မာံလျးတၟိ – ဒၞာဲထ္ၜးပျးကွဳပၟတ် သၟိၚ်မရဏ (သေမၚ်းတမန် ရထားပြတိုက်) မလီုလာ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဇြပ်ဗု၊ တွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် စနူဂိတုအေဗရဴဏံ ပလေဝ်ပလေတ်အာရောၚ် ပ္ဍဲပေဲါကောံဓရီုကၠတ်ထဝ် အလန်နဝမ ကၠတ်ထဝ်ညးဍုၚ်ကွာန် အလန်ပထမဂှ် ဒုဝန်ဇၞော် “ဥူတယှေန်” ဌာနဝန်ဇၞော် ရုၚ်သမ္မတ ဟီုသွဟ်ဏာ စၞးအလဵုအသဳ တွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ပရေၚ်ပလေဝ်ပလေတ် ဒၞာဲထ္ၜးပျးကွဳပၟတ်သၟိၚ်မရဏဂှ် ဒၞာဲကွဳစက်ဂမၠိုၚ် သ္ဂောံဒေံါဇူကီု ဒၞာဲသွံကပေါတ် စၟတ်သမ္တီဂမၠိုၚ်ကီု အခန်ဆေၚ်ဖျာဂမၠိုၚ်ကီု ဒၞာဲဇူဒီုကဆံၚ်သၠုၚ်ဂမၠိုၚ်ကီုဂှ် သိုၚ်ခၞံဓမံက်အာရုပ်ရဴရောၚ် ဒုဝန်ဇၞော် ဟီုဂးလဝ် နွံရ။
တုပ်သာ်ဂှ်ကီု ဌာနဝန်ဇၞော်ဖောအ်ဗြေဝ် ဂကောံအလဵုအသဳ တွဵုရးဍုၚ်မန် ဝန်ဇၞော်ဒံက်တာတိုဝ်ဝ်အံၚ်ဝွံ နူဌာနကွဳပၟတ်တံ က္ဍိုက်က္ဍိုပ်ရေၚ်တၠုၚ်အာရောၚ် မဒှ်တုဲ နကဵုဌာနပရေၚ်ဖောအ်ဗြေဝ်မ္ဂး ပံၚ်တောဲပါလုပ် ကဵုအာအရီုအဗၚ်ရောၚ်ဂှ် ဟီုကဵုဌာန်ပရိုၚ်ဗၠးၜးမန် IMNA ရ။
နာဲတိၚ်အံၚ် ညးစၞးကၠတ်ထဝ်ညးဍုၚ်ကွာန်၊ ပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗုဂှ် “ဒၞာဲထ္ၜးပျးကွဳပၟတ်သၟိၚ်မရဏဏံ သိုၚ်ခၞံတုဲဒှ်အာမ္ဂး ဒှ်ဒၞာဲဂေတ်ဗဵုဝေၚ်အဓိက ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်တုဲ ဒှ်ကၠုၚ်ဒၞာဲ ကၟုဲဂေတ်ဂၠးတိတံ စိုတ်လုပ်စဗွဲတၟေၚ်ကီုရ” သာ်ဝွံ ဟီုရ။
တုဲပၠန် ပ္ဍဲကဵုဂၠံၚ်ကွဳပၟတ် သေံ – ဗၟာဂှ်ဝွံ နကဵုအတိုၚ်ဝၚ်မ္ဂး ဆုဒုၚ်ဂၞဳဂၠံၚ်ကွဳပၟတ်မွဲဒကုတ် ဒးကဵုလဝ်လမျီုမၞိဟ်မွဲရောၚ်ဟီုဂှ် ဒးကလေၚ်ဂွံအာသတိ ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ မွဲကိုဋ်ပြၚ် ဆောံလေၚ်အာလဝ်လမျီုဂှ် ညးစၞးကၠတ်ထဝ်ညးဍုၚ်ကွာန် ဆက်ဟီုရ။
ဂၠံၚ်ကွဳပၟတ်သၟိၚ်ဂစိုတ်ဂှ်ဝွံ စနူအခိၚ်ပၞာန်ဂၠးကဝ်ဒုတိယ သၞာံ (၁၉၄၂)၊ ဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာတေံဂှ် ဒပ်ပၞာန်ဂျပါန်တံ ဖံက်တတ်ဂၠံၚ်အကြာဒဵုကျာ်ပိတုဲ ပ္ဍဲကဵုကၠောန်ဂၠံၚ်ကွဳပၟတ်ဂှ် ကောန်ဂကူ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာကီု ဂကောံဒပ်မဟာမိတ်ကီု သီုဂၠုဲပၞာန်ဂမၠိုၚ် လၟိဟ်လမျီုမၞိဟ် မွဲကိုဋ်ပြၚ် ဒးဆောံလေၚ်အာဂှ်ရ ကော်ဂးဏာယၟု ဂၠံၚ်ကွဳပၟတ်သၟိၚ်မရဏ မဒှ်ရ။