လိက်ပရေၚ်လညာတ်၊ မယံၚ် (ဍုၚ်မန်)

နူလ္ပာ်ဒပ်ကံၚ်သဳပၞာန်ဗၟာတအ် ဗ္တိုက်ပၞာန်သၠုၚ်ပ္တိုန်အဆံၚ်ပၞာန်ကျာတုဲ ထောံဖျေံဗမ်ဇၞော် ပ္ဍဲအကြာညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ကတဵုဒှ်ဂၠိုၚ်ကၠုၚ်တုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ် ဒးဒုၚ်ဇီုကပိုက် ဘဲချိုတ်ဂျိုၚ်ဂၠိုၚ်ကၠုၚ်မံၚ်ရ။

ဒေသသကုတ်သၠုၚ်ကျာ ဗီုကဵုဒေသမန်၊ ကရေၚ်မ္ဂး ဒဒှ်ကွာန်ကအ်ဗိုတ်(ကာန်နဳ) ကွာန်ဂြိုပ်ကြုက် မွဲဒမြိပ်ဂှ် ဟိုတ်နူဒပ်ကျာကံၚ်သဳပၞာန်တအ် ဂြာတ်ထောံဖျေံဗမ်ဇၞော် ပ္ဍဲအကြာကွာန်တုဲ ခၟဳသၚ်ဂမၠိုၚ်၊ ညးဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ် ဒးအိုတ်လမျီုလေဝ်နွံ၊ ဒးဝပ်လေဝ်နွံ ဟွံအောန် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်အဆက်ဆက်ရ။

စပ်ကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ဒးဒုၚ်ဘဲပၞာန်ဂှ်တုဲ နကဵုဂကောံပၠန်ဂတးဗွဲမဂၠိုၚ် ၜိုန်ရဒုၚ်လဝ်ယၟု ဒပ်စဵုဒၞာညးဍုၚ်ကွာန် (ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့) ကီုလေဝ် ပရေၚ်ဒးပန်ဗ္တိုက်ကဵု ကံၚ်သဳပၞာန်ဗၟာတအ်ရောၚ် စွံအဓိကတုဲ ဂွံစွံအာရီုကဵု လ္ပာ်ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ဂွံစဵုဒၞာမၚ်မွဲကဵု ဘဲလမျီုညးဍုၚ်ကွာန်၊ ပရေၚ်ဆောံလေၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်တအ်ဂှ် ရေၚ်တၠုၚ်ကဵုဟွံမာန်ရ။

ဒေသဗလးတိပ္ဍဲမုက်ပၞာန်ကီု၊ ပ္ဍဲမုက်ပၞာန်ဟွံသေၚ်ကီု ဇၟာပ်အခိၚ် ဂွံရေၚ်တၠုၚ်ကၠောန်ၜိုတ်ကဵု လ္ပာ်ဘဲအန္တရာဲညးဍုၚ်ကွာန်တအ်မာန်ဂှ် ဂကောံ(ဝါ)ဒပ် စဵုဒၞာညးဍုၚ်ကွာန် တၞဟ်ခြာသက်သက် ထေက်ကဵုဒးပံက်ပ္တိုန်ထေက်ရ။

ပ္ဍဲကဵုဂကောံ(ဝါ)ဒပ် စဵုဒၞာညးဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ဗီုကဵုဒပ် ဖရဳဗာမာရုၚ်ဂျာ(Free Burma Rangers) ညးတာလျိုၚ်နူဒပ်အမေရိကာန်(တြေံ) က္ဍိုက်ပ်တုဲ ပံၚ်တောဲလဝ်ကဵု ဒပ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ဒေသပယျဵုဂမၠိုၚ်တအ် ချဳဒရာၚ်ရေၚ်တၠုၚ် စဵုဒၞာဘဲအန္တရာဲ ညး ဍုၚ်ကွာန်တအ်ဂှ်ရ။

နကဵုဒပ် ဖရဳဗာမာရုၚ်ဂျာ (Free Burma Rangers) တအ်ဂှ် နကဵုပရေၚ်ကမၠောန်ဒပ်ညးတအ် ဟွံဗ္တိုက်ပၞာန်ရ။ ဆဂးဂှ် သွက်ဂွံဒှ်အထံက်အပၚ် ပရေၚ်စဵုဒၞာမၚ်မွဲညးဍုၚ်ကွာန်တုဲ ကဵုဒၟံၚ်ဘာပၞာန် ကုဂကောံပၠန်ဂတးကောန်ဍုၚ်အရၚ်လ္ၚဵုနွံ ရ။ တုဲပၠန် သွက်ဂွံဒှ်အထံက်အရီု ပရေၚ်စဵုဒၞာမၚ်မွဲဘဲပေါဲပၞာန်တုဲ ကဵုပညာ စပ်ကဵု ဘဲအန္တရာဲပေါဲပၞာန်နွံရ။

တၠုၚ်လအာတုပ်ကဵု ဒပ်ဖရဳဗာမာ (Free Burma Rangers) ဂှ်ကီု ဒေသမန်၊ ကရေၚ် ပိုဲတအ်လေဝ် ဂကောံ(ဝါ)ဒပ်ပၠန်ဂတးဂမၠိုၚ် ပံၚ်တောဲတုဲ ရေၚ်တၠုၚ်ပံက်ပ္တိုန်မာန်မ္ဂး ဒှ်ဂုန်ဖဵုသွက်ညးဍုၚ်ကွာန်တအ်ရောၚ် ညာတ်ရ။

ပ္ဍဲကဵုဂကောံ(ဝါ)ဒပ် စဵုဒၞာညးဍုၚ်ကွာန်ဏံဂှ် ဒပ်ပၠန်ဂတးမန်ဂမၠိုၚ်ကဵုဒှ် ပံၚ်တောဲသီုဒပ်ပၠန်ဂတး မၞုံဒေသမန်ဂမၠိုၚ်ကဵုဒှ် ပံၚ်တောဲသီုကဵုဂကောံဒပ်မဟာမိတ် မၞုံပ္ဍဲဒေသမန်၊ ကရေၚ်ကဵုဒှ် ပံၚ်ကောံပံက်ပ္တိုန်မာန်မ္ဂး စိုပ်တရဴဂၠိုၚ်ရောၚ်စှေ်စိုတ်ရ။

ဂကောံ(ဝါ)ဒပ် စဵုဒၞာညးဍုၚ်ကွာန်ဏံဂှ် သ္ပအဓိကကဵု ပရေၚ်ရီုဗၚ်မၚ်မွဲ ဒဒိုက်သၞာညးဍုၚ်ကွာန်တုဲ ကာလပေါဲဗတိုက် ကတဵုဒှ်ကီုဒှ်၊ ပေါဲဗတိုက်ဟွံဒှ်မွဲသာ်ကီုဒှ် ညးဍုၚ်ကွာန် ညံၚ်ဂွံဗၠးဘဲအန္တရာဲ မပ္တံကဵု မၠံက်ဇၞော်၊ ဗမ်က္ၜၚ်ကျာ၊ လွဟ်ဇၞော်နာနာသာ်မာန်ဂှ် သ္ပအဓိကတုဲ ညံၚ်ဂွံကေတ်လျိုၚ်ရေၚ်တၠုၚ်အာ နဇိုၚ်နတဲရ။

ပါဲနူဏံတုဲ သွက်ဂွံစဵုဒၞာမၚ်မွဲဘဲအန္တရာဲ ဂကောံ(ဝါ)ဒပ် စဵုဒၞာညးဍုၚ်ကွာန် ဂှ် သ္ဒးဗဂပ်လဝ်ကဵုလွဟ်တုဲ ပရေၚ်မၠောန် ဗ္တိုက်ပၞာန်ဂှ် စွံသာမည၊ ပရေၚ်ရီုဗၚ်မၚ်မွဲ ဘဲအန္တရာဲညးဍုၚ်ကွာန်ဂှ် စွံအဓိကတုဲ ရေၚ်တၠုၚ်အာမာန်မ္ဂး ဒှ်ဂုန်ဖဵု သွက်ညး ဍုၚ်ကွာန်သၟးဟွံက သီုကဵုဒှ် ဒတုဲဂုန်ဖဵု သွက်ပရေၚ်ကမၠောန်ပၠန်ဂတး ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်ရ။

သွက်ဂွံဒှ်ပရေၚ်ခန်လ္ၚတ်ဗဟုသုတကဵု ဝၚ်ကမၠောန် (Free Burma Ranger, FBR) တုဲ ချူပ္တိုန်ထ္ၜးဏာဗွဲခ္ဍန်ရ။

ဖရဳဗာမာရုၚ်ဂျာ (Free Burma Ranger, FBR) (ဗွဲခ္ဍန်)

ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာဝွံ ဗွဲကြဴနူ ဒပ်ပၞာန်ဗၟာသီအဝဵု (၁၉၉၀) တုဲ ပရေၚ်ဒးဒုၚ်ဍဵုဍိုက်ကရေပ်ဂရတ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ဒေသပယျဵု (သေံ)တံ က္တဵူဒှ်ဂၠိုၚ်တိုန်တုဲ ဒက်ပ္တန်ကၠုၚ်လဝ် ဖရဳဗာမာရုၚ်ဂျာ (Free Burma Rangers) ရ။

ညးက္ဍိုက်ပ်ဒက်ပ္တန်လဝ်ဂှ် မဒှ်ကောန်ဍုၚ်အမေရိကာန် မၞုံယၟု Tha-U-Wah-A-Pah (ယၟုပၞုက်) ညးတေံ TUWAP ဂှ် နူဒပ်ပၞာန်အမေရိကာန် ဒပ်ဗ္တိုက်တၟေၚ်မွဲတၠရ။

တၚ်ရန်တၟံ ဖရဳဗာမာရုၚ်ဂျာ (Free Burma Rangers) ဝွံ

– ဒၞာဲဒေသကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ် က္တဵူဒှ်ဒဒိုက်ဘဲပၞာန်တံဂှ် သွက်ဂွံကဵုအာ ပရေၚ်ရီုဗၚ်ကီု၊

– ဒေသမဒးဒုၚ်ဍဵုဍိုက်ဘဲပၞာန်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် သွက်ဂွံကလေၚ်ဒတူလိုၚ်မာန်ပၠန်ဂှ် သွက်ဂွံကဵုပရေၚ်ရီုဗၚ်ထံက်ပၚ် ကုညးကဵုဒၟံၚ်ပရေၚ်ရီုဗၚ် ပရေၚ်ဓဝ်ယာကီု။

ပ္ဍဲဂကောံ (Free Burma Ranger, FBR) ဂှ် မပ္တံကဵု ဂကောံကရေၚ်၊ ကရေၚ်ဍာဲ၊ သေံ၊ ရခေၚ်၊ ကချေၚ် စတမ်ပါလုပ်တုဲ လၟေၚ်သၞာံ ကဵုဒၟံၚ်ကွတ်ဗ္တောန်ပၞာန်ကီု၊ ကွတ်စဵုဒၞာရီုဗၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံကီုရ။

လၟေၚ်ကမၠောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ဝွံ ကဵုကွတ်ပၞာန်သွက်ဂွံရီုဗၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်ကီု၊ ပရေၚ်စဵုဒၞာမၚ်မွဲကီု၊ ပရေၚ်စဵုဒၞာလွဳလွတ်ကီု နွံတုဲ ဒေသ ပယျဵုဆက်စပ် ဂကောံပၠန်ဂတး ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ် ချဳဒရာၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ကမၠောန် နဲသ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ဇြဇြရ။

ဗွဲတၟေၚ် ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၀၈ ဂှ် ဒုၚ်လဝ်သဇိုၚ်ပရေၚ်ချဳဒရာၚ်လၟေၚ်ကေမၠာန် ပရေၚ်ပရော (Free Burma Ranger, FBR) တုဲ ညးဍိုက်ဇာတ် ရာမ်ဗိုလ် (လၟေၚ် ၄) တက်လဝ်ရုပ်ဒမျာၚ် (ဗဳဒဳယော) နွံတုဲ ဇာတ်ရာမ်ဗိုလ် တက်လဝ်ပရေၚ်ချဳဒရာၚ် (Free Burma Ranger, FBR) ဂှ် ၜိုန်ဟွံဂွံအခေါၚ်ဗဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာကီုလေဝ် ဒယှ်အာ အလုံဂၠးတိမွဲရ။

ပရေၚ်ဇာတ် (Free Burma Ranger, FBR) ရာမ်ဗိုလ် (လၟေၚ် ၄) ဂှ် ဒုၚ်လဝ်သဇိုၚ် ပရောဒဒှ်ဍာံ ဒဒှ်ရဒပ်ပၞာန်ဗၟာတံ ဍဵုဍိုက်ကြမ်ကြလဝ် လတူညးဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဒေသပယျဵုတံဂှ် တက်လဝ်တုဲ သွက်ပၠန်ဂတးကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်တံ ဒှ်ဇြဟတ် ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်ရောၚ်။

နိဿဲ – wikipedia