မာံသုတ – အပ္ဍဲဒေသကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ အခါလၟုဟ်ကၠောန်ဒၟံၚ်အစဳဇန်ပရေၚ်ဖေါအ်ဗြဳအရေဝ်ဗၟာ(LEP) ဟီုဂှ် ရန်တၟံကဵုသွက်အရေဝ်ဘာသာကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ ညံၚ်ဂွံကၠေံကၠက်အာရောၚ် သာ်ဝွံသ္ကိုပ်ရေၚ်တၠုၚ်ပညဳပညပ်ပရေၚ်ကတ်ဗ္တောန်ပညာဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ဘာသာမိ Mother tone League Education ပ္ဍဲဘာတန်လဒေါဝ်ကွာန်ဝၚ်က နာဲသုန်ဓုန်ဟီုရ။
ဗီုကောန်ၚာ်မန်တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲကွာန်ဝၚ်ကတံ ကတ်ဗ္တောန်ဒၟံၚ်ပညာဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ဘာသာမိ(မန်)ပ္ဍဲကဵုဘာအလဵုအသဳဍုၚ်သေံ
“အဲကေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်လပါ်ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်တေံဂှ် အစာဘာကဵုကွးဘာတံ ဒးဟီုမံၚ်အရေဝ်ဗၟာဖအိုတ်၊ ကွးဘာလေဝ်မန် အစာဘာလေဝ်မန်ရ၊ အကြာအစာကဵုကွး ဟွံကဵုအခေါၚ်ဟီုဂးအရေဝ်မန်ဂှ် ဒှ်ဟွံထေက်၊ အစဳဇန်ဏံဂှ် ကွးဘာတံဂွံဟီုတိုန်အရေဝ်ဗၟာဂၠိုၚ်တုဲ အရေဝ်မန်ညံၚ်ဂွံကၠေံကၠက်အာ ညးတံဖန်ဇန်လဝ်ရောၚ်” သာ်ဝွံ နာဲသုန်ဓုန် ထံက်ထ္ၜးဟီုဂးရ။
ဗီုကောန်ၚာ်မန်တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲကွာန်ဝၚ်ကတံ ကတ်ဗ္တောန်ဒၟံၚ်ပညာဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ဘာသာမိ(မန်)ပ္ဍဲကဵုဘာအလဵုအသဳဍုၚ်သေံ
စနူသၞာံပံက်ဘာ ၂၀၀၈-၂၀၀၉ တေံဂှ် အပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ် “ဝိုၚ်မဝ်”တွဵုရးကချေန်၊ ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ် တွဵုရးဍုၚ်မန်၊ ပွိုၚ်ဍုၚ်တာချဳလိက် တွဵုရးသေံဇၞော်တေံ စကၠောန်ကၠုၚ်အစဳဇန်(LEP)ဏံတုဲ ပ္ဍဲတွဵုရးရခေၚ်မ္ဂး ပွိုၚ်ဍုၚ်ဗူတဳတံၚ်၊ မံၚ်တဝ်၊ ယျတေအ်တံၚ်တံဂှ် ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၁-၂၀၁၂ အခိၚ်ပံက်ဘာဏံ ဆက်ထမံက်ဒၟံၚ်ရုပ်ရဴပၠန်ရောၚ် ဂွံတီရ။
အစဳဇန်ဖေါအ်ဗြဳအရေဝ်ဗၟာ (LEP) ဏံဂှ် ဌာနဝန်ဇၞော်ပရေၚ်ပညာအလဵုအသဳကေုာံ ဂကောံသြန်ဖအုံကောန်ၚာ်ကုလသမဂ္ဂဂမၠိုၚ်(UNICEF) တံပံၚ်တောဲတုဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာဏံကၠောန်ဗဒှ်စမ်ၜတ်ဒၟံၚ် အပ္ဍဲကဵု(၆) ပွိုၚ်ရ သာ်ဝွံ ဒုသ္ကိုပ်က္ဍိုက်ပ်ဥူၚိုဲတိုဝ် ဌာနက္ဍိုက်ပ်ပညာသ္ဇိုၚ် (စၟတ်-၁-ဍုၚ်ဗၟာသ္ကုတ်သၟဝ်) ဟီုလဝ်ဂှ်ဂျာနေဝ် The Voice Weekly ချူပတိတ်လဝ်နွံရ။
“ံဘာတန်မူလလ္တူဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်သၟး ထမံက်ရုပ်ရဴအစဳဇန်ဖေါအ်ဗြဳအရေဝ်ဗၟာဏံဂှ်တှေ် စိုပ်တရဴမာန်၊ ဆဂး အာကၠောန်မံၚ်လပါ်ကွာန်မန်တံဂှ် ဒှ်ကမၠောန်အပဵုရ၊ သွက်ကောန်ၚာ်တံလေဝ်ဟွံဒှ်ဖဵု ကၠေၚ်က္ဍဟ်ဂှ်လျိုၚ်လေဝ်ထပ်ဇြိုၚ်တိုန်ရ၊ သ္ဇိုၚ်ပညာတန်မူလသွက်ကောန်ၚာ်မန်တံဂှ် နကဵုဘာသာမိ အရေဝ်မန်ဂှ်ဗ္တောန်ကဵုမ္ဂး စိုပ်တရဴအိုတ်ရ” သာ်ဝွံ သၞာဲဒဴညးဇူတဴလဝ်နူဌာနဝန်ဇၞော်ပရေၚ်ပညာ သ္ကိုပ်စၞောန်ပ္ညုၚ်(ဍုၚ်ဗၟာသ္ကုတ်လ္တူ) နာဲဇၞူမန် (လၟုဟ်-ဥက္ကဌဗော်အလုံဒေသရးမန်) ဟီုရ။
တုဲပၠန် လၟုဟ်ထမံက်မံၚ်ရုပ်ရဴအစဳဇန်ဖေါအ်ဗြဳအရေဝ်ဗၟာ(LEP) ပ္ဍဲကောန်ၚာ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံဂှ် ဂမြၚ်ဉာဏ် Thinking ဂမြၚ်ဉာဏ်ဖန်ဗ္ဒျ်ပ္တိုန် Creating Thinking ဂမြၚ်ဉာဏ်ပိုၚ်ခြာချပ်ဗ္စာ Critical Thinking သွက်ကောန်ၚာ်တံ ဆေၚ်လေၚ်အာမာန်ရောၚ် သာ်ဝွံ ညးတၟော်နကဵုပရေၚ်ဆဵုဂဗအစာဘာတြေံမွဲတၠတုဲ နာဲဇၞူမန်ပါ်ပါဲသာ်ဏံရ။
“ပ္ဍဲဒေသကချေန်တေံ နကဵုသ္ကိုပ်ဌာနပညာတွဵုရးမွဲတၠ အဲယိုက်ဂၠေၚ်လဝ်တာလျိုၚ်ဂှ် ကေၚ်စိုပ်ကၠုၚ် ဍုၚ်ဝိုၚ်မဝ်တေံကီုရ၊ ကောန်ၚာ်ဒေသတေံဂှ် ဟီုအရေဝ်ဗၟာဟွံလေပ်ပုဟ်၊ ဗ္တောန်လိခ်နကဵုဘာသာကချေန်တှေ် အံၚ်လိခ်ရ၊ ယဝ်ရ ဒးဗ္တောန်နကဵုဘာသာဗၟာတှေ် ကျလိခ်အိုတ်ရ၊ ဘာသာမိဍေံတံ(ကချေန်)ဟွံသေၚ်တုဲ ပရောပရာအဓိပ္ပါယ်ပ္ဍဲလိခ်ဒးကတ်ဗ္တောန်မံၚ်ဂှ် ဟွံတီဟွံကၠိုဟ်အိုတ်ရ၊ လၟုဟ်အာထမံက်လဝ်ရုပ်ရဴ ကၠောန်ဒၟံၚ်အစဳဇန်ဖေါအ်ဗြဳအရေဝ်ဗၟာပ္ဍဲအတေံဂှ် သွက်ဂုဏ်ဖဵုဂကူကချေန်တံ ဟၟဲလးလးရ” သာ်ဝွံညးဆက်ဟီုရ။
အပ္ဍဲကဵုအစဳဇန်ဗ္တောန်လိခ်ဏံမ္ဂး ဗီုတီကၠိုဟ်အရေဝ်ဗၟာကဆံၚ်တန်မူလ၊ လိခ်ကၞပ်သွက်အစာဘာ၊ လိခ်စၞောန်သွက်အစာဘာ၊ အဘိဓါန်ထ္ၜးရုပ်၊ လိခ်အုပ်အထံက်အပၚ်သွက်ကွးဘာကေုာံ လိခ်အုပ်ပုံအာဂီုနာနာသာ်တံ ပါလုပ်ဒၟံၚ်ရောၚ် သာ်ဝွံနူပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်အစာဘာတန်မူလမွဲ ဟီုရ။
မွဲလပါ်တေံပၠန် ပ္ဍဲကဵုသၞောတ်ကောန်ၚာ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ ဒးကတ်လ္ၚတ်ပညာတန်မူလဂှ် နကဵုပိဘာသာ 3- language (ဘာသာမိ၊ လိခ်ဗၟာ၊ အၚ်္ဂလိက်) ကဵုကတ်ဗ္တောန်ထေက်ရောၚ် ညးစၞးအမတ်ဗော်မန် ဒံက်တာဗညာအံၚ်မဵု ပၠုပ်ဏာဂလာန်ကုစၠတ်ထဝ်ကီုလေဝ် ဒးဒုၚ်တးပါဲထောံရ။
ခိုဟ်ကွေံကွေံရဂကူမန်ဂွံတဴတက်အာမာန်