တိတ်ဒှ်အာၜါထာင် မွဲတင်၊ ပါဲနူဏံပၠန် ဇြဟတ်ပၠန်ဂတး ဂကူဗမာတံကီု၊ ဇြဟတ်ပၠန်ဂတး ကောန်ဂကူကောန်ဍုင်အရင်တံကီု ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ် နဲဆီပါ်ဍာ်ဇွောဝ်ဏံ အခိင်အောန်အောန် ကလှ်ဖျေံတၠအဝဵုကံင်ဇြဳပၞာန်ဟွံမာန်ဂှ်တုဲ စိုတ်ဓာတ်ပြံင်သၠာဲ လညာတ်ထ္ကး ဇြဟတ်ပြး ဒှ်အာၜါထာင်မာန်ရ။

အခိင်တေံမ္ဂး အယောင်အလာ စၠတ်ထဝ်မံက်တိုန်၊ အယောၚ်အလာ အလဵုအသဳမွဲ တိုန်ဒှ်ကၠုင်၊ ဗီုပြင် အယောင်အလာ အလဵုအသဳမွဲ ဗ္ဂေတ်အာစက်ယန်ဍုင်တုဲ ကွပ်သီုဖအိုတ် စတမ်နူ ညးဍုင်ကွာန်ဓမ္မတာမွဲ ဒဵုစိုပ် ဂကောံပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်တံ လညာတ်တိတ်ဒှ်အာ ၜါၜါထာင်ဖအိုတ်မာန်ရ။

ရံင်သရောပ်ကေတ် ၃ ဂၠံင်တရဴဗွဲလတူတေံမ္ဂး ပ္ဍဲပ္ၚံက်သၞာံ ၂၀၂၅ ဏံဂှ် ပဋိပက္ခ ပရေင်ဍုင်ကွာန်ကၟိန်ဍုင်ဗမာဂှ် ပတဝ်အာမံင် ဂၠံင်တရဴသောင်ကလး နနဲပရေင်ဍုင်ကွာန် ကေုာံ ပရေင်ၜိုဟ်လလမ်ရ။

ဆဂးဂှ် လ္ပာ်ဇြဟတ်ကောဒေံပိ (MNDAA, TNLA, AA) တံ သဳကၠဳပညဳပညပ် ပရေင်ၜိုဟ်လလမ် ပြေပြံင်အာကဵု ကံင်ဇြဳပၞာန်ကီုကဵုဒှ်၊ လ္ပာ်ရဲဇြဟတ်လ္ဒောဝ်တံ ပညဳပညပ်ကၠုင် သွက်ဂွံကၠောန်အာပေါဲသဳကၠဳပရေင်ဍုင်ကွာန် ဂၠာဲသွဟ်ပဋိပက္ခပရေင်ဍုင်ကွာန် လတူနနဲလတူခုင်ကီုကဵုဒှ်၊ ပေါဲရုဲမာဲ ကံင်ဇြဳပၞာန်တံ ကၠောန်ဗဒှ်ကၠုင်ကဵုဒှ် ဂၠံင်တရဴ တိုင်ပ္ကဴအန္တိမ သွက်ဂွံဒက်ပတန်ဍုင်အနာဂတ် “ဖေဝ်ဒရာဒဳမဝ်ကရေဇြဳ” ညးဂလိုင်ဒုင်တဲမွဲ ညံၚ်သ္ဂောံမံက်၊ ဒပ်ပၞာန်ဗမာ ညံၚ်ဂွံဆုတ်တိတ်အာနူစင်ပရေင်ဍုင်ကွာန် စတမ်သာ်ဏံ ဗွဲမခိုင်ကၟောန် ဗတိုက်အာမာန်မ္ဂး အတိုင်ဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံ ရန်စၟဳလဝ် ဍာ် ၁၀၀% ကလိဂွံမာန်တုဲ အခါရ စင်ရဲဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံ ပတုဲပေါဲဟွံတုဲ ဝိုင်စင်နူတၞဟ်တံ ပေါဲသဳကၠဳပရေင်ၜိုဟ်လလမ်၊ ပေါဲပညဳပညပ်ပရေင်ဍုင်ကွာန်၊ ပထောင်ယီု ပေါဲရုဲမာဲ တၠအဝဵုပၞာန် မပတမ်သာ်ဏံ ဖန် ဇန်တပ်ပညဳပညပ် မွဲမွဲသွာင်ဇန်ဒှ်ကၠုင်မ္ဂး ပရေင်ရုန်ဂစာန် အခေါင်အရာကောန်ဂကူ၊ အခေါင်အရာမၞိဟ် ဗမာတံ စကာကၠုင်မံင် ဒဳမဝ်ကရေဇြဳသၞောတ်ဗမာ “မြန်မာ့နည်း မြန်မာ့ဟန် ဒီမိုကရေစီ” ဂှ် သွက်ဂွံဒှ်အာ ဖေဝ်ဒရာသၞောတ်ဗမာ “မြန်မာ့နည်း မြန်မာ့ဟန် ဖယ်ဒရယ်” ပၠန် ချိုတ်ပၠိုတ်ရ။