နာဲမာန်၊ စၠန်ထဝ် – ဂိတုမေ ၈ တ္ၚဲအဒိုက်ဏံ ကမ္မတဳ ဓမံက်ပ္တိုန် ဗွိုက်လ္တက်ဂကူမန် (ဂကောံကွးဘာတက္ကသိုလ်မန်တြေံ) က္ဍိုက်က္ဍိုပ်တုဲ ကၠောန်ဗဒှ် အခန်ကၞာ စၟတ်သမ္တီ ဗွိုက်လ္တက်ကယျိုၚ်မန် ပေၚ် (၄၀) သၞာံ ပ္ဍဲ (ရေႊမြၚ့်မိုရ်ထွန်း ဟိုတယ်) ဍုၚ်မတ်မလီုရ။
ဝန်ဇၞော်ပရေၚ်မၞိဟ် ကေုာံ ယေန်သၞာၚ် ဒံက်တာမာံနဲသဵု၊ ဝန်ဇၞော်ဇြဟတ်ဓါတ်လလဳ နာဲလွဳအံၚ် ကေုာံ ဝန်ဇၞော် ကေၚ်ကာကောန်ဍုၚ်အရၚ်မန် တွဵုရးကေရေၚ် နာဲချေတ်ဥူ၊ ဂကောံတက္ကသိုလ်မန်တြေံ၊ ဂကောံကွးဘာ တက္ကသိုလ်မန်တၟိတအ်ကီု၊ ဂကောံမဟာဇန်မန် နူကဵုပွိုၚ်ဍုၚ်နာနာ အလုံဒေသရးမန် လၟိဟ်ဗၞတ် (၄၀၀) တၠ ပြၚ်ၚ် တိုန်စိုပ် အခန်ကၞာအိုတ်ရ။
“အခိၚ်ကာလ ဗွိုက်လ္တက်ကယျိုၚ်မန် ဟွံဂွံမံက်ကၠုၚ်ဏီတေံဂှ် ကၠောန်သ္ပသဘၚ် ပ္ဍဲဘာတက္ကသိုလ်တှေ် ဒးကျိုၚ်ဗိုက်လ္တက်မံၚ် ကယျိုၚ်ဂကူညးတၞဟ်၊ မုက်မတ်ဍောတ်ကွေံကွေံ။ တုဲပၠန် အာသဘၚ်ကောန်ဂကူ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်လေဝ် ဂကူညးတၞဟ်တှေ် ကယျိုၚ်ညးကဵုကယျိုၚ်ညး ဂကူမန်ပိုဲဂှ် ကယျိုၚ်ဟွံမွဲတုဲတှေ် မုက်မတ်ဍောတ်ကွေံကွေံ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဂကောံကွးဘာ တက္ကသိုက်မန်တြေံတံ ချပ်ဂွံတုဲ ပံက်ပ္တိုန်ကမ္မတဳ ဓမံက်ပ္တိုန် ကယျိုၚ်ကယျဝ်မန်” သာ်ဝွံ ဥက္ကဌ ကမ္မတဳ ဓမံက်ပ္တိုန် ဗွိုက်လ္တက်ဂကူမန် နာဲမိုၚ်တဝ် ဟီုဏာဂလာန် ပ္ဍဲအခန်ကၞာဂှ်ရ။
ပ္ဍဲအခန်ကၞာဂှ် ဂကောံကွးဘာတက္ကသိုလ်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်၊ တက္ကသိုလ်မတ်မလီု၊ တက္ကသိုလ်ကအ်ကြိက်တံ ထ္ၜးပျးကဵု ဗွိုက်လ္တက်ကယျိုၚ်မန် နူခေတ်ဒွါရဝတဳ၊ ခေတ်သုဝဏ္ဏဘူမိ၊ ခေတ်ဟံသာဝတဳ၊ ခေတ် (ကုန်ဘောၚ်း) ကေုာံ ဒဵုကဵု ခေတ်လၟုဟ်ဏံရ။ ကြဴဂှ် ထ္ၜးပျးကဵု ဗွိုက်လ္တက်ကယျိုၚ် သၟိၚ်မနုဟဝ်၊ ဨကရာဇ် ရာဇာဓိရာဇ်၊ ဨကရာဇ်ဗြဴ မိစောဗု ဨကရာဇ်ဗြဴ စာမ္မဒေဝဳတံကီု၊ ဗီုပြၚ် ကယျိုၚ်သေဌဳမန် နာဲအံက်တံကီုရ။
“အခိၚ်တ္ၚဲဏံဂှ် သၟာပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တံ စဳဇန်ဖန်ပ္တိတ်မံၚ် ဗွိုက်လ္တက်ကယျိုၚ်ကယျဝ် ကၞၚ်နာနာ၊ အရံၚ်နာနာဂှ် ကျေဝ်ဂှ် ကျေဝ်ကွေံရ၊ ဆဂး လ္ပကဵုၜက်ၜေတ်အာကဵု ဗွိုက်လ္တက် ကယျိုၚ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဇေတ်တ်ညိ၊ ကောန်သၟတ်မန်တံ တ္ၚဲဏံ ဗက်ကဵုဇၟောဝ်ခေတ်တုဲ ဗက်ကျိုၚ်မံၚ် ကယျိုၚ်မန်ခေတ်တ္ၚဲဏံဂှ် ရံၚ်ဗဵုစ ပ္ဍဲမတ်တှေ် ကျေဝ်ကွေံကွေံရ၊ ဆဂး ဗၠေတ်မံၚ်ကဵု ဗွိုက်လ္တက် ယေန်သၞာၚ်မန်ပိုဲရောၚ်ဂှ် လ္ပဝိုတ်အိုတ်ညိ” သာ်ဝွံ ဥက္ကဌကၠောန်ဗဒှ် သဘၚ်ကၞာ စၟတ်သမ္တီ ဗွိုက်လ္တက် ဂကူမန် ပေၚ်(၄၀)သၞာံ အ္စာဗြဴ တက္ကသိုလ်မတ်မလီု ဒေံါဇူ မိဨယေန် ဟီုဗကန်ဏာကဵု ညးမတိုန်စိုပ် အခန်ကၞာရ။
စပ်ကဵု ဗွိုက်လ္တက် ကယျိုၚ်သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲဂှ် ပ္ဍဲဂကူမန်တအ် ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ် ဟွံမွဲဏီတုဲ ညံၚ်ဂွံဒှ်အာ ကယျိုၚ်အခိုက်ကၞာ မ္ၚဵုထပ်တဲမွဲ ရန်တၟံတုဲ ကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ် အခန်ကၞာတံကဵု သၟတ်ကွးဘာတအ် ကျိုၚ်ထ္ၜးကဵု ကယျိုၚ်မ္ၚဵုထပ်တဲ ကုညးမတိုန်စိုပ် ပ္ဍဲသဘၚ်ကၞာတံတုဲ သီုကဵုအာတ်မိက်ကသပ်ကီုရ။
“ဘိက်လဝ် မၞိဟ်တိုန်စိုပ်ဂှ် ၂၅၀ တၠ၊ ဆဂး မၞိဟ်စိုတ်လုပ်စ ဂၠိုၚ်တုဲ မၞိဟ်တိုန်စိုပ်ဂှ် ဒှ်အာ လၟိဟ် ၄၀၀ တၠတှေ် ဒၞာဲမံၚ်ဂှ် ဟွံရုမ်ဂပ်ပုဟ်၊ တၞဟ်ဟ်ဂှ် ပြေပြံၚ်မံၚ်ဖအိုတ်ရ” သာ်ဝွံ ဥက္ကဌ ဂကောံအာဲကၟာဲ ယေန်သၞာၚ်မန် နာဲတေအ်ခိုၚ် ဟီုရ။
နူသၞာံ ၁၉၇၁၊ ဂိတု အဝ်ဂါတ် ၂၁ ဂှ် ဂကောံကွးဘာတက္ကသိုလ်တြေံဂမၠိုၚ် ပံက်ပ္တိုန် ဂကောံကမ္မတဳ ဓမံက်ပ္တိုန် ဗွိုက်လ္တက်ကယျိုၚ်မန် ပ္ဍဲတိုက်ပိဋကတ် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်တုဲ ရုဲစှ်ကၠုၚ် ဂကောံကေၚ်ကာ (၁၁) တၠရ။ အပ္ဍဲဂှ် ဥက္ကဌ နာဲမိုၚ်တဝ်၊ ဒု-ဥက္ကဌ နာဲသိုက်လောန်၊ ညးအုပ်ကာ နာဲဗညာအံၚ်မောဝ်၊ ဖက်ဆောညးအုပ်ကာ – ၁ နာဲမျိုဝ်လောန်၊ ဖက်ဆောညးအုပ်ကာ -၂ နာဲအံၚ်မျာၚ်သိၚ်တံ ပါလုပ်အိုတ်ရ။
အစဳအဇန် အခန်ကၞာ ပေဲါစၟတ်သမ္တီ ဗွိုက်လ္တက် ကယျိုၚ်မန် ပေၚ် (၄၀) သၞာံဂှ် သွက်သ္ဂောံလိၚ်ဒၞာဲကီု ပရေၚ်စသုၚ် ဒုၚ်တၠုၚ်ကၟုဲတံကီုဂှ် ဂကောံကၟိန်အိန်ထံၚ် နာဲသိုက်လောန်တံ ကေတ်လျိုၚ်တၠဒါန်ရ။ စပံက်အခန်ကၞာ နူအခိၚ်နူဂယး ၉ နာဍဳကဝါ်တုဲ အခိၚ်ဒေါဝ်တ္ၚဲ ၁၂ နာဍဳကဝါ်ဂှ် တုဲဒှ်အာရ။